Στυλογράφημα

τῆς προσωπικότητος τῶν Ἁγίων Τριῶν Ἱεραρχῶν

 

Τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βυρωνος καί Ὑμηττοῦ

Δανιήλ

«Μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων ὑμῶν, οἵτινες ἐλάλησαν ὑμῖν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, ὧν ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς μιμεῖσθε τὴν πίστιν» (Πρός Ἑβραίους ιγ΄, 7)

«Νά θυμᾶστε τούς ἐκκλησιαστικούς ἡγέτες σας πού σᾶς μετέδωσαν τόν λόγον τοῦ Θεοῦ νά βλέπετε πῶς τελείωσαν τήν ζωή τους καί νά ἀκολουθεῖτε τό παράδειγμα τῆς ζωῆς τους»

 

Μέγας Βασίλειος

Ἤδη οἱ σύγχρονοί του τόν εἶχαν ὀνομάσει «μέγαν». Ὁμοίως τόν προσαγορεύουν οἱ ἔκτοτε αἰῶνες. Καί ἦτο ἀληθινά μέγας μεταξύ τῶν μεγάλων· μέγας εἰς τό πνεῦμα, εἰς τήν μάθησιν, εἰς τήν ρητορείαν, εἰς τόν κάλαμον, εἰς τόν μόχθον, εἰς τήν ἱερατείαν του, εἰς τήν ποιμαντορίαν του, εἰς τόν ὅλον χαρακτῆρα του καί τήν ὅλην ζωήν του, ὁλοκληρώσας εἰς τό πρόσωπόν του ὅλον τό χριστιανικόν μεγαλεῖον τοῦ πνεύματος, τῆς καρδίας, τῆς θελήσεως καί τῆς πράξεως.

 

 

 

 

 

 

Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Κατά τό 381 συνῆλθε ἐν Κωνσταντινουπόλει ἡ Β΄ Οἰκουμενική Σύνοδος ὑπό τήν προεδρείαν τοῦ Ἀντιοχείας Μελετίου καί μετά τόν θάνατον τούτου ὑπό τήν προεδρείαν τοῦ Γρηγορίου. Μία ὅμως μερίς ἐπισκόπων τόν ἀντιπολιτεύθη προβάλλουσα ὅτι ἀνυψώθη εἰς τόν πρῶτον θρόνον ἀπό μίαν τόσον ἄσημον ἐπισκοπήν, ὁποία ἡ τῶν Σασίμων, καί ὅτι δέν κατεπολέμει μέ πολλήν σφοδρότητα τούς Ἀρειανούς. Ἡ εὐγενής ψυχή τοῦ Γρηγορίου ἐπληρώθη τότε ἀπό θλῖψιν βαθεῖαν· καί αὐτός, ὅστις κατεφρόνησε τούς κινδύνους θανάτου ἐκ μέρους τῶν αἱρετικῶν, ἀηδίασεν, ἠναγκασμένος ν’ ἀντικρύζῃ τόσον ταπεινήν ἀντιπολίτευσιν ἐκ μέρους ὀρθοδόξων ἐπισκόπων. Ἀπεχώρησε λοιπόν ἀπό τήν Σύνοδον καί ὑπέβαλε τήν παραίτησίν του, μετά ἔξοχον δέ ἀποχαιρετιστήριον ὁμιλίαν, τῆς ὁποίας ἀξιοπρεπεστέρα καί παθητικωτέρα οὐδέποτε ἐξεφωνήθη, ἄφησε τήν Κωνσταντινούπολιν, ὅπου τόσα εἶχε στήσει τρόπαια, καί ἡσύχασε, τέλος, εἰς τήν γενέθλιόν του κωμόπολιν, τήν Ἀριανζόν.

 

