Ἡ ἀναίρεση τοῦ διπλοῦ θανάτου

διά τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ

τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ

1. Ἡ παράβαση τῆς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ ἀπό τούς Πρωτοπλάστους εἶχε ὡς συνέπεια τήν ἐπαλήθευση τοῦ «θανάτῳ ἀποθανεῖσθε» (Γενέσεως β΄, 17). Ὁ Κύριος καί Θεός προειδοποίησε τούς Πρωτοπλάστους γιά τόν κίνδυνο πού διέτρεχαν ἐφ’ ὅσον δέν σέβονταν καί δέν τηροῦσαν τήν ἐντολή Του.

Ἀπό τήν διήγηση τῆς Γενέσεως (κεφάλαιο 3) πού ἐξιστορεῖ τήν παρακοή τῶν Γεναρχῶν τῶν ἀνθρώπων Ἀδάμ καί Εὔας στήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, νά μή φάγουν ἐκ τοῦ δένδρου τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ δέν προκύπτει, ὅτι οἱ Πρωτόπλαστοι γνώριζαν μέ ἀκρίβεια τίς συνέπειες τῆς παραβάσεως, αὐτό πού θά συνέβαινε, γιά τό ὁποῖο τούς προειδοποιοῦσε ὁ Θεός. Ἀντιθέτως μάλιστα ἀπό τήν ἔκβαση τοῦ γεγονότος φαίνεται ἡ ἀπειρία καί ἀνωριμότητά τους.

Ὁ νόμος ὅμως παρά τήν ἄγνοια καί τήν ἔλλειψη πείρας ἴσχυσε καί εἰσῆλθε ὁ θάνατος στήν ζωή ὅλων τῶν ἀνθρώπων ἀπό τόν φθόνο τοῦ διαβόλου : «φθόνῳ δέ διαβόλου θάνατος εἰσῆλθεν εἰς τόν κόσμον» (Σοφίας Σολομῶντος β΄, 24) καί βρέθηκαν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι παραβάτες καί ὑποκείμενοι στόν νόμο τοῦ θανάτου : «ἐπειδή πάντες γάρ ἥμαρτον» (Πρός Ρωμαίους γ΄, 23), καί γεννιοῦνται ὑπό τό καθεστώς τῆς δουλείας στόν θάνατο. Οὐδείς δύναται νά ἐξαιρεθεῖ ἀπό τήν σκληρή καί ἐξοντωτική δύναμη τοῦ θανάτου

Αὐτό τόν νόμο ἐξηγεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Πρός Ρωμαίους ε΄ 12).

* * * * *

2. Τό «θανάτῳ ἀποθανεῖσθε» (Γενέσεως β΄, 17) ἐπέφερε διπλό θάνατο στούς ἀνθρώπους.

α΄. Ὁ πρῶτος θάνατος ἦταν ὁ πνευματικός, πού εἶναι ὁ χωρισμός τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό, ἡ διακοπή τῆς κοινωνίας μέ τήν πηγή τῆς ζωῆς καί τῆς ἀθανασίας καί ἡ ἀποξένωσή του ἀπό τόν Δημιουργό καί Πατέρα του. Αὐτά ὅλα σημαίνονται μέ τήν ἐξορία ἀπό τόν Παράδεισο τήν φρούρηση τῆς πύλης του ἀπό τήν φλογίνη ρομφαία (Γενέσεως γ΄ 24).

Ὁ ἄνθρωπος τότε ἀπώλεσε ὅλα τά θεῖα δωρήματα τῆς ὑπάρξεώς του καί ἀπομακρύνθηκε γυμνός καί κατάκριτος ἀπό τήν οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ. Ὅπως παραστατικά ἀλληγορικά περιέγραψε αὐτή τήν κατάσταση ὁ Κύριός μας στήν παραβολή τοῦ ἀσώτου υἱοῦ (Λουκᾶ ιε΄, 11-32).

