Ἡ πρεσβεία τῆς Μητέρας τοῦ Κυρίου
«Δύνασαι γάρ πάντα ὡς πανσθενοῦς»
Δημοσιεύθηκε 12.08.2021
Δραττόμεθα τῆς εὐκαιρίας πού διανύουμε τήν περίοδο τοῦ Ἁγίου Δεκαπενταυγούστου καί ψάλλουμε καθημερινῶς ἐναλλάξ τήν Μικρή καί Μεγάλη Παράκληση πρός τήν Θεοτόκο νά ἐπισημάνουμε τούς λόγους γιά τούς ὁποίους οἱ πιστοί καταφεύγουν μέ ἐμπιστοσύνη καί προσδοκία στήν προστασία τῆς Μητέρας τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καί Μητέρας τῶν μαθητῶν Του καί πιστῶν ὅλων τῶν ἐποχῶν, ὅτι ἡ καταφυγή τῶν πιστῶν στήν πρεσβεία τῆς Θεοτόκου στηρίζεται σέ μαρτυρίες ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας:
α΄. Ὅτι στήν Μητέρα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀπευθύνθηκαν οἱ καλεσμένοι στόν γάμο τῆς Κανᾶ καί Τήν παρακάλεσαν νά μεσολοβήσει καί νά παρακαλέσει τόν Υἱό Της νά θαυματουργήσει γιά νά μήν τούς λείψει ὁ οἶνος ἀπό τήν γαμήλια ἑορτή. Ἐκείνη ἀμέσως προθυμότατα ἀνταποκρίθηκε καί ἀνέφερε στόν Υἱό Της τό αἴτημά τους. Ὁ Κύριός μας δέχθηκε τήν παρέμβασή Της καί ἱκανοποίησε τό αἴτημα τῶν καλεσμένων μεταβάλλοντας τό νερό σέ οἶνο (Ἰωάννου β΄ 1-11).
Συνεπῶς ἐφ’ ὅσον ζῶσα μεσίτευε στόν Υἱό Της καί Κύριό μας, ἀσφαλῶς συνεχίζει νά μεσιτεύει ὡς ἀκαταίσχυντη Προστασία τῶν Χριστιανῶν καί παρεδρεύουσα στόν θεϊκό Θρόνο Του κατά τό «παρέστη ἡ βασίλισσα ἐκ δεξιῶν Σου» (Ψαλμοῦ μδ΄ (με΄) 44, 9), ἀποδεχόμενη τήν δέηση καί ἱκεσία τῶν προστρεχόντων μέ πίστη σ’Αὐτή ζητώντας τήν βοήθειά Της.
β΄. Ὅτι, ὅταν ἡ Μητέρα τοῦ Κυρίου μας εἰδοποιήθηκε μέ Ἄγγελο ἐξ οὐρανοῦ κατά τήν ἱεροσολυμιτική παράδοση γιά τήν κοίμηση καί τήν ταφή Της πού διασώθηκε σέ ὁμιλίες τους στήν ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου ἀπό τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας Ἀνδρέα ἐπίσκοπο Κρήτης (βλ. Λόγοι ιβ΄, ιγ΄, ιδ΄, PG 97, 1045-1089) καί Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό (βλ. Ὁμιλίαι η΄, θ΄, ι΄, PG 96, 700-753), ὅτι πρόκειται μετά τρεῖς μέρες νά ἀναχωρήσει γιά τούς οὐρανούς, παρεκάλεσε τόν Κύριο καί Υἱό της νά συναχθοῦν οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι γιά νά ψάλουν τά ἐξόδια ἄσματα.
Ὁ Υἱός Της καί Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός ἀμέσως ἱκανοποίησε τό αἴτημα τῆς Μητέρας Του καί μεταφέρθηκαν θαυματουργικῶς καί ὑπερκοσμίως οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι μέ νεφέλες ἀπό τούς τόπους ὅπου εὑρίσκοντο στά Ἱεροσόλυμα γιά νά παραστοῦν στήν κοίμηση τῆς Μητέρας Του καί νά ἐνεργήσουν τήν ταφή τοῦ εὐλογημένου καί κεχαριτωμένου θεοδόχου Θεομητορικοῦ σκηνώματος. Ὁ Ἴδιος παρέλαβε τήν ὁλόφωτη καί πάναγνη ψυχή Της.
γ΄. Ὅτι ὅπως διδάσκει ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος «πολύ ἰσχύει δέηση δικαίου ἐνεργουμένη» (Ἰακώβου ε΄ 16), συνοψίζοντας ὁλόκληρη τήν ἁγιογραφική παράδοση κατά τήν ὁποία ὁ Θεός εἰσακούει τίς προσευχές τῶν δικαίων.
Αὐτό σημαίνει ὅτι εἶναι πολύ ἰσχυρή ἡ δέηση ὅταν γίνεται στό Θεό ἀπό ἕνα δίκαιο, δηλαδή ἅγιο καί ἐνάρετο, καί ἀναφέρεται κάποιο αἴτημα, πολλῷ δέ μᾶλλον ὁ Κύριος μας καί Θεός μας δέχεται τίς προσευχές τῆς δεομένης πρός Αὐτόν Μητέρας Του γιά μᾶς καί τήν σωτηρία μας.
δ΄. Ὅτι κέκτηται μητρική παρρησία πού ἐπειδή εἶναι Μητέρα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ πού εἶναι ὁ Θεός τῶν Δυνάμεων δηλαδή ὁ Παντοδύναμος Θεός, ἔχει ἰδιαίτερη δύναμη ἡ δέησή Της καί ἡ ἱκεσία Της στόν Υἱό Της καί Κύριό μας.
