Ἡ ἀγάπη τοῦ Λυτρωτοῦ

τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ

 «Εἰς τέλος ἠγάπησεν ἡμᾶς»

(Ἰωάννου 13, 1)

Ἡ ἀγάπη ἔχει διάφορους τρόπους νά ἐκδηλώνεται καί βαθμούς. Οἱ ψυχολόγοι ὅμως δέν κατορθώνουν νά περιγράψουν πόσες εἶναι οἱ ἐκδηλώσεις τῆς ἀγάπης καί οἱ φιλόσοφοι συζητοῦν γιά τούς βαθμούς τῆς ἀγάπης, ἄν εἶναι τρεῖς ἤ ἑπτά ἤ καί περισσότεροι. Ἕνα ὅμως εἶναι βέβαιο, καί ἀπό ὅλους παραδεκτό, ὅτι ἡ μεγαλύτερη ἐκδήλωση τῆς ἀγάπης εἶναι νά θυσιασθεῖ κάποιος γιά τόν ἄλλο, νά δώσει κάποιος τήν ζωή του γιά τόν ἄλλο. Κι αὐτό μᾶς τό ἐπεβεβαίωσε ὁ ἴδιος ὁ ἀλάνθαστος Διδάσκαλός μας, ὅταν  εἶπε ὅτι «Κανείς δέν ἔχει μεγαλύτερη ἀγάπη ἀπό κεῖνον πού θυσιάζει τή ζωή του γιά χάρη τῶν φίλων του»[1].

Αὐτή τήν μεγαλύτερη ἀγάπη, ὄχι ἑνός ἀνθρώπου, ἀλλά ἑνός Θεοῦ πού εἶναι ΙΙλάστης καί Λυτρωτής μας θά μελετήσουμε στήν συνέχεια. Ὁ τρισμακάριστος Σταυρός, τό ἔνδοξο ὄργανο τῆς σωτηρίας, ἄς σταθεῖ ὁδηγός μας καί φωτισμός μας.

Σταυρέ πανσεβάσμιε, τῆς πίστεώς μας τό καύχημα, τῆς θρησκείας μας τό στήριγμα, φώτισε τίς σκοτεινιασμένες διάνοιές μας, γιά νά ἐννοήσουμε τό μέγεθος τῆς ἀγάπης Ἐκείνου, πού πέθανε γιά τήν ἀγάπή μας. Θέρμανε τίς ψυχραμένες καρδιές μας γιά νά ἀγαπήσουμε Ἐκεῖνο πού καρφώθηκε ἐπάνω Σου μόνο γιά λύτρωση δική μας. Κάνε ὅλων μας οἱ καρδιές νά προσκολληθοῦν σέ Ἐκεῖνον πού «εἰς τέλος ἠγάπησεν ἡμᾶς»[2].

1. Τονίσαμε στήν ἀρχή, ὅτι μεγαλύτερη ἀγάπη δέν ὑπάρχει ἀπό τό νά θυσιάσει κάποιος τή ζωή του γιά τούς φίλους του καί φέραμε τήν μαρτυρία τοῦ ἀλάνθαστου Διδασκάλου. Ὁ Χ ρ ι σ τ ό ς ὅμως δέν π έ θ α ν ε γιά μᾶς, τούς φίλους Του, ἀλλά γιά ἐμᾶς τούς ἐχθρούς Του, γιά μᾶς πού τόσες φορές Τόν προσβάλαμε, τόσες φορές ἐπαναστατήσαμε ἐνάντιόν Του, γιά μᾶς πού τόσες φορές μέ ἀμέλειες καί μέ κακία ἁμαρτήσαμε. Καί μᾶς τό ἐπιβεβαιώνει καί ἐδῶ ὁ ἅγιος ἀπόστολος Παῦλος ὅταν γράφει «ἐνῶ ἐμεῖς ζούσαμε ἀκόμα στήν ἁμαρτία, ὁ Χριστός ἔδωσε τή ζωή του γιά μᾶς»[3]. Ὁ Χριστός ἀπέθανε γιά μᾶς πού εἴμαστε ἁμαρτωλοί.