β΄. Ἀργότερα συνέβη καί ὁ δεύτερος θάνατος ὁ σωματικός πού εἶναι ὁ χωρισμός τῆς ψυχῆς ἀπό τοῦ σώματος, κατά τόν ὁποῖο ὅταν ἡ ψυχή ἐξέλθει τοῦ σώματος μέ τό ὁποῖο εἶναι ἑνωμένη καί στό ὁποῖο κατοικεῖ συμβαίνουν δύο τινά

Τό σῶμα μέν διαλύεται στά ἐξ ὧν συνετέθη στοιχεῖα σύμφωνα μέ τήν ὑπενθύμιση τοῦ Θεοῦ στούς Πρωτοπλάστους «γῆ εἶ καί εἰς γῆν ἀπελεύσει» (Γενέσεως γ΄ 19). Αὐτή τήν φοβερή διαπίστωση λέγει ὁ Ἱερεύς ὅταν ἐνταφιάζει τό σῶμα τῶν κεκοιμημένων καί τήν ἀκούουν τήν ὥρα αὐτή ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Εἶναι σάν νά μᾶς λέγει ὁ Θεός. Τί φαντάσθηκες ὅτι εἶσαι; Ποιός σέ παραπλάνησε νά νομίζεις ὅτι ἔχεις κάποια ἀξία. Χῶμα εἶσαι καί στό χῶμα ἐπιστρέφεις.

Ἡ δέ ψυχή κατεβαίνει στόν Ἅδη, δηλαδή ζεῖ στερούμενη τήν κοινωνία τοῦ Θεοῦ.

Οἱ Πρωτόπλαστοι ἀπέκτησαν τήν πείρα τοῦ σωματικοῦ θανάτου, ὅταν εἶδαν νεκρό τόν φονευθέντα υἱό τους Ἄβελ.

3. Σ’ ὁλόκληρη τήν Παλαιά Διαθήκη μέ πολλούς τρόπους οἱ Δίκαιοι περιέγραψαν τήν τραγικότητα τῆς στερήσεως τῆς κοινωνίας μέ τόν Θεό στόν Ἅδη. Γι’ αὐτό πάντοτε μέ ὀδύνη καί ἰσχυρές ἱκεσίες παρακαλοῦσαν τόν Θεό (Ψαλμοῦ 141 (ρμα΄), 8).

Μέ τήν ἐλπίδα ὑπερβάσεως αὐτῆς τῆς καταστάσεως καί λυτρώσεως ἔζησαν ὅλοι οἱ Δίκαιοι τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὅπως τήν ἀνέφερε ὁ ἀπόστολος Πέτρος στό κήρυγμά του τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς (Πράξεων β΄ 26-27).

Τά πλήγματα τοῦ θανάτου, ὅπως ἀναφέρονται στόν ἀποστολικό λόγο εἶναι Ἄδης γιά τήν ψυχή διαφθορά στόν τάφο γιά τό σῶμα.

4. Τά βαρύτατα αὐτά πλήγματα στήν ζωή, στόν ἄνθρωπο, στήν ἀξιοπρέπειά του προκαλοῦν τόν κοινό πανανθρώπινο ὑπαρξιακό πόνο. Τήν ὀδύνη τῆς ὑπάρξεώς μας διέλυσε ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός μέ τήν Ἀνάστασή Του. Αὐτός «ἔλυσε τίς ὠδῖνες τοῦ θανάτου» (Πράξεων β΄, 24) καί ἀπελευθέρωσε ὅσους ὁ φόβος τοῦ θανάτου τούς εἶχε καταδικάσει νά εἶναι δοῦλοι σ’ ὁλόκληρη τήν ζωή κατά τόν ἀπόστολο Παῦλο (Πρός Ἑβραίους β΄, 15)

Πρῶτον πέθανε πραγματικά ὡς γνήσιος καί αὐθεντικός ἄνθρωπος ὅπως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καί παρέδωσε τό πνεῦμα Του προσωρινά στό Θεό Πατέρα Του (Λουκᾶ κγ΄ 46) καί τό σῶμα ἐνταφιάσθηκε, ὅπως ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Ὑπέστη μέ τήν θέλησή Του τίς συνέπειες πού ὑφίστανται οἱ παραβάτες τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ ἄν καί δέν ὑπεχρεοῦτο, ἐπειδή ἦταν ἀναμάρτητος ὡς ἄνθρωπος.

