Ὀρθόδοξο βίωμα καί πνευματική ἄθληση

Δημοσιεύθηκε 29.02.2024

Οἱ γνώσεις πού συχνά μεταδίδουμε, ὀφείλουν νά ἔχουν πνεῦμα Θεοῦ, ἄλλως ἐκπίπτουν καί οἱ ὁποῖες κατά τόν λόγον τοῦ ἀποστόλου Παύλου δέν ἔχουν τήν δύναμη νά ζωοποιήσουν τόν ἄνθρωπο: «Τό γάρ γράμμα τοῦ νόμου ἀποκτέννει, τό δέ πνεῦμα ζωοποιεῖ» (Β΄ Κορινθίους γ΄ 6). Ὁμιλοῦμε, λοιπόν, περί τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς ἡ ὁποία συγκροτεῖται καί τελειοποιεῖται ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα. Χωρίς αὐτό δέν εἶναι δυνατόν νά ὑπάρξει ὀρθόδοξο βίωμα, χριστιανική ζωή. Τό Ἅγιο Πνεῦμα μᾶς ἀναγεννᾶ. Μᾶς δίδει χαρίσματα. Μᾶς ἁγιάζει. Κατακαίει καί συγχωρεῖ τίς ἁμαρτίες μας. Καλλιεργεῖ τήν θέληση τοῦ ἀνθρώπου νά προτιμᾶ καί νά ἐργάζεται τίς ἀρετές.

   Τό Ἅγιο Πνεῦμα λαμβάνουμε διά τῶν Μυστηρίων. Ἐκ τούτων συνάγεται ἡ ἀναγκαιότητα συμμετοχῆς στά Μυστήρια καί ἡ ἀναγκαιότητα τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος γιά τήν τήρησιν στήν ζωή μας τῶν ἀγλαῶν καρπῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

   Ἡ χαρά καί ἡ εὐτυχία δέν εὑρίσκονται αὐτόματα καί μέ αὐτοματοποιημένες διαδικασίες. Χρειάζεται νά τονίσουμε τήν σημασία τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος ὑπενθυμίζοντας τούς ἀγῶνες τῶν ἁγίων καί τήν καταξίωσή τους. Ἡ πνευματική ἄθληση εἶναι χαρακτηριστικό στοιχεῖο τοῦ ὀρθόδοξου βιώματος.

   Ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σῦρος τονίζει: «Ἡ ὁδός τοῦ Θεοῦ σταυρός καθημερινός ἐστίν. Οὐδείς γάρ ἐν τῷ οὐρανῷ ἀνῆλθεν … Οὐ γάρ δίδωσι ὁ Θεός χάρισμα μέγα, χωρίς μεγάλου πειρασμοῦ. Κατά γάρ τούς πειρασμούς καί τά χαρίσματα ὡρίσθησαν ὑπό τοῦ Θεοῦ κατά τήν σοφίαν αὐτοῦ»

καί ὁ Σοφός Σειράχ «Τέκνον εἰς προσέρχη δουλεύειν τῷ Κυρίῳ ἑτοίμασον τήν ψυχήν σου εἰς πειρασμόν» (β΄13).

Στό ὑπεύθυνο καί σημαντικό ἔργο τῆς ποιμνατικῆς μας χρησιμοποιοῦμε δύο τρόπους

-τήν κατηχητική μέθοδο τῶν καταξιωμένων χριστιανῶν παιδαγωγῶν

-καί τήν ἔμπνευσι καί εὐαισθησία μας

   Ἡ πρώτη εἶναι οἱ σιδηροτροχιές πάνω στίς ὁποῖες θά κινηθοῦν ἡ ἔμπνευση, ἡ εὐαισθησία, ἡ εὐρηματικότητα, ἡ φαντασία μας. Ἡ ταχύτητα καί ὁ ρυθμός τους ἐξαρτᾶται ἀπό τόν ἐνθουσιασμό καί τόν ζῆλο μας. Ἔτσι, λοιπόν:

Δέν αὐτοσχεδιάζουμε. Φροντίζουμε νά κατέχουμε τά θέματα πού σχολιάζουμε. Προετοιμαζόμαστε. Τηροῦμε τό χρονοδιάγραμμα. Προσευχή –θέσις τοῦ θέματος -Ἀνάπτυξις –Διάλογος -Ἐμπέδωση –Συμπέρασμα.

Στήν Κατήχηση ὡς μέθοδον ἐργασίας χρησιμοποιοῦμε τήν ἑρμηνευτικήν ἤ κατανοοῦσαν. Ἔτσι χαρακτηρίζουμε τήν μέθοδον ἐκείνην, ἡ ὁποία προσπαθεῖ νά ἀνεύρη ὅλες τίς ὁδούς οἱ ὁποῖες θά βοηθήσουν στήν πραγματοποίηση τῆς συναντήσεως τοῦ νέου μέ τήν σ’ αὐτόν προσφερομένην καί ἀποκαλυπτομένη ἀλήθεια. Προσφέρουμε καί ἄλλες εὐκαιρίες γιά τήν προσωπικήν ἐπικοινωνίαν τοῦ νέου μέ τόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν. Αὐτή ἡ μέθοδος αὐτή ὀνομάζεται βιωματική. Ἡ ἐργασία μας δέν ἀποβλέπη στήν μετάδοση ὡρισμένων θρησκευτικῶν γνώσεων καί ἀληθειῶν ἀλλά στήν χριστοποίησιν τοῦ νέου.

