Ἡ ἐμφάνιση τοῦ Ἰησοῦ στούς Μαθητές
πού πήγαιναν πρός τούς Ἐμμαούς
(ΤΡΙΤΗ ΤΗΣ ΔΙΑΚΑΙΝΗΣΙΜΟΥ- 3 Μαΐου 2016)
τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ
«Ὁ Ἰησοῦς ἐγγίσας
συνεπορεύετο αὐτοῖς»
(Λουκᾶ 21, 17)
Μία ἀπό τίς πρῶτες ἐμφανίσεις τοῦ Ἰησοῦ ἦταν κι ἡ ἐμφάνιση Του στούς δυό Μαθητές πού πήγαιναν πρός τούς Ἐμμαούς. Ἡ ἐμφάνιση αὐτή ἐγκλείει‚ πολλά πρακτικά διδάγματα γιά μᾶς καί πρέπει νά ἀποτελέσει προσεκτικό θέμα μελέτης μας στήν πασχαλινή περίοδο.
Αὐτή ἄς μελετήσουμε σέ τρία χαρακτηριστικά καί κύρια σημεῖα της. Ὁ Ἰησοῦς α) πλησιάζει καί συντροφεύει τούς δυό Μαθητές πού πήγαιναν πρός τούς Ἐμμαούς, β) συνομιλεῖ μαζί τους καί γ) ἐξαφανίζεται μόλις Τόν ἀναγνώρισαν.
α΄. Ὁ Ἰησοῦς πλησιάζει καί συντροφεύει τούς μαθητές
πού πήγαιναν πρός τούς Ἐμμαούς
Δύο μαθητές, πού τόν ἕνα τό ἱερό κείμενο τοῦ Εὐαγγελίου ὀνομάζει Κλεόπα καί τόν ἄλλο ἡ Παράδοση καλεῖ Λουκᾶ, βγῆκαν ἀπό τήν πόλη Ἱερουσαλήμ μέ κατεύθυνση πρός τούς Ἐμμαούς, πολίχνη σέ δίωρη περίπου ἀπόσταση. Θλιμμένοι βγαίνουν ἀπό τήν Ἱερουσαλήμ τήν ἴδια ἡ μέρα τῆς Ἀναστάσεως καί γιά νά διασκεδάσουν τήν θλίψη τους πηγαίνουν στήν ἐξοχή.
Μοιάζουν μέ ἀπερίσκεπτα πρόβατα, πού χωρίζονται ἀπό τό ποίμνιο. Δέν διατρέχουν τόν κίνδυνο νά πλανηθοῦν; Ἤδη εἶχε ἐξασθενήσει ἡ πίστη τους. Ἀπέρριψαν τήν μαρτυρία τῶν γυναικῶν καί τῶν Ἀποστόλων πού εἶχαν ἐπισκεφθεῖ τόν τάφο καί ἀφοῦ τόν βρῆκαν κενό διαβεβαίωσαν, ὅτι ὁ Κύριος ἀναστήθηκε. Συζητοῦν καί δέν λένε τόν ὄνομα τοῦ Κυρίου τους Ἰησοῦ, ἀλλά μιλοῦν γιά Προφήτη: «ἐγένετο ἀνήρ προφήτης»[1]. Δέν εἶχαν χάσει τήν ἐλπίδα τους διότι δηλώνουν ὅτι : «ἠλπίζομεν». Εὐτυχῶς διατηροῦσαν ἀκόμη κάποια ἀγάπη γιά τόν Διδάσκαλο καί μιλοῦσαν γι’ Αὐτόν «αὐτοί μιλοῦσαν μεταξύ τους γιά ὅλα αὐτά πού συνέβησαν.... αὐτά μέ τόν Ἰησοῦ ἀπό τήν Ναζαρέτ»[2]. Ὤ! πόσο εἶναι ὡραῖο νά μιλοῦμε γιά τόν Θεό εἴτε μόνοι μας, εἴτε μέ τόν πλησίον! Ὅταν εἴμαστε στενοχωρημένοι καί βρισκόμαστε σέ δύσκολη θέση, ἄν μιλοῦμε μέ τόν Θεό παρευθύς ἐνισχύεται τό πνεῦμα μας, θερμαίνεται ἡ καρδιά μας, φωτίζεται ἡ διάνοιά μας.
