Ἡ Ἁγία Γραφή
στήν λατρεία τῆς Ἐκκλησίας μας
Τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ
Ἡ παρουσία τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ στίς θεόπνευστες Ἅγιες Γραφές παραμένει τό θεμέλιο ὁλοκλήρου τῆς ὀρθοδόξου πνευματικότητος καί τοῦ ἁγιασμοῦ τῶν πιστῶν κατά τόν λόγο τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἐπουράνιο Θεό καί Πατέρα πού προσευχήθηκε γιά τόν ἁγιασμό τῶν Μαθητῶν Του λέγοντας : «Ἁγίασον αὐτούς ἐν τῇ ἀληθείᾳ· ὁ λόγος ὁ σός ἀλήθεια ἐστίν» (Ἰωάννου ιζ΄, 17).
Στούς Ἱερούς Ναούς τῶν Ὀρθοδόξων τό Ἱερό Εὐαγγέλιο βρίσκεται πάντοτε ἀποτεθειμένο στό κέντρο τοῦ ἱεροῦ θυσιαστηρίου, τῆς Ἁγίας Τραπέζης. Ὅταν ὁ Ἱερεύς εἰσέρχεται στό Ἅγιο Βῆμα προσκυνεῖ τό ἱερό Εὐαγγέλιο.
Ἡ Ἁγία Γραφή ἀποτελεῖ τήν ἴδια τήν οὐσία τῶν δογμάτων καί τῶν ἱερῶν Ἀκολουθιῶν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἀκριβῶς μέσῳ τῶν ἱερῶν Ἀκολουθιῶν διαποτίζει ἡ Ἅγια Γραφή τήν εὐσέβεια τῶν Ὀρθοδόξων.
Ἡ Ἁγία Γραφή ἀναγιγνώσκεται στίς συνάξεις τῶν πιστῶν «ἐπ’ ἐκκλησίαις», ὅπως λέγεται ἐκκλησιαστικά. Σέ κάθε Ἱερά Ἀκολουθία περιλαμβάνονται καί περικοπές γιά τήν πνευματική οἰκοδομή καί τήν διδασκαλία τῶν πιστῶν.
Θά δοῦμε συνοπτικά τήν χρήση τῆς Ἁγίας Γραφῆς στίς Ἱερές Ἀκολουθίες ἀκολουθώντας τήν σειρά πού ἐκτίθενται στό Μέγα Ὡρολόγιο.
1) Στήν Ἀκολουθία τοῦ Μεσονυκτικοῦ
α΄) Ἡ πρώτη-πρώτη Ἀκολουθία, πού τελεῖται μόλις ὁ Ἱερέας εἰσέλθει στόν Ναό τό πρωΐ εἶναι ἡ «Ἀκολουθία τοῦ καθ’ ἡμέραν Μεσονυκτικοῦ».
Αὐτή ἡ Ἀκολουθία ἀρχίζει μέ τόν 50ό Ψαλμό (τῆς μετανοίας) «Ἐλέησόν με ὁ Θεός ...» καί ἀμέσως περιλαμβάνει τόν μακρότατο 118ο Ψαλμό πού ἀποτελεῖ ἐγκώμιο στόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί ἀρχίζει μέ τή φράση «Μακάριοι οἱ ἄμωμοι ἐν ὁδῷ ...» (γι’ αὐτό καί λέγεται «Ἅμωμος» στήν γλώσσα τῆς θείας λατρείας). Ἀποσπάσματα αὐτοῦ τοῦ Ψαλμοῦ εἶναι οἱ στίχοι πού ψάλλονται στήν ἀρχή τῆς Ἐπικηδείου ἤ Νεκρωσίμου Ἱερᾶς Ἀκολουθίας.
Ἐπίσης στήν ἴδια Ἀκολουθία τοῦ «Μεσονυκτικοῦ» περιλαμβάνονται καί δύο ἄλλοι ὡραιότατοι Ψαλμοί, ἀλλά πολύ σύντομοι αὐτοί, ὁ 120ός καί ὁ 133ος ἀπό τήν σειρά τῶν λεγομένων
«Ἀναβαθμῶν», πού ψάλλονταν στήν ἐποχή τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἀπό τούς Ἰσραηλῖτες προσκηνυτές, ὅταν πήγαιναν ἀπό τά διάφορα μέρη κατά τήν ἑορτή τοῦ Πάσχα στόν Ναό τῶν Ἱεροσολύμων. Εἶναι γεμάτοι οἱ δύο αὐτοί μικροί Ψαλμοί ἀπό τήν πεποίθηση στήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί ἀπό τήν εὐγνώμονα ἀγαλλίαση, γιά τόν «οἶκον τοῦ Κυρίου».
β΄) Τό Σάββατο πρωΐ ἡ Ἀκολουθία τοῦ Μεσονυκτικοῦ ἀλλάζει, καί ἔχουμε τότε τό «Μεσονυκτικό τοῦ Σαββάτου».
Καί αὐτό ἀποτελεῖται σχεδόν ὁλόκληρο ἀπό Ψαλμούς. Καί ἔχουμε ἐδῶ, κατά πᾶσα πιθανότητα, τούς ἰδίους Ψαλμούς πού κάθε Σάββατο ἔψαλλαν οἱ Ἰσραηλῖτες, καί μαζί μ’ αὐτούς ὕστερα, στήν ἀποστολική ἐποχή, οἱ πρῶτοι Χριστιανοί. Αὐτοί εἶναι οἱ Ψαλμοί 64ος, 65ος, 66ος, 67ος, 68ος καί 69ος, στούς ὁποίους αἰνοῦνται τά μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ καί τονίζεται ἡ προστασία Του καί ἡ πεποίθηση, πού οἱ πιστοί αἰσθάνονται γι’ αὐτή.
Στό τέλος ἐπαναλαμβάνονται καί ἐδῶ οἱ Ψαλμοί 120ός καί 133ος τῶν «Ἀναβαθμῶν», τούς ὁποίους ἀνεφέραμε στήν Ἀκολουθία τοῦ Μεσονυκτικοῦ τῶν καθημερινῶν.
γ΄) Τό «Μεσονυκτικόν τῆς Κυριακῆς» ἀρχίζει μέ τόν 50ό Ψαλμό. Ἡ Ἀκολουθία δέν περιέχει ἄλλους Ψαλμούς, διότι ἐδῶ ὑπάρχουν πολλά ἐκκλησιαστικά μεταγενέστερα ἄσματα, μεταξύ τῶν ὁποίων τήν πρώτη θέση κατέχουν οἱ «Τριαδικοί» Κανόνες τῆς Ὀκτωήχου, μέ τούς ὁποίους ἐξυμνεῖται ὁ ἐν Τριάδι Ἅγιος Θεός.
δ΄) Ἡ «Ἀκολουθία τοῦ Μεσονυκτικοῦ» τῶν Δεσποτικῶν καί Θεομητορικῶν ἑορτῶν καθώς ἐπίσης καί τῶν μνημῶν τῶν ἑορταζομένων Ἁγίων περιλαμβάνει μόνο τόν 50ό Ψαλμό καί τροπάρια μέ ἀνάλογο πρός τήν ἑορτή περιεχόμενο, ἀπό τήν Ἀκολουθία τῆς Λιτῆς.
* * * * *
2) Στήν Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου.
Ἡ «Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου» ἀρχίζει μέ λεγόμενη «Βασιλική Ἀκολουθία» στήν ὁποία περιλαμβάνονται οἱ δύο Ψαλμοί (19ος καί 20ός), τόν θαυμάσιο «Ἑξάψαλμο», κατά τήν ἀνάγνωση τοῦ ὁποίου ὁ μέν Ἱερέας διαβάζει μυστικά μία σειρά ἀπό 12 εἰδικές εὐχές, ὁ δέ λαός παραγγέλλεται ἀπό τήν Ἐκκλησία ν’ ἀκροᾶται «πάσῃ σιωπῇ καὶ κατανύξει» τούς Ψαλμούς, πού ὁ Προεστώς διαβάζει «μετ’ εὐλαβείας καί φόβου Θεοῦ».
Αὐτές οἱ προτροπές τοῦ Τυπικοῦ καθώς καί τό «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῶ...» καί τό «Κύριε τά χείλη μου ἀνοίξεις...» πού προηγοῦνται τῆς ἀναγνώσεως τοῦ «Ἑξαψάλμου» μαρτυροῦν πόση σημασία ἀποδίδει σ’ αὐτόν καί πόση τιμή ἡ Ἐκκλησία μας.
Ὁ «Ἑξάψαλμος» ἀποτελεῖται ἀπό τούς Ψαλμούς 3ο, 37ο, 62 ο, 87ο, 102ο καί 142ο.
Ἐπίσης στήν ἴδια Ἀκολουθία καθημερινῶς διαβάζονται τρία καθίσματα τοῦ Ψαλτηρίου. Στίς Δεσποτικές καί Θεομητορικές ἑορτές ψάλλονται οἱ Ψαλμοί τοῦ Πολυελαίου (Ψαλμοί 134ός καί 135ος καί ἡ Ἐκλογή μέ στίχους ἀπό τούς Ψαλμούς πού τό νόημά τους σχετίζεται μέ τήν ἑορτή.
Κατά τήν Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου ἐπίσης διαβάζεται (καί τίς Κυριακές ψάλλεται) ὁ 50ός Ψαλμός.
Στήν Ἀκολουθία ἐντάχθηκαν ἐνωρίτατα ὕμνοι τῆς Παλαιᾶς καί τῆς Καινῆς Διαθήκης. Οἱ ἐννέα βιβλικές Ὠδές πού ἀπετέλεσαν πηγή ἐμπνεύσεως τοῦ Εἱρμολογίου καί κατ’ ἐπέκταση τῶν Κανόνων τοῦ Ὄρθρου.
Οἱ Ὠδές ἀναγιγνώσκονται καί οἱ στίχοι τους ψάλλονται προτασσόμενοι τῶν Τροπαρίων τῶν ἀντιστοίχων Ὠδῶν τῶν Κανόνων. Ἀπό τά θέματα τῶν Ὠδῶν ἐμπνεύσθηκαν οἱ ὑμνογράφοι τούς εἱρμούς τῶν Κανόνων καί τά Τροπάριά τους.
Oἱ ὀκτώ πρῶτες «ᾨδές» ἀπό τίς προαναφερθεῖσες (ἡ «πρώτη» μέχρι καί τῆς «ὀγδόης») προέρχονται ἀπό διάφορα ἱερά βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ὀφείλονται σέ θεόπνευστα πρόσωπα τῆς πρό Χριστοῦ ἱερᾶς ἱστορίας, τά ὁποῖα τίς συνέθεσαν καί πρώτη φορά τίς χρησιμοποίησαν ὡς προσευχές σέ σοβαρές περιστάσεις τοῦ βίου τους ἤ σέ ἐπίκαιρες στιγμές τοῦ προφητικοῦ ἔργου τους.
Ἡ Α΄ Ὠδή εἶναι τό θριαμβευτικό εὐχαριστήριο ἄσμα, πού ἔψαλλε ὁ Μωϋσῆς ἐπικεφαλής τῶν Ἰσραηλιτῶν εὐθύς μετά τήν θαυματουργική διάβαση τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης καί τήν καταβύθιση σ’ αὐτή τῶν καταδιωκτικῶν δυνάμεων τοῦ Φαραώ. Ὁλόκληρη ἡ ἀφήγηση τοῦ γεγονότος αὐτοῦ περιέχεται στό δεύτερο βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πού φέρει τόν τίτλο «Ἔξοδος» (κεφάλαιο ιδ΄, στίχοι 5-31). Ἀμέσως μετά (Ἔξοδος ιε΄, 1-19) παρατίθεται τό κείμενο τοῦ ἄσματος μέ τήν πληροφορία, ὅτι «τότε ᾖσε Μωϋσῆς καὶ οἱ υἱοί Ἰσραὴλ τὴν ᾠδὴν ταύτην τῷ Θεῷ». Καί μετά τό τέλος τοῦ ἄσματος προστίθεται, ὅτι ἡ ἀδελφή τοῦ Μωϋσῆ καί τοῦ Ἀαρών Μαριάμ, ἀκολουθημένη ἀπό ὅλες τίς γυναῖκες «μετὰ χορῶν καὶ τυμπάνων» ἐπαναλάμβανε τό ἐφύμνιο, τήν ἀρχή τοῦ ἄσματος «ᾌσωμεν τῷ Κυρίῳ ἐνδόξως γὰρ δεδόξασται ἵππον καὶ ἀναβάτην ἔρριψεν εἰς θάλασσαν» (Ἔξοδος ιε΄, 20-21)
Ἡ Β΄ Ὠδή περιέχεται στό βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης τοῦ «Δευτερονομίου» (κεφάλαιο λγ΄, στίχος 1-43). Εἶναι ἕνα ποίημα πού σύμφωνα μέ τήν πληροφορία τοῦ ἰδίου τοῦ βιβλίου ἀπήγγειλε ὁ Μωϋσῆς μπροστά σέ ὅλο τό πλῆθος τῶν Ἰσραηλιτῶν, ὅταν μετά τήν συγγραφή τῶν διατάξεων τοῦ Νόμου, λίγο πρίν τόν θάνατό του, ἔδωσε τίς τελευταῖες συμβουλές του καί ὁδηγιές του στόν λαό του, στήν γενεά τῶν Ἰσραηλιτῶν πού διαδέχθηκε τήν γενεά τῆς Ἐξόδου πού κατά τά σαράντα χρόνια τῆς περιπλανήσεως εἶχαν κοιμηθεῖ (Δευτερονόμιο λα΄, 24-30). Ἀποτελεῖ τήν ἐπισφράγηση αὐτή τῶν τελευταίων συμβουλῶν καί ὁδηγιῶν τοῦ θεόπτη Προφήτη καί Ἐνθάρχη τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ.
Ἡ Γ΄ Ὠδή εἶναι ἡ εὐχαριστήρια προσευχή τῆς μητέρας τοῦ προφήτη Σαμουήλ Ἄννας, τῆς ὁποίας ἡ στείρωση λύθηκε ὕστερα ἀπό θερμή δέηση, πού εἶχε ἀπευθύνει πρός τόν Κύριο. Ὁλόκληρη ἡ ἀφήγηση τοῦ γεγονότος αὐτοῦ περιέχεται στήν ἀρχή τοῦ πρώτου βιβλίου τῶν «Βασιλειῶν» (κεφάλαιο α΄, στίχος 1-28). Ἡ προσευχή ἀκολουθεῖ ἀμέσως μετά (Βασιλειῶν Α΄, β΄, 1-10). Εἶναι μία θερμή ἔκφραση εὐγνωμοσύνης πρός τό Θεό γιά τήν προστασία Του καί μία ζωηρή ἔξαρση τῆς πεποιθήσεως, πού ὀφείλουμε σ’ αὐτή τήν θεϊκή προστασία.
Ἡ Δ΄ Ὠδή εἶναι προφητική, στήν ὁποία προκαταβολικά δοξολογεῖται ὁ Θεός γιά τήν ἀποστολή τοῦ Λυτρωτῆ στόν κόσμο καί ἐξαίρονται τά θαυμάσια ἀποτελέσματα τῆς ἐλεύσεώς Του. Ἀνήκει στόν Προφήτη Ἀββακούμ καί περιέχεται στό τρίτο καί τελευταῖο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου τῶν προφητειῶν του. Ἀρχίζει μέ τόν πλήρη εὐλαβοῦς ἐκστάσεως στίχο «Κύριε, εἰσακήκοα τὴν ἀκοὴ Σου καὶ ἐφοβήθην· Κύριε, κατενόησα τὰ ἔργα Σου καὶ ἐξέστην». Στόν τρίτο στίχο τονίζεται ὅτι «ὁ Ἅγιος» θά ἔρθει «ἐξ ὄρους κατασκίου δασέος», μέ τόν ὁποῖο ἐννοεῖται ἡ Ἀειπάρθενος Θεοτόκος. Ἄξιο σημειώσεως εἶναι ὅτι στό δεύτερο στίχο λέγεται ὅτι θά γίνει γνωστός ὁ Θεός «ἐν μέσῳ δύο ζώων» καί ἀπό αὐτό σέ συνδυασμό καί πρός μία ἄλλη προφητική ἔκφραση πού ἀναφέρει «ἔγνω βοῦς τὸν κτησάμενον καὶ ὄνος τὴν φάτνην τοῦ κυρίου αὐτοῦ» ἡ βυζαντινή ζωγραφική ἔλαβε ἀφορμή γιά νά παραστήσει τά δύο ζῶα – τόν βοῦν καί τόν ὄνον - ἑκατέρωθεν τῆς φάτνης τοῦ Σωτῆρα πού γεννήθηκε στήν Βηθλεέμ.
