Ἡ Τελευταία ἡμέρα τοῦ ἔτους
Τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ
Δ α ν ι ή λ
«’Eν εἰσόδοις καὶ ἐξόδοις ὑµνήσω Σε»
(Παροιμιῶν η΄, 3· α΄, 20)
Ἕνα ἔτος τελειώνει, ἕνα καινούργιο ἔτος θὰ ἀρχίσει. Ἡ ἐναλλαγὴ τῶν ἐτῶν προσφέρεται στὸ σκεπτόµενο χριστιανὸ σὰν καλὴ εὐκαιρία μελέτης. Στὴν τελευταία ἡµέρα τοῦ ἔτους ποὺ ἀπέρχεται εἶναι ἀπαραίτητο νὰ κάνουµε µιὰ ἀνασκόπηση, ἕνα ἀπολογισµὸ γιὰ τὸ ἔτος ποὺ πέρασε καὶ ἕνα πρόγραµμα γιὰ τὸν καινούργιο ποὺ θὰ ἀνατείλει.
Οἱ ἀρχαῖοι Ρωμαῖοι ζωγράφιζαν τὸ χρόνο σὲ µιὰ μεγάλη πόρτα, ποὺ εἶχε στὴν κορυφὴ της τὴν κεφαλὴ τοῦ θεοῦ Ἰανοῦ μὲ δύο πρόσωπα. Πρὸς τιμὴ αὐτοῦ τοῦ διπρόσωπου Θεοῦ ἔδωσαν τὸ ὄνομα Ἰανουάριος στὸν πρῶτο μήνα τοῦ ἔτους ἐπειδὴ κλιματολογικά ὁ μήνας αὐτὸς παρουσιάζει δύο πρόσωπα τὸ σκληρὸ τοῦ χειμώνα καὶ τὸ ἥπιο τῆς Ἀνοίξεως. Τὸ ἕνα πρόσωπο αὐτῆς τῆς εἰκόνας κοίταζε τὴν εἴσοδο καὶ τὸ ἄλλο τὴν ἔξοδο. Μὲ αὐτὸ ἤθελαν νὰ ποῦν ὅτι κάθε ἄνθρωπος ἀρχίζοντας ἕνα καινούργιο χρόνο, πρέπει νὰ ἔχει στραμµένα τὰ βλέµµατα του καί πίσω καὶ μπρός. Πίσω γιὰ νὰ διορθώνει τὰ ἐσφαλµένα καὶ μπρὸς γιὰ νὰ προλαμβάνει τὰ μέλλοντα.
Καὶ μεῖς βρισκόμαστε στὴ μεγάλη αὐτὴ πόρτα. Ἄς ρίξουµε μιὰ ματιὰ στὸ παρελθὸν καὶ μιὰ ἄλλη στὸ μέλλον.
Ἕνας χρόνος τελειώνει
Ἕνας χρόνος πέρασε. Ἕνας χρόνος λιγώτερος ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα χρόνια τῆς ζωῆς μας. Ἕνας χρόνος ποὺ δὲν θὰ ξαναγυρίσει πιά. Χάθηκε γιὰ πάντα μέσα στὰ ἀτέρμονα καὶ σκοτεινὰ βάθη τῶν αἰώνων καὶ τῆς λήθης. Ἕνας χρόνος ποὺ χάθηκε γιὰ μᾶς καὶ δὲ θὰ τὸ ξαναβροῦμε παρὰ μόνο στὸ δικαστήριο τοῦ Θεοῦ γιὰ νὰ δώσουμε λόγο ἄν ζήσαμε στὴ χάρη τοῦ Θεοῦ ἢ στὴν ἁμαρτία, φίλοι τοῦ Θεοῦ ἢ ἐχθροὶ Του.
Τὸ βλέμμα τῆς ψυχῆς μας στρέφεται πίσω στὶς 365 ἡμέρες, ποὺ πέρασαν. Στὶς ἡμέρες αὐτὲς δὲν ὑπῆρξαν μόνον ἡμερομηνίες, ἀλλὰ στιγμὲς πού, μολονότι φευγαλέες, ἔχουν μεγάλη ἀξία μπροστὰ στὴν αἰωνιότητα. Στιγμὲς γιὰ τὶς ὁποῖες ὁ Θεὸς θὰ μᾶς ζητήσει νὰ ἀπολογηθοῦμε.