Ἄς προσέξουμε τήν προθυμία, μέ ποιά ταπεινοφροσύνη, μέ πόση γλυκύτητα ὁ Ἰησοῦς τρέχει πρός ἐκείνους πού Τοῦ μένουν πιστοί στήν ὥρα τῆς δοκιμασίας. Δέν μπορεῖ νά τούς ἀφήσει στή θλίψη πού εἶναι καρπός τῆς ἀπιστίας τους. Οἱ δύο αὐτοί ἄνθρωποι δέν ἦταν Ἀπόστολοι, ἀλλά ἁπλοί Μαθητές. Τούς πλησιάζει, συμβαδίζει μαζί τους, συνομιλεῖ μέ αὐτούς. Δέν ἀποστρέφεται τόν ἀριθμό τους. Ἀποκαλύπτει τά μυστήριά Του σάν νά εἶχε μπροστά Του πλῆθος πολύ, ὅπως ἔκανε καί στό πηγάδι τοῦ Ἰακώβ μέ τήν Σαμαρείτιδα.
Τί ὡραῖο δίδαγμα γιά μᾶς, πού δέν καταδεχόμαστε νά παρηγορήσουμε φτωχό καί ἄγνωστό μας, πού θέλουμε πάντα νά ἔχουμε μεγάλο ἀκροατήριο γιά νά μιλήσουμε, πού ζητᾶμε πάντα τά πομφολυγώδη λόγια (δηλαδή κενοῦ περιεχομένου), τήν ἐξωτερική ἐντύπωση.
ΙΙ
Συνομιλεῖ μέ τούς δύο μαθητές
Ἄς θαυμάζουμε τή σοφή συγκατάβαση τοῦ Ἰησοῦ. Ἀρχίζει νά τούς ἐρωτᾶ: «Γιά ποιό ζήτημα μιλᾶτε μεταξύ σας τόσο ἔντονα καθώς περπατᾶτε καί εἶστε σκυθρωποί;»[3]. Οἱ ἐρωτήσεις πού κάνει ἕνας Θεός, δέν τοῦ μαθαίνουν τίποτε τό νέο. Ὁ Ἰησοῦς ἤξερε καί τό ἀντικείμενο τῆς συζητήσεώς τους καί τήν αἰτία τῆς λύπης τους, ἄλλ’ ἤθελε νά τούς ὁδηγήσει νά ἐλαφρώσουν τήν καρδιά τους καί νά Τοῦ ἀποκαλύψουν τήν κρυφή πληγή τῆς ἀπιστίας τους. Τό ἔκαναν. Παρευθύς ἄρχισε νά τούς διδάσκει καί νά τούς ἐπιπλήττει γιά κάτι πού πολλές φορές καί ἄλλοτε τούς εἶχε ἐπιπλήξει. «..............»[4]. Τότε τούς ἐξηγεῖ ὅτι οἱ Γραφές ἀνέφεραν γι’ Αὐτόν, δείχνοντάς τους τήν τελεία συμφωνία τῶν προφητειῶν μέ τά γεγονότα, πού συνέβησαν πρίν ἀπό λίγο διάστημα. Φωτίζοντας τά πνεύματά τους, θέρμανε καί τίς καρδιές τους καί ἄναβε μέσα τους οὐράνια φλόγα. Ἀργότερα θά πεῖ ὁ ἕνας πρός τόν ἄλλο «οὐχί ἡ καρδία ἡμῶν καιομένη ἦν ἐν ἡμῖν, ὡς ἐλάλει ἡμῖν ἐν τῇ ὁδῷ;» (Λουκᾶ 24, 32)