Ἡ Ε΄ Ὠδή εἶναι, ἐπίσης, μία ἄλλη προφητική προσευχή. ᾿Οφείλεται στόν μεγαλοφωνότατο Προφήτη 'Ἡσαΐα καὶ περιέχεται στὸ βιβλίο Προφητειῶν του (κεφάλαιο κστ΄, στιχ. 9-20). ᾽Αρχίζει μέ τόν στίχο: « Ἐκ νυκτὸς ὀρθρίζει τὸ πνεῦμα μου πρὸς σέ, ὁ Θεός, διότι φῶς τὰ προστάγματά σου ἐπὶ τῆς γῆς» καί ἔπειτα τονίζει τήν παντοδυναμία τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ καὶ τήν πρὸς Αὐτὸν βαθειά πίστη τοῦ λαοῦ Του. Στό τέλος προλέγεται ἡ Ἀνάσταση καὶ ἡ ἐξ αὐτῆς προερχομένη χαρά: «Ἀναστήσονται οἱ νεκροὶ καὶ ἐγερθήσονται οἱ ἐν τοῖς μνημείοις, καὶ εὐφρανθήσονται οἱ ἑν τῇ γῇ».
Ἡ ΣΤ΄ Ὠδή ἀποτελεῖται ἀπὸ τήν προσευχή, πού ἔκαμε ὁ Προφήτης Ἰωνᾶς, εὑρισκόμενος στήν κοιλιά τοῦ κήτους. Ἡ σχετική ἁγιογραφική διήγηση ἀποτελεῖ ὁλόκληρο τὸ περιεχόμενο τῶν τεσσάρων κεφαλαίων τοῦ βιβλίου «Ἰωνᾶς» τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἡ προσευχή περιέχεται στὸ δεύτερο κεφάλαιο (στίχ. 3-10) μετὰ τήν πληροφορία, ὅτι: «Καὶ προσέταξε Κύριος κήτει μεγάλῳ καταπιεῖν τὸν Ἰωνᾶν καὶ ἦν Ἰωνᾶς ἐν τῆ κοιλίᾳ τοῦ κήτους τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας. Καὶ προσηύξατο Ἰωνᾶς πρὸς Κύριον τὸν Θεὸν αὐτοῦ ἐκ τῆς κοιλίας τοῦ κήτους καὶ εἶπεν...» (Ἰωνᾶ β΄, 1-3). Μετά δέ τήν προσευχή ἀκολουθεῖ ἡ δήλωση, ὅτι: «Καὶ προσέταξε Κύριος τῷ κήτει καὶ ἐξέβαλε τὸν Ἰωνᾶν ἐπὶ τὴν ξηρὰν» (Ἰωνᾶ β΄, 11).
Ἡ προσευχή αὐτή εἶναι ἡ κραυγή τοῦ Προφήτου πού κινδύνευσε πρός τόν Θεό, μέ τήν βαθύτατη πίστη στήν παντοδύναμη ἐπέμβασή Του: «Ἐβόησα ἐν θλίψει μου πρὸς Κύριον τὸν Θεὸν μου, καὶ εἰσήκουσέ μου... ᾿Εν τῷ ἐκλείπειν ἐξ ἐμοῦ τὴν ψυχὴν μου τοῦ Κυρίου ἐμνήσθην...». Ὅπως εἶναι γνωστό, «τὸ σημεῖον Ἰωνᾶ τοῦ προφήτου» χαρακτηρίσθηκε ὡς προφητικὴ προτύπωση τῆς Ἀναστάσεως Του ἀπό τόν ἴδιο τόν Ἰησοῦ Χριστό (Ματθαίου ιβ΄, 38-40): «Ὥσπερ γὰρ ἐγένετο Ἰωνᾶς ὁ προφήτης ἐν τῆ κοιλίᾳ τοῦ κήτους τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας, οὕτως ἔσται καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας».
Ἡ Ζ΄ Ὠδή εἶναι ἡ προσευχή τῶν Τριῶν Παίδων πού ρίφθηκαν ἀπό τόν βασιλιά Ναβουχοδονόσορα «εἰς τὴν κάμινον τοῦ πυρὸς τὴν καιομένην». Περιέχεται στό βιβλίο τοῦ Προφήτου Δανιήλ ὅπου καταγράφεται ἡ ἱστορική ἀφήγηση τοῦ θαυμαστοῦ γεγονότος (κεφάλαιο γ΄) μέ τήν πληροφορία ὅτι «καὶ στὰς Ἀζαρίας προσηύξατο οὕτως καὶ ἀνοίξας τὸ στόμα αὑτοῦ ἐν μέσῳ τοῦ πυρὸς εἶπεν…». Ὕστερα ἀπό τήν προσευχή προστίθεται ἡ πληροφορία ὅτι στό μεταξύ ἐξακολουθοῦσαν νά τροφοδοτοῦν οἱ δήμιοι μέ διάφορες εὔφλεκτες ὗλες τήν κάμινο καί ἡ φλόγα ὑπερεξεχείλισε σέ ὕψος τίς 49 πήχεις «ἐπάνω τῆς καμίνου», ὥστε ἔκαψε ὅσους βρῆκε γύρω της. Ἀλλ’ « ὁ Ἄγγελος Κυρίου κατέβη ἅμα τοῖς περὶ τὸν Ἀζαρίαν εἰς τὴν κάμινον καὶ ἐξετίναξε τὴν φλόγα καί ἐποίησε τὸ μέσον τῆς καμίνου ὡς πνεῦμα δρόσου διασυρίζον» καί οἱ τρεῖς εὐσεβεῖς νέοι παρέμειναν τελείως ἄθικτοι ἀπό τό πῦρ.
Ἡ προσευχή αὐτή ἀποτελεῖ ἔκφραση ταπεινώσεως ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί ἐμπιστοσύνη στήν δικαιοκρισία Του μέ μία συγχρόνως ζωηρότατη βεβαίωση γιά τήν μέχρι θανάτου ἀφοσίωση πρός Αὐτόν καί θερμή ἱκεσία, ὥστε νά ἐπέμβει γιά νά γνωρίσουν οἱ ἄπιστοι ὅτι Αὐτός εἶναι «Κύριος Θεὸς μόνος καὶ ἔνδοξος ἐφ’ ὅλην τὴν οἰκουμένην».
Ἡ Η΄ Ὠδή εἶναι ὁ ὕμνος τῶν ἴδιων Τριῶν Παίδων πού ὑπό τήν προστασία τοῦ Ἀγγέλου τοῦ Θεοῦ «ὡς ἐξ ἑνὸς στόματος ὕμνουν καὶ ἐδόξαζον καὶ ηὐλόγουν τὸν Θεὸν ἐν καμίνῳ». Περιέχεται στό ἴδιο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης τοῦ Δανιήλ ἀμέσως μετά τήν πληροφορία γιά τήν διάσωση τῶν νέων ἐκείνων ἀπό τόν κίνδυνο τοῦ πυρός.
Ὁ Ὕμνος αὐτός ἀποτελεῖ μία ζωηρώτατη ἐκδήλωση εὐγνωμοσύνης πρός τόν Θεό γιά ὅλα τά ἀγαθά τῆς δημιουργίας Του καί ἀπευθύνεται πρός ὅλα τά πλάσματα τοῦ Θεοῦ καί πρός αὐτά ἀκόμη τά ἄψυχα πού καλοῦνται νά δοξολογήσουν τήν μεγαλειότητά Του.
Ἡ Θ΄ Ὠδή ἀποτελεῖται ἀπό δύο μέρη, πού λήφθηκαν καί τά δύο ἀπό τό τρίτο βιβλίο τῆς Καινῆς Διαθήκης, τό κατά Λουκᾶν Εὐαγγέλιο. Τό πρῶτο μέρος ἀποτελεῖ ἡ μεγαλειώδης εὐχαριστήριος καί προφητική προσευχή τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, μέ τήν ὁποία ἀπάντησε στό προφητικό ἐγκώμιο τῆς Ἐλισάβετ, κατά τήν ἐπίσκεψή της «εἰς τῊν ὀρεινήν τῆς Ἰουδαίας» (Λουκᾶ α΄, 89-56). Εἶναι ἡ γνωστοτέρα σέ ἐμᾶς ἀπό ὅλες τίς προαναφερθεῖσες Ὠδές τῆς Ἁγίας Γραφῆς, πού ἀρχίζει μέ τήν θριαμβευτική δοξολογία «Μεγαλύνει ἡ ψυχή μου τόν Κύριον...» καί τελειώνει μέ τήν παρήγορη δήλωση, ὅτι ὁ Θεός πραγματοποίησε πλέον τίς ἐπαγγελίες πού ἔδωσε στούς Πατριάρχες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης (στίχ. 47-55).
Τό δεύτερο μέρος ἀποτελεῖται ἀπό τήν προσευχή τοῦ ἱερέα Ζαχαρίου, τοῦ πατέρα τοῦ Προδρόμου, γιά τήν γέννηση τοῦ υἱοῦ του. Μέ αὐτή δοξολογεῖται ἡ ἀγάπη καί ἡ παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ καί προφητεύεται τό ἔργο τοῦ γεννηθέντος Προδρόμου καί τοῦ Λυτρωτοῦ τοῦ κόσμου, ἐνώπιον τοῦ Ὁποίου ἐκεῖνος θά ἐπροπορεύετο (Λουκᾶ α΄, 68-79). Ἀπό τά δύο αὐτά ἱερά κείμενα τῆς Θ΄ Ὠδῆς τό πρῶτο, ἡ προσευχή τῆς Θεοτόκου, κατ’ ἐξαίρεση, ψάλλεται στούς Ὄρθρους ὅλου τοῦ ἔτους (πλήν τῶν Δεσποτικῶν καί Θεομητορικῶν ἑορτῶν) μέ τό ἐφύμνιο «Τήν τιμιωτέραν τῶν Χερουβείμ,...». Γι’ αὐτό εἶναι καί ἡ περισσότερο γνωστή ἀπό ὅλες τάς «ᾨδές». Ἡ προσευχή τοῦ Ζαχαρίου διαβάζεται, ὅπως καί οἱ ἄλλες Ὠδές (τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης), μόνον στούς Ὄρθρους τῶν καθημερινῶν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.
Τά Ἑωθινά Εὐαγγέλια τῶν Κυριακῶν.
Στόν Ὄρθρο τῶν Κυριακῶν διαβάζονται ἀπό τόν Ἱερέα τά «Ἑωθινά» Εὐαγγέλια ὄχι ἀπό τήν Ὡραία Πύλη, ὅπως γίνεται μέ τά ἄλλα εὐαγγελικά ἀναγνώσματα. Ὁ ἱερέας ἵσταται μέσα στό Ἅγιο Βῆμα (Ἱερό) στό δεξιό μέρος τῆς Ἁγίας Τραπέζης πού ἀναπαριστάνει τόν Τάφο τοῦ Κυρίου. Διότι τό πρῶτο χαρμόσυνο μήνυμα τῆς Ἀναστάσεώς Του ἀκούσθηκε ἀπό τό στόμα τοῦ λαμπροφόρου Ἀγγέλου μέσα ἀπό τόν Τάφο τοῦ Ἀναστάντος Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἀμέσως μετά τήν ἀνάγνωση τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου ἔξω ἀπό τόν χοροστατοῦντα Ἀρχιερέα ἤ ἀπό τόν προεστῶτα Ἱερέα ἀπαγγέλλεται τό
«Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι
Προσκυνήσωμεν ἅγιον Κύριον Ἰησοῦν,
τόν μόνον ἀναμάρτητον… »
Ἡ σειρά τῆς ἀναγνώσεως τῶν «Ἑωθινῶν εὐαγγελίων» ἀρχίζει ἀπό τόν Ὄρθρο τῆς Κυριακῆς τῶν Ἁγίων Πάντων καί συνεχίζεται ὅλες τίς ἑπόμενες δέκα Κυριακές καί ὅταν συμπληρωθεῖ ἐπαναλαμβάνεται ἀπό τήν ἀρχή καί τίς ἑπόμενες ἕντεκα Κυριακές καί οὕτω καθεξῆς, μέχρι τῆς Ε΄ Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν (τῆς προηγουμένης Κυριακῆς τῶν Βαΐων). Στήν συνέχεια ἀναφέρονται τά δώδεκα Ἑωθινά καί τό περιεχόμενό τους.
1ο Ματθαίου κη΄, 16-20
Ἡ ἐμφάνιση τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου στούς μαθητές Του ἐπί τοῦ ὄρους τῆς Γαλιλαίας, ἡ διακήρυξη τῆς ἐξουσίας Του «ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς», ἡ ἐντολή τοῦ κηρύγματος «εἰς πάντα τά ἔθνη» καί ἡ σύσταση τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος στό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος.
2ο Μάρκου ιστ΄, 1-8
Ἡ ἐπίσκεψη τῶν Μυροφόρων γυναικῶν στόν τάφο τοῦ Κυρίου «διαγενομένου τοῦ Σαββάτου» καί ἡ πρός αὐτές ἀναγγελία τῆς Ἀναστάσεως ἀπό τόν Ἄγγελο.
3ο Μάρκου ιστ΄, 9-20
Συντομότατη ἐξιστόρηση τῶν ἐμφανίσεων τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου : στήν Μαρία Μαγδαληνή, σέ δύο μαθητές «περιπατοῦντας» καθ’ ὁδόν καί πρός τούς «ἕνδεκα». Τελευταῖες συστάσεις πρός τούς μαθητές. Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου.
4ο Λουκᾶ κδ΄, 1-12
Ἐπίσκεψη τῶν Μυροφόρων γυναικῶν στόν τάφο τοῦ Κυρίου «διαγενομένου τοῦ Σαββάτου» καί ἡ πρός αὐτές ἀναγγελία τῆς Ἀναστάσεως ἀπό τόν Ἄγγελο. Ἀναγγελία πρός τούς Μαθητές πού δυσπιστοῦσαν. Ἐπίσκεψη τοῦ Πέτρου στόν τάφο τοῦ Κυρίου ὁ ὁποῖος «παρακύψας βλέπει τὰ ὀθόνια κείμενα μόνα» καί ἐπέρχεται «θαυμάζων τό γεγονός».
5ο Λουκᾶ κδ΄, 12-35
Ἐπίσκεψη τοῦ Πέτρου στόν τάφο τοῦ Κυρίου ὁ ὁποῖος «παρακύψας βλέπει τὰ ὀθόνια κείμενα μόνα» καί ἐπέρχεται «θαυμάζων τὸ γεγονός». Πορεία δύο Μαθητῶν στούς Ἐμμαούς καί καθ’ ὁδόν ἐμφάνιση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ σάν ἄγνωστος συνοδοιπόρος τους. Φιλοξενία Του στούς Ἐμμαούς καί ἀναγνώριση κατά τήν ὥρα τοῦ δείπνου μετά ἀπό τό ὁποῖο «αὐτός ἄφαντος ἐγένετο ἀπ’ αὐτῶν». Ἐπιστροφή τῶν δύο Μαθητῶν στήν Ἱερουσαλήμ καί ἀναγγελία τοῦ γεγονότος στούς ἕντεκα καί τούς «σὺν αὐτοῖς» λέγοντες ὅτι «ἠγέρθη ὁ Κύριος καὶ ὤφθη Σίμωνι»
6ο Λουκᾶ κδ΄, 36-53
Συνέχεια τῆς προηγουμένης ἀφηγήσεως. Ἐμφάνιση τοῦ Ἰησοῦ πρός τούς ἕντεκα καί τούς λοιπούς, τούς ὁποίους προσκαλεῖ νά Τόν ψηλαφίσουν καί ἐνώπιον τῶν ὁποίων τρώγει, γιά νά τούς πείσει, ὅτι εἶναι πραγματικά ζωντανός. Τελευταῖες παραγγελίες πρός τούς Μαθητές. Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου.
7ο Ἰωάννου κ΄, 1-20
Ἐπίσκεψη τοῦ Πέτρου καί τοῦ Ἰωάννου στόν τάφο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅπου βλέπουν «τὰ ὀθόνια κείμενα καί τὸ σουδάριον» χωριστά «ἐντετυλιγμένα εἰς ἕνα τόπον».
8ο Ἰωάννου κ΄, 11-18
Ἐμφάνιση τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου στήν Μαρία τήν Μαγδαληνή πού ἔκλαιγε ἐνώπιον τοῦ κενοῦ τάφου, διότι δέν βρῆκε τόν Ἰησοῦ. Ἡ Μαγδαληνή τόν θεωρεῖ ἀρχικά ὡς τόν κηπουρό ἀλλ’ Ἐκεῖνος τήν καλεῖ μέ τό ὄνομά της καί τότε Τόν ἀναγνωρίζει.
9ο Ἰωάννου κ΄, 19-31
Ἐμφάνιση τοῦ Κυρίου τό βράδυ τῆς Ἀναστάσεως στούς Μαθητές Του «τῶν θυρῶν κεκλεισμένων». Χορήγηση τῆς ἐξουσίας τοῦ δεσμεῖν καί λύειν τίς ἁμαρτίες. Δυσπιστία τοῦ Θωμᾶ. Δεύτερη ἐμφάνιση «μεθ’ ἡμέρας ὀκτώ» καί πρόσκληση τοῦ Θωμᾶ νά ψηλαφίσει τίς πληγές τοῦ Ἰησοῦ. Ὁμολογία τοῦ Θωμᾶ καί μακαρισμός τῶν πιστευσάντων χωρίς νά δοῦν.