Πόσο μεγάλη εἶναι λοιπόν ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ γιά μᾶς! Πῶς μποροῦμε νά τήν περιγράψουμε; Πῶς μποροῦμε νά τήν ὀνομάσουμε, ἄν ἡ μεγαλύτερη ἀγάπη εἶναι ἐκείνη πού δίνει κάποιος τή ζωή του γιά τούς φίλους του, Τί εἶναι ἐκείνη πού δίδει γιά τούς ἐχθρούς του; Πέλαγος ἀγάπης, ὠκεανός ἀγάπης... ὅ,τι καί νά λέμε, κούφιες λέξεις θά λέμε. Δίκαια ἡ ἀγάπη τοῦ Ἰησοῦ γιά τόν ἄνθρωπο θά προκαλεῖ τόν θαυμασμό τῶν ἀγγέλων καί τῶν ἐκλεκτῶν τοῦ οὐρανοῦ.

2. Κ α ί τ ί   θ ά ν α τ ο   ὑ π έ φ ε ρ ε ; Ἕνα θάνατο ἤρεμο, γλυκό, μία συγκοπή καρδιᾶς, ἕνα ὁμαλό κοίμισμα; Τίποτα ἀπό αὐτά. Ὑπέφερε τόν πιό σκληρό κι ἄγριο θάνατο. Τόν σταυρικό. Τόν βλέπουμε μπροστά μας. Τόν μελετήσαμε ἑκατοτοντάδες φορές. Ὁ Χριστός ἤπιε τό πικρό ποτήρι τοῦ σταυρικοῦ θανάτου «εἰς τέλος». Ποτέ κατάδικος δέν ὑπέφερε τόσα βάσανα, ὅπως ὁ Ἰησοῦς. Ὅλα τά εἴδη τῶν κακιῶν συναντήθηκαν στό Πάθος τοῦ Ἰησοῦ. Ὁ Χριστός ὑπέφερε ἀπό ὕβρεις, χλευασμούς, συκοφανίες. Δέχθηκε ραπίσματα, κολαφισμούς, ραβδισμούς, μαστιγώσεις, φλαγγελώσεις. Ὅλες οἱ κατηγορίες τῶν ἀνθρώπων παρήλασαν μπροστά στό Πάθος Του γιά νά Τόν πικράνουν, γιά νά Τόν περιπαίξουν, γιά νά Τόν σταυρώσουν. Παρήλασαν: Οἱ Ἀρχιερεῖς, οἱ Ἱερεῖς, οἱ Ἡγεμόνες, οἱ Στρατιῶτες, οἱ Φαρισαῖοι, οἱ Ἰουδαῖοι, οἱ Ἐθνικοί, ὁ ὄχλος.

Γιατί ὅλα τά εἴδη τῶν βασάνων: σωματικῶν καί ψυχικῶν συγκεντρώνονται στόν Ἰησοῦ; Τόσα πολλά ἀπαιτοῦσε ἡ ἀπολύτρωσή μας; Ἕνας λόγος Του, ἕνας ἀναστεναγμός Του, μία ρανίδα αἵματός Tου  δέν ἔφθανε; Δέν μποροῦσε νά λυτρώσει ἕνα κόσμο; Ἐκεῖνος, πού μέ ἕνα λόγο Του ἔπλασε τό σύμπαν; «Εἶπε καί ἐγένετο»[4] καί τώρα δέν μπορεῖ νά διατάξει νά γίνει ὅ,τι θέλει; Μποροῦσε, ἀλλά ἤθελε νά ἐκδηλώσει ὅλη τήν ἀγάπη Του πιό ἁπτά σέ μᾶς τούς δύσπιστους κι ἀχάριστους ἄνθρωπους. Μέ ἕνα ἀναστεναγμό μποροῦσε νά λυτρώσει χιλιάδες κόσμους κι ὅμως θέλει νά ὑποστεῖ τά φρικτά πάθη καί τόν σταυρικό θάνατο γιά νά ἐκδηλώσει ὅλη τήν ἀγάπη Του, γιά νά μήν ὑπάρξει γιά κανέναν ἀμφιβολία ὅτι δέν μᾶς ἀγάπησε «εἰς τέλος». Θάνατος κοινός φαίνεται ἀνεπαρκής στόν Ἰησοῦ γιά ν’ ἀποδείξει τήν ἀγάπη Του γιά τόν ἄνθρωπο.

