Ἀποστασία τοῦ Θεοῦ -Ἀπόρριψη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ

Τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ

Δ α ν ι ή λ

Μέρος Πρῶτο

 Ἀποστασία ἀπό Θεοῦ

Στήν Βίβλο ἀναφέρονται πρόσωπα πού ἀποστάστησαν ἀπό τόν Κύριο καί Θεό καί ἡ ἀποστασία τους «ἔλαβε ἔνδικον μισθοποδοσίαν» (Πρός Ἑβραίους β΄, 2)

1. Ὁ Ἀαρών (1574-1451) ὡδήγησε τόν Ἰσραήλ σέ ἀποστασία, φτιάχνοντας τό Χρυσό Μοσχάρι. Γι’ αὐτό ὁ Θεός δέν ἐπέτρεψε σ’ αὐτόν νά εἰσέλθει στήν γῆ τῆς ἐπαγγελίας

Ἀαρών, υἱός τοῦ Ἀμράμ καί Ἰωχαβέδ τῆς συζύγου αὐτοῦ, ἐκ τῆς φυλῆς τοῦ Λευΐ  καί ἀδελφός τοῦ Μωϋσέως καί τῆς Μαριάμ (Ἐξ. στ΄. 20). Ἐγεννήθη τῷ 2, 430 ἀπό κτίσεως κόσμου, ἤτοι τῷ 1574 πρό Χριστοῦ. Ἦν δέ πρεσβύτερος τοῦ Μωϋσέως τρία ἔτη (Ἐξ. ζ΄, 7). Ὁ οἶκος Ἀαρών ἀνήκει εἰς τόν πολυπληθῆ καί ἰσχυρόν κλάδον τῶν Κααθιτῶν. Σύζυγος αὐτοῦ ἦν ἡ Ἐλισάβετ, θυγάτηρ τοῦ Ἀμμιναδάβ καί ἀδελφή τοῦ Ναασών. Ἐγέννησε δ’ ἐκ ταύτης τέσσαρας υἱούς, τόν Ναδάβ, τόν Ἀβιούδ, τόν Ἐλεάζαρ καί τό Ἰθάμαρ (Ἐξ. στ΄, 23).

Ὁ Ἀαρών ἦν μόνον διερμηνεύς καί βοηθός τοῦ Μωϋσέως καθ’ ὅλας τά μετά τοῦ Φαραώ διαπραγματεύσεις πρός ἀπελευθέρωσιν τοῦ Ἰσραήλ ἐξ Αἰγύπτου (Ἐξ. δ΄, 16). Πρός δέ καί τό ὄργανον τῶν πρός τοῦτον τόν σκοπόν ἐν Αἰγύπτῳ θαυμάτων (Ἐξ. ζ΄, 19). Ὅτε δ’ ἐν Χωρήβ τῆς ἐρήμου ἐκάλεσεν αὐτόν ὁ Θεός πρός τοῦτο παρά τῷ Μωϋσεῖ, ἦν ὀγδοήκοντα καί τριῶν ἐτῶν τήν ἡλικίαν. Ἐκτός δέ τῶν ἐν Αἰγύπτῳ ἐκδουλεύσεων αὐτοῦ ὁ Ἀαρών καί ἐπί τῆς κορυφῆς τοῦ βουνοῦ ὑπεστήριξε μετά τοῦ Ὤρ τάς χεῖρας τοῦ Μωϋσέως πρός νίκην τοῦ Ἰσραήλ, πολεμοῦντος τόν Ἀμαλήκ (Ἐξ. ιζ΄). Ἀνέβη δέ μετά τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ καί εἰς τό Ὄρος Σινᾶ, ἵνα ἴδῃ τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ (Ἐξ. κδ΄, 1, 2 καί 9-11).

Ὁ Ἀαρών ἐκλήθη εἰς τό ἱερατικόν ἀξίωμα ὑπ’ αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ. Ἐχρίσθη δέ καί ὁ πρῶτος ἀρχιερεύς. Διάδοχοι δέ αὐτοῦ ἦσαν οἱ υἱοί αὐτοῦ (Ἐξ. κθ΄, 29). Τοῦτο δέ τό ἀξίωμα αὐτοῦ ἐπεκυρώθη διά τῶν ἑξῆς τριῶν θαυμάτων. Ἤτοι πρῶτον μέν, τῆς καταστροφῆς τοῦ Κορέ καί τῶν ὀπαδῶν αὐτοῦ, καί τιμωρηθέντων διά τοῦτο ὑπό τοῦ Θεοῦ (Ἀρ. ιστ΄, 31-32), δεύτερον δέ, διά τῆς καταπαύσεως τῆς πληγῆς (Ἀρ. ιστ΄, 47), καί τελευταῖον, διά τῆς ἀναβλαστήσεως τῆς ράβδου αὑτοῦ (Ἀρ. ιζ΄, 8).

Ὁ Ἀαρών ἦν ἄνθρωπος εὐσεβής καί πλήρης αὐταπαρνήσεως, διό, ὅτε ὁ Θεός κατέκαυσε τούς υἱούς αὐτοῦ Ναδάβ καί Ἀβιούδ, παρανομήσαντες, κατενύγη μέν, ἀλλ’ ἐσιώπησεν. Οὐχ, ἦττον, ἦν ἄστατος καί οὐχί ἀκριβῶς ἀνεξαρτήτου χαρακτῆρος, ὡς ὁ Μωϋσῆς. Διά δέ τοῦτο καί εἰς βαρέα ἁμαρτήματα ὑπέπεσε. Τά σπουδαιότερα δέ τῶν ἁμαρτημάτων αὐτοῦ εἰσι τά ἑξῆς: πρῶτον κατασκεύασε τόν χρυσόν μόσχον εἰς τούς πρόποδας τοῦ Ὄρους Σινᾶ, ἐνδούς εἰς τήν ἐπιμονήν τοῦ λαοῦ, ἀπαιτοῦντος ψηλαφητόν Θεόν πρός λατρείαν (Ἐξ. λβ΄). Δεύτερον, συνηνώθη μετά τῆς ἀδελφῆς αὑτοῦ Μαριάμ εἰς τό λαλεῖν κατά τοῦ Μωϋσέως (Ἀρ. ιβ΄), καί τελευταῖον παρήκουσε τοῦ Θεοῦ ἐν Κάδης μετά τοῦ ἀδελφοῦ αὑτοῦ (Ἀρ. κ΄, 8-12) διό καί ὁ Θεός δέν ἐπέτρεψεν αὐτῷ νά εἰσέλθῃ εἰς τήν γῆν τῆς ἐπαγγελίας.

Ἀπεβίωσε δέ περί τό ἔτος 123 τῆς ἡλικίας αὐτοῦ ἐπί τοῦ ὄρους Ὤρ, καί περί τό τεσσαρακοστόν μετά τήν ἐξ Αἰγύπτου ἔξοδον τῶν Ἰσραηλιτῶν (Ἀρ. λγ΄, 39). Ἐν δέ τῷ Δευτερονομίῳ ι΄, 6 λέγεται, ὅτι ἀπεβίωσεν ἐν Μοσερά, ὅπερ ἦν τό πρός δυσμάς σημεῖον, ὁπόθεν ἀνέβη εἰς τό ὄρος. Ἔτι δέ καί σήμερον οἱ Ἄραβες λέγουσιν, ὅτι εἰς τοῦτο τό μέρος ὑπάρχει ὁ τάφος τοῦ Ἀαρών, καί σέβονται αὐτό θρησκευτικῶς.

Ὁ Ἀαρών, κληθείς ὑπό τοῦ Θεοῦ καί χρισθείς, φέρων εἰς τά στήθη αὐτοῦ τά ὀνόματα τῶν δώδεκα φυλῶν τοῦ Ἰσραήλ, κοινοποιῶν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ διά τοῦ Οὐρίμ καί Θουμίμ, εἰσερχόμενος εἰς τά Ἅγια τῶν Ἁγίων κατά τήν ἡμέραν τῆς ἐξιλεώσεως οὐχί ἄνευ αἵματος, δεόμενος ὑπέρ τοῦ λαοῦ καί εὐλογῶν αὐτόν, καί πρό πάντων ἐν τῷ ἀρχιερατικῷ αὐτοῦ ἀξιώματι, ἦν σαφής τύπος τοῦ μεγάλου Ἀρχιερέως Ἰησοῦ Χριστοῦ.      

                                                      Κείμενα    

«Καὶ ἰδὼν ὁ λαὸς ὅτι κεχρόνικε Μωυσῆς καταβῆναι ἐκ τοῦ ὄρους, συνέστη ὁ λαὸς ἐπὶ ᾿Ααρὼν καὶ λέγουσιν αὐτῷ· ἀνάστηθι καὶ ποίησον ἡμῖν θεούς, οἳ προπορεύσονται ἡμῶν· ὁ γὰρ Μωυσῆς οὗτος ὁ ἄνθρωπος, ὃς ἐξήγαγεν ἡμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου, οὐκ οἴδαμεν τί γέγονεν αὐτῷ. καὶ λέγει αὐτοῖς ᾿Ααρών· περιέλεσθε τὰ ἐνώτια τὰ χρυσὰ τὰ ἐκ τοῖς ὠσὶ τῶν γυναικῶν ὑμῶν καὶ θυγατέρων καὶ ἐνέγκατε πρός με. καὶ περιείλαντο πᾶς ὁ λαὸς τὰ ἐνώτια τὰ χρυσᾶ τὰ ἐν τοῖς ὠσὶν αὐτῶν καὶ ἤνεγκαν πρὸς ᾿Ααρών Καὶ ἐδέξατο ἐκ τῶν χειρῶν αὐτῶν καὶ ἔπλασεν αὐτὰ ἐν τῇ γραφίδι καὶ ἐποίησεν αὐτὰ μόσχον χωνευτὸν καὶ εἶπεν· οὗτοι οἱ θεοί σου, ᾿Ισραήλ, οἵτινες ἀνεβίβασάν σε ἐκ γῆς Αἰγύπτου. καὶ ἰδὼν ᾿Ααρὼν ᾠκοδόμησε θυσιαστήριον κατέναντι αὐτοῦ, καὶ ἐκήρυξεν ᾿Ααρὼν λέγων· ἑορτὴν τοῦ Κυρίου αὔριον. καὶ ὀρθρίσας τῇ ἐπαύριον ἀνεβίβασεν ὁλοκαυτώματα καὶ προσήνεγκε θυσίαν σωτηρίου, καὶ ἐκάθισεν ὁ λαὸς φαγεῖν καὶ πιεῖν καὶ ἀνέστησαν παίζειν» (Ἐξόδου λβ΄ ).