10ο Ἰωάννου κα΄, 1-14
Ἐμφάνιση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ παρά τήν θάλασσα τῆς Τιβεριάδος πρός ἑπτά μαθητές πού ἄδικα ἔχουν κοπιάσει ὅλη τήν νύκτα νά ψαρέψουν ψάρια. Τό θαῦμα τῶν «ἑκατόν πεντήκοντα τριῶν μεγάλων ἰχθύων» καί τό ἕτοιμο στήν παραλία πρόγευμα.
11ο Ἰωάννου κα΄, 14-25
Συνέχεια τῆς προηγούμενης ἀφηγήσεως. Ἡ τριπλή ἐρώτηση τοῦ Ἰησοῦ πρός τόν Πέτρο ἐάν τόν ἀγαπᾶ, καί ἡ τριπλή ἀπάντησή του. Ἀποκατάσταση τοῦ Πέτρου στό ἀποστολικό ἀξίωμα καί πρόρρηση τοῦ μαρτυρικοῦ τέλους του. Ἐκδήλωση ἐνδιαφέροντος τοῦ Πέτρου γιά τόν Ἰωάννη. Ἐπίλογος τοῦ κατά Ἰωάννην Εὐαγγελίου.
Ὅπως βλέπει κανείς ἡ κατάταξη τῆς σειρᾶς τῶν «Ἑωθινῶν Εὐαγγελίων» δέν ἀκολουθεῖ τήν ἱστορική χρονολογική σειρά τῶν γεγονότων πού ἀφηγοῦνται. Ἀλλά ταξινομήθηκαν αὐτά μέ τήν σειρά πού ἔχουν στήν Καινή Διαθήκη οἱ τέσσερεις εὐαγγελιστές, δηλαδή μία ἀφήγηση τοῦ Ματθαίου, δύο τοῦ Μάρκου, τρεῖς τοῦ Λουκᾶ καί πέντε τοῦ Ἰωάννου.
Στήν βάση αὐτῶν τῶν «Ἑωθινῶν Εὐαγγελίων» ἔχουν συνταχθεῖ τά λεγόμενα «Ἑωθινά Δοξαστικά» καί τά ἀντίστοιχα τους «Ἐξαποστειλάρια» τῶν Κυριακῶν πού ψάλλονται τά μέν πρῶτα μετά τά «Στιχηρά» τροπάρια τῶν Αἴνων στό τέλος τοῦ Ὄρθρου (πρίν ἀπό τήν «Δοξολογία») τά δέ δεύτερα πρίν ἀπό τούς «Αἴνους». Εἶναι καί αὐτά ἕντεκα σύμφωνα μέ τόν ἀριθμό τῶν «Ἑωθινῶν Εὐαγγελίων» τῶν ὁποίων ἀποτελοῦν περιληπτική παράφραση, τά μέν «Δοξαστικά» σέ διαφορετικό μέτρο καί σέ ἄλλη μουσική τό καθένα τά δέ «Ἐξαποστειλάρια» στό ἴδιο μέτρο καί τήν ἴδια μουσική ὅλα.
Στίς Δεσποτικές, Θεομητορικές ἑορτές καί τίς μνῆμες τῶν ἑορταζομένων Ἁγίων ἀναγινώσκεται τό Εὐαγγέλιο τοῦ Ὄρθρου τό περιεχόμενο τοῦ ὁποίου σχετίζεται μέ τό ἑορταζόμενο γεγονός ἤ τό πρόσωπο τοῦ Ἁγίου.
Ἡ Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου κατακλείεται ἀπό τήν στιχολογία τῶν Ψαλμῶν τῶν Αἴνων : Ψαλμός 148ος, 149ος καί 150ος.
* * * * *
3) Στίς Ἀκολουθίες τῶν Ὡρῶν
Μετά τόν Ὄρθρο ἀναγιγνώσκονται οἱ Ἀκολουθίες τῶν Ὡρῶν πού στούς Ναούς μας διαβάζονται σήμερα ὅλες τίς καθημερινές τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Εἶναι δέ αὐτές: «ἡ πρώτη», ἡ «τρίτη», ἡ «ἕκτη» καί ἡ «ἐνάτη», σύμφωνα μέ τίς ὧρες τῶν προσευχῶν τῶν παλαιῶν Ἰσραηλιτῶν, πού παρακολουθοῦσαν, κατά τίς «Πράξεις τῶν Ἀποστόλων», καί οἱ πρῶτοι Χριστιανοί τῶν Ἱεροσολύμων στόν Ναό τοῦ Σολομῶντος.
Σημειώνουμε ὅτι οἱ Ἑβραῖοι μετροῦσαν χωριστά τίς ὧρες τῆς ἡμέρας καί τίς ὧρες τῆς νύκτας. Ἡ δέ νύκτα προηγεῖτο τῆς ἡμέρας. Αὐτή τήν παράδοση ἀκολουθεῖ καί ἡ Ἐκκλησία καί χρησιμοποιεῖ τόν ὅρο Ἀκολουθίες τοῦ Νυχθημέρου.
Κάθε μία ἀπό αὐτές τίς Ἀκολουθίες περιλαμβάνει τρεῖς Ψαλμούς: Ἡ «πρώτη» τούς Ψαλμούς 5ον, 89ον καί 100όν, «ἡ τρίτη» τόν 16ον, τόν 24ον καί τόν 50όν, ἡ «ἕκτη» τόν 53ον, τόν 54ον καί τόν 90όν καί ἡ «ἐνάτη» τόν 83ον, τόν 84ον καί τόν 85ον.
Μεταξύ δέ τῶν τεσσάρων αὐτῶν Ἀκολουθιῶν ὑπάρχουν καί τά «Μεσώρια», πού διαβάζονται τήν περίοδο τῆς νηστείας τῶν Χριστουγέννων καί τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί πού περιλαμβάνουν καί αὐτά ἀπό τρεῖς Ψαλμούς τό καθένα:
Τό «Μεσώριον τῆς Α΄ ὥρας» ἔχει τούς Ψαλμούς 45ον, 91ον καί 92ον τό «Μεσώριον τῆς Γ΄ ὥρας» ἔχει τόν 29ον, τόν 31ον καί τόν 60όν, τό «Μεσώριον τῆς ΣΤ΄ ὥρας» ἔχει τόν 55ον, τόν 56ον καί τόν 62ον καί τό «Μεσώριον τῆς Θ΄ ὥρας» ἔχει τούς Ψαλμούς 112ον, 137ον καί 139ον.
Ἐπίσης, στήν λεγομένη «Ἀκολουθία τῶν Τυπικῶν», πού τώρα ἔχει ἀπορροφηθεῖ ἀπό τήν θεία Λειτουργία, περιλαμβάνονται οἱ ψαλμοί 102ος, 145ος (στήν ἀρχή) καί 33ος (στό τέλος). Καί στήν «Ἀκολουθίαν τῆς Τραπέζης», πού διαβάζεται σήμερα ὁλόκληρη σέ μερικά Μοναστήρια στήν τραπεζαρία τοῦ κοινοβίου, περιέχονται οἱ Ψαλμοί 144ος, πρό τοῦ γεύματος, καί 121ος, μετά τό γεῦμα.
Τήν παραμονή τῶν Χριστουγέννων, τῶν Θεοφανείων καί τήν Μεγάλη Παρασκευή τελοῦνται οἱ Μεγάλες Ὧρες πού περιλαμβάνουν τρία τροπάρια, Προφητεία ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη, Ἀπόστολο καί Εὐαγγέλιο.
Ἀναγνώσματα Μεγάλων Ὡρῶν Χριστουγέννων
Α΄ Ὥρα
Προφητεία : Μιχαίου ε΄, 1-3
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους α΄, 1-12
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου α΄, 18-25
Γ΄ Ὥρα
Προφητεία: Βαρούχ γ΄, 36-38, δ΄, 1-4
Ἀπόστολος : Πρός Γαλάτες γ΄, 23-29
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ β΄,1-20
ΣΤ΄ Ὥρα
Προφητεία : Ἡσαΐου ζ΄,10-16, η΄, 1-4, 8-10
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους α΄,10-14, β,1-3)
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου β΄,1-12
Θ΄ Ὥρα
Προφητεία : Ἡσαΐου θ΄, 6-7
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους β΄, 11-18
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου β΄, 13-23
Ἀναγνώσματα Μεγάλων Ὡρῶν Θεοφανείων
Α΄ Ὥρα
Προφητεία : Ἡσαΐου λε΄, 1-10
Ἀπόστολος : Πράξεων ιγ΄, 25-32
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου γ΄, 1-6
Γ΄ Ὥρα
Προφητεία: Ἡσαΐου α΄, 16-20
Ἀπόστολος : Πράξεων ιθ΄, 1-8
Εὐαγγέλιο : Μάρκου α΄, 1-8
ΣΤ΄ Ὥρα
Προφητεία : Ἡσαΐου ιβ΄, 3-6
Ἀπόστολος : Πρός Ρωμαίους στ΄, 3-11
Εὐαγγέλιο : Μάρκου α΄, 9-11
Θ΄ Ὥρα
Προφητεία : Ἡσαΐου νθ΄, 8-15
Ἀπόστολος : Πρός Τῖτον βλ, 11-14, γ΄, 4-7
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ γ΄, 1-18
Ἀναγνώσματα Μεγάλων Ὡρῶν τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς
Α΄ Ὥρα
Προφητεία : Ζαχαρίου ια΄, 10-13
Ἀπόστολος : Πρός Γαλάτες στ΄, 14-18
Εὐαγγέλιο : Ματθαῖου κζ΄, 1-56
Γ΄ Ὥρα
Προφητεία : Ἡσαΐου ν΄, 4-11
Ἀπόστολος : Πρός Ρωμαίους ε΄, 6-10
Εὐαγγέλιο : Μάρκου ιε΄, 16-41
ΣΤ΄ Ὥρα
Προφητεία : Ἡσαΐου νβ΄, 13-νδ΄, 1
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους β΄, 11-18
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ κγ΄, 32-49
Θ΄ Ὥρα
Προφητεία : Ἱερεμίου ια΄, 18-23, ιβ΄, 1-5, 9-11, 14-15
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους ι΄, 19-31
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου ιθ΄, 23-37
Τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή τελεῖται ἡ Τριθέκτη στήν ὁποία ἀναγινώσκονται περικοπές τῶν Προφητειῶν ὡς ἑξῆς:
Τήν Δευτέρα τῆς Α΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου α΄, 1-20
Τήν Τρίτη τῆς Α΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου α΄, 19-β΄, 3
Τήν Τετάρτη τῆς Α΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου β΄, 3-11
Τήν Πέμπτη τῆς Α΄ Ἑβδομάδας :Ἡσαΐου β΄, 11-21
Τήν Παρασκευή τῆς Α΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου γ΄, 1-14
***
Τήν Δευτέρα τῆς Β΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου δ΄, 2-ε΄, 7
Τήν Τρίτη τῆς Β΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου ε΄, 7-16
Τήν Τετάρτη τῆς Β΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου ε΄, 16-25
Τήν Πέμπτη τῆς Β΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου στ΄, 1-12
Τήν Παρασκευή τῆς Β΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου ζ΄, 1-14
***
Τήν Δευτέρα τῆς Γ΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου η΄, 13-θ΄, 7
Τήν Τρίτη τῆς Γ΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου θ΄, 9-ι΄,4
Τήν Τετάρτη τῆς Γ΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου ι΄, 12-20
Τήν Πέμπτη τῆς Γ΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου ια΄, 10-13, 16. ιβ΄, 1-2
Τήν Παρασκευή τῆς Γ΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου ιγ΄, 2-13
***
Τήν Δευτέρα τῆς Δ΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου ιδ΄, 24-32
Τήν Τρίτη τῆς Δ΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου κε΄, 1-9
Τήν Τετάρτη τῆς Δ΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου κστ΄, 21-κζ΄, 9
Τήν Πέμπτη τῆς Δ΄ Ἑβδομάδας :Ἡσαΐου κη΄, 14-22
Τήν Παρασκευή τῆς Δ΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου κθ΄, 13-23
***
Τήν Δευτέρα τῆς Ε΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου λ΄, 33-λη΄, 6
Τήν Τρίτη τῆς Ε΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου μ΄, 18-31
Τήν Τετάρτη τῆς Ε΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου μα΄, 4-14
Τήν Πέμπτη τῆς Ε΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου μβ΄, 5-16
Τήν Παρασκευή τῆς Ε΄ Ἑβδομάδας : Ἡσαΐου με΄, 11-17
***
Δευτέρα πρό τῶν Βαΐων : Ἡσαΐου μη΄, 17-μθ΄, 4
Τρίτη πρό τῶν Βαΐων : Ἡσαΐου μθ΄, 6-10
Τετάρτη πρό τῶν Βαΐων : Ἡσαΐου νη΄, 1-11
Πέμπτη πρό τῶν Βαΐων : Ἡσαΐου ξε΄, 8-16
Παρασκευή πρό τῶν Βαΐων : ξς΄, 10-24
***
Μεγάλη Δευτέρα : Ἰεζεκιήλ α΄, 1-20
Μεγάλη Τρίτη : Ἰεζεκιήλ α΄, 21-28
Μεγάλη Τετάρτη : Ἰεζεκιήλ β΄, 3-γ΄, 3
* * * * *
4) Στήν θεία Λειτουργία
Α΄ Κατά τίς καθημερινές
Στό πρῶτο μέρος τῆς θείας Λειτουργίας, τό ἀποκαλούμενο τῶν Κατηχουμένων, ἔχει ἐνταχθεῖ ἡ Ἀκολουθία τῶν Τυπικῶν πού ψάλλονται Ψαλμοί ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη σέ δύο στάσεις ὡς ἑξῆς :
α΄. Στάση Ψαλμός 102ος καί β΄. στάση Ψαλμός 145ος καί ἐν συνεχείᾳ γ΄. οἱ Μακαρισμοί (Ματθαίου ε΄, 3-11)
Ὅσα μέρη τῶν 4 Εὐαγγελίων, τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Ἐπιστολῶν τοῦ Ἀποστόλου Παύλου δέν διαβάζονται, εἴτε κατά τίς Κυριακές καί τά Σάββατα, εἴτε κατά τίς ἄλλες ἑορτάσιμες ἡμέρες τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, καθώς οἱ Καθολικές Ἐπιστολές, πού ἐπίσης δέν διαβάζονται αὐτές τίς ἡμέρες, ὅλα αὐτά διαβάζονται
«ἐν συνεχείᾳ» κατά τάς ἄλλες ἡμέρες τῆς ἑβδομάδος (ἀπό τήν Δευτέρα ἕως τήν Παρασκευή) μέ μερικές ἐν τῷ μεταξύ παραλείψεις. Τίς παραλείψεις αὐτές, προφανῶς, ἐπέβαλαν τεχνικοί λόγοι, πού ὀφείλονται στήν περιωρισμένη ἔκταση τοῦ χρονικοῦ διαστήματος, ἐντός τοῦ ὁποίου πρέπει νά συμπληρωθεῖ ἡ ἀνάγνωση τῶν σπουδαιοτέρων μερῶν τοῦ κάθε ἱεροῦ βιβλίου.
Καί γιά τήν καθημερινή αὐτή ἀνάγνωση τῆς Καινῆς Διαθήκης, πλήν τοῦ κατά Μᾶρκον Εὐαγγελίου, ἰσχύουν κατά βάση οἱ ἴδιες ἐποχές ἤ περίοδοι μέ τά ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν. Τό κατά Μᾶρκον Εὐαγγέλιον, ἐπειδή ἡ κανονική του περίοδος εἶναι ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή (κατά τήν ὁποία δέν τελεῖται, ὡς γνωστόν, τίς καθημερινές ἡ θεία Λειτουργία), διαβάζεται - ὅπως θά δοῦμε μετά ἀπό λίγο - στίς περιόδους τῶν Εὐαγγελιστῶν Ματθαίου καί Λουκᾶ καί συμπληρώνει τά κενά πού ἀφίνει γιά μερικές ἑβδομάδες ἡ ἀνάγνωση τῶν Εὐαγγελίων αὐτῶν, ἡ ὁποία συμπληρώνεται νωρίτερα ἀπό τό τέρμα τῆς ἐποχῆς τους.
Στίχοι ἀπό τούς Ψαλμούς προτάσσονται ἤ ἕπονται τῆς Ἀναγνώσεως τοῦ Ἀποστόλου τά λεγόμενα Προκείμενα ἤ Ἀλληλουϊάρια
Τῶν Κυριακῶν
Προκείμενον. Ἦχος α΄ [Ψαλμός λβ΄ 32]
Ἀλληλούϊα [γ΄]. Ἦχος α΄ [Ψαλμός ιζ΄ 17]
***
Προκείμενον. Ἦχος β' [Ψαλμός ριζ΄ 117]
Ἀλληλούϊα [γ΄]. Ἦχος β' [Ψαλμός ιθ' 19]
***
Προκείμενον. Ἦχος γ΄ [Ψαλμός μστ΄ 46]
Ἀλληλούϊα [γ΄]. Ἦχος γ΄ [Ψαλμός λ΄ 30]
***
Προκείμενον. Ἦχος δ΄ [Ψαλμός ργ΄ 103]
Ἀλληλούϊα [γ΄]. Ἦχος δ΄ [Ψαλμός μδ΄ 44].