Τήν ταφή τοῦ παναχράντου Σώματός Του βεβαιώνουν οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι καί γενικώτερα οἱ Μαθητές τοῦ Ἰησοῦ (Ματθαίου κζ΄, 57-61).

Τό μυστήριο τοῦ θανάτου τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ περιγράφεται σ’ ἕνα τροπάριο τοῦ Πάσχα:

«Ἐν τάφῳ σωματικῶς,

ἐν Ἅδου δέ μετά ψυχῆς, ὡς Θεός,

ἐν Παραδείσῳ δέ μετά Ληστοῦ,

καί ἐν θρόνῳ ὑπῆρχες, Χριστέ,

μετά Πατρός καί Πνεύματος,

πάντα πληρῶν ὁ ἀπερίγραπτος».

Μέ τήν Ἀνάστασή Του πρῶτο ἑνώθηκε ἡ ψυχή τοῦ Χριστοῦ μέ τό σῶμα Του ἀναιρώντας ἔτσι τήν συνέπεια τῆς παραβάσεως τῆς ἐντολῆς τοῦ Δημιουργοῦ Θεοῦ ἀπό τούς Πρωτοπλάστους, πού ἦταν  ἡ διάλυση τῆς συμφυῖας ψυχῆς καί σώματος χαρίζοντας σ’ ὅλους τήν ἐκ νεκρῶν ἀνάσταση καί τήν ἕνωση τῆς ψυχῆς μέ τό σῶμα κάθε ἀνθρώπου.

Δεύτερο ὁ Κύριος ὑποσχέθηκε στούς μαθητές Του, ὅτι θά ἔλθει νά τούς παραλάβει γιά νά ζήσουν μαζί Του στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ Πατέρα, ἀποκαθιστώντας τήν κοινωνία Θεοῦ καί ἀνθρώπων (Ἰωάννου ιδ΄ 2-3).

* * * * *

5. Γιά νά ὑπαχθοῦν οἱ ἄνθρωποι σ’ αὐτό τόν νόμο τῆς ἀναιρέσεως τῶν ὑπαρξιακῶν τους δεινῶν ἐκ τοῦ θανάτου ἀπαιτεῖται :

α΄. Πίστη στόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό καί στό ἔργο Του (Ἰωάννου ια΄ 26 καί Πρός Θεσσαλονικεῖς Α΄ δ΄ 13).

Ἡ πίστη στόν Ἰησοῦ Χριστό χαρίζει στόν πιστό ἄνθρωπο τήν ἀνάσταση καί τήν ἀθανασία.

β΄. Μετάνοια.

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὁμιλώντας στούς Ἀθηναίους λέγει ὅτι ὁ Θεός ζητεῖ ἀπό ὅλους τούς ἀνθρώπους σ’ ὅποιο τόπο κι’ ἄν κατοικοῦν νά μετανοήσουν καί νά ἐπιστρέψουν στόν ἀληθινό Θεό  (Πράξεων ιζ΄ 30)

γ΄. Ζωή σύμφωνη μέ τήν εὐαγγελική διδασκαλία

Ὁ Κύριός μας ἔδωσε ἐντολή στούς  Μαθητές Του νά διδάξουν τούς ἀνθρώπους νά ζοῦν σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία Του (Ματθαίου κη΄ 20,   (Ἰωάννου ε΄ 24, Ἰωάννου ιδ΄ 15, 21, 23)

δ΄. Ὁ Κύριος ἐπίσης τόνισε, ὅτι ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ἐπιτυγχάνεται ἀπό τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού παρέχεται μέ τά ἅγια Μυστήρια:

«Ὁ πιστεύσας καί βαπτισθείς σωθήσεται» (Μάρκου ιστ΄ 16).

Ἔτσι θά ἐπαληθευθεῖ τό προφητευόμενο ἀπό τόν ἀπόστολο Ἰωάννη πού εἶδε στήν Ἀποκάλυψη (Ἀποκαλύψεως κ΄ 12-15).