* * * * *

2. Ὁ Βασιλιάς Ἀμασίας (σημαίνει ἰσχύς τοῦ Ἰεχωβά) (859-810 π.Χ.) βασίλευσε 29 ἔτη στό βασίλειο τοῦ Ἰούδα (στήν Ἱερουσαλήμ) καί ἀντικατέστησε τήν λατρεία τοῦ Θεοῦ, μέ τίς εἰδωλολατρικές θεότητες τοῦ Ἐδώμ. Τοῦτο δυσαρέστησε τόν Θεό γι’ αὐτό καί ἀπέσυρε ἀπ’ αὐτόν τήν χάρη τῆς προστασίας Του μέ ἀποτέλεσμα νά δολοφονηθεῖ ἀπό συνωμότες.

Ὁ Ἀμασίας ἀριθμεῖται ὄγδοος βασιλεύς τοῦ Ἰούδα, υἱός τοῦ Ἰωάς. Ἀνέβη τόν θρόνον τῷ 839 ἔτει πρό Χριστοῦ καί ἐβασίλευσεν ἔτη ἐννέα καί εἴκοσιν ἐν Ἱεροσολύμοις. Ἀναβάς δέ τόν θρόνον καί ἐνισχυθείς ἐν αὐτῷ ἀπέκτεινε πάντας τούς φονεῖς τοῦ πατρός αὐτοῦ, ἀλλ’ οὐχί τά τέκνα αὐτῶν συνῳδά τῷ Μωσαϊκῷ νόμῳ (Β΄ Χρον. ἤ Περαλειπ. κε΄, 4). Συλλέξας δέ τριακοντακισμυρίους ἄνδρας ἐκ τῶν τοῦ Ἰούδα, καί διά δεκακισμυρίων ταλάντων ἀργυρῶν, μισθωσάμενος δεκακισμυρίους ἐκ τοῦ Ἰσραήλ, οὕς ὅμως ἐντολῇ τοῦ Θεοῦ καί ἄκων ἀπέλυσε, ἐπέπεσε κατά τοῦ Ἐδώμ, καί λαμπράν θεία συνάρσει ἤρατο νίκην, μυρίους μέν ἐκ τούτων ἀπολέσας, καί ἑτέρους ἴσους αἰχαμαλώτους ἀπήγαγε καί τά εἴδωλα τῶν Ἐδωμιτῶν καί ἔστησε ταῦτα εἰς λατρείαν τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Τοῦτο δέ τά μάλιστα ἀπήρεσε τῷ Θεῷ, ὅθεν καί διά καταστροφῆς παρά προφήτου ἠπειλήθη. Μετά μικρόν δ’ ἐκτεθείς εἰς πόλεμον κατά τοῦ Ἰσραήλ, ἐνικήθη καί ἐταπεινώθη παρ’ αὐτοῦ καί μετά πεντεκαίδεκα ἔτη ἐδολοφονήθη ὑπό συνωμοτῶν, καίπερ φεύγων εἰς Λαχείς πρός σωτηρίαν (Β΄, ἤ Δ΄ Βασιλ. ιδ΄, 1-20 καί Β΄ Χρόν. ἤ Παραλειπ. κεφ. κε΄).  

 

                                                            Κείμενα

«Καὶ ἐγένετο μετὰ τὸ ἐλθεῖν ᾿Αμασίαν πατάξαντα τὴν ᾿Ιδουμαίαν καὶ ἤνεγκε πρὸς αὐτοὺς τοὺς θεοὺς υἱῶν Σηεὶρ καὶ ἔστησεν αὐτοὺς ἑαυτῷ εἰς θεοὺς καὶ ἐναντίον αὐτῶν προσεκύνει καὶ αὐτὸς αὐτοῖς ἔθυε. καὶ ἐγένετο ὀργὴ Κυρίου ἐπὶ ᾿Αμασίαν, καὶ ἀπέστειλεν αὐτῷ προφήτην καὶ εἶπεν αὐτῷ· τί ἐζήτησας τοὺς Θεοὺς τοῦ λαοῦ, οἳ οὐκ ἐξείλοντο τὸν λαὸν ἑαυτῶν ἐκ χειρός σου; καὶ ἐγένετο ἐν τῷ λαλῆσαι αὐτῷ πρὸς αὐτὸν καὶ εἶπεν αὐτῷ· μὴ σύμβουλον τοῦ βασιλέως δέδωκά σε; πρόσεχε ἵνα μὴ μαστιγωθῇς. καὶ ἐσιώπησεν ὁ προφήτης καὶ εἶπεν, ὅτι γινώσκω ὅτι ἐβούλετο ἐπὶ σοὶ τοῦ καταφθεῖραί σε, ὅτι ἐποίησας τοῦτο καὶ οὐκ ἐπήκουσας τῆς συμβουλίας μου.  καὶ ἐβουλεύσατο ᾿Αμασίας ὁ βασιλεὺς ᾿Ιούδα καὶ ἀπέστειλε πρὸς ᾿Ιωὰς υἱὸν ᾿Ιωάχαζ υἱοῦ ᾿Ιηοὺ βασιλέα ᾿Ισραὴλ λέγων· δεῦρο καὶ ὀφθῶμεν προσώποις.  καὶ ἀπέστειλεν ᾿Ιωὰς βασιλεὺς ᾿Ισραὴλ πρὸς ᾿Αμασίαν βασιλέα ᾿Ιούδα λέγων· ὁ ἀχοὺχ ὁ ἐν τῷ Λιβάνῳ ἀπέστειλε πρὸς τὴν κέδρον τὴν ἐν τῷ Λιβάνῳ λέγων· δὸς τὴν θυγατέρα σου τῷ υἱῷ μου εἰς γυναῖκα. καὶ ἰδοὺ ἐλεύσεται τά θηρία τοῦ ἀγροῦ τὰ ἐν τῷ Λιβάνῳ· καὶ ἦλθον τὰ θηρία καὶ κατεπάτησαν τὸν ἀχούχ.  εἶπας· ἰδοὺ ἐπάταξα τὴν ᾿Ιδουμαίαν καὶ ἐπαίρει σε ἡ καρδία σου ἡ βαρεῖα· νῦν κάθισον ἐν οἴκῳ σου καὶ ἱνατί συμβάλλεις ἐν κακίᾳ καὶ πεσῇ σὺ καὶ ᾿Ιούδας μετὰ σοῦ; καὶ οὐκ ἤκουσεν ᾿Αμασίας, ὅτι παρὰ Κυρίου ἐγένετο τοῦ παραδοῦναι αὐτὸν εἰς χεῖρας, ὅτι ἐξεζήτησε τοὺς θεοὺς τῶν ᾿Ιδουμαίων. καὶ ἀνέβη ᾿Ιωὰς βασιλεὺς ᾿Ισραήλ, καὶ ὤφθησαν ἀλλήλοις αὐτὸς καὶ ᾿Αμασίας βασιλεὺς ᾿Ιούδα ἐν Βαιθσαμύς, ἥ ἐστι τοῦ ᾿Ιούδα. καὶ ἐτροπώθη ᾿Ιούδας κατὰ πρόσωπον ᾿Ισραήλ, καὶ ἔφυγεν ἕκαστος εἰς τὸ σκήνωμα αὐτοῦ. καὶ τὸν ᾿Αμασίαν βασιλέα ᾿Ιούδα τὸν τοῦ ᾿Ιωὰς υἱοῦ ᾿Ιωάχαζ κατέλαβεν ᾿Ιωὰς βασιλεὺς ᾿Ισραὴλ ἐν Βαιθσαμὺς καὶ εἰσήγαγεν αὐτὸν εἰς ῾Ιερουσαλὴμ καὶ κατέσπασεν ἀπὸ τοῦ τείχους ῾Ιερουσαλήμ, ἀπὸ πύλης ᾿Εφραὶμ ἕως πύλης γωνίας τετρακοσίους πήχεις· καὶ πᾶν τὸ χρυσίον καὶ τὸ ἀργύριον καὶ πάντα τὰ σκεύη τὰ εὑρεθέντα ἐν οἴκῳ Κυρίου καὶ παρὰ τῷ ᾿Αβδεδὸμ καὶ τοὺς θησαυροὺς οἴκου τοῦ βασιλέως καὶ τοὺς υἱοὺς τῶν συμμίξεων καὶ ἐπέστρεψεν εἰς Σαμάρειαν.  καὶ ἔζησεν ᾿Αμασίας ὁ τοῦ ᾿Ιωὰς βασιλεὺς ᾿Ιούδα μετὰ τὸ ἀποθανεῖν ᾿Ιωὰς τὸν τοῦ ᾿Ιωάχαζ βασιλέα ᾿Ισραὴλ ἔτη δεκαπέντε. καὶ οἱ λοιποὶ λόγοι ᾿Αμασίου οἱ πρῶτοι καὶ οἱ ἔσχατοι οὐκ ἰδοὺ γεγραμμένοι ἐπὶ βιβλίου βασιλέων ᾿Ιούδα καὶ ᾿Ισραήλ; καὶ ἐν τῷ καιρῷ, ᾧ ἀπέστη ᾿Αμασίας ἀπὸ Κυρίου, καὶ ἐπέθεντο αὐτῷ ἐπίθεσιν, καὶ ἔφυγεν ἀπὸ ῾Ιερουσαλὴμ εἰς Λαχίς· καὶ ἀπέστειλαν κατόπισθεν αὐτοῦ εἰς Λαχὶς καὶ ἐθανάτωσαν αὐτὸν ἐκεῖ. καὶ ἀνέλαβον αὐτὸν ἐπὶ τῶν ἵππων καὶ ἔθαψαν αὐτὸν μετὰ τῶν πατέρων αὐτοῦ ἐν πόλει Δαυίδ» (Β΄ Παραλειπομένων κε΄, 14-28)

3. Ὁ Βαλαάμ (σημαίνει ἀδηφάγος). Ἦταν Προφήτης καί γνώριζε τόν ἀληθινό Θεό. Ἀποστάτησε ὅμως καί διέφθειρε τό προφητικό του ἀξίωμα συμβουλεύσας τόν Βαλάκ βασιλέα τῶν Μωαβιτῶν νά διαφθείρει τούς Ἰσραηλῖτες, ὥστε ὁ Θεός νά τούς ἐγκαταλείψει καί νά τούς νικήσει. Πράγματι ὁ Βαλάκ ἀπέστειλε στούς Ἰσραηλῖτες τίς θυγατέρες τῶν Μωαβιτῶν οἱ ὁποῖες προσελθοῦσες πρός τούς Ἰσραηλῖτες παρέσυραν μόνον αὐτούς οὐ μόνον εἰς πᾶν εἶδος διαφθορᾶς ἀκολασίας καί καί τήν αἰσχρή λατρεία τῶν εἰδώλων καί πρό πάντωντοῦ Βεέλ-Φεγώρ (Ἀριθμῶν κα΄, 16)

