ΠΙΣΤΗ
Δῶρο καί ἀπαίτηση (μέρος Α΄ )
῾Η πίστη σύμφωνα μέ τήν Ἁγία γραφή ἐκδηλώνεται μέ δύο τρόπους: α´. Μέ τήν ἐμπιστοσύνη, πού δείχνει ὁ ἄνθρωπος καί ἀπευθύνεται σ’ ἕνα πρόσωπο πού θεωρεῖται «πιστό», δηλαδή ἄξιο ἐμπιστοσύνης καί δεσμεύει ὁλόκληρο τόν ἄνθρωπο. Mέ αὐτή τήν ἔννοια ὁ Θεός εἶναι ἀξιόπιστος γιά τίς ὑποσχέσεις πού δίνει, κατά τό, «εἶναι ἀξιόπιστος Ἐκεῖνος πού ἔδωσε τήν ὑπόσχεση» (Πρός Ἑβραίους ι΄, 23) καί τό «ἐκεῖνο πού ὑπόσχεται ὁ Θεός, ἔχει τήν δύναμη καί νά τό ἐκπληρώσει» (Πρός Ρωμαίους δ΄, 21). Ἐφ’ ὅσον ὁ Θεός εἶναι ἀξιόπιστος, ὁ ἄνθρωπος πού πιστεύει, πού δείχνει ἐμπιστοσύνη στόν Θεό μένει σταθερός, ἀμετακίνητος σ’ ὁλόκληρη τήν ζωή του. Δέν προβληματίζεται. Δέν ἀμφιβάλλει. Δέν ταλαντεύεται. Συχνά ὁ ἀπόστολος Παῦλος, στίς ἐπιστολές του, τονίζει τήν ἀξιοπιστία τοῦ Θεοῦ, ὥστε οἱ χριστιανοί νά Τόν ἐμπιστευτοῦν. «῾Ο Θεός, πού σᾶς κάλεσε νά ζεῖτε σέ κοινωνία μέ τόν Υἱό του, τόν Ἰησοῦ Χριστό τόν Κύριό μας, κρατάει τίς ὑποσχέσεις του» (Πρός Κορινθίους Α´ α´ 9). «Αὐτός πού σᾶς καλεῖ κρατᾶ τό λόγο του καί θά τόν κάνει πράξη» (Πρός Θεσσαλονικεῖς Α´ ε´ 24). «Ἐάν ἐμεῖς δείχνουμε ἀπιστία, Ἐκεῖνος
μένει πιστός σέ ὅσα ὑπόσχεται. Δέν μπορεῖ νά ἀρνηθεῖ τόν ῾Εαυτό Του καί νά ἀθετήσει τούς λόγους Του» (Πρός Τιμόθεον Β´ β´ 10. 13). Οἱ πειρασμοί, διάφορα γεγονότα πού συμβαίνουν στήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου, πού ὁ ἴδιος δέν μπορεῖ νά τά ἑρμηνεύσει, πολύ περισσότερο νά τά δεχθεῖ, μπορεῖ νά μειώσουν ἤ νά ἐξαφανίσουν τήν ἐμπιστοσύνη του στόν Θεό. Καί σ’ αὐτές τίς περιπτώσεις ὁ ἄνθρωπος ὀφείλει νά δείχνει ἐμπιστοσύνη. Αὐτό τό νόημα ἔχει καί ἡ προτροπή τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ στούς μαθητές Του «πιστεύετε εἰς τὸν Θεὸν καὶ εἰς ἐμὲ πιστεύετε» (Ἰωάννου ιδ´ 1)
β´. Μέ τήν παραδοχή ἑνός λόγου ἤ ὁρισμένων σημείων, δηλαδή ἀποδεικτικῶν γεγονότων, πού ἐπιτρέπουν καί βοηθοῦν τόν πιστό νά προσεγγίσει πραγματικότητες, πού δέν εἶναι δυνατόν νά καταστοῦν ἀντιληπτές ἀπό τίς αἰσθήσεις του, κατά τό «πίστη σημαίνει σιγουριά γι’ αὐτά πού ἐλπίζουμε καί βεβαιότητα γι’ αὐτά πού δέν βλέπουμε»«῎Εστι δὲ πίστις ἐλπιζομένων ὑπόστασις, πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων» (πρός ῾Εβραίους ια´ 1).
Μέσα στήν ἱερή ἱστορία τῆς σωτηρίας πού ἐξελίσσεται στήν ἁγία γραφή διαπιστώνουμε ὅτι, ἡ πίστη αὐξάνεται, προοδεύει, τελειοποιεῖται. Εἶναι συγχρόνως δῶρο ἀπό τόν Θεό στόν ἄνθρωπο καί ἀπαίτηση τοῦ Θεοῦ ἀπό τόν ἄνθρωπο. Στό σύντομο διάγραμμα θά καταγράψουμε αὐτή τήν δύναμη τῆς πίστεως.