Τό Πάθος Του κι ὁ Σταυρικός Θάνατός Του εἶναι εὔγλωπο κήρυγμα ἀγάπης. Μάλιστα μέ τό ἀκάνθινο στεφάνι Του ὁ Ἰησοῦς στρέφεται στόν καθένα μας καί τοῦ λέει: «Σ’ ἀγαπῶ». Μέ τά δακρυσμένα μάτια Του μᾶς κοιτάζει καί μᾶς λέγει: «Σᾶς ἀγαπῶ». Μέ τό γεμᾶτο πτύσματα πρόσωπό Του γυρίζει σ’ ἐμᾶς καί μᾶς λέει: «Σᾶς ἀγαπῶ». Τό ξεσχισμένο ἀπό τίς μαστιγώσεις σῶμα Του μᾶς ἐπαναλαμβάνει: «Σᾶς ἀγαπῶ».

3. Π ο ι ό ς ε ἶ ν α ι   α ὐ τ ό ς   π ο ύ   ὑ π ο φ έ ρ ε ι   κ ι   ἀ-     π ο θ ν ή σ κ ε ι; Εἶναι ἕνας ἄνθρωπος; Εἶναι ἕνας πού ἔχει ὑποχρέωση νά μᾶς σώσει; Εἶναι ἕνας κάποιος μέ τόν ὁποῖο μᾶς συνδέουν δεσμοί φιλίας; Τίποτε ἀπ’ αὐτά. Ἐκεῖνος πού μᾶς ἀγάπησε «εἰς τέλος» εἶναι ἕνας Θεός, παντοδύναμος, ἄναρχος, ἄπειρος, πού μόνο ἡ ἀγάπη Του τόν ὁδήγησε νά πάρει δούλου μορφή καί νά ἐκδηλώσει ἔτσι τήν ἀγάπη Του γιά μᾶς «εἰς τέλος». Ἕνας Θεός τέλειος, πού ἔχει τό πλήρωμα τῆς δόξας καί τῆς εὐτυχίας καί δέχεται νά μᾶς ἀγαπήσει «εἰς τέλος» γιά νά μᾶς κάνει συμμέτοχους τῆς εὐτυχίας Του καί τῆς χαρᾶς Του. Τί βαθειά ἐκδήλωση ἀγάπης! Ἄν ἕνας ἄνθρωπος ἀπέθνησκε γιά μᾶς θά τοῦ χρωστούσαμε γιά πάντα εὐγνωμοσύνη καί τώρα ἕνας Θεός ἀποθνήσκει μέ τό σκληρότερο τρόπο καί ἐμεῖς ἀδιαφοροῦμε καί ἐξακολουθοῦμε νά μένουμε ψυχροί κι ἀχάριστοι.

Δίκαια ἀναφωνεῖ ὁ Ἱερός Αὐγουστῖνος «Κύριε ὅποιος δείχνεται ἀχάριστος γιά τίς εὐεργεσίες Σου εἶναι ἄξιος κολάσεως, ἀλλά πρέπει νά δημιουργηθεῖ μιά νέα κόλασι γιά ἐκεῖνο, πού μένει ἀχάριστος στήν εὐεργεσία τῆς Ἀπολυτρώσεως»

Ἕνας φλαμανδικός θρύλος ἀναφέρει ἕνα πολύ χαρακτηριστικό περιστατικό τῆς σταυρώσεως τοῦ Ἰησοῦ. Ἕνα μικρό πτηνό βρισκόταν τρυπωμένο μέσα σέ ἕνα ξύλινο φράκτη κατά τήν ὥρα τῆς σταυρώσεως τοῦ Ἰησοῦ. Ὁ φράκτης ἦταν κοντά στόν τόπο τοῦ μαρτυρίου.