            Μωαβῖται : Ἀπόγονοι τοῦ Μωάβ, υἱοῦ τοῦ Λώτ (Γεν. ιθ΄, 30-38). Ἡ γῆ τοῦ Μωάβ ἔκειτο ἀνατολικῶς καί νοτιοανατολικῶς τῆς Νεκρᾶς θαλάσσης. Ἰδίως δέ πρός νότον τοῦ ποταμοῦ Ἀρνών. Ἡ πέραν τοῦ Ἰορδάνου κατέναντι τῆς Ἱεριχώ χώρα ἐκαλεῖτό ποτε «πεδιάς Μωάβ» (Ἀριθμ. κβ΄, 1 Δευτ. α΄, 5. κθ΄, 1). Οἱ Μωαβῖται ἐξεδίωξαν μέν τούς Ἀνακείμ γίγαντας, ἀλλά καί αὐτοί βραδύτερον ἐξεδιώχθησαν ἀπό τῆς χώρας τῆς πρός βορρᾶν τοῦ Ἀρνών ὑπό τῶν Ἀμορραίων, καί κατέφυγον πρός νότον τοῦ Ἀρνών (Ἀριθ. κα΄, 13, 26. Κριτ. ια΄, 13-18). Βραδύτερον δέ ἡ χώρα αὐτῶν, καταληφθεῖσα ὑπό τοῦ Μωϋσέως, ἐδόθη τῇ φυλῇ τοῦ Ρουβήν. Οἱ Μωαβῖται τό καταρχάς προσηνέχθησαν τοῖς Ἑβραίοις λίαν ὠμῶς (Ἀριθ. κβ΄, -κδ΄. Δευτ. β΄, 8,9). Ὁ δέ Θεός διά τοῦτο, καίπερ φεισάμενος αὐτῶν, οὐχ ἧττον, ἀφηρέσατο αὐτούς πάντα τά προνόμια καί τάς ἐλευθερίας, ὧν ὁ λαός αὐτοῦ ἀπήλαυεν (Δευτ. ξγ΄, 3-6).

            Οἱ Μωαβῖται οὗτοι ἦσαν εἰδωλολάτραι, ὡς Θεόν λατρεύοντες τόν Βέελ-φεγώρ (Ἀρ. κε΄). Εἰς τοῦτον δέ τόν Θεόν πολλάκις προσέφερον καί ἀνθρωποθυσίας (Β΄ή Δ΄ Βασιλ. γ΄, 27). Αἱ πρός τούς Ἑβραίους σχέσεις αὐτῶν σχεδόν ἀείποτε ἦσαν ἐχθρικαί. Οἷον, ἐπί τῶν ἡμερῶν τοῦ Ἐγλών (Κριτ. γ΄, 12-30) τοῦ Σαούλ (Α΄ Σαμ. ἤ Βασ. ιδ΄, 47) καί τοῦ Δαβίδ (Β΄Σαμ. ἤ Βασιλ. η΄, 2, 12). Οὐδέ ὤκνησαν καί αὐτῷ τῷ Ναβουχοδονόσορ βοηθῆσαι, κατά τῶν Ἑβραίων ἀπελθόντι (Β΄ἤ Δ΄ Βασιλ. κδ΄, 2. Ἰεζεκ. κε΄, 6-11). Ἐπί τούτοις αἱ προφῆται πολλάς ἀπειλάς ἐξήγγειλαν κατά τῶν διαρκῶν τούτων ἐχθρῶν τοῦ Θεοῦ καί τοῦ λαοῦ αὐτοῦ (Ἀρ. κδ΄, 17. Ἱερεμ. Κε΄, 9-21. Ἀμώς β΄, 1-3). Πᾶσαι δέ αἱ ἀπειλαί αὗται ἐξετελέσθησαν καί νῦν βασιλεύει ἐπί τῶν ὁρίων τοῦ Μωάβ, καί τά εὔφορα αὐτοῦ πεδία διατελοῦσιν ὡστοπολύ χέρσοι καί ἄγονοι ἔρημοι. Ἀντ’ αὐτοῦ Ἄραβες τήν γῆν αὐτοῦ κατοικοῦσιν σήμερον καί οὗτοι ἐλάχιστοι.   

      Ὁ Βαλαάμ ἦτο υἱός τοῦ Βεώρ ἐκ τῆς πόλεως Φεθορά, τῆς παρά τόν Εὐφράτην ποταμόν, (Ἀρ. κβ΄, 5). Βαλάκ, ὁ Βασιλεύς τῶν Μωαβιτῶν, ἰδών τά πλήθη τοῦ Ἰσραήλ καί φοβηθείς μή πατάξωσιν αὐτόν, ἀπέστειλε πρός τόν Βαλαάμ, ὅν ὑπελάμβανε ὡς ἔχοντα ὑπερφυσικήν τινα δύναμιν, ἵνα καταρασθῇ τόν Ἰσραήλ. Ὁ Βαλαάμ, καίπερ πλεονέκτης καί φυλάργυρος, ὅμως οὐδέ ὅλως ἀπετόλμησε τήν παράβασιν τῆς βουλῆς τοῦ Θεοῦ, ἀπαγορεύσαντος αὐτῷ τήν ἐκπλήρωσιν τῆς αἰτήσεως τοῦ Βαλάκ. Ἀποτυχών δ’ ὁ Βαλάκ ἀπέστηλε πρός τόν Βαλαάμ καί ἄλλους μηνυτάς, οἷς καί ἀκολούθησε παραπεισθείς ὑπ’  αὐτῶν ἐπί τέλους. Τότε ὁ Θεός πάραυτα ἀπέστειλε πρός αὐτόν ἄγγελον, ὅστις, συναντήσας αὐτόν καθ’ ὁδόν, ὑπέδειξεν αὐτῷ τάς συνεπείας τῆς τοιαύτης παραβάσεως (Ἀρ. κβ΄ 22, 35). Τέλος δέ βιαζόμενος ὑπό τοῦ Πνεύματος τοῦ Θεοῦ, ἀντί κατάρας, εὐλογίας ἐπεκαλέσατο ὑπέρ τοῦ Ἰσραήλ. Ηὐλόγησε δέ μάλιστα τοῦτον, οὐχί ἅπαξ, ἀλλά τρίς. Ἐντεῦθεν δέ παροργισθείς ὁ Βαλάκ, ἀπέπεμψεν αὐτόν. Ὁ Βαλαάμ προεφήτευσε πρός τούτοις καί τήν ὑπεροχήν τῶν Ἰσραηλιτῶν, συμβουλεύσας σύναμα τόν Βαλάκ, ὅπως φθείρῃ τούτους δι’ ἀκολασίας, βέβαιος ὤν, ὅτι τάχιστα ἐπί τοῖς τοιούτοις ὁ Θεός ἐγκαταλείψεται. Εἰς ταύτην δέ τήν συμβουλήν τοῦ Βαλαάμ ὑπακούσας ὁ Βαλάκ, ἀπέστειλε πρός τούς Ἰσραλίτας τάς θυγατέρας τῶν Μωαβιτῶν. Αὗται δέ προσελθοῦσαι παρέσυραν τούς Ἰσραηλίτας, οὐ μόνον εἰς πᾶν εἶδος διαφθορᾶς ἀκολασίας καί καί τήν αἰσχρή  λατρεία τῶν εἰδώλων καί πρό πάντωντοῦ Βεέλ-Φεγώρ (Ἀριθμῶν κα΄, 16). Ἐντεῦθεν δέ παροξυνθέντος τοῦ Θεοῦ ἐσφάγησαν τέσσαρες καί εἴκοσι χιλιάδες Ἰσραηλιτῶν (Ἀρ. κε΄, 1-9. Β΄ Πέτρου βλ, 15. Ἰούδα 11. Ἀποκ. β΄, 14). Ἐντεῦθεν δέ καί ἡ φράσις «ἡ διδασκαλία τοῦ Βαλαάμ», ἤτοι ἡ ὑπ’  αὐτοῦ ἐπινοηθεῖσα διαφθορά.

Ὁ Βαλαάμ πιθανῶς ἦν ἀπόγονος τοῦ Σήμ. Εἶχε δέ πολλάς καί ὀρθάς ἰδέας περί Θεοῦ, ὄν ἐκάλει κύριον καί Θεόν (Ἀρ. κβ΄, 18) αὐτοῦ. Καί ὅμως φαίνεται ὅτι ἦν γόης καί ψευδοπροφήτης, ὡς καί πολλοί ἄλλοι κατά τήν ἐποχήν ἐκείνην. Ἐν δέ τῇ ἀνωτέρω ἐκτεθείσῃ περιπτώσει, φαίνεται, ἐμαρτύρησε τήν ἀλήθειαν, οὐχί οἰκείαν βουλήσει, ἀλλά πιεζόμενος ὑπό τοῦ Θεοῦ. Ἐθανατώθη δέ ὑπό τῶν Ἰσραηλιτῶν. Τά δέ περί τοῦ θανάτου αὐτοῦ ἐκτίθενται ἐν τῇ ἁγίᾳ Γραφῇ (Ἀρ. λα΄, 8 καί Ἰησ. Ναυή ιγ΄, 22).   