α´. ῾Ο Θεός τοῦ Ἀβραάμ ἐπισκέπτεται στήν Αἴγυπτο τόν δύστυχο λαό Του (Ἐξόδου γ´ 13. 15. Ἐξόδου γ´ 1-15.). Καλεῖ τόν Μωυσῆ, τοῦ ἀποκαλύπτεται καί τοῦ ὑπόσχεται ὅτι θά εἶναι μαζί του γιά νά ὁδηγήσει τούς Ἰσραηλίτες στήν γῆ τους (Ἐξόδου γ΄, 1-15). «Τὸν γὰρ ἀόρατον ὡς ὁρῶν» ὁ Μωυσῆς ἀπαντᾶ στήν κλήση τοῦ Θεοῦ μέ μία πίστη πού ἄντεξε «ἐκαρτέρησε» (Πρός Ἑβραίους ια΄, 23-29) παρά τίς ἐκδηλωθεῖσες ἀδυναμίες (17. Ἀριθμῶν κ´ 1-12 καί Ψαλμοῦ 105, 32 καί
ἑξῆς). ῾Ο Μωυσῆς, ὡς μεσίτης μεταξύ Θεοῦ καί Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ, κοινοποιεῖ στόν λαό τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ τά θαύματα πού τελοῦνται δείχνουν τήν προέλευση τῆς ἀποστολῆς του καί στηρίζουν τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ λαοῦ στό σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Οἱ Ἰσραηλίτες καλοῦνται νά «πιστεύσουν τῷ Θεῷ καί τῷ Μωϋσῇ τῷ θεράποντι αὐτοῦ» (Ἐξόδου ιδ´ 31, πρός ῾Εβραίους ια´ 29.) δείχνοντας ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη (19. Ἀριθμῶν ιδ´ 11, Ἐξόδου ιθ´ 9).
β´. Στό Σινᾶ συνάπτεται ἡ Διαθήκη πού ἐπισφραγίζει αὐτή τήν ὑπεύθυνη συμμετοχή τοῦ Θεοῦ στήν ζωή καί τήν ἱστορία τοῦ Ἰσραήλ. ῾Ο Θεός ὑπόσχεται νά ὁδηγήσει τούς Ἰσραηλίτες στήν γῆ τῶν πατέρων τους καί νά τούς εὐλογήσει γιά νά ζήσουν ἔχοντες εἰρήνη, ἀσφάλεια καί ὅλα τά ἀγαθά. ῾Ως ἀντάλλαγμα ζητεῖ ἀπό τόν λαό τοῦ Ἰσραήλ, νά ὑπακούει στόν Λόγο τοῦ Θεοῦ (20. Ἐξόδου ιθ´ 3-9). Ἀκoύω τόν Θεό σημαίνει ἀρχικά πιστεύω σ’ Αὐτόν (Δευτερονομίου θ´ 23. Ψαλμοῦ 105, 24 ἑξῆς.). ῾Η Διαθήκη ἑπομένως ἀπαιτεῖ τήν πίστη (Ψαλμοῦ 77, 37). ῾Η ζωή καί ὁ θάνατος τοῦ Ἰσραήλ θά ἐξαρτῶνται στό ἑξῆς ἀπό τήν ἐλεύθερη πιστότητά του (Δευτερονομίου λ´ 15-20. 28, πρός ῾Εβραίους ια´ 33.) νά ἐπαληθεύσει τήν πίστη (Δευτερονομίου κζ´ 9-26.), πού τόν κατέστησε λαό τοῦ Θεοῦ.
γ´. Παρά τίς ἀναρίθμητες ἀπιστίες τῶν Ἰσραηλιτῶν πού ὑφαίνουν τήν ἱστορία τῆς σαραντάχρονης πορείας τους στήν ἔρημο, τῆς κατακτήσεως τῆς γῆς τῆς ἐπαγγελίας καί τῆς ἐγκαταστάσεώς τους στήν Χαναάν, ἡ περιπέτεια αὐτή μπορεῖ νά χαρακτηρισθεῖ ὡς ἐποποιία τῆς δυνάμεως τῆς πίστεως, ὅπως συνοψίζεται στήν πρός ῾Εβραίους ἐπιστολή ὅτι: «Μέ τήν πίστη ἔπεσαν τά τείχη τῆς Ἱεριχοῦς, ἀφοῦ γιά ἑπτά μέρες οἱ Ἰσραηλίτες βάδιζαν τριγύρω τους. Μέ τήν πίστη ἡ πόρνη Ραάβ δέν χάθηκε μαζί μέ τούς ἄπιστους, ἐπειδή εἶχε δεχτεῖ φιλικά τούς κατασκό-
πους. Χρειάζεται νά συνεχίσω; Δέν θά μέ πάρει ὁ χρόνος νά διηγηθῶ γιά τόν Γεδεών, τόν Βαράκ, τόν Σαμψών, τόν Ἰεφθάε, τόν Δαβίδ, τόν Σαμουήλ καί τούς προφῆτες» (Πρός ῾Εβραίους ια´ 30-32).
δ´. Σύμφωνα μέ τίς ἐπαγγελίες τῆς Διαθήκης (Δευτερονομίου ζ´ 7-24. λα´ 3-8) ἡ παντοδύναμη πιστότητα, δηλαδή ἀξιοπιστία τοῦ Θεοῦ φανερωνόταν πάντοτε στό πλευρό τοῦ Ἰσραήλ, ὅταν ὁ Ἰσραήλ διατηροῦσε τήν πίστη του σ’ Αὐτόν. Καί ἑπομένως ἡ διακήρυξη τῶν μεγαλείων τοῦ παρελθόντος, ὡς ἔργο τοῦ ἀόρατου Θεοῦ, ἦταν γιά τόν Ἰσραήλ ὁμολογία μιᾶς πίστεως (Δευτερονομίου κστ´ 5-9. Ψαλμοῦ 77, 105), πού μεταδιδόταν ἀπό τήν μία γενεά στήν ἄλλη καί ἰδιαίτερα κατά τίς μεγάλες ἐτήσιες ἑορτές (28. Ἐξόδου ιβ´ 26. ιγ´ 8. Δευτερονομίου στ´ 20). ῎Ετσι ὁ λαός δέν ξεχνοῦσε τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ (Ψαλμοῦ 135). (συνεχίζεται)
