Ο ΑΓΡΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ
«Εὑρίσκομαι στόν κόσμο ἀλλά δέν ἀνήκω σ’ αὐτόν»[1]
Στό λόγο αὐτό ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός χαράσσει τήν σχέση Του μέ τόν κόσμο
Α΄. Ὁ Ἰησοῦς καί ὁ κόσμος
Κι ὅμως, «οὕτως ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν»[2]. Αὐτό εἶναι τό παράδοξο μέ τό ὁποῖο ἀρχίζει γιά τόν κόσµο µιά νέα ἱστορία, πού ἔχει δυό συμπληρωματικές ὄψεις: τή νίκη τοῦ ᾿Ιησοῦ πάνω στόν κόσµο τοῦ κακοῦ, πού τόν κυβερνᾶ ὁ Διάβολος, καί τήν ἔναρξη, στό πρόσωπό του, τοῦ νέου κόσµου πού ἀναγγέλλανε οἱ προφητικές ἐπαγγελίες.
1.Ὁ ᾿Ιησοῦς, νικητής τοῦ κόσμου.
Τό πρῶτο αὐτό σημεῖο παρουσιάζεται ἀνάγλυφα στό τέταρτο εὐαγγέλιο: «ἐν τῷ κόσµῳ ἦν. καὶ ὁ κόσμος δι᾽ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ ὁ κόσμος αὐτὸν οὐκ ἔγνω»[3]. Αὐτή εἶναι μέ λίγα λόγια ἡ ἐπίγεια θητεία τοῦ ᾿Ιησοῦ. Ὁ ᾿Ιησοῦς δέν ἀνήκει στόν κόσμο[4], οὔτε καί τό βασίλειό του[5]. ᾽Αντλεῖ τή δύναµή του ἀπό τό Θεό[6], καί ὄχι ἀπό τόν ἄρχοντα αὐτοῦ τοῦ κόσµου[7], γιατί αὐτός ὁ τελευταῖος δέν ἔχει καμιά ἐξουσία πάνω του[8]. Γι αὐτό καί ὁ κόσµος τόν μισεῖ[9], κι ἀκόμα περισσότερο ἐπειδή εἶναι τό φῶς του[10], ἐπειδή τοῦ φέρνει τή ζωή[11], ἐπειδή ἔρχεται νά τόν σώσει[12]. Παράλογο μίσος πού δεσπόζει φαινομενικά στό εὐαγγελικό δράµα καί πού προκαλεῖ τελικά τή θανατική καταδίκη τοῦ Ἰησοῦ[13]. ᾽Αλλά ἀκριβῶς αὐτή τή στιγµή ἡ κατάσταση ἀντιστρέφεται: πρόκειται γιά τήν κρίση τοῦ κόσμου καί τήν πτώση τοῦ Ἀρχοντά του[14], γιά τή νίκη τοῦ Χριστοῦ πάνω στόν κόσµο τοῦ κακοῦ[15]. Γιατί, ἀφοῦ ἀποδέχτηκε, μέ µιά ὑπέρτατη χειρονομία ἀγάπης, τήν ἀνεξιχνίαστη θέληση τοῦ Πατέρα[16], ὁ ᾿Ιησοῦς «ἄφησε τὸν κόσμον»[17] γιά νά ἐπιστρέψει στόν Πατέρα, ὅπου καί ζεῖ στό ἑξῆς δοξασμένος[18], καί ἀπό ὅπου κατευθύνει τήν ἱστορία[19].
- Ο ἀνανεωμένος Νόσμος.
Παράλληλα, ὁ Ἰησοῦς πραγµατοποίησε τό σκοπό τοῦ ἐρχομοῦ του στή γῆ; πεθαίνοντας, «ἦρε τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου»[20], πρόσφερε τή σάρκα του «ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς»[21]. Καί ὁ κόσµος, δημιούργημα τοῦ Θεοῦ πού ἔπεσε κάτω ἀπό τό ζυγό τοῦ Διαβόλου, ἀπολυτρώθηκε ἀπό τή δουλεία του. ᾿Εξαγνίστηκε µέ τό αἷμα τοῦ Ἰησοῦ. Αὐτός µέσα στόν ὁποῖο δημιουργήθηκαν τά πάντα[22], καθιερώθηκε μέ τήν ἀνάστασή Του ἀρχηγός καί κεφαλή τῆς νέας δημιουργίας ὁ Θεός ἔθεσε τά πάντα στά πόδια Του[23], συμφιλιώνοντας ὅλα τά πλάσματα καί ἀναπλάθοντας τήν ἑνότητα ἑνός διαιρεµένου σύμπαντος[24]. Σ᾽ αὐτό τό νέο κόσµο, τό φῶς καί ἡ ζωή κυλοῦν ἄφθονα τώρα πιά: προσφέρονται σ᾽ ὅλους αὐτούς πού πιστεύουν στόν ᾿Ιησοῦ.