                                                    Κείμενα

 «Καὶ ἀναστὰς Βαλαὰμ τὸ πρωΐ ἐπέσαξε τὴν ὄνον αὐτοῦ καὶ ἐπορεύθη μετὰ τῶν ἀρχόντων Μωάβ. καὶ ὠργίσθη θυμῷ ὁ Θεός, ὅτι ἐπορεύθη αὐτός, καὶ ἀνέστη ὁ ἄγγελος τοῦ Θεοῦ διαβαλεῖν αὐτόν, καὶ αὐτὸς ἐπιβεβήκει ἐπὶ τῆς ὄνου αὐτοῦ, καὶ δύο παῖδες αὐτοῦ μετ’ αὐτοῦ. καὶ ἰδοῦσα ἡ ὄνος τὸν ἄγγελον τοῦ Θεοῦ ἀνθεστηκότα ἐν τῇ ὁδῷ καὶ τὴν ρομφαίαν ἐσπασμένην ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ, καὶ ἐξέκλινεν ἡ ὄνος ἐκ τῆς ὁδοῦ καὶ ἐπορεύετο εἰς τὸ πεδίον· καὶ ἐπάταξε τὴν ὄνον ἐν τῇ ράβδῳ αὐτοῦ τοῦ εὐθῦναι αὐτὴν ἐν τῇ ὁδῷ.  καὶ ἔστη ὁ ἄγγελος τοῦ Θεοῦ ἐν ταῖς αὔλαξι τῶν ἀμπέλων, φραγμὸς ἐντεῦθεν καὶ φραγμὸς ἐντεῦθεν·  καὶ ἰδοῦσα ἡ ὄνος τὸν ἄγγελον τοῦ Θεοῦ προσέθλιψεν ἑαυτὴν πρὸς τὸν τοῖχον καὶ ἀπέθλιψε τὸν πόδα Βαλαὰμ πρὸς τὸν τοῖχον· καὶ προσέθετο ἔτι μαστίξαι αὐτήν.  καὶ προσέθετο ὁ ἄγγελος τοῦ Θεοῦ καὶ ἀπελθὼν ὑπέστη ἐν τόπῳ στενῷ, εἰς ὃν οὐκ ἦν ἐκκλῖναι δεξιὰν ἢ ἀριστεράν. καὶ ἰδοῦσα ἡ ὄνος τὸν ἄγγελον τοῦ Θεοῦ συνεκάθισεν ὑποκάτω Βαλαάμ· καὶ ἐθυμώθη Βαλαὰμ καὶ ἔτυπτε τὴν ὄνον τῇ ράβδῳ. καὶ ἤνοιξεν ὁ Θεὸς τὸ στόμα τῆς ὄνου, καὶ λέγει τῷ Βαλαάμ· τί ἐποίησά σοι ὅτι πέπαικάς με τρίτον τοῦτο; καὶ εἶπε Βαλαὰμ τῇ ὄνῳ· ὅτι ἐμπέπαιχάς μοι· καὶ εἰ εἶχον μάχαιραν ἐν τῇ χειρί, ἤδη ἂν ἐξεκέντησά σε. καὶ λέγει ἡ ὄνος τῷ Βαλαάμ· οὐκ ἐγὼ ἡ ὄνος σου, ἐφ’ ἧς ἐπέβαινες ἀπὸ νεότητός σου ἕως τῆς σήμερον ἡμέρας; μὴ ὑπεροράσει ὑπεριδοῦσα ἐποίησά σοι οὕτως; ὁ δὲ εἶπεν· οὐχί.  ἀπεκάλυψε δὲ ὁ Θεὸς τοὺς ὀφθαλμοὺς Βαλαάμ, καὶ ὁρᾷ τὸν ἄγγελον Κυρίου ἀνθεστηκότα ἐν τῇ ὁδῷ καὶ τὴν μάχαιραν ἐσπασμένην ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ καὶ κύψας προσεκύνησε τῷ προσώπῳ αὐτοῦ.  καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ ἄγγελος τοῦ Θεοῦ· διατί ἐπάταξας τὴν ὄνον σου τοῦτο τρίτον; καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἐξῆλθον εἰς διαβολήν σου, ὅτι οὐκ ἀστεία ἡ ὁδός σου ἐναντίον μου, καὶ ἰδοῦσά με ἡ ὄνος ἐξέκλινεν ἀπ’ ἐμοῦ τρίτον τοῦτο· καὶ εἰ μὴ ἐξέκλινεν, νῦν οὖν σὲ μὲν ἀπέκτεινα, ἐκείνην δ’ ἂν περιεποιησάμην.  καὶ εἶπε Βαλαὰμ τῷ ἀγγέλῳ Κυρίου· ἡμάρτηκα, οὐ γὰρ ἠπιστάμην ὅτι σύ μοι ἀνθέστηκας ἐν τῇ ὁδῷ εἰς συνάντησιν· καὶ νῦν εἰ μή σοι ἀρκέσει, ἀποστραφήσομαι.  καὶ εἶπεν ὁ ἄγγελος τοῦ Θεοῦ πρὸς Βαλαάμ· συμπορεύθητι μετὰ τῶν ἀνθρώπων· πλὴν τὸ ρῆμα, ὃ ἐὰν εἴπω πρὸς σε, τοῦτο φυλάξῃ λαλῆσαι. καὶ ἐπορεύθη Βαλαὰμ μετὰ τῶν ἀρχόντων Βαλάκ» (Ἀριθμῶν κβ΄, 21-35)

«Καὶ κατέλυσεν ᾿Ισραὴλ ἐν Σαττείν· καὶ ἐβεβηλώθη ὁ λαὸς ἐκπορνεῦσαι εἰς τὰς θυγατέρας Μωάβ. καὶ ἐκάλεσαν αὐτοὺς εἰς τὰς θυσίας τῶν εἰδώλων αὐτῶν, καὶ ἔφαγεν ὁ λαὸς τῶν θυσιῶν αὐτῶν καὶ προσεκύνησαν τοῖς εἰδώλοις αὐτῶν. καὶ ἐτελέσθη ᾿Ισραὴλ τῷ Βεελφεγώρ· καὶ ὠργίσθη θυμῷ Κύριος τῷ ᾿Ισραήλ.  καὶ εἶπε Κύριος τῷ Μωυσῇ· λαβὲ πάντας τοὺς ἀρχηγοὺς τοῦ λαοῦ καὶ παραδειγμάτισον αὐτοὺς Κυρίῳ κατέναντι τοῦ ἡλίου, καὶ ἀποστραφήσεται ὀργὴ θυμοῦ Κυρίου ἀπὸ ᾿Ισραήλ. καὶ εἶπε Μωυσῆς ταῖς φυλαῖς ᾿Ισραήλ· ἀποκτείνατε ἕκαστος τὸν οἰκεῖον αὐτοῦ τὸν τετελεσμένον τῷ Βεελφεγώρ. Καὶ ἰδοὺ ἄνθρωπος τῶν υἱῶν ᾿Ισραὴλ ἐλθὼν προσήγαγε τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ πρὸς τὴν Μαδιανῖτιν ἐναντίον Μωυσῆ καὶ ἐναντίον πάσης συναγωγῆς υἱῶν ᾿Ισραήλ, αὐτοὶ δὲ ἔκλαιον παρὰ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου.  καὶ ἰδὼν Φινεὲς υἱὸς ᾿Ελεάζαρ υἱοῦ ᾿Ααρὼν τοῦ ἱερέως ἐξανέστη ἐκ μέσου τῆς συναγωγῆς καὶ λαβὼν σειρομάστην ἐν τῇ χειρὶ εἰσῆλθεν ὀπίσω τοῦ ἀνθρώπου τοῦ ᾿Ισραηλίτου εἰς τὴν κάμινον καὶ ἀπεκέντησεν ἀμφοτέρους, τόν τε ἄνθρωπον τὸν ᾿Ισραηλίτην καὶ τὴν γυναῖκα διὰ τῆς μήτρας αὐτῆς· καὶ ἐπαύσατο ἡ πληγὴ ἀπὸ υἱῶν ᾿Ισραήλ.  καὶ ἐγένοντο οἱ τεθνηκότες ἐν τῇ πληγῇ τέσσαρες καὶ εἴκοσι χιλιάδες.Καὶ ἐλάλησε Κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων· Φινεὲς υἱὸς ᾿Ελεάζαρ υἱοῦ ᾿Ααρὼν τοῦ ἱερέως κατέπαυσε τὸν θυμόν μου ἀπὸ υἱῶν ᾿Ισραὴλ ἐν τῷ ζηλῶσαί μου τὸν ζῆλον ἐν αὐτοῖς, καὶ οὐκ ἐξανήλωσα τοὺς υἱοὺς ᾿Ισραὴλ ἐν τῷ ζήλῳ μου. οὕτως εἶπον· ἰδοὺ ἐγὼ δίδωμι αὐτῷ διαθήκην εἰρήνης, καὶ ἔσται αὐτῷ καὶ τῷ σπέρματι αὐτοῦ μετ’ αὐτὸν διαθήκη ἱερατείας αἰωνία, ἀνθ’ ὧν ἐζήλωσε τῷ Θεῷ αὐτοῦ καὶ ἐξιλάσατο περὶ τῶν υἱῶν ᾿Ισραήλ. τὸ δὲ ὄνομα τοῦ ἀνθρώπου τοῦ ᾿Ισραηλίτου τοῦ πεπληγότος, ὃς ἐπλήγη μετὰ τῆς Μαδιανίτιδος, Ζαμβρὶ υἱὸς Σαλώ, ἄρχων οἴκου πατριᾶς τῶν Συμεών· καὶ ὄνομα τῇ γυναικὶ τῇ Μαδιανίτιδι τῇ πεπληγυίᾳ Χασβί, θυγάτηρ Σοὺρ ἄρχοντος ἔθνους ᾿Ομμώθ, οἴκου πατριᾶς ἐστι τῶν Μαδιάμ. Καὶ ἐλάλησε Κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων· λάλησον τοῖς υἱοῖς ᾿Ισραὴλ λέγων·  ἐχθραίνετε τοῖς Μαδιηναίοις καὶ πατάξατε αὐτούς,  ὅτι ἐχθραίνουσιν αὐτοὶ ὑμῖν ἐν δολιότητι, ὅσα δολιοῦσιν ὑμᾶς διὰ Φογὼρ καὶ διὰ Χασβὶ θυγατέρα ἄρχοντος Μαδιὰμ ἀδελφὴν αὐτῶν τὴν πεπληγυῖαν ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς πληγῆς διὰ Φογώρ» ( Ἀριθμῶν κε΄, 1-16)

«Καταλιπόντες εὐθεῖαν ὁδὸν ἐπλανήθησαν, ἐξακολουθήσαντες τῇ ὁδῷ τοῦ Βαλαὰμ τοῦ Βοσόρ, ὃς μισθὸν ἀδικίας ἠγάπησεν, ἔλεγξιν δὲ ἔσχεν ἰδίας παρανομίας· ὑποζύγιον ἄφωνον ἐν ἀνθρώπου φωνῇ φθεγξάμενον ἐκώλυσε τὴν τοῦ προφήτου παραφρονίαν» (Β΄ Πέτρου β΄, 15-16)

«Οὐαὶ αὐτοῖς, ὅτι τῇ ὁδῷ τοῦ Κάϊν ἐπορεύθησαν, καὶ τῇ πλάνῃ τοῦ Βαλαὰμ μισθοῦ ἐξεχύθησαν, καὶ τῇ ἀντιλογίᾳ τοῦ Κορὲ ἀπώλοντο» (Ἰούδα 11)

*****

Μέρος Δεύτερο

 Ἀπόρριψη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ

Ἡ Βίβλος ἀναφέρει ἐπίσης παραδείγματα ἀνθρώπων πού δέχθηκαν τήν θεία πρόσκληση καί ἐδόθησαν μέ μετάνοια καί πίστη στόν Χριστό. Ἀναφέρει καί ἄλλους πού ἀπέρριψαν, μ’ ἀποτέλεσμα νά μήν βλέπουμε στήν Βίβλο ὅτι τούς δόθηκε κι’ ἄλλη εὐκαιρία. Ἄν ἡ σημερινή εἶναι ἡ μόνη, ἡ τελευταία εὐκαιρία πού σοῦ δίνεται;  Ἄν ἡ ἀπόρριψή του σημαίνει τήν ἀπώλειά του;

1. Ὁ μεγάλος ἀριθμός τῶν μαθητῶν, πού γύρισαν πίσω καί δέν ἀκολουθοῦσαν πλέον τόν Ἰησοῦ

Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός εὑρίσκετο στήν Καπερναούμ καί δίδασκε στούς συγκεκριμένους ὅτι πρέπει  νά φάγουν τήν σάρκα καί νά πιοῦν τό αἷμα τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου γιά νά ζήσουν στήν αἰωνιότητα. Οἱ ἀκροατές του δυσανασχέτησαν καί τόν ἐγκατέλειψαν.