***
Προκείμενον. Ἦχος πλ. α΄ [Ψαλμός ια΄ 11]
Ἀλληλούϊα [γ΄]. Ἦχος πλ. α΄ [Ψαλμός πη΄ 88].
***
Προκείμενον. Ἦχος πλ. β΄ [Ψαλμός κζ΄ 27]
Ἀλληλούϊα [γ΄]. Ἦχος πλ. β΄ [Ψαλμός 90].
***
Προκείμενον. Ἦχος βαρύς [Ψαλμός κη΄ 28]
Ἀλληλούϊα [γ΄]. Ἦχος βαρύς [Ψαλμός 91]
***
Προκείμενον. Ἦχος πλ, δ΄ [Ψαλμός οε΄ 75]
Ἀλληλούϊα [γ΄]. Ἦχος πλ, δ΄ [Ψαλμός 94]
***
Τῶν Καθημερινῶν
[σέ ἡμέρες πού δέν ὑπάρχει ἑορτή]
Τήν Δευτέρα [Τῶν Ἀσωμάτων]
Προκείμενον. Ἦχος δ΄ [Ψαλμός ργ΄ 103]
Ἀλληλούϊα [γ΄]. Ἦχος β΄ [Ψαλμός 148].
***
Τήν Τρίτη [Τοῦ Προδρόμου]
Προκείμενον. Ἦχος βαρύς [Ψαλμός 63]
Ἀλληλούϊα [γ΄]. Ἦχος β΄ [Ψαλμός 91].
***
Τήν Τετάρτη [Τῆς Θεοτόκου]
Προκείμενον. Ἦχος γ΄ Ὠδή τῆς Θεοτόκου [Λουκ. α]
Ἀλληλούϊα [γ΄]. Ἦχος πλ. δ΄ [Ψαλμός 131].
***
Τήν Πέμπτη [Τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων]
Προκείμενον. Ἦχος πλ. δ΄ [ Ψαλμός 18]
Ἀλληλούϊα [γ΄]. Ἦχος α΄ [Ψαλμός 88].
***
Τήν Παρασκευή [Σταυρώσιμον]
Προκείμενον. Ἦχος βαρύς [ Ψαλμός 98]
Ἀλληλούϊα [γ΄]. Ἦχος α΄ [Ψαλμός 73].
***
Τό Σάββατο [Νεκρώσιμον]
Προκείμενον. Ἦχος πλ. β΄ [ Ψαλμός 31]
Ἀλληλούϊα [γ΄]. Ἦχος πλ. β΄ [Ψαλμός 64, 101].
α΄. Περίοδος Πεντηκοσταρίου
Ἡ καθημερινή ἀνάγνωση τοῦ κατά Ἰωάννην Εὐαγγελίου ἀπό τήν Δευτέρα τῆς Διακαινησίμου (κεφ. α΄, 18-28) (Πάσχα) καί τελειώνει τήν Παρασκευή πρό τῆς Πεντηκοστῆς, μέ δύο μόνο ἐξαιρέσεις, τήν Τρίτη τῆς Διακαινησίμου (Λουκᾶ 24, 12-35) καί τήν Πέμπτη τῆς Ἀναλήψεως (Λουκᾶ 24, 36-53). Τίς δύο αὐτές ἡμέρες διαβάζονται ἐπίκαιρες ἑορταστικές περικοπές ἀπό τό τέλος τοῦ κατά Λουκᾶν Εὐαγγελίου (Ἀνάσταση καί Ἀνάληψη).
Παράλληλα, καθ’ ὅλο τό διάστημα αὐτό, χωρίς καμμία ἀπολύτως ἐξαίρεση διαβάζονται οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων.
Τό διάστημα ἐκτείνεται στίς ἑπτά ἑβδομάδες τοῦ «Πεντηκοσταρίου».
β΄. Περίοδος Ματθαίου
Ἡ καθημερινή ἀνάγνωση τοῦ Κατά Ματθαῖον Εὐαγγελίου ἀρχίζει ἀπό τήν Δευτέρα τῆς Πεντηκοστῆς, ἀλλά τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα τῆς πρώτης αὐτῆς ἡμέρας εἶναι ἐπίκαιρο χάριν τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (Ματθαίου ιη΄, 18-20). Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τό Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα (Πρός Ἐφεσίους ε΄, 8-19 ). Ἡ «συνεχής» ἀνάγνωση ἀρχίζει ἀπό τήν Τρίτη αὐτῆς τῆς ἑβδομάδος, πού εἶναι ἡ Α΄ ἑβδομάδα τῆς περιόδου τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ματθαίου, καί ἐξακολουθεῖ μέχρι καί τῆς Παρασκευῆς τῆς ΙΑ΄ ἑβδομάδος. Οἱ καθημερινές τῶν ὑπολοίπων πέντε ἑβδομάδων αὐτῆς τῆς περιόδου ΙΒ΄-ΙΣΤ΄ καλύπτονται μέ ἀναγνώσματα ἀπό τά ὀκτώ πρῶτα κεφάλαια τοῦ κατά Μᾶρκον Εὐαγγελίου.
Παράλληλα διαβάζονται, ὅλες αὐτές τίς ἴδιες ἡμέρες περικοπές ἀπό τίς Ἐπιστολές τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, πρός Ρωμαίους, πρός Κορινθίους Α΄ καί Β΄ καί Πρός Ἐφεσίους. Οἱ ἑβδομάδες τοῦ «Ἀποστόλου» φέρουν, ἐπίσης, τούς ἰδίους ἀριθμούς μέ τίς ἑβδομάδες τοῦ «Εὐαγγελίου», δηλαδή Α΄-ΙΣΤ΄ (1ης μέχρι 16ης).
γ΄. Περίοδος Λουκᾶ
Ἀπό τήν ἑπομένη τῆς Κυριακῆς μετά τήν Ὕψωση τοῦ Σταυροῦ Δευτέρα, πού εἶναι ἡ πρώτη τῆς Α΄ ἑβδομάδος τῆς περιόδου τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ, ἀρχίζει ἡ ἀνάγνωση τοῦ κατά Λουκᾶν Εὐαγγελίου. Συνεχίζεται δέ ἐπί 12 ὁλόκληρες ἑβδομάδες, δηλαδή μέχρι τῆς Παρασκευῆς τῆς ΙΒ΄ ἑβδομάδος τῆς ἰδίας περιόδου.
Ἀπό τήν Δευτέρα τῆς ΙΓ΄ ἑβδομάδος μέχρι καί τῆς Παρασκευῆς τῆς Ἀπόκρεω δηλαδή ἐπί διάστημα ἕξ ἑβδομάδων, τά Εὐαγγελικά ἀναγνώσματα τῶν καθημερινῶν προέρχονται ἀπό τά ὑπόλοιπα κεφάλαια τοῦ κατά Μᾶρκον Εὐαγγελίου, πού δέν ἔχουν διαβασθεῖ στήν προηγούμενη περίοδο.
Τήν Δευτέρα, Τρίτη καί Πέμπτη τῆς Τυρινῆς διαβάζονται περικοπές ἀπό τό κατά Λουκᾶν Εὐαγγέλιο.
Παράλληλα, καθ’ ὅλες αὐτές τίς ἡμέρες (ἀπό τήν Δευτέρα ἕως τήν Παρασκευή) ὅλης αὐτῆς τῆς περιόδου, διαβάζονται περικοπές ἀπό τίς ὑπόλοιπες Ἐπιστολές τοῦ Παύλου (πρός Γαλάτας, πρός Ἐφεσίους, πρός Φιλιππησίους, πρός Κολοσσαεῖς, πρός Θεσσαλονικεῖς Α΄ καί Β΄, πρός Τιμόθεον Α΄ καί Β΄, πρός Τίτον καί πρός Ἑβραίους) καί ἀπό ὅλες τίς Καθολικές (Ἰακώβου, Α΄ καί Β΄, Πέτρου, Α΄, Β΄ καί Γ΄ Ἰωάννου καί Ἰούδα).
Οἱ ἑβδομάδες τοῦ «Ἀποστόλου» ἀριθμοῦνται ἐν συνεχείᾳ, δηλαδή ΙΖ΄- ΛΕ΄ (17η μέχρι 35ης).
δ΄.Περίοδος Μάρκου
Ἡ «ἐν συνεχείᾳ» καθημερινή (ἀπό Δευτέρα ἕως τήν Παρασκευή) ἀνάγνωση τοῦ κατά Μᾶρκον Εὐαγγελίου συμπληρώνεται, σύμφωνα μέ ὅσα λέχθηκαν προηγουμένως, σέ δύο χωριστά τμήματα, περιλαμβανόμενα στίς χρονικές περιόδους, πού φέρουν τά ὀνόματα τῶν Εὐαγγελιστῶν Ματθαίου καί Λουκᾶ. Δηλαδή, τά μέν ὀκτώ πρῶτα κεφάλαια διαβάζονται μεταξύ τῆς Δευτέρας τῆς ΙΒ΄ ἑβδομάδος καί τῆς Παρασκευῆς τῆς ΙΣΤ΄ ἑβδομάδος τοῦ Ματθαίου, τά δέ ὑπόλοιπα (πλήν τῶν τελευταίων, πού ἀναφέρονται στήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου) διαβάζονται μεταξύ τῆς Δευτέρας τῆς ΙΓ΄ ἑβδομάδος τοῦ Λουκᾶ καί τῆς Παρασκευῆς τῆς Ἀπόκρεω.
Αὐτή εἶναι ἡ «τάξις» τῆς καθημερινῆς ἀναγνώσεως τῆς Ἁγίας Γραφῆς, στήν ὁποία περιλαμβάνονται ὅλα τά βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης πλήν τῆς Ἀποκαλύψεως, ἡ ὁποία ἀποκλείσθηκε ἀπό τήν θεία λατρεία, ἐπειδή εἶναι συμβολική καί πολύ δυσνόητη. Αὐτό δέ τό διάγραμμα, πού ἀκολουθεῖ ἡ Ἐκκλησία μας γιά τήν ἀνάγνωση τῆς Ἁγίας Γραφῆς στήν λατρεία της, ἄν θέλουμε νά τό ἀκολουθήσουμε καί κατ’ ἰδίαν, δέν ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό τίποτε ἄλλο γιά τό πρόγραμμα ἀτομικῆς μελέτης τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ.
* * * * *
Β΄) Τά ἀναγνώσματα τοῦ Σαββάτου
Ὅπως γιά τίς Κυριακές ὅλου τοῦ ἔτους ἔχουμε μία εἰδική σειρά ἀναγνωσμάτων τῆς Καινῆς Διαθήκης, προφανῶς μέ ὁρισμένο διάγραμμα καί πρός ὁρισμένους σκοπούς τακτοποιημένη, ὅπως εἴπαμε, τοιουτοτρόπως ἔχουμε καί γιά τά Σάββατα μία παρόμοια εἰδική σειρά. Διότι καί τό Σάββατο παρέμεινε στήν πράξη τῆς Ἐκκλησίας μας ὡς ἡμέρα ἑορτάσιμη. Γιά τό λόγο αὐτό καί ἀπαγορεύθηκε ἡ νηστεία κατά τήν ἡμέρα αὐτή ἀπό τούς Ἱερούς Κανόνες «πλήν τοῦ ἑνός καί μόνου» τοῦ Μεγάλου Σαββάτου, καί τελεῖται πάντοτε κατ’ αὐτό ἡ θεία Λειτουργία (καί σ’ αὐτή ἀκόμη τήν περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς).
Καί ἡ σειρά αὐτή τῶν ἁγιογραφικῶν ἀναγνωσμάτων τῶν Σαββάτων ἀκολουθεῖ τήν ἰδία χρονολογική κατάταξη πού εἴδαμε στή σειρά τῶν Ἑβδομάδων τῶν Εὐαγγελιστῶν Ματθαίου, Μάρκου, Λουκᾶ. Ἑπομένως, ἔχουμε καί γιά τά Εὐαγγέλια περιόδους τῶν Σαββάτων, ἀντίστοιχες πρός τούς τέσσαρες Εὐαγγελιστές, μέ τήν παράλληλη ἀνάγνωση ἀπό τίς Πράξεις καί τίς Ἐπιστολές τῶν Ἀποστόλων, μέσα στά ἴδια χρονικά ὅρια, πού ἔχουν καθορισθεῖ.
α΄. Σάββατα περιόδου ἑβδομάδων Πεντηκοσταρίου
Οἱ περικοπές τοῦ κατά Ἰωάννην Εὐαγγελίου, μέ τίς ἀντίστοιχες περικοπές τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων, ἀρχίζουν ἀπό τό Σάββατο τῆς Διακαινησίμου καί ἐκτείνονται σέ ἑπτά Σάββατα, μέχρι καί τῆς παραμονῆς τῆς Πεντηκοστῆς. Τά ἀναγνώσματα ὅμως αὐτά τῆς περιόδου, ἰδίως ὅσον ἀφορᾶ τίς «Πράξεις», ἀποτελοῦν ὡς ἐπί τό πλεῖστον, συνέχεια τῶν ἀναγνωσμάτων τῶν ἄλλων ἡμερῶν τῆς ἑβδομάδος καί δέν εἶναι καθωρισμένα «κατ’ ἐκλογήν», ὅπως συμβαίνει στίς ἄλλες περιόδους.
β΄. Σάββατα περιόδου ἑβδομάδων Ματθαίου
Ἀπό τό Σάββατο μετά τήν Πεντηκοστή, παραμονή τῶν Ἁγίων Πάντων, ἀρχίζει σειρά τῶν ἀναγνωσμάτων ἐκ τοῦ κατά Ματθαῖον Εὐαγγελίου, ἡ ὁποία συνεχίζεται ἐπί δέκα ἑπτά Σάββατα. Πρόκειται δέ ἐδῶ περί ἐκλογῆς ὁρισμένων περικοπῶν ἀπό ὁρισμένα μόνον κεφάλαια τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Ματθαίου.
Παράλληλα διαβάζονται αὐτή τήν ἐποχή περικοπές, «κατ’ ἐκλογήν» ἐπίσης, ἀπό τίς Ἐπιστολές τοῦ Παύλου πρός Ρωμαίους καί Α΄ πρός Κορινθίους.
Ἡ περίοδος αὐτή διαρκεῖ (ὅπως καί ἡ περίοδος τῶν ἑβδομάδων) μέχρι τοῦ Σαββάτου πού προηγεῖται τοῦ πρό τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.
γ΄. Σάββατα περιόδου ἑβδομάδων Λουκᾶ
Τά Σάββατα πρό τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καί μετά τήν Ὕψωση ἔχουν ἰδιαίτερα, ἐπίκαιραγιά τήν ἑορτή, Ἀποστολικά καί Εὐαγγελικά ἀναγνώσματα. Τό δέ ἀμέσως ἑπόμενο Σάββατο ἀνήκει στήν περίοδο τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ, ἡ ὁποία περιέχει δέκα ὀκτώ ἐν ὅλω Σάββατα, συμπεριλαμβανομένων καί τῶν τοῦ Τριωδίου.
Παράλληλα διαβάζονται αὐτή τήν ἐποχή μέχρι καί τοῦ ΙΕ' Σαββάτου τοῦ Λουκᾶ (ΛΓ΄ τοῦ «Ἀποστόλου»), περικοπές ἀπό τίς Ἐπιστολές πρός Κορινθίους Α΄ καί Β΄, πρός Γαλάτας, Πρός Ἐφεσίους, πρός Κολοσσαεῖς καί πρός Τιμόθεον Β΄. Κατά δέ τά ἑπόμενα τρία Σάββατα τοῦ «Τριωδίου» διαβάζονται εἰδικές ἐπίκαιρες περικοπές ἀπό τήν πρός Τιμόθεον Α΄, τήν πρός Κορινθίους Α΄ καί τήν πρός Ρωμαίους.
δ΄. Σάββατα Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς
Κατά τά πέντε πρῶτα Σάββατα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς διαβάζονται περικοπές «κατ’ ἐκλογήν » ἀπό τό κατά Μᾶρκον Εὐαγγέλιο, τό δέ Σάββατο τοῦ Λαζάρου διαβάζεται ἡ σχετική ἐπίκαιρος περικοπή ἐκ τοῦ κατά Ἰωάννην (κεφ. ια΄, στίχ. 1-45).
Σάββατο Α΄ Ἑβδομάδος Νηστειῶν: Μάρκου β΄, 23-γ΄, 5
Σάββατο Β΄ Ἑβδομάδος Νηστειῶν: Μάρκου α΄, 35-44
Σάββατο Γ΄ Ἑβδομάδος Νηστειῶν: Μάρκου β΄, 14-17
Σάββατο Δ΄ Ἑβδομάδος Νηστειῶν: Μάρκου ζ΄, 31-37
Σάββατο Ε΄ Ἑβδομάδος Νηστειῶν: Μάρκου η΄, 27-31
Σάββατο τοῦ Λαζάρου: Ἰωάννου ια΄, 1-45
Οἱ ἑορτές τῶν Χριστουγέννων, τῶν Θεοφανείων καί τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἀποτελοῦν ἰδιαίτερους ἑορταστικούς κύκλους. Γιά τό λόγο αὐτό ἔχουν ἐπιλεγεῖ ἀναγνώσματα σχετιζόμενα μέ τήν ἑορτή.