᾿Απομένει ὅμως τό γεγονός ὅτι ὁ σημερινός κόσμος δέν ἔφθασε ἀκόμη στό τέλος του. Ἡ χάρη τῆς λυτρώσεως ἐνεργεῖ σ᾿ ἕναν κόσµο πού ὑποφέρει. Ἡ νίκη τοῦ Χριστοῦ δέ θά εἶναι πλήρης παρά µόνο τήν ἡμέρα πού θά ἀποκαλυφθεῖ µέσα στή δόξα Του, ὅταν θά ἀναθέσει τά πάντα στόν Πατέρα του[25]. Στό μεταξύ, ὁ κόσμος ζεῖ σέ ἀναμονή ἑνός ὑπώδυνου τοκετοῦ[26] τῆς γεννήσεως τοῦ νέου Ἀνθρώπου σ᾿ ὅλη του τήν ἀνάπτυξη[27]. τοῦ νέου κόσμου πού θά διαδεχτεῖ ὁριστικά τόν παλαιό[28].
Β΄. Ὁ χριστιανός καί ὁ κόσμος
Ἡ σχέση τοῦ Χριστιανοῦ μέ τόν κόσμοδιαγράφεται ὅπως ἡ σχέση τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ μέ τόν κόσμο.
Σὲ σχέση μέ τόν κόσµο, οἱ Χριστιανοί βρίσκονται στήν ἴδια περίπλοκη κατάσταση πού βρισκόταν ὁ Χριστός στή διάρκεια τῆς ἐπίγειας ζωῆς Του. Δέν ἀνήκουν στόν κόσµο[29] κι ὅμως ζοῦν µέσα στόν κόσµο[30], καί ὁ ᾿Ιησοῦς δέν παρακαλεῖ τόν Πατέρα Του νά τούς ἀποσύρει «ἐκ τοῦ κόσμου», ἀλλά µόνο νά τούς φυλάξει «ἐκ τοῦ Πονηροῦ»[31]. Ὁ διαχωρισμός τους ἀπό τόν κόσµο τοῦ κακοῦ ἀφήνει ἀνέπαφη τή θετική τους προσπάθεια γιά τόν κόσµο πού θά ἐξαγοραστεῖ[32].
- Χωρισμένοι ἀπό τόν κόσµο.
Πρῶτα, χωρισμός: ὁ Χριστιανός πρέπει νά φυλάγεται ἀπό τό µίασµα τοῦ κόσμου[33]. Δέν πρέπει νά ἀγαπᾶ τόν κόσµο[34] γιατί ἡ φιλία μέ τόν κόσµο σηµαίνει ἐχθρότητα πρός τό Θεό[35] καί ὁδηγεῖ στίς χειρότερες παραιτήσεις[36]. ᾿Αποφεύγοντας νά συμμορφωθεῖ πρός τό σύγχρονο κόσµο[37] θ’ ἀπαρνηθεῖ λοιπόν τίς ἐπιθυμίες πού προσδιορίζουν τό πνεῦμα του[38]. Μέ µιά λέξη, ὁ κόσμος θά εἶναι γιά τό Χριστιανό Ἐσταυρωμένος, δηλαδή νεκρωμένος, ὅπως κι αὐτός γιά τόν κόσµο[39] θά τόν χρησιμοποιεῖ, σάν νά µή τόν χρησιμοποιεῖ[40]. Βαθιά ἀποδέσμευση πού βέβαια δέν ἀποκλείει τή χρήση τῶν ἀγαθῶν αὐτοῦ τοῦ κόσμου, σύμφωνα μέ τίς ἀπαιτήσεις τῆς ἀδελφικῆς ἀγάπης[41] αὐτή εἶναι ἡ ἁγιότητα πού ἀπαιτεῖται ἀπό τό Χριστιανό.
- Μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ μπροστά στόν κόσµο.