«᾿Εκ τούτου πολλοὶ ἀπῆλθον ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ εἰς τὰ ὀπίσω καὶ οὐκέτι μετ' αὐτοῦ περιεπάτουν» (Ἰωάννου στ΄, 66)

«Ἐξ ἡμῶν ἐξῆλθον, ἀλλ᾿ οὐκ ἦσαν ἐξ ἡμῶν· εἰ γὰρ ἦσαν ἐξ ἡμῶν, μεμενήκεισαν ἂν μεθ᾿ ἡμῶν· ἀλλ᾿ ἵνα φανερωθῶσιν ὅτι οὐκ εἰσὶ πάντες ἐξ ἡμῶν» (Α΄ Ἰωάννου β΄, 19)

2. Οἱ Γεργεσηνοί ἀπό ὑλικό συμφέρον μετά τό θαῦμα τῆς θεραπείας τοῦ δαιμονισμένου καί τοῦ πνιγμοῦ τῆς ἀγέλης τῶν χοίρων

«Καὶ ἰδοὺ πᾶσα ἡ πόλις ἐξῆλθεν εἰς συνάντησιν τῷ ᾿Ιησοῦ, καὶ ἰδόντες αὐτὸν παρεκάλεσαν ὅπως μεταβῇ ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν» (Ματθαίου η΄ 34) καί «καί πῶς οὗτος οἶδε γράμματα μή μεμαθηκώς» (Ἰωάννου ζ΄, 15)

3. Οἱ Ναζωραῖοι ἐπειδή ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶχε ἄσημη καταγωγή καί τόν θεωροῦσαν ἀγράμματο.

«Οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τέκτων, ὁ υἱὸς τῆς Μαρίας, ἀδελφὸς δὲ ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωσῆ καὶ ᾿Ιούδα καὶ Σίμωνος; καὶ οὐκ εἰσὶν αἱ ἀδελφαὶ αὐτοῦ ὧδε πρὸς ἡμᾶς; καὶ ἐσκανδαλίζοντο ἐν αὐτῷ» (Μάρκου στ΄, 3)

4. Ὁ Ἰούδας ἦταν ἕνας ἀποστάτης ἀπό φιλαργυρία.

« Τότε πορευθεὶς εἷς τῶν δώδεκα, ὁ λεγόμενος ᾿Ιούδας ᾿Ισκαριώτης, πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς εἶπε· τί θέλετέ μοι δοῦναι, καὶ ἐγὼ ὑμῖν παραδώσω αὐτόν; οἱ δὲ ἔστησαν αὐτῷ τριάκοντα ἀργύρια. καὶ ἀπὸ τότε ἐζήτει εὐκαιρίαν ἵνα αὐτὸν παραδῷ» (Ματθαίου κστ΄, 14-16)

«Τότε ἰδὼν ᾿Ιούδας ὁ παραδιδοὺς αὐτὸν ὅτι κατεκρίθη, μεταμεληθεὶς ἀπέστρεψε τὰ τριάκοντα ἀργύρια τοῖς ἀρχιερεῦσι καὶ τοῖς πρεσβυτέροις λέγων· ἥμαρτον παραδοὺς αἷμα ἀθῷον. οἱ δὲ εἶπον· τί πρὸς ἡμᾶς; σὺ ὄψει. καὶ ρίψας τὰ ἀργύρια ἐν τῷ ναῷ ἀνεχώρησε, καὶ ἀπελθὼν ἀπήγξατο. οἱ δὲ ἀρχιερεῖς λαβόντες τὰ ἀργύρια εἶπον· οὐκ ἔξεστι βαλεῖν αὐτὰ εἰς τὸν κορβανᾶν, ἐπεὶ τιμὴ αἵματός ἐστι. Συμβούλιον δὲ λαβόντες ἠγόρασαν ἐξ αὐτῶν τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραμέως εἰς ταφὴν τοῖς ξένοις· διὸ ἐκλήθη ὁ ἀγρὸς ἐκεῖνος ἀγρὸς αἵματος ἕως τῆς σήμερον. τότε ἐπληρώθη τὸ ρηθὲν διὰ ῾Ιερεμίου τοῦ προφήτου λέγοντος· καὶ ἔλαβον τὰ τριάκοντα ἀργύρια, τὴν τιμὴν τοῦ τετιμημένου ὃν ἐτιμήσαντο ἀπὸ υἱῶν ᾿Ισραήλ, καὶ ἔδωκαν αὐτὰ εἰς τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραμέως, καθὰ συνέταξέ μοι Κύριος» (Ματθαίου κζ΄, 3-10)

«Ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς· οὐκ ἐγὼ ὑμᾶς τοὺς δώδεκα ἐξελεξάμην; καὶ ἐξ ὑμῶν εἷς διάβολός ἐστιν. ἔλεγε δὲ τὸν ᾿Ιούδαν Σίμωνος ᾿Ισκαριώτην· οὗτος γὰρ ἔμελλεν αὐτὸν παραδιδόναι, εἷς ὢν ἐκ τῶν δώδεκα» (Ἰωάννου στ΄, 70, 71)

«Λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· ὁ λελουμένος οὐ χρείαν ἔχει ἢ τοὺς πόδας νίψασθαι, ἀλλ' ἔστι καθαρὸς ὅλος· καὶ ὑμεῖς καθαροί ἐστε, ἀλλ' οὐχὶ πάντες. ᾔδει γὰρ τὸν παραδιδόντα αὐτόν· διὰ τοῦτο εἶπεν· οὐχὶ πάντες καθαροί ἐστε» (Ἰωάννου ιγ΄,  10, 11)

«Ἄνδρες ἀδελφοί, ἔδει πληρωθῆναι τὴν γραφὴν ταύτην ἣν προεῖπε τὸ Πνεῦμα τὸ ῞Αγιον διὰ στόματος Δαυῒδ περὶ ᾿Ιούδα τοῦ γενομένου ὁδηγοῦ τοῖς συλλαβοῦσι τὸν ᾿Ιησοῦν, ὅτι κατηριθμημένος ἦν σὺν ἡμῖν καὶ ἔλαχε τὸν κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης. οὗτος μὲν οὖν ἐκτήσατο χωρίον ἐκ μισθοῦ τῆς ἀδικίας, καὶ πρηνὴς γενόμενος ἐλάκησε μέσος, καὶ ἐξεχύθη πάντα τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ» (Πράξεων α΄, 16-18)

5. Ὁ Πιλᾶτος γιά νά μήν στερηθεῖ τήν δόξα τοῦ ἀξιώματός του καί τήν ἐξουσία του.

 

Πιλᾶτος Πόντιος. Ρωμαῖος ἡγεμών τῆς Ἰουδαίας μετά τήν ἐξορίαν τοῦ Ἀρχελάου, ἕκτος αὐτός ἐπί τῆς Ρωμαϊκῆς κατοχῆς τῆς χώρας ταύτης.

 Διωρίσθη δέ τοιοῦτος τό ἕκτον καί εἰκοστόν ἀπό Χριστοῦ ἔτος, καί διετήρησε τήν ἡγεμονίαν ταύτην δεκαετίαν ὅλην περίπου. Κατοικῶν δέ ἐν Καισαρείᾳ, διέτριβε κατά τάς ἐπισήμους ἑορτάς τῶν Ἰουδαίων ἐν Ἱεροσολύμοις. Ἐπειδή δε ἦν λίαν ὠμός ἐν τῇ ἐξουσίᾳ, οἱ Ἰουδαῖοι καί οἱ Σαμαρεῖται οὐ μόνον ἐμίσουν αὐτόν (Λουκ. γ΄, 10), ἀλλά καί κατηγόρησαν ἐνώπιον τοῦ γενικοῦ διοικητοῦ τῆς Συρίας Οὐτελλίου ὑφ’ οὗ ἐπί τούτῳ καί εἰς Ρώμην ἐπέμφθη ὑπόδικος. Πρινή δε ἀφίκεται εἰς Ρώμην ὁ Πόντιος Πιλᾶτος, ἀποθανόντος τοῦ Τιβερίου τόν αὐτοκρατορικόν τῆς Ρώμης θρόνον κατεῖχεν ὁ διάδοχος αὐτοῦ Καλιγούλας. Ὑπό δέ τούτου δικασθείς ὁ Πιλᾶτος, ἐξωρίσθη εἰς Βιέννην τῆς Γαλλίας, ἔνθα καί ηὐτοκτόνησεν.

