Ἡ Ὀρθόδοξη Χριστιανική Παιδεία:
τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ
Ἡ ἑορτή τῶν Ἁγίων Τριῶν Ἱεραρχῶν Βασιλείου τοῦ μεγάλου, ἀρχιεπισκόπου Καισαρείας τῆς Καππαδοκίας († 329-379 μ.Χ.), Γρηγορίου τοῦ θεολόγου, († 329-389 μ.Χ.) καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου († 344-407 μ.Χ.), ἀρχιεπισκόπων Κωνσταντινουπόλεως τήν 30 Ἰανουαρίου ἑκάστου ἔτους ἀποτελεῖ καί ἑορτή τῆς Ὀρθόδοξης Χριστιανικῆς Παιδείας.
Κρίνουμε ὅτι εἶναι ἐπίκαιρο νά προβάλουμε ἔστω καί δι’ ὁλίγων τήν μεγαλειώδη προσφορά της πού τήν κατέστησε σεβαστή καί πολύτιμη ὄχι μόνο ὡς μνημειῶδες μέγεθος τοῦ παρελθόντος, ἀλλά καί πηγή ἐμπνεύσεως στούς παρόντες καιρούς.
Ἡ Ὀρθόδοξη Χριστιανική Παιδεία:
α΄. Ἀνέδειξε μεγάλους Πατέρες καί Διδασκάλους τοῦ Γένους μας, φωτεινά πνεύματα πού μέ τό φῶς τῆς γνώσεως τους καί τό ἦθος τους κατεκόσμησαν τά ἤθη τῶν ἀνθρώπων, οὐ μόνον τῆς ἐποχῆς τους ἀλλά καί τῶν ἑπομένων γενεῶν. Ἡ διδασκαλία τούς διδασκάλους τῆς Οἰκουμένης, ὁλόκληρου τοῦ κόσμου, ὅλων τῶν ἐποχῶν.
Τό μεγαλεῖο τους συνδυάζει τήν διδασκαλία τους καί τήν συνεπῆ πρός αὐτή ζωή τους. Ὅσα δίδαξαν τά ἐβίωσαν, τά ἐφήρμοσαν κατά τόν λόγο τοῦ Κυρίου «ὁ ποιήσας καί διδάξας οὕτως μέγας κληθήσεται» (Ματθαίου ε΄, 19). Μέ τήν καθαρότητα τοῦ βίου τους φωτίσθηκαν καί κατανόησαν τήν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ πού ἀποκαλύπτεται κατά τόν Γρηγόριο τόν Θεολόγο στούς «σφόδρα κεκαθαρμένους» (Ἀπολογητικός τῆς εἰς τόν Πόντον φυγῆς ἕνεκεν καί αὖθις ἐπανόδου ἐκεῖθεν, μετά τήν τοῦ πρεσβυτέρου χειροτονίαν, ἐν ᾧ τί τό τῆς ἱερωσύνης ἐπάγγελμα, PG 35, 481)
Αὐτή ἡ Παιδεία ἀνέδειξε σκαπανεῖς τοῦ πνεύματος, θηρευτές τῆς γνώσεως, ἀνιχνευτές τῆς σοφίας καί ἀπλανεῖς ὁδηγούς πού κατηύθυναν τό ἀνθρώπινο πνεῦμα μέ ἀσφάλεια νά κατοπτεύει τά μυστήρια τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ καί τελικῶς νά τό ὁδηγήσει προσκυνητή καί δοξολογητή ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ δίδον δόξα καί Αἶνο στήν Σοφία τοῦ Θεοῦ.
β΄. Ἄρδευσε ὅλες τίς μορφές τοῦ πολιτισμοῦ, τῶν ἐπιστημῶν καί τῶν τεχνῶν ὅπου ἐπεκράτησε τό ἦθος τῆς κατά Χριστόν σοφίας
Θαυμάζουμε σήμερα τά ἐπιτεύγματα τῶν μεγάλων Δημιουργῶν πού ἄντλησαν θέματα ἐπηρεασμένοι ἀπό τήν Χριστιανική Παιδεία καί μέ τά ἔργα του ὕμνησαν τόν Δημιουργό Θεό, τόν Σωτῆρα Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, τήν πανάχραντη Μητέρα Του, τούς ἁγίους Μάρτυρες, Ἱεράρχες, Δικαίους καί Ὁσίους.
Ὁ πολιτισμός αὐτός ἔθεσε στό κέντρο τῆς δημιουργίας τό Θεό πού τόν ὑπηρέτησε μέ πιστότητα καί εὐγνωμοσύνη.
γ΄. Στήριξε τό λαό μας σέ δυσχειμέρους καιρούς γιά νά διατηρήσει τήν πνευματική ταυτότητα καί αὐτοσυνειδησία προστατεύοντάς τον ἀπό τούς ἐξ Ἀνατολῶν ἐξιλαμισμούς, ὅσο καί ἀπό τήν ἀλλοτρίωση τῆς Δύσεως.
Στίς ἡμέρες μας ἡ παγκοσμιοποίηση καί ἡ ἐκκοσμίκευση ἀπειλοῦν τόν πιστό καί τόν ὠθοῦν νά ἀφομοιωθεῖ καί νά ἐγκαταλείψει, νά ἀπωλέσει τά ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματά του τίς ἀξίες του καί τίς ἀρχές του. Ἡ πνευματική ἀλλοτρίωση ἀποξενώνει καί ἀποκόπτει τούς σύγχρονους ἀπό τίς ρίζες τους καί τό πνευματικό περιβάλλον τους.
δ΄. Ἐμπνέει καί σήμερα σέ κάθε ἄνθρωπο καλῆς θελήσεως ἀρχές καί ἀξίες γιά νά ζήσει μέ ἀξιοπρέπεια, σεβασμό στόν συνάνθρωπο καί προσφορά στόν πάσχοντα. Τονίζει τήν ἀξία τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου ὡς δημιουργήματος καί εἰκόνας τοῦ Θεοῦ γιά τό ὁποῖο θυσιάσθηκε ὁ Υ
Υἱός τοῦ Θεοῦ γιά νά τό ἐξυψώσει καί ἀφθαρτοποιήσει.
Οἱ ἔνδοξοι πρόγονοί μας ἀντιμετώπισαν τίς οἱεσδήποτε προκλήσεις μέ τίς ἀρχές καί ἀξίες τῆς Ὀρθοδόξου Χριστιανικῆς Παιδείας καί ἔμειναν ἐλεύθεροι νά δημιουργήσουν ἕνα πολιτισμό γεμᾶτο φῶς, ἐλευθερία, αὐτοσεβασμό, ἀγάπη, δημιουργία καί πρόοδο.