᾿Από µιά ἄλλη πλευρά ὅμως, ὑπάρχει καί ἡ θετική ἀποστολή τοῦ Χριστιανοῦ µπροστά στόν κόσµο, πού εἶναι σήµερα αἰχμάλωτος τῆς ἁμαρτίας. Ὅπως ὁ Χριστός ἦρθε γιά νά µαρτυρήσει γιά τήν ἀλήθεια[42], ἔτσι καί ὁ Χριστιανός στέλνεται στόν κόσμο[43] γιά μιά μαρτυρία ὅμοια μ’ ἐκείνη τοῦ Χριστοῦ[44]. Ἡ χριστιανική ὕπαρξη, πού εἶναι τό ἐντελῶς ἀντίθετο μιᾶς θεαματικῆς ἐπιδείξεως πού ὁ ἴδιος ὁ Ἰησοῦς τήν ἀπέκλεισε[45], θά ἀποκαλύψει στούς ἀνθρώπους τό ἀληθινό πρόσωπο τοῦ Θεοῦ[46]. Σ᾽ αὐτό προστίθεται καί ἡ μαρτυρία τοῦ Λόγου, γιατί οἱ κήρυκες τοῦ Εὐαγγελίου ἔλαβαν τήν ἐντολή νά τό ἀναγγείλουν σ᾿ ὅλο τόν κόσµο[47], ὅπου θά λάμπουν σάν ἰσάριθμες φωτεινές ἑστίες[48].
- Πόλεμος μέ ὅπλο τήν πίστη.
᾽Αλλά ὁ κόσμος θά τούς ἐναντιωθεῖ, ὅπως παλαιότερα στόν ᾿Ιησοῦ[49], προσπαθώντας νά ξανακερδίσει ἐκείνους πού θά εἶχαν ξεφύγει ἀπό τή διαφθορά του[50]. Τό ὅπλο τοῦ ἀγώνα καί τῆς νίκης σ᾿ αὐτό τόν ἀναπόφευκτο πόλεμο θά εἶναι ἡ πίστη[51], ἡ πίστη μας θά κατακρίνει τόν κόσµο[52]. Ὁ Χριστιανός, χωρίς καμιά ἔκπληξη γιατί μισεῖται καί παρεξηγεῖται,[53] ἀκόμα καί γιατί καταδιώκεται ἀπό τόν κόσµο[54], ἐνδυναμώνεται ἀπό τόν Παράκλητο, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, πού στάλθηκε στή γῆ γιά νά ἀποστομώσει τόν κόσµο τό Πνεῦμα διαβεβαιώνει τήν καρδιά τοῦ πιστοῦ ὅτι ὁ κόσμος ἁμαρτάνει ὅταν ἀρνεῖται νά πιστέψει στόν Ἰησοῦ, ὅτι ἡ ὑπόθεση τοῦ ᾿Ιησοῦ εἶναι δίκαιη ἀφοῦ αὐτός εἶναι κοντά στόν Πατέρα, καί ὅτι ὁ Ἄρχοντας αὐτοῦ τοῦ κόσμου εἶναι ἤδη καταδικασμένος[55]. Ἄν καί ὁ κόσμος δὲν τό βλέπει οὔτε τό γνωρίζει[56], αὐτό τό Πνεῦμα θά παραμείνει µέσα στόν πιστό καί θά τόν κάνει νά κατατροπώσει τούς ᾿Αντίχριστους[57]. Καί σιγά σιγά, χάρη στή μαρτυρία τῶν χριστιανῶν, οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖνοι πού δέν ἔχουν συνδεθεῖ ὁριστικά µέ τόν κόσµο, θά ξαναπάρουν θέση µέσα στό λυτρωμένο σύμπαν, πού ἔχει ὡς κεφαλή τόν Χριστό.
- Περιμένοντας τήν ἔσχατη Ἡμέρα.
Ὅσο θά διαρκεῖ ὁ τωρινός κόσμος, δέν ὑπάρχουν ἐλπίδες ὅτι θά ἐκλείψει αὐτή ἡ ἔνταση ἀνάμεσα στόν κόσµο καί στούς Χριστιανούς. Ὡς τήν ἡμέρα τῆς ὁριστικῆς διαλογῆς, ὑπήκοοι τῆς Βασιλείας καί ὑπήκοοι τοῦ Πονηροῦ θά παραμείνουν ἀνακατεμένοι, ὅπως τό σιτάρι μέ τά ζιζάνια στόν ἀγρό τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ὁ κόσμος[58]. ᾿Από τώρα ὅμως ἡ κρίση ἀρχίζει νά διεξάγεται στά βάθη τῆς καρδιᾶς[59] καί δέν ἀποµένει πιά παρά νά φανερωθεῖ ὁλότελα, τήν ἡμέρα πού ὁ Θεός θά κρίνει τόν κόσµο[60], ἔχοντας τούς πιστούς του ὡς συνεργάτες στό ἔργο τοῦ κριτῆ[61]. Τότε ὁ σημερινός κόσμος, σύμφωνα μέ τίς προφητεῖες, θά ἐξαφανιστεῖ ὁριστικά, ἐνῶ ἡ ἀναγεννημένη ἀνθρωπότητα θά βρεῖ τή χαρά µέσα σ᾽ ἕνα ἀνανεωμένο σύμπαν[62].