Δὲν ἀρκεῖ ὅμως ὅλες αὐτὲς οἱ στιγμὲς νὰ παρελάσουν μπροστά μας σὰν τὶς ἀπειράριθμες εἰκόνες μιᾶς κινηματογραφικῆς ταινίας. Πρέπει νὰ περάσουν ἀπὸ ἕνα ἔλεγχο-ἔστω καὶ σύντομο- τῆς συνειδήσεώς μας.
Στὶς 365 ἡμέρες ποὺ πέρασαν εἴχαμε:
α) Σ τ ι γ μ ὲ ς ἐ ρ γ α σ ί α ς. Ἡ ἐργασὶα εἶναι καθῆκον γιὰ κάθε ἄνθρωπο. Στὸ χρόνο ποὺ πέρασε, πῶς χρησιμοποιήσαμε τὶς στιγμὲς ἐργασίας; Ὁ χρόνος εἶναι πολύτιμος θησαυρὸς ποὺ ὁ Πανάγαθος Θεὸς ἔβαλε στὴ διάθεσή μας. Πῶς χρησιμοποιήσαμε αὐτὸ τὸν πολύτιμο θησαυρό; Ἐξετελέσαμε τὴν ἐργασία μας τίμια, πρόθυμα, εὐσυνείδητα, προσεκτικά; χωρὶς νὰ ἀδικήσουμε καὶ νὰ προσβάλουμε τὸν πλησίον;
β) Σ τ ι γ μ ὲ ς χ α ρ ᾶ ς. Ἴσως ἦσαν λίγες. Ἴσως θὰ τὶς θέλαμε μεγαλύτερης διάρκειας. ᾿Αλλὰ πάντως ὑπῆρξαν στιγμὲς χαρᾶς. Τοὐλάχιστον χαρὲς στὴ φύση, στό βουνό καὶ στὴ θάλασσα, στὰ δέντρα, τά δάση καὶ στὰ λουλούδια, στὴν ὀμορφιά τῶν ἐποχῶν τῆς Ἄνοιξης, τοῦ Καλοκαιριοῦ, τοῦ Φθινόπωρου, τοῦ Χειμῶνα. Χαρὲς στὴν ἀγάπη, χαρὲς στὴν οἰκογένεια. Αὐτὲς οἱ χαρὲς ἦταν «ἐν Κυρίῳ», δηλαδὴ ἁγνὲς καὶ ἄδολες, ἀπαλλαγμένες ἀπὸ τὶς φαρμακερὲς καὶ ψεύτικες ἡδονές, ποὺ εὑρίσκονται στὴν ἁμαρτία καὶ στὰ «ἄνθη τοῦ κακοῦ»; Τὶ λέει ἐπάνω σ᾿ αὐτὸ ἡ συνείδησή μας;
γ) Σ τ ι γ μ ὲ ς π ό ν ο υ. Ὁ πόνος σωματικὸς καὶ ψυχικὸς, δὲν θὰ λείψει ποτὲ ἀπὸ τὴ ζωή μας. Στὸ χρόνο ποὺ πέρασε ὑποφέραμε, πονέσαμε, δοκιμασθήκαμε, κλάψαμε. Πῶς δεχθήκαμε αὐτὲς τὶς δοκιμασίες; Πῶς φερθήκαμε τὴν ὥρα τοῦ πόνου; Ἐξυψώσαμε τὴ σκέψη μας στὸν Θεῖο Ἐσταυρωμένο Χριστό; Δείξαμε ὑπομονή, πίστη, καρτερικότητα ἤ ἀνάρμοστα βαρυγγομήσαμε καὶ ἐπαναστατήσαμε γιὰ τὴ δυστυχία μας;