Τρισμακάριστοι μαθητές, πού βγαίνοντας ἀπό τήν Ἰερουσαλήμ, ἀντί νά καταπιασθεῖτε μέ ἐπιπόλαιες συνομιλίες, εἴχατε τόν Ἰησοῦν καί τά παθήματά Του γιά ἀντικείμενο τῆς συζητήσεώς σας! Ἐκεῖνος γιά τόν Ὁποῖο μιλούσατε ἑνώθηκε μαζί σας. Συνωμίλησε μέ σᾶς καί στή φωνή Του, τά σκοτάδια τῆς ψυχῆς σας διαλύθηκαν, ἡ χαρά πῆρε τή θέση τῆς λύπης, ἡ ἐμπιστοσύνη τήν θέση τῆς ἀποθαρρύνσεως. Εἴθε ὁ Κύριος νά ἔρχεται κοντά μας στίς συνομιλίες μας. Πόσοι χριστιανοί μποροῦν νά ἀπαντήσουν στό: «Τίνες οἱ λόγοι οὗτοι;» χωρίς νά ἐρυθριάσουν; Κατακρίσεις, συκοφαντίες, κακολογίες, περιττολογίες μολύνουν συχνά τά χείλη μας κατά τήν ὥρα τῆς συνομιλίας. Σέ μία συγκέντρωση πού διαρκεῖ τρεῖς ὧρες οἱ δυό περνοῦν μέ τό νά κακολογοῦμε ἤ νά κατακρίνουμε τόν πλησίον μας. Ἔτσι δυστυχῶς σημβαίνει σέ ὅλες τίς συγκεντρώσεις μας καί συνομιλίες μας. Τόσο μᾶς κυριεύει τό πνεῦμα τῆς κακολογίας.
ΙΙΙ
Ἐξαφανίζεται μόλις Τόν ἀναγνώρισαν
Ἐνόσῳ μιλοῦσε ὁ Ἰησοῦς, ὁ καιρός περνοῦσε γρήγορα. «ἤγγισαν εἰς τήν κώμην... καί οὖτος προσεποιεῖτο πορρωτέρω πορεύεσθαι» (Λουκᾶ 24, 28). Τέτοια εἶναι πολλές φορές ἡ συμπεριφορά τοῦ Θεοῦ μέ τούς δούλους Του. Προσποιεῖται ὅτι ἀπομακρύνεται γιά νά τούς ἑλκύσει περισσότερο. Κρύβει τήν εὔνοιά Του γιά νά ζωντανέψει τίς ἐπιθυμίες τους. Τρυφερός Πατέρας, θέλει νά κρυφθεῖ ἀπό τά παιδιά πού ἀγαπᾶ γιά νά ξυπνήσει τήν ἀγαπη τους. «Καί παρεβιάσαντο αὐτόν λέγοντες :μεῖνον μέθ’ ἡμῶν, ὅτι πρός ἑσπέραν ἐστί καί κέκλικεν ἡ ἡμέρα» (Λουκᾶ 24, 29). Ὤ! Θεία δύναμη τῆς προσευχῆς! Ἀναγκάζει τόν Θεό νά μείνει μαζί μας καί νά μᾶς χορηγήσει ὅ,τι Τοῦ ζητοῦμε. «Εἰσῆλθε τοῦ μεῖναι σύν αὐτοῖς» (Λουκᾶ 24, 29). Κάθισε στό τραπέζι μαζί τους. Ὁ Κύριος πῆρε τόν ἄρτο τόν εὐλόγησε, τούς τόν μοίρασε. Τήν ἴδια στιγμή τά μάτια τους ἄνοιξαν. Τόν ἀνεγνώρισαν. Πόσο ἡ στιγμή ἐκείνη ἦταν πολύτιμη, ἀλλά καί πόσο ἦταν σύντομη! «...καί Αὖτος ἄφαντος ἐγένετο ἀπ’ αὐτῶν» (Λουκᾶ 24, 31). Ποιά ἦταν τά αἰσθήματα τῶν μαθητῶν; Τί γλυκειά γαλήνη μένει στήν ψυχή, στήν ὁποία μίλησε ὁ Ἰησοῦς!