Ὁ Πόντιος Πιλᾶτος, καίτοι ὠμός καί ἄνευ θρησκευτικῶν ἀρχῶν, ὅμως ἦν λίαν δεισιδαίμων. Συμβαίνει δε τοῦτο παραδόξως πολλοῖς. Κατά τήν δίκην τοῦ Κυρίου ἡμῶν σαφῶς ἐγίνωσκεν ὅτι, εἰμή οὗτος ἔστεργεν, ἀδύνατος ἡ τῆς ποινῆς ἐκτέλεσις. Σαφῶς δε ἐπίσης ἐγίνωσκε, πεισθείς ἐκ τοσούτων ἀποδείξεων, ὅτι ὁ θανάτῳ καταδικασθείς Ἰησοῦς Χριστός ἦν πάντη ἀθῶος. Ἡ δε κατ’ αὐτοῦ κατηγορία ἦν σαφές ἀπόβρασμα τῆς κακίας τοῦ Ἑβραϊκοῦ Συνεδρίου, καί οὐδέν πλέον, οὐδ’ ἔλαττον. Ἀλλ’ ὅμως, καίπερ πάντα ταῦτα σαφῶς εἰδώς καί γινώσκων, οὔτε τό θάρρος, οὔτε τήν τόλμην ἔσχεν, ὅπως ἀπαλλάξῃ τόν ἀδίκως κατηγορούμενον τῆς ἐσχάτης ποινῆς, ἥν ὑποστῆναι κατεδικάσθη, ἀλλά παρέδωκεν αὐτόν τῇ τῶν Ἰουδαίων ἀγριότητι θῦμα, καίπερ τήν ἅπασαν περιβεβλημένος ἰσχύν, καί ἀνώτατος τῆς Θέμιδος λειτουργός. Ὁπόταν δε τοιοῦτοι τινες τυγχάνωσιν ὄντες οἱ ἀνώτατοι τῆς Θέμιδος λειτουργοί, οἱ τούς λαούς διέποντες, ὁποῖοί τινες ἔσονται οἱ ὑπό τούτων ποδηγετούμενοι λαοί, καί μάλιστα, ἄν οἱ λαοί οὗτοι τύχωσιν ὄντες ἐπιρρεπεῖς καί ἔκδοτοι πρός τήν κακίαν; (Λουκ. κγ΄, 7, 14, 20. Ἰωάν. ιη΄ 31, 38. Ιθ΄, 4-6, 9-12, 15)  

 

 

Κείμενα

«῎Αγουσιν οὖν τὸν ᾿Ιησοῦν ἀπὸ τοῦ Καϊάφα εἰς τὸ πραιτώριον· ἦν δὲ πρωΐ· καὶ αὐτοὶ οὐκ εἰσῆλθον εἰς τὸ πραιτώριον, ἵνα μὴ μιανθῶσιν, ἀλλ' ἵνα φάγωσι τὸ πάσχα. ἐξῆλθεν οὖν ὁ Πιλᾶτος πρὸς αὐτοὺς καὶ εἶπε· τίνα κατηγορίαν φέρετε κατὰ τοῦ ἀνθρώπου τούτου; ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον αὐτῷ· εἰ μὴ ἦν οὗτος κακοποιός, οὐκ ἄν σοι παρεδώκαμεν αὐτόν. εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος· λάβετε αὐτὸν ὑμεῖς καὶ κατὰ τὸν νόμον ὑμῶν κρίνατε αὐτόν. εἶπον οὖν αὐτῷ οἱ ᾿Ιουδαῖοι· ἡμῖν οὐκ ἔξεστιν ἀποκτεῖναι οὐδένα· ἵνα ὁ λόγος τοῦ ᾿Ιησοῦ πληρωθῇ ὃν εἶπε σημαίνων ποίῳ θανάτῳ ἤμελλεν ἀποθνήσκειν. Εἰσῆλθεν οὖν εἰς τὸ πραιτώριον πάλιν ὁ Πιλᾶτος καὶ ἐφώνησε τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ εἶπεν αὐτῷ· σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων; ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· ἀφ' ἑαυτοῦ σὺ τοῦτο λέγεις ἢ ἄλλοι σοι εἶπον περὶ ἐμοῦ; ἀπεκρίθη ὁ Πιλᾶτος· μήτι ἐγὼ ᾿Ιουδαῖός εἰμι; τὸ ἔθνος τὸ σὸν καὶ οἱ ἀρχιερεῖς παρέδωκάν σε ἐμοί· τί ἐποίησας; ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς· ἡ βασιλεία ἡ ἐμὴ οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου· εἰ ἐκ τοῦ κόσμου τούτου ἦν ἡ βασιλεία ἡ ἐμή, οἱ ὑπηρέται ἂν οἱ ἐμοὶ ἠγωνίζοντο, ἵνα μὴ παραδοθῶ τοῖς ᾿Ιουδαίοις· νῦν δὲ ἡ βασιλεία ἡ ἐμὴ οὐκ ἔστιν ἐντεῦθεν. εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ Πιλᾶτος· οὐκοῦν βασιλεὺς εἶ σύ; ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς· σὺ λέγεις ὅτι βασιλεύς εἰμι ἐγώ. ἐγὼ εἰς τοῦτο γεγέννημαι καὶ εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσμον, ἵνα μαρτυρήσω τῇ ἀληθείᾳ. πᾶς ὁ ὢν ἐκ τῆς ἀληθείας ἀκούει μου τῆς φωνῆς. λέγει αὐτῷ ὁ Πιλᾶτος· τί ἐστιν ἀλήθεια; καὶ τοῦτο εἰπὼν πάλιν ἐξῆλθε πρὸς τοὺς ᾿Ιουδαίους καὶ λέγει αὐτοῖς· ἐγὼ οὐδεμίαν αἰτίαν εὑρίσκω ἐν αὐτῷ· ἔστι δὲ συνήθεια ὑμῖν ἵνα ἕνα ὑμῖν ἀπολύσω ἐν τῷ πάσχα· βούλεσθε οὖν ὑμῖν ἀπολύσω τὸν βασιλέα τῶν ᾿Ιουδαίων;
ἐκραύγασαν οὖν πάλιν πάντες λέγοντες· μὴ τοῦτον, ἀλλὰ τὸν Βαραββᾶν. ἦν δὲ ὁ Βαραββᾶς λῃστής» (Ἰωάννου ιη΄)

6. Ὁ Ἡρώδης Ἀγρίππας ὁ Β΄ ὁ νεώτερος, υἱός τοῦ Ἡρώδου τοῦ Ἀγρίππα τοῦ Α΄, τοῦ πρεσβυτέρου ἐπειδή ζοῦσε στήν ἀκολασία, εἶχε παράνομη σύζυγο τήν Βερενίκη, θυγατέρα τοῦ Ἀγρίππα τοῦ Α΄ πού ἦταν ἀδελφή καί σύζυγός του.

 

Ἡρώδης Ἀγρίππας ὁ Α΄ (ὁ πρεσβύτερος).

Ἡρώδης Ἀγρίππας Α΄ ἤ ὁ Πρεσβύτερος. Ἀναφέρεται στά Πράξεων ιβ΄, κγ΄, 35.

Ἐγγονός Ἡρώδου τοῦ Μεγάλου ἐκ τῆς Μαριάμνης καί υἱός τοῦ Ἀριστοβούλου , ὅστις ἐθανατώθη μετά τῆς μητρός αὐτοῦ, διαταγῇ τοῦ πατρός αὐτοῦ. Ὁ Ἀγρίππας οὗτος καθείρχθη ὑπό τοῦ Τιβερίου, ἀναβάντος δέ τοῦ Καληγούλα τόν αὐτοκρατορικόν θρόνον τῆς Ρώμης, οὐ μόνον ἀπεφυλακίσθη, ἀλλά καί διωρίσθη παρ’ αὐτοῦ βασιλεύς (38 μ.Χ.) τῶν χωρῶν, ἐν αἷς Τετράρχης ὁ θεῖος αὐτοῦ Ἡρώδης ὁ Φίλιππος καί ὁ Λυσσανίας καί ἀνεγνωρίσθη τοιοῦτος ἐν αὐταῖς ἔπειτα καί ὑπό τοῦ αὐτοκράτορος Κλαυδίου, προστιθέντος εἰς τό κράτος αὐτοῦ καί τάς ἐν Ἰουδαίᾳ καί Σαμαρείᾳ προτέρα κτήσεις τοῦ πάππου αὐτοῦ Ἡρώδου τοῦ Μεγάλου 43μ.Χ., ὅπως δέ ἀποκτήσῃ τήν εὔνοιαν τῶν Ἰουδαίων, ἤρξατο καταδιώκων τούς χριστιανούς, ἀλλά μόνον τόν Ἰάκωβον φονεύσας καί τόν Πέτρον φυλακίσας ἀπέθανε κακός κακῶς ἐν Καισαρείᾳ τῷ 44 μετά Χριστόν. Ὁ Ἰώσηπος ἀναφέρων τοῦτον, ἀποκαλεῖ μόνον Ἀγρίππαν.   

 

Ἡρώδης Ἀγρίππας ὁ Β΄ (ὁ νεώτερος).

Ἀναφέρεται στά Πράξεως κε΄, 26. Υἱός Ἡρώδου Ἀγρίππα Α΄ ἐκπαιδευθείς ἐν Ρώμη τῇ φροντίδι τοῦ αὐτοκράτορος Κλαυδίου. Μετά τόν θάνατον τῦ πατρός αὐτοῦ ὁ Κλαύδιος διώρισεν αὐτόν ἀρχηγόν τοῦ βασιλείου τῆς Χαλκίδος, οὐχί διάδοχον τοῦ πατρός, ἀλλά τοῦ θείου αὐτοῦ.

Μετά δέ καιρόν τινα διωρίσθη βασιλεύς τῶν χωρῶν, ἐν αἷς πρότερον ἐβασίλευσεν ὁ πατήρ αὐτοῦ ἤτοι τῆς Βατανείας, Τραχωνίτιδος, Αὐρανίτιδος καί Ἀβιληνῆς ἐν αἷς μικρόν ὕστερον προσετέθησαν καί διάφοροι ἄλλαι πόλεις.

Ὁ Ἰώσηπος καλεῖ καί τοῦτον μόνον Ἀγρίππαν. Μνημονεύεται δέ καί ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἤχθη ἐνώπιον αὐτοῦ ὑπό τοῦ Φήστου (Πράξεων κε΄, 13 κστ΄). Ἀπέθανε δέ κατά τό τρίτον ἔτος τῆς βασιλείας τοῦ Τραϊανοῦ ἑβδομηκοντούτης  

 

Βερνίκη, νικήτρια. Ἡ πρεσβυτέρα θυγάτηρ τοῦ βασιλέως Ἀγρίππα τοῦ Ἡρώδου τοῦ πρεσβυτέρου καί ἀδελφή τοῦ νεωτέρου Ἡρώδου Ἀγρίππα. Ἀναφέρεται στά Πράξεων κε΄, 13, 23 κστ΄, 30. Αὕτη ἐν ταῖς Πράξεσι παρίσταται ὡς παρανόμως συμβιοῦσα μετά τοῦ ἀδελφοῦ αὐτῆς Ἀγρίππα τοῦ Β΄. Ὑπανδρεύθη δέ τό μέν πρῶτον μετά τοῦ θείου αὑτῆς Ἡρώδου, τοῦ βασιλέως τῆς Χαλκίδος. Τό δέ δεύτερον, χηρεύσασα καί πρό πάντων, ὅπως καλύψῃ τήν μετά τοῦ ἀδελφοῦ αὑτῆς Ἀγρίππα τοῦ Β΄.  Ἀθέμιτον συμβίωσιν, ἐνυμφεύθη Πολέμονα, τόν Βασιλέα τῆς Κιλικίας. Ἀλλά καί ὁ γάμος οὗτος τάχιστα διελύθη, καί αὕτη ἐπανέκαμψε παρά τῷ ἐν λόγῳ ἀδελφῷ αὑτῆς. Τελευταῖον δ’ ἐγένετο παλλακή τοῦ τε Οὐεσπασιανοῦ καί τοῦ Τίτου.

Κείμενα

«Ἀγρίππας δὲ πρὸς τὸν Παῦλον ἔφη· ἐπιτρέπεταί σοι ὑπὲρ σεαυτοῦ λέγειν. τότε ὁ Παῦλος ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἀπελογεῖτο· περὶ πάντων ὧν ἐγκαλοῦμαι ὑπὸ ᾿Ιουδαίων, βασιλεῦ ᾿Αγρίππα, ἥγημαι ἐμαυτὸν μακάριον ἐπὶ σοῦ μέλλων ἀπολογεῖσθαι σήμερον, μάλιστα γνώστην ὄντα σε πάντων τῶν κατὰ ᾿Ιουδαίους ἐθῶν τε καὶ ζητημάτων· διὸ δέομαί σου μακροθύμως ἀκοῦσαί μου. Τὴν μὲν οὖν βίωσίν μου τὴν ἐκ νεότητος τὴν ἀπ᾿ ἀρχῆς γενομένην ἐν τῷ ἔθνει μου ἐν ῾Ιεροσολύμοις ἴσασι πάντες οἱ ᾿Ιουδαῖοι, προγινώσκοντές με ἄνωθεν, ἐὰν θέλωσι μαρτυρεῖν, ὅτι κατὰ τὴν ἀκριβεστάτην αἵρεσιν τῆς ἡμετέρας θρησκείας ἔζησα Φαρισαῖος. καὶ νῦν ἐπ᾿ ἐλπίδι τῆς πρὸς τοὺς πατέρας ἐπαγγελίας γενομένης ὑπὸ τοῦ Θεοῦ ἕστηκα κρινόμενος, εἰς ἣν τὸ δωδεκάφυλον ἡμῶν ἐν ἐκτενείᾳ νύκτα καὶ ἡμέραν λατρεῦον ἐλπίζει καταντῆσαι· περὶ ἧς ἐλπίδος ἐγκαλοῦμαι, βασιλεῦ ᾿Αγρίππα, ὑπὸ τῶν ᾿Ιουδαίων. τί ἄπιστον κρίνεται παρ᾿ ὑμῖν εἰ ὁ Θεὸς νεκροὺς ἐγείρει; ἐγὼ μὲν οὖν ἔδοξα ἐμαυτῷ πρὸς τὸ ὄνομα ᾿Ιησοῦ τοῦ Ναζωραίου δεῖν πολλὰ ἐναντία πρᾶξαι·  ὃ καὶ ἐποίησα ἐν ῾Ιεροσολύμοις, καὶ πολλοὺς τῶν ἁγίων ἐγὼ ἐν φυλακαῖς κατέκλεισα τὴν παρὰ τῶν ἀρχιερέων ἐξουσίαν λαβών, ἀναιρουμένων τε αὐτῶν κατήνεγκα ψῆφον, καὶ κατὰ πάσας τὰς συναγωγὰς πολλάκις τιμωρῶν αὐτοὺς ἠνάγκαζον βλασφημεῖν, περισσῶς τε ἐμμαινόμενος αὐτοῖς ἐδίωκον ἕως καὶ εἰς τὰς ἔξω πόλεις.᾿Εν οἷς καὶ πορευόμενος εἰς τὴν Δαμασκὸν μετ᾿ ἐξουσίας καὶ ἐπιτροπῆς τῆς παρὰ τῶν ἀρχιερέων, ἡμέρας μέσης κατὰ τὴν ὁδὸν εἶδον, βασιλεῦ, οὐρανόθεν ὑπὲρ τὴν λαμπρότητα τοῦ ἡλίου περιλάμψαν με φῶς καὶ τοὺς σὺν ἐμοὶ πορευομένους· πάντων δὲ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τὴν γῆν ἤκουσα φωνὴν λαλοῦσαν πρός με καὶ λέγουσαν τῇ ῾Εβραΐδι διαλέκτῳ· Σαοὺλ Σαούλ, τί με διώκεις; σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν. ἐγὼ δὲ εἶπον· τίς εἶ, Κύριε; ὁ δὲ εἶπεν· ἐγώ εἰμι ᾿Ιησοῦς ὃν σὺ διώκεις. ἀλλὰ ἀνάστηθι καὶ στῆθι ἐπὶ τοὺς πόδας σου· εἰς τοῦτο γὰρ ὤφθην σοι, προχειρίσασθαί σε ὑπηρέτην καὶ μάρτυρα ὧν τε εἶδες ὧν τε ὀφθήσομαί σοι, ἐξαιρούμενός σε ἐκ τοῦ λαοῦ καὶ τῶν ἐθνῶν, εἰς οὓς ἐγώ σε ἀποστέλλω ἀνοῖξαι ὀφθαλμοὺς αὐτῶν, τοῦ ἐπιστρέψαι ἀπὸ σκότους εἰς φῶς καὶ τῆς ἐξουσίας τοῦ σατανᾶ ἐπὶ τὸν Θεόν, τοῦ λαβεῖν αὐτοὺς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ κλῆρον ἐν τοῖς ἡγιασμένοις πίστει τῇ εἰς ἐμέ. ῞Οθεν, βασιλεῦ ᾿Αγρίππα, οὐκ ἐγενόμην ἀπειθὴς τῇ οὐρανίῳ ὀπτασίᾳ, ἀλλὰ τοῖς ἐν Δαμασκῷ πρῶτον καὶ ῾Ιεροσολύμοις, εἰς πᾶσάν τε τὴν χώραν τῆς ᾿Ιουδαίας καὶ τοῖς ἔθνεσιν ἀπαγγέλλω μετανοεῖν καὶ ἐπιστρέφειν ἐπὶ τὸν Θεόν, ἄξια τῆς μετανοίας ἔργα πράσσοντας. ἕνεκα τούτων με οἱ ᾿Ιουδαῖοι συλλαβόμενοι ἐν τῷ ἱερῷ ἐπειρῶντο διαχειρίσασθαι. ἐπικουρίας οὖν τυχὼν τῆς παρὰ τοῦ Θεοῦ ἄχρι τῆς ἡμέρας ταύτης ἕστηκα μαρτυρόμενος μικρῷ τε καὶ μεγάλῳ, οὐδὲν ἐκτὸς λέγων ὧν τε οἱ προφῆται ἐλάλησαν μελλόντων γενέσθαι καὶ Μωϋσῆς, εἰ παθητὸς ὁ Χριστός, εἰ πρῶτος ἐξ ἀναστάσεως νεκρῶν φῶς μέλλει καταγγέλλειν τῷ λαῷ καὶ τοῖς ἔθνεσι. Ταῦτα δὲ αὐτοῦ ἀπολογουμένου ὁ Φῆστος μεγάλῃ τῇ φωνῇ ἔφη· μαίνῃ, Παῦλε· τὰ πολλά σε γράμματα εἰς μανίαν περιτρέπει. ὁ δέ, οὐ μαίνομαι, φησί, κράτιστε Φῆστε, ἀλλὰ ἀληθείας καὶ σωφροσύνης ρήματα ἀποφθέγγομαι. ἐπίσταται γὰρ περὶ τούτων ὁ βασιλεύς, πρὸς ὃν καὶ παρρησιαζόμενος λαλῶ· λανθάνειν γὰρ αὐτόν τι τούτων οὐ πείθομαι οὐδέν· οὐ γάρ ἐστιν ἐν γωνίᾳ πεπραγμένον τοῦτο. πιστεύεις, βασιλεῦ ᾿Αγρίππα, τοῖς προφήταις; οἶδα ὅτι πιστεύεις. ὁ δὲ ᾿Αγρίππας πρὸς τὸν Παῦλον ἔφη· ἐν ὀλίγῳ με πείθεις Χριστιανὸν γενέσθαι. ὁ δὲ Παῦλος εἶπεν· εὐξαίμην ἂν τῷ Θεῷ καὶ ἐν ὀλίγῳ καὶ ἐν πολλῷ οὐ μόνον σέ, ἀλλὰ καὶ πάντας τοὺς ἀκούοντάς μου σήμερον γενέσθαι τοιούτους ὁποῖος κἀγώ εἰμι, παρεκτὸς τῶν δεσμῶν τούτων. Καὶ ταῦτα εἰπόντος αὐτοῦ ἀνέστη ὁ βασιλεὺς καὶ ὁ ἡγεμὼν ἥ τε Βερνίκη καὶ οἱ συγκαθήμενοι αὐτοῖς, καὶ ἀναχωρήσαντες ἐλάλουν πρὸς ἀλλήλους λέγοντες ὅτι οὐδὲν θανάτου ἄξιον ἢ δεσμῶν πράσσει ὁ ἄνθρωπος οὗτος. Ἀγρίππας δὲ τῷ Φήστῳ ἔφη· ἀπολελύσθαι ἐδύνατο ὁ ἄνθρωπος οὗτος, εἰ μὴ ἐπεκέκλητο Καίσαρα» (Πράξεων κστ΄)

7. Ὁ Φῆλιξ ἐπειδή ἀνέβαλε καί ἔδειξε ἀμέλεια.