δ) Σ τ ι γ μ ὲ ς π ρ ο σ ε υ χ ῆ ς. Τὸ πρωὶ καὶ τὸ βράδυ, στὴν ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος τῆς κάθε ἡμέρας ποὺ πέρασε ὑψώσαμε τὴν καρδιά μας στὸν Θεό; Συνομιλήσαμε μαζί Του, ποὺ ἀόρατα μᾶς παραστάθηκε; Τὴν Κυριακὴ καὶ τὶς ἄλλες μεγάλες ἑορτὲς πήγαμε στὴν Ἐκκλησία; Συμπροσευχηθήκαμε μὲ τοὺς ἄλλους πιστούς; Ὁ Θεὸς κατὰ τὸν χρόνο ποὺ πέρασε μᾶς ἔδωσε 8.760 ὧρες, πόσες ἀπ᾿ αὐτὲς ἀφιερώσαμε στὴν προσευχή;
Ἕνας χρόνος θὰ ἀνατείλει
Σὲ λίγες ὧρες θὰ ἀρχίσουμε ἕνα καινούργιο χρόνο. Χρόνο γεμᾶτο μυστήρια γιὰ μᾶς. Πῶς θὰ τὸν περάσουμε; Τί θὰ μᾶς συμβεῖ; Χρόνο, ποὺ φέρνει μυστηριώδη προσωπίδα καὶ μᾶς σκεπάζει τὸ μέλλον. Τὸ μέλλον παραµένει γιὰ μᾶς ἄγνωστο, γιατὶ τὸ μέλλον ὅπως καὶ τὸ παρελθὸν ἀνήκουν στὸν Θεό. Σὲ μᾶς ἀνήκει μόνο τὸ παρόν.
Πῶς θὰ ἀντικρύσουμε αὐτὸ τὸ παρὸν - τοῦ νέου χρόνου; Γεμᾶτοι αἰσιοδοξία καὶ ἐµπιστοσύνη στὸν Θεό.
Α ἰ σ ι ο δ ο ξ ί α, γιατὶ ἡ μεγαλύτερη νίκη τοῦ διαβόλου σὲ μιὰ ψυχὴ εἶναι νὰ τῆς ἐμπνεύσει τὴν ἀπαισιοδοξία, νὰ τὴν κάνει νὰ χάσει τὶς ἐλπίδες της καὶ νὰ κυριευθεῖ ἀπό τοὺς φόβους τοῦ μέλλοντος. Μὲ τὴν ἀπαισιοδοξία ἐπιδιώκει, μὲ μέσο τὴν φαντασία, νὰ τὴν κάνει πραγματικότητα στὸ παρὸν κι ἔτσι νὰ τὴν κάνει νά ζεῖ στὴν διαρκῆ ἀγωνία καὶ στὸν καταθλιπτικὸ πόνο.
Ἄς ἔχουμε αἰσιοδοξία καὶ θάρρος γιὰ τὴ ζωή. Νὰ μὴν λησμονοῦμε ὅτι εἴμαστε παιδιὰ τοῦ Θεοῦ καὶ πρέπει νὰ δεχόμαστε τὰ πάντα μὲ θάρρος καὶ ὑποταγὴ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ποὺ δὲν θὰ μᾶς ἀφήσει ποτὲ νὰ πειρασθοῦμε περισσότερα ἀπό τὶς δυνάμεις μας, ἀλλὰ καὶ οὔτε ποτὲ θὰ μᾶς στείλει σταυροὺς βαρύτερους ἀπὸ ἐκείνους, ποὺ μποροῦμε νὰ σηκώσουμε. Ὁ Θεὸς θέλει πάντα τὸ καλό μας κι ἂν ἐπιτρέπει τὸ κακό, εἶναι γιὰ νὰ βγάλει ἕνα μεγαλύτερο καλό.
Μαζὶ μὲ τὴν αἰσιοδοξία γιὰ τὸν καινούργιο χρόνο νὰ ἔχουμε καὶ ἐμπιστοσύνη ἀκλόνητη καὶ ἀπόλυτη στὸν Θεό.
Ἐ μ π ι σ τ ο σ ύ ν η εἶναι ἔνδειξη, ὅτι ἀναγνωρίζουμε τὸν Θεὸ Π α τ έ ρ α, Π ρ ο ν ο η τ ὴ κ α ὶ Κ υ β ε ρ ν ή τ η μας.