Σάββατο πρό τῆς τοῦ Χριστοῦ Γεννήσεως
Ἀπόστολος: Πρός Γαλάτας η΄, 8-12
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ ιγ΄, 19-29
Σάββατο μετά τήν τοῦ Χριστοῦ Γέννησιν
Ἀπόστολος: Πρός Τιμόθεον Α΄, στ΄, 11-16
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου ιβ΄, 15-21
Σάββατο πρό τῶν Φώτων
Ἀπόστολος: Πρός Τιμόθεον Α΄, δ΄, 1-5, δ΄, 13-16
Εὐαγγέλιον : Ματθαίου γ΄, 1-6
Σάββατο μετά τά Φῶτα
Ἀπόστολος: Πρός Ἐφεσίους στ΄, 10-17
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου δ΄, 1-11
Σάββατο πρό τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ
Ἀπόστολος: Πρός Κορινθίους Α΄, β΄, 6-9
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου ι΄, 37-ια΄, 1
Σάββατο μετά τήν Ὕψωσιν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ
Ἀπόστολος: Πρός Κορινθίους Α΄, α΄, 26-31-β΄, 1-5
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου η΄, 21-30
* * * * *
Γ΄) Ἀπόστολοι καί Εὐαγγέλια τῶν Κυριακῶν
Ὅπως εἶναι γνωστό σέ κάθε θεία Λειτουργία διαβάζεται μία περικοπή ἀπό τίς Πράξεις ἤ τίς Ἐπιστολές τῶν Ἀποστόλων (ὁ Ἀπόστολος) καί μία περικοπή ἀπό τά Εὐαγγέλια (τό Εὐαγγέλιο). Ἔχουμε λοιπόν τέσσαρες περιόδους ἀναγνώσεως τῶν Ἱερῶν Εὐαγγελίων, ἰσαρίθμους πρός τούς τέσσαρες Εὐαγγελιστές, μέ τό ὄνομα τῶν ὁποίων καί χαρακτηρίζονται. Παράλληλα δέ μέ τήν ἀνάγνωση τῶν Ἱερῶν Εὐαγγελίων, προχωρεῖ ἀντιστοίχως καί ἡ ἀνάγνωση τῶν Πράξεων καί τῶν Ἐπιστολῶν τῶν Ἀποστόλων.
Εἴμαστε ὑποχρεωμένοι ἐδῶ ν’ ἀκολουθήσουμε τήν σειρά μέ τήν ὁποία οἱ περικοπές αὐτές εἶναι καταχωρισμένες στά εἰδικά λειτουργικά βιβλία τῆς Ἐκκλησίας μας, τόν « Ἀπόστολον» καί τό «Εὐαγγέλιον».
Ἡ σειρά δέ αὐτή, γιά μέν τά Ἀποστολικά ἀναγνώσματα ἀκολουθεῖ τήν τάξη, πού ἔχουν στόν Κανόνα (στήν Συλλογή) τῆς Καινῆς Διαθήκης τά Ἱερά Βιβλία, ἀπό τά ὁποῖα προέρχονται. Γιά τά Εὐαγγελικά ἀναγνώσματα ὅμως δέν τηρεῖται ἡ ἰδία τάξη, διότι ἀρχίζει ἀπό τό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιον, πού εἶναι τέταρτο στόν Κανόνα τῆς Καινῆς Διαθήκης προχωρεῖ στό κατά Ματθαῖον, πού εἶναι πρῶτο στόν Κανόνα, καί ἔπειτα στό κατά Λουκᾶν, τό τρίτο στήν σειρά τοῦ Κανόνος, καί τελειώνει μέ τό κατά Μᾶρκον, πού εἶναι δεύτερο στόν Κανόνα.
α΄. Περίοδος Πεντηκοσταρίου
Ἡ περίοδος τῆς ἀναγνώσεως τοῦ κατά Ἰωάννην Εὐαγγελίου ἀρχίζει ἀπό τήν θεία Λειτουργία τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα καί τελειώνει στήν θεία Λειτουργία τῆς Κυριακῆς τῆς Πεντηκοστῆς. Περιλαμβάνει, ἑπομένως, ὀκτώ Κυριακές, σέ κάθε μία ἀπό τίς ὁποῖες διαβάζεται ἡ σχετική πρός τό θέμα τῆς ἡμέρας περικοπή, κατά τήν ἑξῆς σειρά:
Κυριακή τοῦ Πάσχα
Στήν Ἀνάσταση: Μάρκου ιστ΄, 1-8
Στήν θεία Λειτουργία : Ἰωάννου α΄, 1-17
Στήν Β΄ Ἀνάσταση: Ἰωάννου κ΄, 19-25
Κυριακή τοῦ Θωμᾶ
Στόν Ὄρθρο: Κατά Ματθαῖον κη΄, 16-20 (Ἑωθινόν Α΄)
Στήν θεία Λειτουργία: Ἰωάννου κ΄, 19-31
Κυριακή τῶν Μυροφόρων
Στόν Ὄρθρο : Λουκᾶ κδ΄, 1-12 (Ἑωθινόν Δ΄)
Στήν θεία Λειτουργία : Μάρκου ιε΄, 43-ιστ΄, 8
Κυριακή τοῦ Παραλύτου
Στόν Ὄρθρο : Λουκᾶ κδ΄, 12-35 (Ἑωθινόν Ε΄)
Στήν θεία Λειτουργία : Ἰωάννου ε΄,1-15
Κυριακή τῆς Σαμαρείτιδος
Στόν Ὄρθρο : Ἰωάννου κ΄, 1-20 (Ἑωθινόν Ζ΄)
Στήν θεία Λειτουργία : Ἰωάννου δ΄, 5-42
Κυριακή τοῦ Τυφλοῦ
Στόν Ὄρθρο : Ἰωάννου κ΄, 11-18 (Ἑωθινόν Η΄)
Στήν θεία Λειτουργία : Ἰωάννου θ, 1-38
Κυριακή τῶν Ἁγίων Πατέρων
Στόν Ὄρθρο : Ἰωάννου κα΄, 1-14 (Ἑωθινόν Γ΄ )
Στήν θεία Λειτουργία : Ἰωάννου ιζ΄, 1-13
Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς
Στόν Ὄρθρο : Ἰωάννου κ΄, 19-31 (Ἑωθινόν Θ΄)
Στήν θεία Λειτουργία : Ἰωάννου ζ΄, 37-52 – η΄,12
Παραλλήλως διαβάζονται κατά τήν περίοδο αὐτή περικοπές ἀπό τίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, κατά τό πλεῖστον ἀντίστοιχοι, ὡς πρός τήν ἔννοιαν, τῶν Εὐαγγελικῶν ἀναγνωσμάτων.
Κυριακή τοῦ Πάσχα: Πράξεων α΄,1-8
Κυριακή τοῦ Θωμᾶ : Πράξεων ε΄,12-20
Κυριακή τῶν Μυροφόρων : Πράξεων στ΄,1-7
Κυριακή τοῦ Παραλύτου : Πράξεων θ΄,32-42
Κυριακή τῆς Σαμαρείτιδος : Πράξεων ια΄,19-30
Κυριακή τοῦ Τυφλοῦ : Πράξεων ιστ΄, 16-34
Κυριακή τῶν Ἁγίων Πατέρων : Πράξεων κ΄, 16-18, 28-36
Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς : Πράξεων β΄,1-11
Περίοδος Κυριακῶν Ματθαίου
Ἡ εὐθύς μετά τήν Πεντηκοστή Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων χαρακτηρίζεται ὡς «Α΄ Κυριακή τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ματθαίου», διότι πράγματι εἶναι ἡ πρώτη Κυριακή κατά τήν ὁποία διαβάζεται τό κατά Ματθαῖον Εὐαγγέλιο. Ἀκολουθοῦν ἄλλες δεκαέξ Κυριακές, κατά τίς ὁποῖες διαβάζονται ἐπίσης περικοπές ἀπό τό ἴδιο Εὐαγγέλιο. Δέν συμπληρώνεται ὅμως ὅλη αὐτή ἡ σειρά τῶν δεκαεπτά Κυριακῶν, ὅταν τό Πάσχα συμπέσει ὄψιμα, διότι ὁπωσδήποτε πρέπει ἡ ἀνάγνωση τοῦ κατά Ματθαῖον νά σταματήσει τήν Κυριακή πού προηγεῖται τῆς Κυριακῆς πρό τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.
Εὐαγγελικά ἀναγνώσματα:
Α΄ Κυριακή Ματθαίου ἤ τῶν Ἁγίων Πάντων: Ματθαίου ι΄, 32-33·37-38, ιθ΄, 27-30
Β΄ Κυριακή Ματθαίου : Ματθαίου δ΄, 18-23
Γ΄ Κυριακή Ματθαίου : Ματθαίου στ΄, 22-33
Δ΄ Κυριακή Ματθαίου: Ματθαίου η΄, 5-13
Ε΄ Κυριακὴ Ματθαίου: Ματθαίου η΄, 28-θ΄,1
ΣΤ΄ Κυριακή Ματθαίου: Ματθαίου θ΄, 1-8
Ζ΄ Κυριακή Ματθαίου: Ματθαίου θ΄, 27-35
Η΄ Κυριακή Ματθαίου: Ματθαίου ιδ΄,14-22
Θ΄ Κυριακή Ματθαίου: Ματθαίου ιδ΄, 22-34
Ι΄ Κυριακή Ματθαίου: Ματθαίου ιζ΄,14-23
ΙΑ΄ Κυριακή Ματθαίου: Ματθαίου ιη΄,23-35
ΙΒ΄ Κυριακή Ματθαίου: Ματθαίου ιθ΄,16-26
ΙΓ΄ Κυριακή Ματθαίου: Ματθαίου κα΄, 33-42
ΙΔ΄ Κυριακή Ματθαίου: Ματθαίου κβ΄, 1-14
ΙΕ΄ Κυριακή Ματθαίου: Ματθαίου κβ΄, 35-46
ΙΣΤ΄ Κυριακή Ματθαίου: Ματθαίου κε΄,14-30
ΙΖ΄ Κυριακή Ματθαίου: Ματθαίου ιε΄, 21-28
Παράλληλα πρός τό κατά Ματθαῖον Εὐαγγέλιον (ἐκτός ἀπό τήν Α΄ Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων, πού διαβάζεται χάρη τῆς ἑορτῆς εἰδική περικοπή ἀπό τήν πρός Ἑβραίους Ἐπιστολή (κεφ. ια΄, 33-ιβ΄, 2) αὐτή τήν ἐποχή διαβάζονται περικοπές ἀπό τίς ἑξῆς Ἐπιστολές τοῦ Ἀποστόλου Παύλου:
Πρός Ρωμαίους, ἀπό τῆς Β΄ μέχρι καί τῆς Ζ΄ Κυριακῆς ἤτοι
Β΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Ρωμαίους β΄,10-16
Γ΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Ρωμαίους ε΄,1-10
Δ΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Ρωμαίους στ΄,18-23
Ε΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Ρωμαίους ι΄,1-10
ΣΤ΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Ρωμαίους ια΄, 6-14
Ζ΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Ρωμαίους ιε΄, 1-7
Πρός Κορινθίους Α΄, ἀπό τῆς Η΄ μέχρι καί τῆς ΙΓ’ Κυριακῆς, ἤτοι:
Η΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Κορινθίους Α΄ α΄,10-17
Θ΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Κορινθίους Α΄ γ΄,9-17
Ι΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Κορινθίους Α΄ δ΄, 9-16
ΙΑ΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Κορινθίους Α΄ θ΄, 2-12
ΙΒ΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Κορινθίους Α΄ ιε΄, 1-11
ΙΓ΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Κορινθίους Α΄ ιστ΄, 13-94
Πρός Κορινθίους Β΄, ἀπό τῆς ΙΔ΄ μέχρι καί τῆς ΙΖ΄ Κυριακῆς, ἤτοι:
ΙΔ΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Κορινθίους Β΄ α΄, 21-2,4
ΙΕ΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Κορινθίους Β΄ δ΄, 6-15
ΙΣΤ΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Κορινθίους Β΄ στ΄, 1-10
ΙΖ΄ Κυριακή Ματθαίου : Πρός Κορινθίους Β΄ στ΄, 16-ζ΄,1
Περίοδος Κυριακῶν Λουκᾶ
Τήν Κυριακή πρό τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καθώς καί τήν Κυριακή μετά τήν Ὕψωση, διαβάζονται περικοπές σχετικές πρός τήν Ἑορτή (πρός Γαλάτας στ΄,11-12, Ἰωάννου γ΄,13-17 καί πρός Γαλάτας β΄,16-20, Μάρκου η΄,34-θ΄,1). Ἡ δέ ἀμέσως ἑπόμενη Κυριακή, ὕστερα ἀπό τήν Κυριακή μετά τήν Ὕψωση χαρακτηρίζεται ὡς ἡ «Α΄ Κυριακή τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ», διότι ἀρχίζουν τά κατά Κυριακή ἀναγνώσματα ἀπό τό κατά Λουκᾶν Εὐαγγέλιον. Ἀκολουθοῦν δέ ἄλλες δέκα τέσσαρες Κυριακές, κατά τίς ὁποῖες, ἐπίσης, ἐξακολουθεῖ ἡ ἀνάγνωση τοῦ ἰδίου Εὐαγγελίου.
Εὐαγγελικά ἀναγνώσματα
Α΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ ε΄,1-11
Β΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ στ΄, 31-36
Γ΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ ζ΄,11-16
Δ΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ η΄, 4-15
Ε΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ ιστ΄,19-31
ΣΤ΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ η΄, 26-39
Ζ΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ η΄, 41-56
Η΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ ι΄, 25-37
Θ΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ ιβ΄,16-21
Ι΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ ιγ΄,10-17
ΙΑ΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ ιδ΄,16-24
ΙΒ΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ ιζ΄,12-19
ΙΓ ΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ ιη΄,18-27
ΙΔ΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ ιη΄, 35-43
ΙΕ΄ Κυριακή Λουκᾶ: Λουκᾶ ιθ΄,1-10
Ἀποστολικά ἀναγνώσματα
Ἀντιστοίχως διαβάζονται αὐτή τήν περίοδο περικοπές ἀπό τίς ἑξῆς Ἐπιστολές τοῦ Ἀποστόλου Παύλου:
Πρός Κορινθίους Β΄, τήν Α΄ καί Β΄ Κυριακή ἤτοι:
Α΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Κορινθίους Β΄ θ΄, 6-11
Β΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Κορινθίους Β΄ ια΄, 31-ιβ΄,9
Πρός Γαλάτας, τήν Γ΄, Δ΄ καί Ε΄ Κυριακή.
Γ΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Γαλάτας α΄, 11-19
Δ΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Γαλάτας β΄,16-20
Ε΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Γαλάτας στ΄,11-18
Πρός Ἐφεσίους, ἀπό τῆς Ζ΄ μέχρι τῆς Ι΄ Κυριακῆς.
ΣΤ΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Ἐφεσίους β΄, 4-10
Ζ΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Ἐφεσίους β΄,14-22
Η΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Ἐφεσίους δ΄,1-7
Θ΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Ἐφεσίους ε΄, 8-19
Ι΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Ἐφεσίους στ΄,10-17
Πρός Κολοσσαεῖς, τήν ΙΑ΄, ΙΒ΄ καί ΙΓ΄ Κυριακή.
ΙΑ΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Κολοσσαεῖς α΄,12-18
ΙΒ΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Κολοσσαεῖς γ΄, 4-11
ΙΓ΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Κολοσσαεῖς γ΄,12-16
Πρός Τιμόθεον Α΄, τήν ΙΔ΄ καί ΙΕ΄ Κυριακήν.
ΙΔ΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Τιμόθεον Α΄ α΄, 15-17
ΙΕ΄ Κυριακή Λουκᾶ : Πρός Τιμόθεον Α΄ δ΄, 9-15
Σημειωτέον, ὅτι στόν «Ἀπόστολον» ἡ ἀρίθμηση αὐτῶν τῶν Κυριακῶν συνεχίζεται καί χαρακτηρίζονται, ἑπομένως, αὐτές κατά σειρά ΙΗ΄-ΛΒ΄ (δεκάτη ὀγδόη -τριακοστή δευτέρα).