Τό πτηνό μόλις εἶδε τά ἀγκάθια νά τρυποῦν τό κεφάλι τοῦ Χριστοῦ ἄρχισε νά κλαίει καί λέει: «Κανένας δέν ἔρχεται νά καταπραΰνει τούς πόνους τοῦ  καλοῦ τούτου ἀνθρώπου!  Ἄς πάω ἐγώ τουλάχιστον νά τόν ἀνακουφίσω».

Πέταξε πρός τό σταυρό καί κατώρθωσε ν’ ἀφαίρεσει ἕνα ἀγκάθι. Ἀλλά μία σταγόνα αἵματος ἔπεσε τήν στιγμή ἐκείνη ἐπάνω στό στῆθος του. Συνάμα τοῦ ψιθύρισε ὁ Ἰησοῦς: «Γιά ἐνθύμιο τῆς καλωσύνης σου, μικρό μου πουλί, θά ἔχεις τήν χάρη σύ κι οἱ ἀπόγονοί σου νά φέρεις αὐτή τήν κόκκινη κηλίδα ἐπάνω στό στῆθος σου».

Πραγματικά ἐπιλέγει τά πουλιά αὐτά πού λέγονται κοκκινολαίμηδες (πυραλίδες) διότι φέρουν αὐτή τήν κόκκινη κηλίδα στό στῆθος τους.

Καί ἐμεῖς λογικά πλάσματα θά ἀφήσουμε τόν Ἐσταυρομένο νά ὑποφέρει μόνος, χωρίς νά ἐπιχειρήσουμε νά Τόν ἀνακουφίσουμε μέ τήν καλή μας διαγωγή, χωρίς νά Τοῦ δώσωμε ἀγάπη ἀντί ἀγάπης;

Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός διευκρίνησε ὅτι τήν ἀγάπη μας γι’ Αὐτόν τήν δείχνουμε τηρώντας τίς ἐντολές Του. Εἶπε στούς μαθητές Του «᾿Εὰν ἀγαπᾶτέ με, τὰς ἐντολὰς τὰς ἐμὰς τηρήσατε» (Ἰωάννου ιδ΄, 15).

Καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος διερωτᾶται ἐάν ὑπάρχει κάτι πού μπορεῖ νά μᾶς ἐμποδίσει νά ἀγαπᾶμε τόν Ἰησοῦ Χριστό καί νά μᾶς χωρίσει ἀπό τήν δύναμη τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ : «Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; θλῖψις ἢ στενοχωρία ἢ διωγμὸς ἢ λιμὸς ἢ γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα; καθὼς γέγραπται ὅτι ἕνεκά σου θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν· ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς. Ἀλλ᾿ ἐν τούτοις πᾶσιν ὑπερνικῶμεν διὰ τοῦ ἀγαπήσαντος ἡμᾶς. Πέπεισμαι γὰρ ὅτι οὔτε θάνατος οὔτε ζωὴ οὔτε ἄγγελοι οὔτε ἀρχαὶ οὔτε δυνάμεις οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε μέλλοντα οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος οὔτε τις κτίσις ἑτέρα δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν» (Πρός Ρωμαίους η΄, 35-39)          

[1] «Μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδείς ἔχει ἵνα τίς τήν ψυχήν αὐτοῦ θῇ ὑπέρ τῶν φίλων αὐτοῦ» (Ἰωάννου ιε΄, 13).

[2] Ἰωάννου 13, 1.

[3] «Ἔτι ἁμαρτωλῶν ὄντων Χριστός ὑπέρ ἡμῶν ἀπέθανε» (Πρός Ρωμαίους ε΄, 8).

[4] Γενέσεως 1, 3 κ. ἑ.