Σ τ ο ρ γ ι κ ὸ Π α τ έ ρ α, ποὺ φροντίζει γιὰ μᾶς πολὺ περισσότερο παρ᾿ ὅ,τι φροντίζει γιὰ τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ, ποὺ σήμερα ὑπάρχουν κι αὔριο μαραίνονται καὶ γιὰ τὰ πετεινά τοῦ οὐρανοῦ, ποὺ οὔτε σπέρνουν, οὔτε θερίζουν κι ὅμως διατηροῦνται στὴ ζωή (Ματθαίου ε΄, 22· Λουκᾶ ιβ΄, 57).
Π ρ ο ν ο η τ ή, ποὺ φροντίζει γιὰ τὸ σκουλικάκι ποὺ βρίσκεται στά ἔγκατα τῆς γῆς, ὅπως καὶ γιὰ τὸ λεοντάρι ποὺ τριγυρνᾶ στὰ δάση.
Κ υ β ε ρ ν ή τη, ποὺ κατευθύνει καὶ διέπει τὰ πάντα σύμφωνα μὲ τοὺς ἀλάνθαστους νόμους Του.
Μὲ αἰσιοδοξία καὶ ἐμπιστοσύνη στὸν Θεὸ νὰ ἀρχίσουμε τὸ Νέο Ἔτος κι ἔτσι θὰ εἶναι εὐτυχισμένο καὶ ἔτος πνευματικῆς προόδου
᾿Απὸ αὐτὴ τὴ στιγμὴ ἄς ἀποφασίσουμε, ὅτι θὰ δεχόμαστε ὅ,τι κι ἂν μᾶς στείλει ὁ Πανάγαθος Θεός, μὲ ὅποια δοκιμασία θέλει νὰ μᾶς δοκιμάσει, λέγοντάς «Γεννηθήτω τὸ θέλημά σου...». Μιὰ ἄς εἶναι ἡ ἐπιθυμία μας, νὰ ζήσουμε στὴ χάρη Του καὶ νὰ ἐκτελοῦμε τὰ πάντα κατὰ τοὺς νόμους, κατὰ τὸ ἅγιο θέλημά Του.
Ἀπὸ αὐτὴ τὴ στιγμὴ ἄς ἀφιερώνουμε στὸν Θεὸ ὅλες μας τὶς πράξεις σύμφωνα μὲ τὴ συμβουλή τοῦ ἁγίου Παύλου «εἴτε ἐσθίετε, εἴτε πίνετε, εἴτε ἄλλο τι καλὸ ποιεῖτε πάντα πρὸς δόξαν Θεοῦ ποιεῖτε» (Πρὸς Κορινθίους Α΄, ι΄, 31). Ἡ πρόθεσή μας ἄς εἶναι ὅλες μας οἱ πράξεις νὰ ἔχουν τελικὸ σκοπὸ τὸν Θεό, γιατὶ ὅπως λέγει ἡ Γραφή «ἐν αὐτῷ κινούμεθα καὶ ἐσμέν» (Πράξεων ιζ΄, 28). Ἡ καλή μας αὐτὴ πρόθεση, σὰν χρυσοΰφαντο ἔνδυμα θὰ περιβάλλει κάθε μας πράξη κι ἀπὸ τιποτένια καὶ μηδαμινή, ἢ ἀδιάφορη θὰ τὴν κάνει ἐπαινετὴ καὶ βραβεύσιμη, ἄξια νὰ γραφεῖ στὸ βιβλίο τῆς ζωῆς καὶ νὰ ἀποτελέσει διαμάντι στὸ στέφανο δόαης ποὺ μᾶς περιμένει.
Μὲ αὐτὲς τὶς ἀρχὲς ὁ χρόνος μας θὰ εἶναι εὐτυχισμένος. Ἄν πράγματι μείνουμε πιστοὶ στὶς ἀποφάσεις, στὴν πρόθεσή μας νὰ ὑπηρετοῦμε τὸν Θεὸ, θὰ ἔχουμε τὴ βεβαιότητα ὅτι καὶ εὐτυχισμένοι θὰ ζήσουμε καὶ ἑκατονταπλάσσια θὰ λάβουμε στὸν παρόντα καὶ στόν μέλλοντα αἰώνα. ᾿Αμήν.