Περίοδος Κυριακῶν τοῦ Τριωδίου
Ἡ ἐπακολουθοῦσα περίοδος τοῦ Τριωδίου, τῆς ὁποίας ἡ ἔναρξη καθορίζεται ἀπό τήν ἡμερομηνίσ τοῦ Πάσχα τοῦ ἰδίου ἔτους, περιλαμβάνει τίς ἑξῆς τέσσαρες Κυριακές:
α΄) Τελώνου καί Φαρισαίου : Λουκᾶ ιη΄,10-14
β΄) Ἀσώτου : Λουκᾶ ιε΄, 11-32
γ΄) Ἀπόκρεω : Ματθαίου κε΄, 31-46
δ΄) Τυροφάγου : Ματθαίου στ΄, 14-21
Ἀπό αὐτές οἱ δύο πρῶτες χαρακτηρίζονται ὡς ΙΣΤ΄ καί ΙΖ΄ Κυριακές τοῦ Λουκᾶ καί διαβάζονται κατ’ αὐτές οἱ σχετικές περικοπές τοῦ Εὐαγγελίου του. Στίς δύο τελευταῖες ἡ ἐπίκαιρη γιά τήν ἡμέρα Εὐαγγελική περικοπή προέρχεται ἀπό τό Κατά Ματθαῖον Εὐαγγέλιον (κεφ. κε΄, στίχ. 31-46 καί κεφ. στ΄, στίχ. 14-21).
Τίς Κυριακές αὐτές τοῦ Τριωδίου οἱ Ἀποστολικές περικοπές εἶναι ἐκτός οἱασδήποτε σειρᾶς, διότι ἀκολουθοῦν τήν σκοπιμότητα τῆς ἐπικαιρότητος. Προέχονται δέ, κατά σειρά
ἀπό τήν πρός Τιμόθεον Β΄ Ἐπιστολή (γ΄, στίχ. 10-15), ἀπό τήν πρός Κορινθίους Α΄ ( στ΄, στίχ. 12-20 καί η΄, στίχ. 8 - θ΄, 2),
καί ἀπό τήν πρός Ρωμαίους (ιγ΄, στίχ. 11 - ιδ΄, στίχ. 4).
Περίοδος Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς
Ὡς περίοδος τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Μάρκου χαρακτηρίζεται ἡ περίοδος τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Κατά τήν περίοδο δέ αὐτή, ἡ ὁποία περιλαμβάνει τίς πέντε πρῶτες Κυριακές τῶν Νηστειῶν διαβάζονται, πράγματι, στήν θεία Λειτουργία περικοπές ἀπό τό κατά Μᾶρκον Εὐαγγέλιο, πλήν τῆς Α’ Κυριακῆς.
Κατά τήν Κυριακή αὐτή ἡ ὁποία ἑορτάζεται ὡς ἡμέρα τῆς Ὀρθοδοξίας, διαβάζεται χάριν αὐτῆς ἐπίκαιρος περικοπή ἀπό τό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιο (κεφ. α΄, στίχ. 18-42).
Τά εὐαγγελικά ἀναγνώσματα τῆς περιόδου αὐτῆς εἶναι:
Κυριακή Α΄ Νηστειῶν τῆς Ὀρθοδοξίας : Ἰωάννου α΄,44-52
Κυριακή Β΄ Νηστειῶν : Μάρκου β΄,1-12
Κυριακή Γ΄ Νηστειῶν : Μάρκου η΄, 34-θ΄,1
Κυριακή Δ΄ Νηστειῶν : Μάρκου θ΄,17-31
Κυριακή Ε΄ Νηστειῶν : Μάρκου ι΄, 32-45
Παράλληλα πρός τά Εὐαγγελικά αὐτά ἀναγνώσματα, διαβάζονται περικοπές ἀπό τήν Πρός Ἑβραίους ἐπιστολή, στήν θεία Λειτουργία τῶν πέντε Κυριακῶν αὐτῆς τῆς περιόδου, τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.
Κυριακή Α΄ Νηστειῶν : Πρός Ἑβραίους ια΄, 24-26· 32-40
Κυριακή Β΄ Νηστειῶν : Πρός Ἑβραίους α΄,10-β΄,3
Κυριακή Γ΄ Νηστειῶν (Σταυροπροσκυνήσεως) : Πρός Ἑβραίους δ΄,14-ε΄,6
Κυριακή Δ΄ Νηστειῶν : Πρός Ἑβραίους στ΄,13-20
Κυριακή Ε΄ Νηστειῶν : Πρός Ἑβραίους θ΄,11-14
Σημειώνουμε ὅτι στόν Ὄρθρο συνεχίζεται ἡ κατά σειρά ἀνάγνωση τῶν Ἐωθινῶν Εὐαγγελίων.
Εἶναι αὐτονόητο, ὅτι ἡ Ἐκκλησία κατά καθορισμό καί τήν τοποθέτηση ὅλων αὐτῶν τῶν Κυριακῶν Ἁγιογραφικῶν ἀναγνωσμάτων τῆς Καινῆς Διαθήκης εἶχε ὑπ’ ὄψη τίς ἀνάγκες τῆς διδασκαλίας τῶν Χριστιανῶν. Διότι οἱ περικοπές ἀποτελοῦσαν καί παλαιότερα, καί σήμερα, τήν βάση καί τήν ἀφετηρία τοῦ θείου Κηρύγματος, πού εἶναι ἀπαραίτητο στοιχεῖο τῆς δημόσιας λατρείας μας, καί, πρωτίστως τῆς θείας Λειτουργίας.
Περίοδος Μηνολογίου
Σεπτέμβριος
Ἀρχή τῆς Ἰνδίκτου (1 Σεπτεμβρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Τιμόθεον β΄,1-7
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ δ΄,16-22
Γενέθλιον τῆς Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Φιλιππισίους β΄,5-11
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ ι΄,38-42· ια΄,27-28
Κυριακή πρό τῆς Ὑψώσεως
Ἀπόστολος : Πρός Γαλάτας στ΄, 11-18
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου γ΄, 13-17
Ὕψωσις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ (14 Σεπτεμβρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Κορινθίους Α΄ α΄,18-24
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου ιθ΄,6-11· ιγ΄-20· 25-28.30
Κυριακή μετά τήν Ὕψωσιν
Ἀπόστολος : Πρός Γαλάτας β΄,16-20
Εὐαγγέλιο : Μάρκου η΄, 34-9,1
Ὀκτώβριος
Κυριακή τῶν Πατέρων τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου
Ἀπόστολος : Πρός Τίτον γ΄, 8-15
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ η΄, 4-15
Δημητρίου Μεγαλομάρτυρος (26 Ὀκτωβρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Τιµόθεον Β΄ β΄, 1-10
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου ιε΄,17-ιστ΄, 2
Νοέµβριος
Μιχαήλ καί Γαβριήλ τῶν Ἀρχιστρατήγων (8 Νοεμβρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους β΄, 2-10
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ ι΄, 16-21
Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόµου (13 Νοεμβρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους ζ΄, 26-η΄, 2
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου ι΄, 9-16
Φιλίππου τοῦ Ἀποστόλου (14 Νοεμβρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Κορινθίους Α΄ δ΄, 9-16
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου α΄, 44-52
Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους θ΄, 1-7
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ ι΄, 38-42· ια΄, 27-28
Αἰκατερίνης Μεγαλομάρτυρος (25 Νοεμβρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Γαλάτας γ΄, 23-δ΄, 5
Εὐαγγέλιο : Μάρκου ε΄, 24-34
Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου (30 Νοεμβρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Κορινθίους Α΄, δ΄, 9-16
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου α΄, 35-52
Δεκέμβριος
Βαρβάρας Μεγαλομάρτυρος (4 Δεκεμβρίου)- Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ
Ἀπόστολος : Πρός Γαλάτας γ΄, 23-4,5
Εὐαγγέλιο : Μάρκου ε΄, 24-34
Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου (5 Δεκεμβρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Γαλάτας ε΄, 22-στ΄, 2
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου ια΄, 27-30
Ἁγίου Νικολάου (6 Δεκεμβρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους ιγ΄, 17-21
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ στ΄, 17-23
Ἁγίου Σπυρίδωνος (12 Δεκεμβρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Ἐφεσίους ε΄, 8-19
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου ι΄, 9-16
Κυριακή τῶν Προπατόρων
Ἀπόστολος : Πρός Κολλοσσαεῖς γ΄, 4-11
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ ιδ΄, 16-24
Κυριακή πρό τῆς Χριστοῦ Γεννήσεως
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους ια΄, 9-10· 32-40
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου α΄, 1-25
Παραμονή τῆς Χριστοῦ Γεννήσεως (24 Δεκεμβρίου)
Στίς Ὧρες:
Α΄ Ὥρα Πρός Ἑβραίους α΄, 1-12-Ματθαίου α΄, 18-25
Γ΄ Ὥρα Πρός Γαλάτας γ΄, 23-δ΄, 5-Λουκᾶ β΄,1-20
ΣΤ΄ Ὥρα Πρός Ἑβραίους α΄, 10-β΄, 3-Ματθαίου β΄,1-12
Θ΄ Ὥρα Πρός Ἑβραίους β΄,11-18-Ματθαίου β΄,13-23
Στήν Λειτουργία Πρός Ἑβραίους α΄,1-12-Λουκᾶ β΄,1-20
Ἡ κατά σάρκα Γέννηση τοῦ Κυρίου (25 Δεκεμβρίου)
Στόν Ὄρθρο
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου α΄,18-25
Στήν Λειτουργία
Ἀπόστολος : Πρός Γαλάτας δ΄,4-7
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου β΄,1-12
Σύναξις τῆς Θεοτόκου (26 Δεκεμβρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους β΄,11-18
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου β΄,13-23
Στεφάνου Πρωτοµάρτυρος (27 Δεκεμβρίου)
Ἀπόστολος : Πράξεων στ΄, 8-7,5
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου κα΄, 33-42
Κυριακή µετά τήν Χριστοῦ Γέννησιν
Ἀπόστολος : Πρός Γαλάτας α΄,11-19
Εὐαγγέλιο : Ματθαῖον β΄, 13-23
Ἰανουάριος
Περιτομή Κυρίου, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου (1 Ἰανουαρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Κολλοσσαεῖς β΄, 8-12
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ β΄, 20-21· 40-52
Κυριακή πρό τῶν Φώτων
Ἀπόστολος : Πρός Τιµόθεον δ΄, 5-8
Εὐαγγέλιον : Μάρκου α΄, 1-8
Παραμονή τῶν Φώτων (5 Ἰανουαρίου)
Στίς Ὧρες
Α΄ Ὥρα: Πράξεων ιγ΄, 25-32- Ματθαίου γ΄,1-6
Γ΄ Ὥρα: Πράξεων ιθ΄,1-8-Μάρκου α΄,1-8
ΣΤ΄ Ὥρα: Πρός Ρωμαίους στ΄, 3-11 Μάρκου α΄, 9-11
Θ΄ Ὥρα: Πρός Τίτον β΄,11-14· 3,4-7 – Λουκᾶ γ΄,1-18
Στήν Λειτουργία
Ἀπόστολος : Πρός Κορινθίους Α΄, θ΄, 19-27
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ γ΄, 1-18
Τά Φῶτα (6 Ἰανουαρίου)
Στόν Μέγα Ἁγιασμό
Ἀπόστολος : Πρός Κορινθίους ι΄, 1-4
Εὐαγγέλιο : Μάρκου α΄, 9-11
Στόν Ὄρθρο Μάρκου α΄, 9-11
Στήν Λειτουργία
Ἀπόστολος : Πρός Τίτον β΄, 11-14· γ΄, 4-7
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου γ΄, 13-17
Σύναξη Ἰωάννου Βαπτιστοῦ (7 Ἰανουαρίου)
Ἀπόστολος : Πράξεων ιθ΄, 1-8
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου α΄, 29-34
Κυριακή μετά τά Φῶτα
Ἀπόστολος : Πρός Ἐφεσίους δ΄, 7-13
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου δ΄, 12-17
Ἁγίου Ἀντωνίου (17 Ἰανουαρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους ιγ΄, 17-21
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ στ΄, 17-93
Ἅγιου Ἀθανασίου (18 Ἰανουαρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους ιγ΄, 7-16
Εὐαγγέλιο : Ματθαῖον ε΄, 14-19
Εὐθυµίου τοῦ Μεγάλου (20 Ἰανουάαρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Κορινθίους Β΄ δ΄, 6-15
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ στ΄,17-23
Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου (25 Ἰανουαρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους ζ΄, 26-8,2
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου ι΄, 9-16
Τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν (30 Ἰανουαρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους ιγ΄, 7-16
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου ε΄, 14-19
Φεβρουάριος
Ὑπαπαντή τοῦ Κυρίου (2 Φεβρουαρίου)
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους ζ΄,7 -17
Εὐαγγέλιον : Λουκᾶ β΄, 22-40
Μάρτιος
Τῶν 40 Μαρτύρων
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους ιβ΄, 1-10
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου κ΄, 1-16
Ὁ Εὐαγγελισμός τῆς Θεοτόκου (25 Μαρτίου)
Ἀπόστολος : Πρός Ἑβραίους β΄, 11-18
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ α΄, 24-38
Ἀπρίλιος
Γεωργίου Τροπαιοφόρου (23 Ἀπριλίου)
Ἀπόστολος : Πράξεων ιβ΄, 1-11
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου ιε΄, 17-ιστ΄, 2
Μάϊος
Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου (8 Μαΐου)
Ἀπόστολος : Α΄ Ἰωάννου α΄, 1-7
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου ιθ΄, 25-27· κα΄, 24-25
Κωνσταντίνου καί Ἑλένης (21 Μαΐου)
Ἀπόστολος : Πράξεων κστ΄,1· 12-20
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου ι΄,1-9
Ἰούνιος
Γενέθλιον τοῦ Τιμίου Προδρόμου (24 Ἰουνίου)
Ἀπόστολος : Πρός Ρωµαίους ιγ΄, 11-ιδ΄, 4
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ α΄,1-25· 57-68· 76-80
Πέτρου καί Παύλου (29 Ἰουνίου)
Ἀπόστολος : Πρός Κορινθίους Β΄, ια΄, 21-ιβ΄, 9
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου ιστ΄,13-19
Σύναξη τῶν 12 Ἀποστόλων (30 Ἰουνίου)
Ἀπόστολος : Πρός Κορινθίους Α΄ δ΄, 9-16
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου θ΄, 36· ι΄, 1-8
Ἰούλιος
Εὐφημίας Μεγαλομάρτυρος (11 Ἰουλίου)
Ἀπόστολος : Πρός Κορινθίους στ΄, 1-10
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ ζ΄, 36-50
Κυριακή τῶν Πατέρων τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου
Ἀπόστολος : Πρός Τίτον γ΄, 8-15
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου ε΄, 14-19
Ἠλίου τοῦ Προφήτου (20 Ἰουλίου)
Ἀπόστολος : Ἰακώβου ε΄,10-20
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ δ΄, 22-30
Παντελεήμονος τοῦ Ἰαματικοῦ
Ἀπόστολος : Β΄ Πρός Τιμόθεον β΄, 1-10
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ κα΄, 12-19
Αὔγουστος
Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος
Ἀπόστολος : Β΄ Πέτρου α΄, 10-19
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου ιζ΄, 1-9
Κοίμηση τῆς Θεοτόκου (15 Αὐγούστου)
Ἀπόστολος : Πρός Φιλιππησίους β΄, 5-11
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ ι΄, 35-42· ια΄, 27-98
Ἀποτομή τῆς κεφαλῆς τοῦ Προδρόµου
Ἀπόστολος : Πράξεων ιγ΄, 25-32
Εὐαγγέλιο : Μάρκου στ΄, 14-30
Ἀπόστολοι καί Εὐαγγέλια σέ διάφορες περιστάσεις
Στό Ἅγιο Βάπτισμα
Ἀπόστολος : Πρός Ρωμαίους στ΄, 3-11
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου κη΄, 16-20
Στό Γάμο
Ἀπόστολος : Πρός Ἐφεσίους ε΄, 20-33
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου β΄, 1-11
Στήν Ἐξόδιο Ἀκολουθία
Ἀπόστολος : Πρός Θεσσαλονικεῖς δ΄, 13-17
Εὐαγγέλιο : Ἰωάννου ε΄, 24-30
Στό Ἅγιο Εὐχέλαιο
- Ἀπόστολος : Ἰακώβου ε΄, 10-16
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ ι΄, 25-37
2)Ἀπόστολος : Πρός Ρωμαίους ιε΄, 1-7
Εὐαγγέλιο : Λουκᾶ ιθ΄, 1-10
3)Ἀπόστολος : Πρός Κορινθίους ιβ΄, 27-ιγ΄, 8
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου ι΄,1·5-8
4)Ἀπόστολος : Πρός Κορινθίους Β΄, στ΄, 16-ζ΄, 1
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου ιη΄,14-23
5) Ἀπόστολος : Πρός Κορινθίους α΄, 8-11
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου κε΄, 1-13
6) Ἀπόστολος : Πρός Γαλάτας ε΄, 22-στ΄, 2
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου ιε΄, 21-28
7) Ἀπόστολος : Πρός Θεσσαλονικεῖς ε΄,14-23
Εὐαγγέλιο : Ματθαίου θ΄, 9-13
Στήν θεία Λειτουργία τήν ὥρα πού οἱ λειτουργοί μεταλαμβάνουν τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων καί οἱ πιστοί προσεύχονται προετοιμαζόμενοι νά μεταλάβουν καί αὐτοί ψάλλεται τό Κοινωνικό. Τά Κοινωνικά εἶναι στίχοι ἀπό τούς Ψαλμούς:
Τῶν Κυριακῶν: Ψαλμός ρμη (148)
***
Τῶν Καθημερινῶν
Σέ ἡμέρες πού δέν ὑπάρχει ἑορτή
Τήν Δευτέρα [Τῶν Ἀσωμάτων]
[Ψαλμός 103].