Τό ἔργο μας πρέπει νά διέπουν καί οἱ ἑξῆς ἀρχές.

-ἡ ἀρχή τῆς ἐκκλησιαστικῆς διακονίας. Εἴμεθα διάκονοι στό ἔργον τοῦ Θεοῦ καί ὀφείλουμε νά διακονοῦμε ἐν φόβῳ καί τρόμῳ τήν σωτηρίαν τῶν πιστῶν τῆς Ἐκκλησίας.

-ἡ ἀρχή τῆ Χριστοκεντρικότητας. Διακονοῦμε σέ ἕνα ἔργο τό ὁποῖον ἔχει ἀποκλειστικόν σκοπόν νά μορφώσει τίς ὑπάρξεις κατά τό πρότυπον τοῦ Χριστοῦ. Σ’ Αὐτόν ἀναφερόμαστε. Σ’ αὐτόν καταφεύγουμε. Πέριξ αὐτοῦ κινούμεθα. Χριστός καί μόνον Χριστός καταγγέλεται ἀπό ἐμᾶς.

-ἡ ἀρχή τῆς αὐτενέργειας. Δέν πρέπει ὅλοι μας νά συνηθίζουμε σέ μία παθητική σχέση μέ τήν ἐνορία, ἀλλά ἔντονα ἐνεργή.

   -ἡ ἀρχή τῆς ἐποπτικότητος. Ὅλι μας πρέπει νά ἔχουμε προσλαμβάνουσες παραστάσεις ἀπό ὅλη τήν ἐνοριακή ζωή γιά νά βοηθηθοῦμε νά ἐνταχθοῦμε συνειδητῶς σ’ αὐτήν.

-ἡ ἀνθρωποκεντρική ἀρχή. Χρειάζεται νά λαμβάνουμε ὑπ’ ὄψιν τίς πραγματικές ἀνάγκες ὅλων, ὅσο καί τοῦ καθενός ξεχωριστά. Νά μήν μᾶς διαφεύγει ἡ ἡλικία, ἡ οἰκογενειακή κατάσταση, τό περιβάλλον καί τῶν πιστῶν. Ἔτσι θά τό βοηθήσουμε ἀποτελεσματικότερα.

-ἡ ἀρχή τοῦ ἐθισμοῦ στήν ἐκκλησιαστικήν ζωήν

Ὅλοι πρέπει νά μάθουν νά συμμετάσχουν στήν ζωή τῆς ἐνορίας. Ἡ ἐνορία εἶναι τό σπίτι, ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ στόν ὁποῖο συγκεντρώνονται τά παιδιά τοῦ Θεοῦ. Μή τό παραμελοῦμε.

Ὅλα αὐτά συμβάλλουν νά συντείνουν στό νά μορφωθεῖ Χριστός ἐντός ἡμῶν καί νά ζήσουν ἐν Χριστῷ, νά ἀποκτήσουν τό ὀρθόδοξο βίωμα.

   Ὁ Μητροπολίτης Μύρων Χρυσόστομος ἔχει τονίσει γιά τήν θέση τῆς ὀρθοδοξίας στόν σύγχρονο κόσμο (Ἐπίσκεψις 1.3.85 σελ. 20).

«Στόν σύγχρονο καί αὐριανό κόσμο ἡ Ὀρθοδοξία ἔχει μιά ξεχωριστή, ἰδιάζουσα πρωτόβουλη, πρωτοποριακή καί ὑπεύθυνη ἀποστολή».

   Ἐπισημαίνουμε, ὅτι: «Τό μέλλον τῆς ὀρθοδόξου μαρτυρίας θά ἐξαρτηθεῖ καί ἀπό τήν ποιότητα καί τήν ἀνανέωσι τῆς χριστιανικῆς ζωῆς τόσο στό ἀτομικό ὅσο καί στό κοινοτικό ἐπίπεδο».

   Ἰδιαίτερα στίς μέρες μας πού πλεονάζει ἡ ἐναγώνια μετανάστευση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό ἰδεολογία σέ ἰδεολογία, ἀπό τόν ἕνα τρόπο ζωῆς στόν ἄλλο».

Ἐμεῖς οἱ πεῖραν λαβόντες τοῦ καινοῦ τρόπου ζωῆς πιστεύομυε ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία ἀτενίζει τό μέλλον ἄφοβα γιά τήν ἀναμέτρησι της στό χῶρο τῆς ἀλήθειας καί τῶν ἀξιῶν. Γνωρίζουμε πού πορευόμεθα ἀρκεῖ νά μένουμε στό σωστό δρόμο τοῦ ὀρθοδόξου φρονήματος καί στή σωστή ἐμπειρία τοῦ ὀρθόδοξου ἤθους.

Πεποίθησή μας εἶναι ὅτι : Ἡ Ὀρθοδοξία ἀποτελεῖ «τήν σύγχρονη πρόκληση » γιά κάθε πνεῦμα πού ἀναζητεῖ λύση γιά κάθε ψυχή πού ἐπιποθεῖ τήν χαρά πού χαρίζει ἡ εἰρήνη μέ τόν ἑαυτό μας, ἡ ἀγάπη γιά τούς ἄλλους καί ἡ συμφιλίωση μέ τό Θεό. Αὐτά εἶναι οἱ καρποί τοῦ ὀρθοδόξου βιώματος νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων.