Ἡ μίμηση τοῦ Χριστοῦ

τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ

 

Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός καλεῖ τούς μαθητές Του νά Τόν ἀκολουθήσουν «ἀκολουθείτω μοι» (Ματθαίου ιστ΄ 24). Ὁ Ἴδιος ἔπραττε ὅ, τι ἔπραττε ὁ ἐπουράνιος Πατέρας Του (Ἰωάννου ε΄ 19-29).

Ἑπομένως ὅποιος ἀκολουθεῖ τόν Ἰησοῦ Χριστό πράττει αὐτά πού πράττει ὁ ἐπουράνιος Θεός καί Πατέρας.

1. Ἡ μίμηση τοῦ Χριστοῦ ἀποβαίνει στάση ζωῆς.

Ὁ Μέγας Βασίλειος ἐτόνιζε πολύ τήν μίμηση τοῦ Χριστοῦ ἀπό τόν Χριστιανό, ὄχι μόνο μέ κάποια γενική ἔννοια κατά τό «τοῦτο φρονείτω ἐν ἡμῖν ....ὅ καί ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Πρός Φιλιππησίους β΄ 5-20, Πρός Κορινθίους Α΄ δ΄ 16 καί ια΄ 1) ἀλλά καί μέ τήν ἔννοια τῆς βιώσεως ἀπό μέρους μας τῶν πράξεων καί λόγων τοῦ Σωτῆρος. Γράφει πώς ἡ μίμηση αὐτή μᾶς ὁδηγεῖ σ’ ἕνα θαυμάσιο τρόπο ζωῆς. Ἐπίσης «πᾶσα πράξις καί πᾶς λόγος τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ κανών ἐστί εὐσεβείας καί ἀρετῆς» (Μεγάλου Βασιλείου, Ἀσκητικαί Διατάξεις πρός τούς ἐν Κοινωβίῳ καί καταμόνας ἀσκούντας, κεφάλαιον Α΄, Περί τοῦ δεῖν τήν εὐχήν προτιθέναι πάντων. ΒΕΠΕΣ τ. 57, 16)

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἀναπτύσσει τήν ἴδια ἰδέα. Πρέπει κατ’ αὐτόν νά μιμηθοῦμε τήν ἱστορική παρουσία, κάθε κίνηση ὅλες τίς ἡλικίες τοῦ Χριστοῦ, ὅλα τά ἐπεισόδια τῆς ζωῆς Του (Γρηγορίου Θεολόγου, Λόγος εἰς τά Θεοφάνεια (ΛΘ΄) ΒΕΠΕΣ τ. 60, 72). Τά ἐπεισόδια π.χ. πού συνδέονται μέ τούς μάγους, τούς πωλοῦντες καί ἀγοράζοντες στό ἱερό, τήν Χαναναία, τόν Λάζαρο. Ὁ Ἰησοῦς κοιμήθηκε γιά νά εὐλογήσει τόν ὕπνο μας, ἐκοπίασε γιά νά εὐλογήσει τούς μόχθους μας, ἔκλαψε γιά νά εὐλογήσει τά δάκρυά μας.

             Ἔμπειροι πνευματικοί διδάσκαλοι συμβουλεύουν τούς πιστούς, πρίν ἀπό κάθε σοβαρή ἀπόφαση νά καλοῦν μέσα στίς ψυχές τους τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Νά συγκεντρώνουν τήν προσοχή τους σ’ Αὐτόν καί νά διερωτῶνται, θά ἔκαμε Ἐκεῖνος αὐτό πού εἶναι ἕτοιμοι νά πράξουν ; Μέ ἄλλα λόγια : Ἐγκρίνει ἤ ὄχι τήν ἀπόφασή τους ;

*****

2. Ἡ Χριστιανική ζωή εἶναι ταύτιση μέ τόν Χριστό.

Ἡ συμμόρφωσή μας μέ τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό πού εἶναι τό πρότυπο τῆς ἀποκατασταθείσης ἀνθρώπινης φύσεως αὐξάνει τήν παρακαταθήκη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού χορηγεῖται μέ τά Μυστήρια τοῦ Βαπτίσματος καί τοῦ Χρίσματος. Δέν σωζόμαστε μόνο ἀπό τόν Χριστό καί διά τοῦ Χριστοῦ ἀλλά καί ἐν Χριστῷ. Ἡ χριστιανική ζωή εἶναι ταύτιση μέ τόν Χριστό, ἕνωση μέ τόν Χριστό, ἐνσωμάτωση ἐν Χριστῷ.

Ἡ ἐνσωμάτωσή μας ἐν Χριστῷ πρέπει νά θεωρεῖται ὡς πραγματική καί ὄχι συμβολική. Τό «μυστικό» σῶμα τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀόρατο, δέν εἶναι συμβολικό ἤ μεταφυσικό σῶμα σέ ἀντίθεση πρός τό «φυσικό». Ἀοράτως μέ τά ἅγια Μυστήρια ἑνωνόμαστε μέ τόν Χριστό καί μετέχουμε τῆς φύσεως τοῦ Κυρίου μας, λέγοντας δέ «φύση» ἐννοοῦμε ἕνα «φυσικό» σῶμα, ἄν καί ὄχι ὑλικό ὅπως τά δικά μας. Τά ἰδιώματα αὐτοῦ τοῦ σώματος τά γνωρίζουμε στό σῶμα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ μετά τήν Ἀνάστασή Του, ὅπως διευκρινίζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος:

« Σπείρεται σῶμα ψυχικόν, ἐγείρεται σῶμα πνευματικόν. ἔστι σῶμα ψυχικόν, καὶ ἔστι σῶμα πνευματικόν. οὕτω καὶ γέγραπται· ἐγένετο ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ᾿Αδὰμ εἰς ψυχὴν ζῶσαν· ὁ ἔσχατος ᾿Αδὰμ εἰς πνεῦμα ζωοποιοῦν· ἀλλ᾿ οὐ πρῶτον τὸ πνευματικόν, ἀλλὰ τὸ ψυχικόν, ἔπειτα τὸ πνευματικόν. ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός, ὁ δεύτερος ἄνθρωπος ὁ Κύριος ἐξ οὐρανοῦ. οἷος ὁ χοϊκός, τοιοῦτοι καὶ οἱ χοϊκοί, καὶ οἷος ὁ ἐπουράνιος, τοιοῦτοι καὶ οἱ ἐπουράνιοι. καὶ καθὼς ἐφορέσαμεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ, φορέσομεν καὶ τὴν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου» (Α΄ Πρός Κορινθίους ιε΄ 44-49)

Δηλαδή : «Ἐνταφιάζεται σῶμα πού ἦταν ἐμψυχωμένο ἀπό ζωική φυσική δύναμη, θ’ ἀναστηθεῖ ὅμως ζωοποιημένο ἀπό τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Ὅπως ὑπάρχει φυσικό σῶμα, ὑπάρχει καί πνευματικό. Πραγματικά, ἔτσι διδάσκει καί ἡ Γραφή: Στόν Ἀδάμ, τόν πρῶτο ἄνθρωπο, δόθηκε ἡ φυσική ζωή. Ἀντίθετα, στόν ἔσχατο Ἀδάμ. τό Χριστό, δόθηκε τό Πνεῦμα, καί ἔγινε πηγή ζωῆς. Πρῶτα ἔρχεται τό φυσικό, ἔπειτα τό πνευματικό, ὄχι τό ἀντίστροφο. Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος προέρχεται ἀπό τή γῆ καί εἶναι χωματένιος ὁ δεύτερος ἄνθρωπος, ὁ Κύριος, προέρχεται ἀπό τόν οὐρανό. Ὅπως εἶναι ὁ Ἀδάμ, πού εἶναι χωματένιος, ἔτσι εἶναι καί ὅσοι ἀνήκουν στόν παλιό κόσμο· κι ὅ,τι λογῆς εἶναι ὁ οὐράνιος ἄνθρωπος, ὁ Χριστός, τέτοιας λογῆς εἶναι ὅσοι περιμένουν τόν οὐράνιο κόσμο. Κι ὅπως τώρα εἴμαστε ὅμοιοι μέ τόν ἄνθρωπο πού πλάστηκε ἀπό γῆ, ἀργότερα θά μοιάσουμε μ’ ἐκεῖνον πού ἦρθε ἀπό τόν οὐρανό»

*****

3. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας γιά τήν ἐνσωμάτωσή μας στόν Χριστό.

Ἡ ἐνσωμάτωση αὐτή ἐν Χριστῷ ἐτονίσθη ἀπό τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας :

«Τό γάρ ἀπρόσληπτον ἀθεράπευτον», λέγει ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος (Ἐπιστολή 101 Πρός Κληδόνιον Πρεσβύτερον ΒΕΠΕΣ τ. 60, 264)

«Χριστός δέ καί Κύριος ὁ λόγος ἦν, τοῦτο καί ὁ ἐμμιχθείς τε καί ἀναληφθείς ἐν τῇ θεότητι γίνεται οὐ γάρ ὁ ὤν Κύριος ἀναχειροτονεῖται εἰς κυριότητα, ἀλλά ἡ τοῦ δούλου μορφή Κύριος γίνεται» γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης (Πρός τά Ἀπολιναρίου ἀντιρρητικός, ΒΕΠΕΣ τ. 68, 273).

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τονίζει πώς ὁ βαπτισμένος δέν εἶναι μόνο γεννημένος ἀπό τόν Θεό, ἀλλά ἐνδύεται τόν Χριστό. Καί τοῦτο ὄχι μόνο ἠθικῶς, διά τῆς φιλανθρωπίας, ἀλλά πραγματικῶς. Ἡ ἐνσάρκωση ἔκαμε δυνατή τήν ἐνσωμάτωση ἐν Χριστῷ κατά τήν θέωσή μας.

Ὁ Μεθόδιος Ὀλύμπου γράφει : «Καθένας ἀπό ἐμᾶς πρέπει νά ὁμολογήσει ὄχι μόνο ὅτι ἡ ἔλευσή Του ἐν σαρκί πού ἔλαβε ἀπό τήν ἁγία Παρθένο Μαρία, εἶναι ἁγία, ἀλλά καί ἡ ἔλευσή Του στό νοῦ τοῦ καθενός μας ἀπό ἐμᾶς» (De sanguisuga, VIII)

Πολύ πιό πρίν ὁ ἅγιος Εἰρηναῖος ἐπίσκοπος Λουγδούνου (τῆς Λυών τῆς Γαλλίας) εἶχε λάβει ἀφορμή ἀπό τήν ἐπιστολή τοῦ ἀποστόλου Παύλου πρός Ἐφεσίους γιά νά διαμορφώσει τήν μεγάλη αὐτή σύλληψη τῆς «ἀνακαιφαλαιώσεως» ὅλων τῶν ἀνθρώπων ἐν Χριστῷ.

Οἱ Χριστιανοί πού ἀνήκουν στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔχουν βαθιά συναίσθηση αὐτῆς τῆς ταυτότητος μέ τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Τοῦτο ὀφείλεται στό ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας ὑπενθυμίζει στούς πιστούς της αὐτήν τήν διδασκαλία περί τοῦ μυστικοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Κατά τήν τέλεση τῆς θείας Εὐχαριστίας στίς μεγάλες ἑορτές ἀντί τοῦ Τρισαγίου Ὕμνου ὁ λαός ψάλλει τούς λόγους τοῦ ἀποστόλου Παύλου :

«Ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε

Χριστόν ἐνεδύσασθε» (Πρός Γαλάτας γ΄ 27)

Δημοσιεύθηκε στήν ἐφημερίδα Δημοκρατία 19 Μαρτίου 2016