***
Τήν Τρίτη [Τοῦ Προδρόμου]
[Ψαλμός 111].
***
Τήν Τετάρτη [Τῆς Θεοτόκου]
[Ψαλμός 115].
***
Τήν Πέμπτη [Τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων]
[ Ψαλμός 18].
***
Τήν Παρασκευή [Σταυρώσιμον]
[ Ψαλμός 18] ἤ [ Ψαλμός 4]
***
Τό Σάββατο [Νεκρώσιμον]
[ Ψαλμός 32] ἤ [Ψαλμός 64, 101].
Κατά τίς Δεσποτικές, Θεομητορικές καί στίς ἑορτές τῶν μνημῶν τῶν ἑορταζομένων Ἁγίων ψάλλεται ἰδιαίτερο Κοινωνικό.
* * * * *
5) Στήν Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ
Ἡ «Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ» ἀρχίζει μέ τόν περίφημο «Προοιμιακό» Ψαλμό, τόν 103ο, στόν ὁποῖο ἐξυμνεῖται μέ τόν ἀριστουργηματικώτερο τρόπο ἡ δημιουργία τοῦ κόσμου καί ἡ θεία Πρόνοια. Στόν Ἑσπερινό ἀναγινώσκονται καί τό ἐνδιάτακτο Κάθισμα τοῦ Ψαλτηρίου ἐκτός τοῦ Ἑσπερινοῦ τῶν Κυριακῶν καί τῆς Διακαινησίμου Ἑβδομάδας.
Ἀκολουθοῦν δέ οἱ Ψαλμοί 140ός (τό «Κύριε ἐκέκραξα... Κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου...») καί 141ος ( «Φωνῇ μου πρὸς Κύριον ἐκέκραξα...») πού ψάλλονται στόν ἦχο τῶν πρώτων τροπαρίων τοῦ Ἑσπερινοῦ, καθώς καί οἱ Ψαλμοί 129ος καί 116ος πού παρεμβάλλονται συνήθως κατά στίχους μεταξύ τῶν τροπαρίων.
Στόν Ἑσπερινό ἐπίσης τά λεγόμενα «Προκείμενα» πού ψάλλονται μετά τό «Φῶς ἱλαρόν...», εἶναι στίχοι ἀπό διαφόρους Ψαλμούς.
Τό Σάββατο (ἑσπέρας)
Ψαλμός Ϟβ´ (92)
Τήν Κυριακή (ἑσπέρας)
Ψαλμός ρλγ΄ (133)
Τήν Δευτέρα (ἑσπέρας)
Ψαλμός δ΄ (4)
Τήν Τρίτη (ἑσπέρας)
Ψαλμός κβ´ (22)
Τήν Τετάρτη (ἑσπέρας)
Ψαλμός νγ´ (53)
Τήν Πέμπτη (ἑσπέρας)
Ψαλμός ρκ´ (120)
Τήν Παρασκευή (ἑσπέρας)
Ψαλμός νη´ (58)
Στίς ἑορτές τῶν Χριστουγέννων, τοῦ Πάσχα,
τοῦ Θωμᾶ καί τῆς Πεντηκοστῆς
Ψαλμός οστ´ (76)
Στίς ἑορτές τῶν Θεοφανείων, τῆς Ἀναλήψεως, τῆς Μεταμορφώσεως καί τῆς Ὑψώσεως τοῦ Σταυροῦ
Ψαλμός ργ´ (113)
Στό τέλος ἔχουμε στά λεγόμενα «Ἀπόστιχα» τροπάρια, τῶν ὁποίων προτάσσονται στίχοι ἀπό διαφόρους Ψαλμούς, πού ποικίλλουν ἀναλόγως τῆς ἑορτῆς.
Ἡ προσευχή τοῦ Συμεών, «Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν Σου, Δέσποτα...», περιεχομένη καί αὐτή στό κατά Λουκᾶ Εὐαγγέλιο (κεφ. 2ο, στίχ. 29-82), εἶναι ἡ εὐχαριστήριος καί προφητική προσευχή, πού ἀπηύθυνε πρός τόν Θεό ὁ δίκαιος Συμεών, ὅταν δέχθηκε στίς ἀγκάλες του, ὡς βρέφος 40ήμερον, τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Ἐκφράζει τήν ἱκανοποίηση τοῦ δικαίου καί εὐσεβοῦς ἐκείνου γέροντος, πού ἀξιώθηκε νά δεῖ πραγματοποιούμενο τό ὄνειρό του καί νά ὑποδεχθεῖ τόν Σωτήρα, τοῦ Ὁποίου προλέγει τό ἔργο, μέ μία παγκόσμια καί οἰκουμενική εὐρύτητα, ἄγνωστη στούς Ἑβραίους τῆς ἐποχῆς του. Ἡ ὅλη διήγηση τοῦ γεγονότος τῆς παρουσιάσεως στόν Ναό τοῦ Θείου Βρέφους, πού ἀποτελεῖ καί τό θέμα τῆς ἑορτῆς τῆς «Ὑπαπαντῆς (2 Φεβρουαρίου), περιέχεται, ἐπίσης, στό κατά Λουκᾶ Εὐαγγέλιο (κεφ. 2ο, στίχ. 22-39).
Στήν Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ τῶν Δεσποτικῶν, Θεομητορικῶν καί μνημῶν τῶν ἑορταζομένων Ἁγίων μετά τήν Εἴσοδο ἀναγινώσκονται περικοπές ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη ὡς ἑξῆς :
1 Σεπτεμβρίου-Ἀρχή τῆς Ἰνδίκτου
α΄. Ἡσαΐου ξα΄, 1-10
β΄. Λευϊτικό κστ΄, 3-12, 14-17,19-20,22,23,40β-41α
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 7-15
8 Σεπτεμβρίου-Τό Γενέθλιο τῆς Θεοτόκου
α΄. Γενέσεως κη΄, 10-17
β΄.Ἰεζεκιήλ μγ΄, 27-μδ΄, 4
γ΄. Παροιμιῶν θ΄, 1-11
13 Σεπτεμβρίου-Ἐγκαίνια Ναοῦ Ἀναστάσεως –
Προεόρτια Ὑψώσεως Τιμίου Σταυροῦ
α΄. Γ΄ Βασιλειῶν η΄, 22-23α, 27β-30
β΄. Παροιμιῶν γ΄, 19-34
γ΄. Παροιμιῶν θ΄, 1-11
14 Σεπτεμβρίου-Ἡ Ὕψωσις τοῦ Τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ
α΄. Ἐξόδου ιε΄, 22-ιστ΄, 1
β΄. Παροιμιῶν γ΄, 11-18
γ΄. Ἡσαΐου ξ΄, 11-16
15 Σεπτεμβρίου-Συμεών Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης
α΄ . Παροιμιῶν ι΄, 7α,6α· γ΄, 13-15,16γδ· η΄, 6α,34α,35,4,12,14,17,5-9·
κβ΄, 21α,19α· ιε΄, 4β
β΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 7-15
γ΄. Παροιμιῶν ι΄, 31α,32α· ια΄, 2β,6α,7α,19α· ιγ΄, 9α, ιε΄, 2α· ιδ΄, 33α· κβ΄,11α-β καί Σοφίας Σολομῶντος στ΄, 13,12β,14α,15β16α-β· ζ΄, 30β· η΄, 2γ,2α-β,3β-4,7β-ε8,17β,18δ,21β· θ΄, 1-3α,4-5α,10-11,14
17 Σεπτεμβρίου-Πίστεως, Ἐλπίδος καί Ἀγάπης
καί τῆς μητρός αὐτῶν Σοφίας
α΄. Ἡσαΐου μγ΄, 9-14
β΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
11 Ὀκτωβρίου-Τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου
α΄. Γενέσεως ιδ΄, 14-20β
β΄. Δευτερονομίου α΄, 8-11,15-17
γ΄. Δευτερονομίου ι΄, 14-21
26 Ὀκτωβρίου-Δημητρίου Μεγαλομάρτυρος
α΄. Ἡσαΐου ξγ΄, 15-ξδ΄, 5α,8-9
β΄. Ἱερεμίου β΄, 2-12
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
28 Ὀκτωβρίου-Ἁγίας Σκέπης
α΄. Ἀριθμῶν θ΄, 15-23
β΄. Ἐξόδου μ΄, 15-19,22-32
γ΄. Ἰεζεκιήλ νγ΄, 27-νδ΄, 4
8 Νοεμβρίου-Σύναξις τῶν Ἀρχαγγέλων Μιχαήλ καί Γαβριήλ
α΄. Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ ε΄, 13-15
β΄. Κριτῶν στ΄, 2α,7α,11-24
γ΄. Δανιήλ ι΄, 1-21
9 Νοεμβρίου-Νεκταρίου Πενταπόλεως
α΄. Παροιμιῶν ι΄, 7α,6α· γ΄, 13-15,16γδ· η΄, 6α,34α,35,4,12,14,17,5-9·
κβ΄, 21α,19α· ιε΄, 4β
β΄. Σοφία Σολομῶντος δ΄, 7-15
γ΄. Παροιμιῶν ι΄, 31α,32α· ια΄, 2β,6α,7α,19α· ιγ΄, 9α, ιε΄, 2α· ιδ΄, 33α· κβ΄,11α-β καί Σοφίας Σολομῶντος στ΄, 13,12β,14α,15β16α-β· ζ΄, 30β· η΄, 2γ,2α-β,3β-4,7β-ε8,17β,18δ,21β· θ΄, 1-3α,4-5α,10-1,14
13 Νοεμβρίου-Ἰωάννου Χρυσοστόμου
α΄. Παροιμιῶν ι΄, 7α,6α· γ΄, 13-15,16γδ· η΄, 6α,34α,35,4,12,14,17,5-9·
κβ΄, 21α,19α· ιε΄, 4β
β΄. Παροιμιῶν ι΄, 31α,32α· ια΄, 2β,6α,7α,19α· ιγ΄, 9α, ιε΄, 2α· ιδ΄, 33α· κβ΄,11α-β καί Σοφίας Σολομῶντος στ΄, 13,12β,14α,15β16α-β· ζ΄, 30β· η΄, 2γ,2α-β,3β-4,7β-ε8,17β,18δ,21β· θ΄, 1-3α,4-5α,10-1,14
γ΄. Παροιμιῶν κθ΄, 2α καί Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 1β-γ, 14α· στ΄, 11,18α,21β,22β· ζ΄,15γ-δ,16,21β,22α,26α-γ,27δ,29· ι΄, 9,10β,δ,12· ζ΄,30βα΄,8β· β΄,1α10-11α, 12α-γ,ε, 13-16γ, 17,19-22α· ιστ΄, 13α καί
Σοφίας Σειράχ β΄, 11γ καί Σοφίας Σολομῶντος ιστ΄, 8β καί Σοφίας Σειράχ β΄, 11α καί Παροιμιῶν γ΄, 34
21 Νοεμβρίου-Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου
α΄. Ἐξόδου ν΄, 1-5,7,9,14,28-29
β΄. Γ΄ Βασιλειῶν η΄, 1,3-7, 9-11
γ΄. Ἰεζεκιήλ νγ΄, 27-νδ΄,4
25 Νοεμβρίου-Αἰκατερίνης Μεγαλομάρτυρος καί Μερκουρίου
α΄. Ἡσαΐου μγ΄, 9-14
β΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
4 Δεκεμβρίου-Βαρβάρας Μεγαλομάρτυρος –
Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ
α΄. Ἡσαΐου μγ΄, 9-14
β΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 7-15
5 Δεκεμβρίου-Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου
α΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
β΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 7-15
6 Δεκεμβρίου-Νικολάου Ἀρχιεπισκόπου Μύρων
α΄. Παροιμιῶν ι΄, 7α,6α· γ΄, 13-15,16γδ· η΄, 6α,34α,35,4,12,14,17,5-9·
κβ΄, 21α,19α· ιε΄, 4β
β΄. Παροιμιῶν ι΄, 31-11,12
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 7-15
12 Δεκεμβρίου-Σπυρίδωνος ἐπισκόπου Τριμυθοῦντος
α΄. Παροιμιῶν ι΄, 7α,6α· γ΄, 13-15,16γδ· η΄, 6α,34α,35,4,12,14,17,5-9·
κβ΄, 21α,19α· ιε΄, 4β
β΄.Παροιμιῶν ι΄, 31-ια΄,12
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 7-15
16 Δεκεμβρίου-Μοδέστου Ἱεροσολύμων τοῦ Θαυματουργοῦ
α΄. Παροιμιῶν ι΄, 7α,6α· γ΄, 13-15,16γδ· η΄, 6α,34α,35,4,12,14,17,5-9·
κβ΄, 21α,19α· ιε΄, 4β
β΄. Παροιμιῶν ι΄, 31-ια΄,12
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 7-15
17 Δεκεμβρίου-Διονυσίου τοῦ Θαυματουργοῦ
α΄. Παροιμιῶν ι΄, 7α,6α· γ΄, 13-15,16γδ· η΄, 6α,34α,35,4,12,14,17,5-9·
κβ΄, 21α,19α· ιε΄, 4β·
β΄. Παροιμιῶν ι΄, 31-11,12
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 7-15
Κυριακή πρός τῆς Χριστοῦ Γεννήσεως – τῶν Προπατόρων
α΄. Γενέσεως ιδ΄, 14-20β
β΄. Δευτερονομίου α΄, 8-11,15-17
γ΄. Δευτερονομίου ι΄, 14-21
25 Δεκεμβρίου-Ἡ κατά σάρκα γέννηση τοῦ Κυρίου
α΄. Γενέσεως α΄, 1-13
β΄. Ἀριθμῶν κδ΄, 3,5-9,17γ-18
γ΄. Μιχαίου δ΄, 6-7· ε΄, 1-3
δ΄. Ἡσαΐου ια΄, 1-10
ε΄. Βαρούχ γ΄, 36-δ΄,4
στ΄. Δανιήλ β΄, 31-36, 44β-45
ζ΄. Ἡσαΐου θ΄, 6-7
η΄. Ἡσαΐου ζ΄, 10-16β·η΄, 1-4,8ε-10
1 Ἰανουαρίου-
Ἡ κατά σάρκα Περιτομή τοῦ Κυρίου – Βασιλείου τοῦ Μεγάλου
α΄. Γενέσεως ιζ΄, 1β-2,4β-7β,8ε,3α,9-12β,14
β΄. Παροιμιῶν η΄, 22-30
γ΄. Παροιμιῶν ι΄, 31α,32α· ια΄, 2β,6α,7α,19α· ιγ΄, 9α, ιε΄, 2α· ιδ΄, 33α· κβ΄,11α-β καί Σοφίας Σολομῶντος στ΄, 13,12β,14α,15β16α-β· ζ΄, 30β· η΄, 2γ,2α-β,3β-4,7β-ε8,17β,18δ,21β· θ΄, 1-3α,4-5α,10-1,14
6 Ἰανουαρίου-Τά Ἅγια Θεοφάνεια
α΄. Γενέσεως α΄, 1-13
β΄. Ἐξόδου ιδ΄, 15-18,21-23,27-29α
γ΄. Ἐξόδου ιε΄, 22-16,1
δ΄. Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ γ΄, 7-8,15-17
ε΄. Δ΄ Βασιλειῶν β΄, 6-14
στ΄. Δ΄ Βασιλειῶν ε΄, 9-14
ζ΄. Ἡσαΐου α΄, 16-20
η΄. Γενέσεως λβ΄, 1-10β
θ΄. Ἐξόδου β΄, 5-10
ι΄. Κριτῶν στ΄, 36-40
ια΄. Γ΄ Βασιλειῶν ιη΄, 30-39
ιβ΄. Δ΄ Βασιλειῶν β΄, 19-22
ιγ΄. Ἡσαΐου μθ’, 8-15
11 Ἰανουαρίου-Θεοδοσίου τοῦ Κοινοβιάρχου
α΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
β΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄,7-15
17 Ἰανουαρίου-Ἀντωνίου τοῦ Μεγάλου
α΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
β΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄,7-15
18 Ἰανουαρίου-Ἀθανασίου καί
Κυρίλλου Ἀρχιεπισκόπων Ἀλεξανδρείας
α΄. Δευτερονομίου α΄, 8-11,15-17
β΄. Δευτερονομίου ι΄, 14-21
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
20 Ἰανουαρίου-Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου
α΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
β΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 7-15
25 Ἰανουαρίου-Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου
α΄. Παροιμιῶν ι΄, 7α,6α· γ΄, 13-15,16γδ· η΄, 6α,34α,35,4,12,14,17,5-9·
κβ΄, 21α,19α· ιε΄, 4β
β΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 7-15
γ΄. Παροιμιῶν ι΄, 31α,32α· ια΄, 2β,6α,7α,19α· ιγ΄, 9α, ιε΄, 2α· ιδ΄, 33α· κβ΄,11α-β καί Σοφίας Σολομῶντος στ΄, 13,12β,14α,15β16α-β· ζ΄, 30β· η΄, 2γ,2α-β,3β-4,7β-ε8,17β,18δ,21β· θ΄, 1-3α,4-5α,10-1,14
27 Ἰανουαρίου-Ἀνακομιδή τῶν λειψάνων
τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου
α΄. Παροιμιῶν ι΄, 7α,6α· γ΄, 13-15,16γδ· η΄, 6α,34α,35,4,12,14,17,5-9· κβ΄, 21α,19α· ιε΄, 4β
β΄. Παροιμιῶν κθ΄, 2α καί Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 1β-γ, 14α· στ΄, 11,18α,21β,22β· ζ΄,15γ-δ,16,21β,22α,26α-γ,27δ,29· ι΄, 9,10β,δ,12· ζ΄,30βα΄,8β· β΄,1α10-11α, 12α-γ,ε, 13-16γ, 17,19-22α· ιστ΄, 13α κα καί Σοφίας Σειράχ β΄, 11γ καί Σοφίας Σολομῶντος ιστ΄, 8β καί Σοφίας Σειράχ β΄, 11α καί Παροιμιῶν γ΄, 34
γ΄. Παροιμιῶν ι΄, 31α,32α· ια΄, 2β,6α,7α,19α· ιγ΄, 9α, ιε΄, 2α· ιδ΄, 33α· κβ΄,11α-β καί Σοφίας Σολομῶντος στ΄, 13,12β,14α,15β16α-β· ζ΄, 30β· η΄, 2γ,2α-β,3β-4,7β-ε8,17β,18δ,21β· θ΄, 1-3α,4-5α,10-1,14
30 Ἰανουαρίου-Βασιλείου τοῦ Μεγάλου – Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου
α΄. Δευτερονομίου α΄, 8-11,15-17
β΄. Δευτερονομίου ι΄, 14-21
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
2 Φεβρουαρίου-Ἡ Ὑπαπαντή τοῦ Κυρίου
α΄. Ἐξόδου ιγ΄, 1,2α,3αδ,10α,11-12α,14-16α· κβ΄, 28α καί Λευϊτικοῦ ιβ΄, 2β,3,4α-γ,6β,8β καί Ἀριθμῶν η΄, 16α,γ,17β-γ
β΄. Ἡσαΐου στ΄, 1-12
γ΄. Ἡσαΐου ιθ΄,1β-δ,3α-β,4α,γ,5,12,16,19-21
6 Φεβρουαρίου- Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως
α΄. Παροιμιῶν ι΄, 7α,6α· γ΄, 13-15,16γδ· η΄, 6α,34α,35,4,12,14,17,5-9· κβ΄, 21α,19α· ιε΄, 4β
β΄. Παροιμιῶν κθ΄, 2α καί Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 1β-γ, 14α· στ΄, 11,18α,21β,22β· ζ΄,15γ-δ,16,21β,22α,26α-γ,27δ,29· ι΄, 9,10β,δ,12· ζ΄,30βα΄,8β· β΄,1α10-11α, 12α-γ,ε, 13-16γ, 17,19-22α· ιστ΄, 13α καί Σοφίας Σειράχ β΄, 11γ καί Σοφίας Σολομῶντος ιστ΄, 8β καί Σοφίας Σειράχ β΄, 11α καί Παροιμιῶν γ΄, 34
γ΄. Παροιμιῶν ι΄, 31α,32α· ια΄, 2β,6α,7α,19α· ιγ΄, 9α, ιε΄, 2α· ιδ΄, 33α· κβ΄,11α-β καί Σοφίας Σολομῶντος στ΄, 13,12β,14α,15β16α-β· ζ΄, 30β· η΄, 2γ,2α-β,3β-4,7β-ε8,17β,18δ,21β· θ΄, 1-3α,4-5α,10-1,14
10 Φεβρουαρίου-Χαραλάμπους Ἱερομάρτυρος
α΄. Ἡσαΐου μγ΄, 9-14
β΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
19 Φεβρουαρίου - Φιλοθέης τῆς Ἀθηναίας
α΄. Παροιμιῶν λα΄, 10,13-20,25
β΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
25 Μαρτίου-Εὐαγγελισμός τῆς Θεοτόκου
α΄. Γενέσεως κη΄, 10-17
β΄. Ἰεζεκιήλ μγ΄, 27-44,4
γ΄. Παροιμιῶν θ΄, 1-11
26 Μαρτίου - Σύναξις τῶν Ἀρχιστρατήγων Γαβριήλ –
Θεοδώρου Τύρωνος
α΄. Ἐξόδου γ΄, 1β-8γ
β΄. Παροιμιῶν η΄, 22-30
10 Ἀπριλίου-Γρηγορίου τοῦ Ε΄
α΄. Παροιμιῶν ι΄, 7α,6α· γ΄, 13-15,16γδ· η΄, 6α,34α,35,4,12,14,17,5-9· κβ΄, 21α,19α· ιε΄, 4β
β΄. Ἡσαΐου μγ΄, 9-14
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
23 Ἀπριλίου –Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου
α΄. Ἡσαΐου μγ΄, 9-14
β΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
Τρίτη τῆς Διακαινησίμου-Ἁγίων Ραφαήλ, Νικολάου καί Εἰρήνης
α΄. Ἡσαΐου μγ΄, 9-14
β΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
11 Μαΐου-Κυρίλλου καί Μεθοδίου τῶν Ἰσαποστόλων
α΄. Παροιμιῶν ι΄, 7α,6α· γ΄, 13-15,16γδ· η΄, 6α,34α,35,4,12,14,17,5-9· κβ΄, 21α,19α· ιε΄, 4β
β΄. Παροιμιῶν ι΄, 31-ια΄,12
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
21 Μαΐου-Κωνσταντίνου καί Ἑλένης τῶν Ἰσαποστόλων
α΄. Γ΄ Βασιλειῶν η΄, 22-23α, 27β-30
β΄. Ἡσαΐου ξα΄, 10β-ξβ΄, 5
γ΄. Ἡσαΐου ξ΄, 1-16
27 Μαΐου-Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Ρώσου
α΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
β΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 7-15
24 Ἰουνίου-Τό Γενέσιον τοῦ Τιμίου Ἐνδόξου
Προφήτου Ἰωάννου Προδρόμου
α΄. Γενέσεως ιζ΄, 15-17, 19α-δ· ιη΄, 11α, 12-14α· κα΄, 1-2,4-8
β΄. Κριτῶν ιγ΄, 2-5γ,6α-γ,7-8,13-14β,17-18,21α
γ΄. Ἡσαΐου μ΄, 1-5β,9α-γ· να΄, 17δ-18· νε΄, 8α-δ· νη΄, 20β-21β·μδ, 1α-δ
1 Ἰουλίου-Κοσμᾶ καί Δαμιανοῦ τῶν Ἀναργύρων
α΄. Ἡσαΐου μγ΄, 9-14
β΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
11 Ἰουλίου-Εὐφημίας Μεγαλομάρτυρος
α΄. Ἡσαΐου μγ΄, 9-14
β΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
Τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου
α΄. Γενέσεως ιδ΄, 14-20β
β΄. Δευτερονομίου α΄, 8-11,15-17
γ΄. Δευτερονομίου ι΄, 14-21
20 Ἰουλίου-Προφήτου Ἠλιοῦ τοῦ Θεσβίτου
α΄. Γ΄ Βασιλειῶν ιζ΄, 1-24
β΄. Γ΄ Βασιλειῶν ιη΄, 1,17-27δ, 29β-41α,γ, 44ε,42β-δ, 45β-δ·
ιθ΄, 1α-β, 2α,δ, 3-4β,5-10,15α-γ, 16β
γ΄. Γ΄ Βασιλειῶν ιθ΄, 19α-β,δ-ε, 20α-β,21στ καί Δ΄ Βασιλειῶν β΄, 1,6-14
25 Ἰουλίου-Κοίμησις τῆς Ἁγίας Ἄννης
α΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄ 3
β΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 7-15
27 Ἰουλίου-Παντελεήμονος Μεγαλομάρτυρος
α΄. Ἡσαΐου μγ΄, 9-14
β΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
6 Αὐγούστου-Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος
α΄. Ἐξόδου κδ΄, 12-18
β΄. Ἐξόδου κγ΄, 11-23· κδ,4β-γ,5-6,8
γ΄. Γ΄ Βασιλειῶν ιθ΄, 3δ-9γ,11-13γ,15α-γ,16β
15 Αὐγούστου-Κοίμησις τῆς Θεοτόκου
α΄. Γενέσεως κη΄, 10-17
β΄. Ἰεζεκιήλ μγ΄, 27-μδ΄,4
γ΄. Παροιμιῶν θ΄, 1-11
24 Αὐγούστου-Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ καί Ἰσαποστόλου
α΄. Παροιμιῶν ι΄, 7α,6α· γ΄, 13-15,16γδ· η΄, 6α,34α,35,4,12,14,17,5-9· κβ΄, 21α,19α· ιε΄, 4β
β΄. Ἡσαΐου μγ΄, 9-14
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
27 Αὐγούστου-Φανουρίου Μάρτυρος τοῦ Νεοφανοῦς
α΄. Ἡσαΐου μγ΄, 9-14
β΄. Σοφίας Σολομῶντος γ΄, 1-9
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος ε΄, 15-στ΄, 3
29 Αὐγούστου-Ἀποτομή τῆς Τιμίας Κεφαλῆς
τοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου
α΄. Ἡσαΐου μ΄, 1-5β, 9α-γ· μα΄, 17δ-18· με΄, 8α-δ· μη΄, 20β-21β· νδ΄, 1α-δ
β΄. Μαλαχίου γ΄, 1α-γ,2-3α,5α-β,ζ,6-7α,γ-δ, 12α,18β, 17β· δ΄, 6,4-5
γ΄. Σοφίας Σολομῶντος δ΄, 7,16-ε΄,7
******
Ἐπίσης στήν Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ τῶν ἡμερῶν τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἀναγιγνώσκονται δύο Παλαιοδιαθηκικά ἀναγνώσματα ὡς ἑξῆς :
Δευτέρα Α΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως α΄, 1-13
Παροιμιῶν α΄, 1-20
Τρίτη Α΄ Ἑβδομάδας :
Γενέσεως α΄, 14-23
Παροιμιῶν α΄, 20-33
Τετάρτη Α΄ Ἑβδομάδας :
Γενέσεως α΄, 24-β΄, 3
Παροιμιῶν β΄, 1-22
Πέμπτη Α΄ Ἑβδομάδας :
Γενέσεως β΄, 4-19
Παροιμιῶν γ΄, 1-19
Παρασκευή Α΄ Ἑβδομάδας :
Γενέσεως β΄, 20-γ΄, 20
Παροιμιῶν γ΄, 19-24
Δευτέρα Β΄ Ἑβδομάδας :
Γενέσεως γ΄, 21-δ΄, 7
Παροιμιῶν γ΄, 34-δ΄, 22
Τρίτη Β΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως δ΄, 8-15
Παροιμιῶν ε΄, 1-15
Τετάρτη Β΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως δ΄, 16-26
Παροιμιῶν ε΄, 15-στ΄, 3
Πέμπτη Β΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως ε΄, 1-24
Παροιμιῶν στ΄, 3-20
Παρασκευή Β΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως ε΄, 32-στ΄, 8
Παροιμιῶν στ΄, 20-ζ΄, 1
Δευτέρα Γ ΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως στ΄, 9-22
Παροιμιῶν η΄, 1-21
Τρίτη Γ ΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως ζ΄, 1-5
Παροιμιῶν η΄, 32-θ΄, 18
Τετάρτη Γ ΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως ζ΄, 6-9
Παροιμιῶν θ΄, 12-18
Πέμπτη Γ ΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως ζ΄, 11-η΄, 3
Παροιμιῶν ι΄, 1-22
Παρασκευή Γ ΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως η΄, 4-21
Παροιμιῶν ι΄, 31-ια΄, 12
Δευτέρα Δ ΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως η΄, 21-θ΄, 7
Παροιμιῶν ια΄, 19-ιβ΄, 6
Τρίτη Δ ΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως θ΄, 8-17
Παροιμιῶν ιβ΄, 8-22
Τετάρτη Δ ΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως θ΄, 18-ι΄, 1
Παροιμιῶν ιβ΄, 23-ιγ΄, 9
Πέμπτη Δ ΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως ι’, 32-ια΄, 9
Παροιμιῶν ιγ΄, 19-ιδ΄, 6
Παρασκευή Δ ΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως ιβ΄, 1-7
Παροιμιῶν ιδ΄, 15-26
Δευτέρα E ΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως ιγ΄, 12-18
Παροιμιῶν ιδ΄, 27-ιε΄, 4
Τρίτη Ε ΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως ιε΄, 1-15
Παροιμιῶν ιε΄, 7-19
Τετάρτη Ε΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως ιζ΄, 1-9
Παροιμιῶν ιε΄, 20-ιστ΄, 4
Πέμπτη Ε΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως ιη΄, 20-33
Παροιμιῶν ιστ΄, 17-ιζ΄, 17
Παρασκευή Ε΄ Ἑβδομάδας:
Γενέσεως κβ΄, 1-18
Παροιμιῶν ιζ΄, 17-ιη΄, 5
Δευτέρα πρό τῶν Βαΐων
Γενέσεως κζ΄, 1-41
Παροιμιῶν ιθ΄, 16-25
Τρίτη πρό τῶν Βαΐων
Γενέσεως λα΄, 3-16
Παροιμιῶν κα΄, 3-21
Τετάρτη πρό τῶν Βαΐων
Γενέσεως μγ΄, 25-30, με΄, 1-16
Παροιμιῶν κα΄, 23-κβ΄, 4
Πέμπτη πρό τῶν Βαΐων
Γενέσεως μστ΄, 1-7
Παροιμιῶν κγ΄, 15-κδ΄, 5
Παρασκευή πρό τῶν Βαΐων
Γενέσεως μθ΄, -ν΄, 26
Παροιμιῶν λα΄, 8-31
Κυριακή τῶν Βαΐων
Γενέσεως μθ΄, 1-2, 8-12
Σοφονίου γ΄, 14-19
Ζαχαρίου θ΄, 9-15
Τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα
Μεγάλη Δευτέρα
Ἐξόδου α΄, 1-20
Ἰώβ α΄, 1-12
Μεγάλη Τρίτη
Ἐξόδου β΄, 5-10
Ἰώβ α΄, 13-22
Μεγάλη Τετάρτη
Ἐξόδου β΄, 11-23, ιη΄, 4
Ἰώβ β΄, 1-10
Μεγάλη Πέμπτη
Ἐξόδου ιθ΄, 10-19
Ἰώβ λη΄, 1-21, μβ΄, 1-5
Ἡσαΐου ν΄, 4-11
* * * * *
6) Στήν Ἀκολουθία τῶν Ἀποδείπνων
Ἔχουμε δύο Ἀκολουθίες «Ἀποδείπνου», τό «Μέγα» καί τό «Μικρό».
Τό «Μέγα Ἀπόδειπνον» εἶναι ἡ Ἀκολουθία, πού ψάλλεται τά βράδυα τῶν καθημερινῶν τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς (πλήν τῆς Παρασκευῆς), ἀντί τοῦ «Ἑσπερινοῦ», ὁ ὁποῖος τότε ψάλλεται τό πρωί, ὕστερα ἀπό τόν Ὄρθρο μαζί μέ τίς «Ὥρες».
Ἡ Ἀκολουθία αὐτή ἀποτελεῖται ἀπό τρεῖς στάσεις, κάθε μία ἀπό τίς ὁποῖες ἀρχίζει μέ ψαλμούς, ἡ πρώτη μέ τούς ψαλμούς 4ο, 6ο, 12ο, 24ο, 30ό καί 90ό, ἡ δευτέρα μέ τόν 50ό καί τόν 101ο καί ἡ τρίτη μέ τόν 69ό καί τόν 142ο. Στό τέλος δέ ψάλλεται ὁ 155ός ψαλμός, μεταξύ τῶν στίχων τοῦ ὁποίου ἐπαναλαμβάνεται τό συγκινητικώτατο «Κύριε τῶν δυνάμεων. . . ».
Τό «Μικρό Ἀπόδειπνο», ἡ πολύ γνωστή βραδυνή προσευχή πρό τοῦ ὕπνου, τελεῖται δημόσια στούς Ναούς μας κάθε Παρασκευή τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς (ὅποτε ψάλλονται οἱ «Χαιρετισμοί»), τήν Τετάρτη τοῦ «Μεγάλου Κανόνος» καί τήν Μεγάλη Τετάρτη, ἀντί τοῦ «Ἑσπερινοῦ». Καί αὐτή ἡ Ἀκολουθία ἀρχίζει μέ τρεῖς ψαλμούς: τόν 50ό, τόν 69ο καί τόν 142ο.
* * * * *