Διπλασιάζει κανείς τή χαρά του ἄν τήν μοιράζεται μέ κείνους πού ἀγαπᾶ. «Καὶ ἀναστάντες αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ὑπέστρεψαν εἰς ῾Ιερουσαλήμ, καὶ εὗρον συνηθροισμένους τοὺς ἕνδεκα καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς, λέγοντας ὅτι ἠγέρθη ὁ Κύριος ὄντως καὶ ὤφθη Σίμωνι. καὶ αὐτοὶ ἐξηγοῦντο τὰ ἐν τῇ ὁδῷ καὶ ὡς ἐγνώσθη αὐτοῖς ἐν τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου..» (Λουκᾶ 24, 33-35). Ὅταν ὁ Ἰησοῦς μᾶς γεμίζει μέ τή χάρη Του εἶναι συνήθως γιά νά μᾶς ὁδηγήσει νά τοῦ κερδίσουμε καί ἄλλες καρδιές.
Ἐκεῖνοι πού ἔχουν φλογισμένη τήν καρδιά ὅταν ὁ Ἰησοῦς μένει μαζί τους ἀναγνωρίζουν ἀληθινά τόν Κύριο στήν κλάση τοῦ ἄρτου. Πόσο ὅμως ἀπέχουμε ἀπό μία τέτοια διάθεση κι ἐπιθυμία, ἀπό μία τόσο σφοδρή ἀγάπη καί ζωηρή εὐλάβεια; Ἄς ζητήσουμε τήν αἰτία. Μήπως ὀφείλεται στό ὅτι ἡ πίστη μας εἶναι ἀδρανής καί χλιαρή; Μήπως οἱ θεληματικοί ξελογιασμοί μᾶς κυριεύουν καί μᾶς κάνουν νά ξεχάσουμε τόν Θεό; Ἄς σκεπτώμαστε μόνο τόν Θεό. Κανένας πάγος δέν μένει χωρίς νά λειώσει, ὅταν ἀντικρύζει τίς καυτερές ἀκτῖνες τοῦ θερμογόνου ἥλιου.
Συχνά δεχόμεθα στήν καρδιά μας ἀπό τά εἴδη τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου τήν θεία Μετάληψη, τόν ὁδοιπόρο πρός τούς Ἐμμαούς ἄς Τόν παρακαλοῦμε νά ἀνοίξει καί τούς δικούς μας ὀφθαλμούς.
[1] Λουκᾶ 24, 19.
[2] «Καί αὐτοί ὠμίλουν πρός ἄλληλους περί πάντων τῶν συμβεβηκότων τούτων... περί Ἰησοῦ τοῦ Ναζωραίου» Λουκᾶ κδ΄, 14,19.
[3] «Τίνες οἱ λόγοι οὗτοι οὓς ἀντιβάλλετε (ἀνταλλάσσετε) πρὸς ἀλλήλους περιπατοῦντες καὶ ἐστὲ σκυθρωποί;» (Λουκᾶ κδ΄, 17.
[4] «Ὤ ἀνόητοι καί βραδεῖς τῇ καρδίᾳ τοῦ πιστεύειν ἐπί πᾶσι οἷς ἐλάλησαν οἱ προφῆται! Οὐχί ταῦτα ἔδει παθεῖν τόν Χριστόν καί εἰσελθεῖν εἰς τήν δόξαν αὐτοῦ;» (Λουκᾶ κδ΄ , 25.