Ἰωάννης Χρυσόστομος

Ὁ Χρυσόστομος ὑπῆρξε καί ἀναγνωρίζεται ὡς ὁ ἄριστος καί δημοτικώτατος τῶν ἀπ’ αἰῶνος διδασκάλων τῆς χριστιανικῆς Ἐκκλησίας. Κανένας δέν διεξήγησεν ὅπως αὐτός, μέ τόσον πλοῦτον καί τόσην σαφήνειαν τά νοήματα τῶν Γραφῶν, οὔτε δ’ ὑπῆρξεν, οὔτε θά ὑπάρξει ἐφάμιλλός του εἰς τήν ἑτοιμότητα, τήν ἁπλότητα, ἀλλά καί τήν φλόγα καί τήν δύναμιν τῆς ρητορείας· ὑπῆρξε ῥήτωρ κράτιστος καί θαυμαστότατος, λογοτέχνης ἀπαράμιλλος, βαθύτατος καί διεισδυτικώτατος, ψυχολόγος, φιλοσοφικώτατος, καί λαϊκώτατος, καταπληκτικώτατος ἐκπρόσωπος τῆς εὐαγγελικῆς, τῆς κοινωνιολογίας μέ αἴσθημα χριστιανικῆς ἰσότητος, χωρίς προνομιούχους, μέ καθολικήν ἀδελφότητα. Καί ἡ μορφή του εὔψυχος ἅμα καί ἀθλητική, μεγαλόβουλος καί μεγαλοπράγμων, ἐξαντλήσασα πάντα τόν ἡρωϊσμόν καί χωρήσασα μέχρι τοῦ μαρτυρίου, μένει σκηπτοῦχος  εἰς τήν ἐκκλησιαστικήν ἱστορίαν, κράτιστον σέμνωμα τῆς πίστεως, πού ἐκτρέφει τοιούτους ἀριστεῖς καί παρέχει εἰς τόν κόσμον τοιούτους φωστῆρας.

 

Ἡ κοινή ἑορτή

Ὡς πρός τήν κοινήν τῶν τριῶν Ἱεραρχῶν ἑορτήν εἶναι, ἆρα γε, ἀνάγκη νά λεχθῇ, ὅτι αὐτή ἀποτελεῖ τήν λαμπροτέραν πανήγυριν τῆς Ἐκκλησίας μας καί τῆς νεοελληνικῆς παιδείας; Tό ἠθικόν καί πνευματικόν τάλαντον τοῦ καθενός των δέν ἦτο βέβαια ἐντελῶς τό ἴδιον. Φιλοσοφικώτερος καί χαριέστερος ἦτο εἰς τόν λόγον ὁ Βασίλειος· θεολογικώτερος καί ἀνθηρότερος ὁ Γρηγόριος καί εὐγλωττότερος δέ καί φλογερώτερος  ὁ Χρυσόστομος. Καί ἀλύγιστος μέν εἰς τήν ἄμυναν ὁ πρῶτος· ὁμοιότερος πρός τήν θάλασσαν ὁ δεύτερος, ὡς ἄλλοτε μέν φερόμενος πρός τούς θορύβους καί τούς σάλους καί ἄλλοτε ἐγκαταλείπων τά πάντα διά νά ζητήσῃ τήν ἡσυχίαν καί τήν γαλήνην· στρατηλάτης δέ τολμηρότατος καί μεγαλοπράγμων ὁ τρίτος. Ἀλλά καί οἱ τρεῖς κατεῖχον εἰς βαθμόν ὑπέροχον τήν εἰλικρίνειαν  καί τήν θερμότητα τῆς πίστεως, τήν μεγάλην παιδείαν, τήν ὑπέρλαμπρον εὐγλωττίαν, τήν πλήρη ἀφωσίωσιν εἰς τήν σημαίαν τῆς ὀρθοδοξίας, τήν ἀγάπην πρός τό ποίμνιον, τήν ἀφοβίαν πρός τούς ἄρχοντας, τήν βαθεῖαν εὐσπλαγχνίαν, τήν ἀνεξάντλητον φιλανθρωπίαν, τήν διαρκῆ νηφαλιότητα, τήν συστηματικήν ἐγκράτειαν, τήν ἄμεμπτον σωφροσύνην, τόν ἀδιάλειπτον ἀγῶνα ὑπέρ τῆς σωτηρίας τῶν ψυχῶν καί τοῦ θριάμβου τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Καί ἡ ἀδελφότης των αὐτή δικαίως εὗρε τήν ἐπισημοποίησιν καί τήν πάνδημον ἀναγνώρισίν της εἰς τήν κοινήν των ἑορτήν, πρός τῆς ὁποίας κύπτουν εὐλαβῶς ὄχι μόνον τά ἑκατομμύρια τῶν πιστῶν, ἀλλά καί οἱ ἐξοχώτεροι ἀντιπρόσωποι τῆς φιλοσοφίας καί τῆς ρητορικῆς καί τῆς καθόλου ἑλληνικῆς παιδείας.

Βασίλειος καί Γρηγόριος καί Χρυσόστομος λάμπουν διά μέσου τῶν αἰώνων, ζῶσαι καί περιφανεῖς ἀποδείξεις, τοῦ ὅτι τά μεγαλείτερα πνεύματα γνωρίζουν νά συναρμόζουν τήν ὑψηλοτέραν ἐπιστήμην μέ τήν βαθυτέραν καί εἰλικρινιστέραν πίστιν, ὁ δέ Ἑλληνισμός ἔχει ἀθάνατον καύχημα τό ὅτι ἀπό τῶν κύκλων του ἐξῆλθον οἱ μέγιστοι οὗτοι φωστῆρες.