[1] Ἰωάννου η΄, 23.
[2] Ἰωάννου γ΄, 16.
[3] Ἰωάννου α΄, 10.
[4] Ἰωάννου η΄, 21: ιζ΄, 14.
[5] Ἰωάννου ιη΄, 36.
[6] Ματθαίου κη΄, 18.
[7] Λουκᾶ δ΄, 5-8.
[8] Ἰωάννου ιδ΄, 20.
[9] Ἰωάννου ιε΄, 18.
[10] Ἰωάννου θ΄, 5.
[11] Ἰωάννου στ΄, 33.
[12] Ἰωάννου ιβ΄, 47.
[13] Βλ. Πρός Κορινθίους Α΄, β΄, 7 ἑξ.
[14] Ἰωάννου ιβ΄, 31.
[15] Ἰωάννου ιστ΄, 33.
[16] Ἰωάννου ιδ΄, 30.
[17] Ἰωάννου ιστ΄, 28.
[18] Ἰωάννου ιζ΄, 1.5.
[19] Ἀποκαλύψεως ε΄, 9.
[20] Ἰωάννου α΄, 29.
[21] Ἰωάννου στ΄, 51.
[22] Πρός Κολλοσαεῖς α΄, 16.
[23] Πρός Ἐφεσίους α΄, 20 ἑξ.
[24] Πρός Κολλοσαεῖς α΄, 20.
[25] Πρός Κορινθίους Α΄, ιε΄, 25-28.
[26] Πρός Ρωμαίους η΄, 19.
[27] Πρός Ἐφεσίους δ΄, 13.
[28] Ἀποκαλύψεως 21, 4 ἑξ.
[29] Ἰωάννου ιε΄, 16. 17, 6.
[30] Ἰωάννου ιζ΄, 11.
[31] Ἰωάννου ιζ΄, 15.
[32] Βλ. Πρός Κορινθίους Α΄, ε΄, 10.
[33] Ἰακώβου α΄, 27.
[34] Α΄ Ἰωάννου β΄, 15.
[35] Ἰακώβου δ΄, 4.
[36] Πρός Τιμόθεον Β΄ δ΄, 10.
[37] Πρός Ρωμαίους ιβ΄, 2.
[38] Α΄ Ἰωάννου β΄, 16.
[39] Πρός Γαλάτας στ΄, 14.
[40] Πρός Κορινθίους Α΄, ζ΄, 29 ἑξ.
[41] Α΄ Ἰωάννου γ΄, 17.
[42] Ἰωάννου ιη΄, 37.
[43] Ἰωάννου ιζ΄, 18.
[44] Α΄ Ἰωάννου δ΄, 17.
[45] Ἰωάννου ζ΄, 3 ἑξ. ιδ΄, 22: βλ. Ματθαίου δ΄, 5 ἑξ.
[46] Βλ. Ἰωάννου ιζ΄, 21.23.
[47] Μάρκου ιδ΄, 9: ιστ΄, 15.
[48] Πρός Φιλιππησίους β΄, 15.
[49] Ἰωάννου ιε΄, 18
[50] Β΄ Πέτρου β΄, 19 ἑξ
[51] Α΄ Ἰωάννου ε΄, 4 ἑξ
[52] Πρός Ἑβραίους ια΄, 7 καί Ἰωάννου ιε΄, 22
[53] Α΄ Ἰωάννου γ΄, 13: Ματθαίου ι΄, 14 πρλ.
[54] Ἰωάννου ιε΄, 18 ἑξ.
[55] Ἰωάννου ιστ΄, 8-11.
[56] Ἰωάννου ιδ΄, 17.
[57] Α΄ Ἰωάννου δ΄, 4 ἑξ.
[58] Ματθαίου ιγ΄, 38 ἑξ.
[59] Ἰωάννου γ΄, 18-21.
[60] Πρός Ρωμαίους γ΄, 6.
[61] Πρός Κορινθίους Α΄, στ΄, 2.
[62] Βλ. Ἀποκαλύψεως 21.