Ἀπό μητρική μέριμνα καί πρόνοια δέεται γιά μᾶς πού εἴμαστε τά κατά χάρι τέκνα Της, οἱ υἱοί Της καί οἱ θυγατέρες Της, ἐφ’ ὅσον ὁ Κύριος ἀπευθυνόμενος ἀπό τό ὕψος τοῦ σταυροῦ ἔδειξε τήν Μητέρα Του στόν Μαθητή Του Ἀπόστολο Ἰωάννη καί κατ’ ἐπέκταση σέ κάθε μαθητή Του, λέγοντας «Ἰδού ἡ μήτηρ σου» (Ἰωάννου ιθ΄ 27).
Αὐτή τήν παρρησία Της ἐπικαλοῦνται οἱ πιστοί, ὅταν ψάλλουν:
«Τήν δέησίν μου δέξαι τήν πενιχράν, καί κλαυθμόν μή παρίδῃς, καί δάκρυα καί στεναγμόν· ἀλλ’ ἀντιλαβοῦ μου, ὡς ἀγαθή, καί τάς αἰτήσεις πλήρωσον· δύνασαι γάρ πάντα ὡς πανσθενοῦς, Δεσπότου Θεοῦ Μήτηρ, εἰ νεύσεις ἔτι μόνον, πρός τήν ἐμήν οἰκτράν ταπείνωσιν»
ε΄. Ὡς ἄνθρωπος στήν ἐπίγεια ζωή Της γεύθηκε πολλές θλίψεις καί πικρίες, ὥστε νά κάμπτεται ἀπό τίς δεήσεις τῶν θλιβομένων στήν ζωή καί νά σπεύδει νά τούς παρηγορήσει γιά νά μήν ἀπελπισθοῦν καί χαθοῦν ἀπό τήν ἀπόγνωση πού προκαλοῦν οἱ πειρασμοί.
Γι’ αὐτό οἱ πιστοί μέ ἐμπιστοσύνη ἀπευθύνονται στήν Μητέρα τοῦ Κυρίου μας προσευχόμενοι: «Οὐδείς προστρέχων ἐπί Σοί κατησχυμμένος ἀπό σοῦ ἐκπορεύεται, ἁγνή Παρθένε Θεοτόκε, ἀλλ’ αἰτεῖται τήν χάριν καί λαμβάνει τό δώρημα πρός τό συμφέρον τῆς αἰτήσεως».
Ἡ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας γιά τό πάντιμο καί πάνσεπτο θεομητορικό πρόσωπο τῆς Παρθένου Μαρία μεταξύ ἄλλων ἐπισημαίνει μία ἀντίθεση καί μία προτύπωση
1. Ἀντίθεση Εὔας καί Μαρίας
Ἡ ἀντίθεση τῆς Προμήτορος Εὔας καί τῆς Παρθένου Μαρίας ἀναπτύσσεται στούς ἐγκωμιαστικούς λόγους τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας ἤδη ἀπό τόν δεύτερο μετά Χριστό αἰῶνα. Ἀπ’ αὐτούς τούς λόγους ἐμπνεύσθηκε τίς ἀναφορές της καί ἡ ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας μας ἐπισημαίνοντας τά ἑξῆς στοιχεῖα ἀντιθέσεως:
α΄ Ἡ Εὔα μέ τήν παράβαση ὑπέταξε τό ἀνθρώπινο γένος καί τούς ἀπογόνους της στό θάνατο καί τόν Ἄδη. Ἡ Παρθένος Μαρία ὑπηρετώντας μέ τήν θέλησή της τό μυστήριο τῆς σαρκώσεως τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ συνείργησε στήν ἀπελευθέρωση τῶν μαθητῶν τοῦ Υἱοῦ Της ἀπό τήν τυραννία τοῦ θανάτου.
β΄. Ἡ Εὔα παρασύρθηκε καί ὑπήκουσε στόν πειρασμό καί παρέβη τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ. Ἡ Παρθένος Μαρία ὑπήκουσε στήν κλήση τοῦ Θεοῦ καί ὑπηρέτησε μέ ἀφοσίωση τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ, ἀπαντώντας στόν Ἀρχάγγελο μέ ταπείνωση λέγουσα τό «Ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά σου.
γ΄. Ἡ Εὔα ἔφερε στόν κόσμο τόν πόνο, τήν λύπη καί τήν θλίψη, τήν φθορά καί τόν θάνατο. Ἡ Παρθένος Μαρία ἔφερε στόν κόσμο τήν χαρά, τήν ζωή, τήν ἀναγέννηση.
2. Ἡ προτύπωση τῆς Ἐκκλησίας ἀπό τήν Παρθένο Μαρία.
Αὐτή ἡ προτύπωση στηρίζεται στήν εἰκόνα τῆς γυναικός καί τοῦ δράκοντος πού χρησιμοποιεῖ ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης στήν Ἀποκάλυψη (κεφάλαιο ιβ΄).
Στήν εἰκόνα περιγράφεται μία ἐγκυμονούσα γυναίκα πού γεννάει τό ἄρρεν τέκνο της, πού ἀπειλεῖ νά καταφάγει ὁ δράκοντας πού καιροφυλακτεῖ, ἀλλά ἁρπάζεται στόν οὐρανό διασωζόμενο ἀπό τήν ἀπειλή καί τόν ὄλεθρο.
Ἐξηγώντας αὐτή τήν εἰκόνα μερικοί ἑρμηνευτές εἶδαν ὡς γυναίκα τήν Παρθένο Μαρία τήν Μητέρα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ πού γέννησε τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ, πού ὁ διάβολος ἐπεδίωξε νά αἰχμαλωτίσει μέ τόν θάνατο στόν Ἅδη, ἀλλά ἀναστήθηκε ὡς Θεός καί δέν παρέμεινε αἰχμάλωτος.