 

Φῆλιξ : Δοῦλος μέν πρότερον, χειραφετηθείς δέ καί διοικητής τῆς Ἰουδαίας, διορισθείς ὑπό τοῦ Κλαυδίου Καίσαρος καί Κλαύδιος παρ’ αὐτοῦ κληθείς, ὑπό δέ τοῦ Τακίτου σκληρός, ἀσελγής καί χαμερπής περιγραφόμενος. Οὗτος ἀφαρπάσας ἀπό τοῦ πρώτου αὐτῆς συζύγου Ἀζίζου τήν ἀδελφήν Ἀγρίππα τοῦ Νεωτέρου Δρουσίλλην, ἐνυμφεύθη αὐτήν. Ἥδρευε δέ ἐν Καισαρείᾳ τῇ ἐν Παλαιστίνῃ. Ἐνταῦθα δ’ οὗτος καίπερ ἀκούσας τοῦ ἀποστόλου Παύλου, πεμφθέντος πρός αὐτόν ὑπό τοῦ Λυσίου, καί πεισθείς περί τῆς ἀθωότητος αὐτοῦ, ἁδράν ὅμως, ἐξαργύρωσιν τῆς ἐλευθερίας αὐτοῦ παρά τῶν φίλων αὐτοῦ ἐλπίζων ἐκράτησε τοῦτον δέσμιον μέν, ἀλλ’ ἐλαφρότερον. Ἰουδαία δέ οὖσα ἡ ρηθεῖσα Δρουσίλλη καί δικαιομένη ὑπό τῆς ἐπιθυμίας, ὅπως καί αὕτη ἀκούσῃ τοῦ Παύλου τά κατά τήν νέαν θρησκείαν διηγουμένου, προσεκαλέσατο τοῦτον ἐν τῇ αὐλῇ πρός τοῦτο. Ἐλθόντος δε τοῦ Παύλου καί μετά τοῦ συνήθους αὐτῷ θάρρους ἀναπτύξαντος ἐνώπιον αὐτῆς τε καί τοῦ Φήλικος τά περί δικαιοσύνης, ἐγκρατείας καί τῆς μελλούσης κρίσεως, αὕτη μέν ἐξεπλάγη, ὁ δε Φῆλιξ καί ὅλως ἀπό τοῦ φόβου καί τῆς δυνάμεως τοῦ θείου λόγου τρέμων, εἶπε «Τό νῦν ἔχον πορεύου, καιρόν δε μεταλαβών μετακαλέσομαί σε». Τάχιστα ὅμως καί πάλιν περιώρισε τόν Παῦλον, μόλις καταπνίξας τό ἀπό τῆς θείας τοῦ Παύλου ὁμιλίας ἀναπτυχθέν αὐτῷ φόβου καί τρόμου συναίσθημα. Μετά δύω δέ ἔτη (60μ.Χ.) ὁ Φῆλιξ, προσκληθείς κατηγορούμενος εἰς Ρώμην, ἐγκατέλιπε τόν Παῦλον ἐν τῇ εἱρκτῇ, ὅπως, ὡς ἔλεγε, καθησυχάσῃ τούς Ἰουδαίους, τοῦτο ἀπαιτοῦντας. Ἐλθών δέ εἰς Ρώμην, καί δικασθείς, καί ἔνοχος κακῆς διοικήσεως κριθείς, μόλις διέφυγε τόν θάνατον, τῇ συνάρσει τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ Πηλάδου, ἑτέρου εὐνοουμένου ἐν τῇ Ρωμαϊκῇ αὐλῇ (Πράξ. κγ΄, 26 καί κδ΄).

Δρουσίλλα. Οὗτως ἐκαλεῖτο ἡ νεωτέρα θυγάτηρ τοῦ Ἡρώδου Ἀγρίππα Α΄, ἡ ἀδελφή τοῦ νεωτέρου Ἡρώδου Ἀγρίππα τοῦ Β΄ καί τῆς Βερενίκης. Ἡ Δρουσίλλα διεκρίνετο ἐπί καλλονῇ καί συνάμα καί ἐπί μεγίστῃ ἀνηθικότητι. Κατά πρῶτον ἠρραβωνίσθη μετά τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀντιόχου βασιλέως τῆς Συρίας, ἐπί τῷ ὅρῳ ὅπως ἀσπάσηται ὁ μελλόνυμφος τό Ἰουδαϊκόν θρήσκευμα. Ἀλλ’ ἐπειδή οὗτος ἠρνήσατο νά περιτμηθῇ, ἡ Δρουσίλλα ἐδόθη εἰς γάμον ὑπό τοῦ ἀδελφοῦ αὐτῆς Ἀζίζῳ τῷ βασιλεῖ τῆς Ἐμέσσης. Ὅτε δέ ὁ Φῆλιξ διωρίσθη ἡγεμών τῆς Ἰουδαίας κατέπεισεν αὐτήν ἵνα ἐγκαταλίπῃ τόν τέ σύζυγον καί τό θρήσκευμα αὐτῆς, καί συζευχθῇ μετ’ αὐτοῦ. Ἐνώπιον δέ τούτων ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἐκήρυξε τό εὐαγγέλιον (Πράξ. κδ΄ 24)       

 

                                              Κείμενα

«Φῆστος οὖν ἐπιβὰς τῇ ἐπαρχίᾳ μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀνέβη εἰς ῾Ιεροσόλυμα ἀπὸ Καισαρείας· ἐνεφάνισαν δὲ αὐτῷ ὁ ἀρχιερεὺς καὶ οἱ πρῶτοι τῶν ᾿Ιουδαίων κατὰ τοῦ Παύλου, καὶ παρεκάλουν αὐτόν, αἰτούμενοι χάριν κατ᾿ αὐτοῦ, ὅπως μεταπέμψηται αὐτὸν εἰς ῾Ιερουσαλήμ, ἐνέδραν ποιοῦντες ἀνελεῖν αὐτὸν κατὰ τὴν ὁδόν. ὁ μὲν οὖν Φῆστος ἀπεκρίθη τηρεῖσθαι τὸν Παῦλον ἐν Καισαρείᾳ, ἑαυτὸν δὲ μέλλειν ἐν τάχει ἐκπορεύεσθαι· οἱ οὖν δυνατοὶ ἐν ὑμῖν, φησί, συγκαταβάντες, εἴ τί ἐστιν ἐν τῷ ἀνδρὶ τούτῳ, κατηγορείτωσαν αὐτοῦ. Διατρίψας δὲ ἐν αὐτοῖς ἡμέρας πλείους ἢ δέκα, καταβὰς εἰς Καισάρειαν, τῇ ἐπαύριον καθίσας ἐπὶ τοῦ βήματος ἐκέλευσε τὸν Παῦλον ἀχθῆναι.παραγενομένου δὲ αὐτοῦ περιέστησαν οἱ ἀπὸ ῾Ιεροσολύμων καταβεβηκότες ᾿Ιουδαῖοι, πολλὰ καὶ βαρέα αἰτιώματα φέροντες κατὰ τοῦ Παύλου, ἃ οὐκ ἴσχυον ἀποδεῖξαι, ἀπολογουμένου αὐτοῦ ὅτι οὔτε εἰς τὸν νόμον τῶν ᾿Ιουδαίων οὔτε εἰς τὸ ἱερὸν οὔτε εἰς Καίσαρά τι ἥμαρτον. ὁ Φῆστος δὲ θέλων τοῖς ᾿Ιουδαίοις χάριν καταθέσθαι, ἀποκριθεὶς τῷ Παύλῳ εἶπε· θέλεις εἰς ῾Ιερουσαλὴμ ἀναβὰς ἐκεῖ περὶ τούτων κρίνεσθαι ἐπ᾿ ἐμοῦ; εἶπε δὲ ὁ Παῦλος· ἐπὶ τοῦ βήματος Καίσαρος ἑστώς εἰμι, οὗ με δεῖ κρίνεσθαι. ᾿Ιουδαίους οὐδὲν ἠδίκησα, ὡς καὶ σὺ κάλλιον ἐπιγινώσκεις· εἰ μὲν γὰρ ἀδικῶ καὶ ἄξιον θανάτου πέπραχά τι, οὐ παραιτοῦμαι τὸ ἀποθανεῖν· εἰ δὲ οὐδέν ἐστιν ὧν οὗτοι κατηγοροῦσί μου, οὐδείς με δύναται αὐτοῖς χαρίσασθαι· Καίσαρα ἐπικαλοῦμαι. τότε ὁ Φῆστος συλλαλήσας μετὰ τοῦ συμβουλίου ἀπεκρίθη· Καίσαρα ἐπικέκλησαι, ἐπὶ Καίσαρα πορεύσῃ» (Πράξεων κε΄)

8. Οἱ Ἀθηναῖοι ἐπειδή δέν κατανοοῦσαν σύμφωνα μέ τήν μόρφωσή τος τό κήρυγμα τοῦ Ἀποστόλου Παύλου περί τῆς Ἀναστάσεως καί Κρίσεως.

« Ἀκούσαντες δὲ ἀνάστασιν νεκρῶν οἱ μὲν ἐχλεύαζον, οἱ δὲ εἶπον· ἀκουσόμεθά σου πάλιν περὶ τούτου. Lαὶ οὕτως ὁ Παῦλος ἐξῆλθεν ἐκ μέσου αὐτῶν. τινὲς δὲ ἄνδρες κολληθέντες αὐτῷ ἐπίστευσαν, ἐν οἷς καὶ Διονύσιος ὁ ᾿Αρεοπαγίτης καὶ γυνὴ ὀνόματι Δάμαρις καὶ ἕτεροι σὺν αὐτοῖς» (Πράξεων ιζ΄, 32-34)

 

9. Οἱ Ἰουδαῖοι τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό θρησκευτικό φανατισμό.

«Προσλαβόμενοι δὲ οἱ ἀπειθοῦντες ᾿Ιουδαῖοι τῶν ἀγοραίων τινὰς ἄνδρας πονηροὺς καὶ ὀχλοποιήσαντες ἐθορύβουν τὴν πόλιν, ἐπιστάντες τε τῇ οἰκίᾳ ᾿Ιάσονος ἐζήτουν αὐτοὺς ἀγαγεῖν εἰς τὸν δῆμον· μὴ εὑρόντες δὲ αὐτοὺς ἔσυρον τὸν ᾿Ιάσονα καί τινας ἀδελφοὺς ἐπὶ τοὺς πολιτάρχας, βοῶντες ὅτι οἱ τὴν οἰκουμένην ἀναστατώσαντες οὗτοι καὶ ἐνθάδε πάρεισιν, οὓς ὑποδέδεκται ᾿Ιάσων· καὶ οὗτοι πάντες ἀπέναντι τῶν δογμάτων Καίσαρος πράσσουσι, βασιλέα ἕτερον λέγοντες εἶναι, ᾿Ιησοῦν. ἐτάραξαν δὲ τὸν ὄχλον καὶ τοὺς πολιτάρχας ἀκούοντας ταῦτα, καὶ λαβόντες τὸ ἱκανὸν παρὰ τοῦ ᾿Ιάσονος καὶ τῶν λοιπῶν ἀπέλυσαν αὐτούς» (Πράξεων ιζ΄ 5-9)

10. Ὁ Ὑμέναιος καί Ἀλέξανδρος, πού ἀπώθησαν τήν πίστη καί τήν ἀγαθή συνείδηση

«Ἔχων πίστιν καὶ ἀγαθὴν συνείδησιν, ἥν τινες ἀπωσάμενοι περὶ τὴν πίστιν ἐναυάγησαν· ὧν ἐστιν ῾Υμέναιος καὶ ᾿Αλέξανδρος, οὓς παρέδωκα τῷ σατανᾷ, ἵνα παιδευθῶσι μὴ βλασφημεῖν» (Α΄ Πρός Τιμόθεον α΄, 19, 20)

 

11. Ὁ Φύγελλος καί Ἑρμογένης, πού ἐγκατέλειψαν τόν Παῦλο

«Οἶδας τοῦτο, ὅτι ἀπεστράφησάν με πάντες οἱ ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ, ὧν ἐστι Φύγελλος καὶ ῾Ερμογένης» (Β΄ Πρός Τιμόθεον α΄, 15)