Η ΣΙΩΠΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
«῾Ο δὲ Ἰησοῦς ἐσιώπα» (Ματθαίου κστ΄ 63).
Προσπαθοῦμε συνήθως νὰ διδαχθοῦμε ἀπὸ τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὰ κηρύγματά Του, τὶς παραβολές Του, ἀπ’ ὅσα ἄκουσαν οἱ αὐτήκοοι μάρτυρες Του, οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι καὶ μαθητές Του.
Μέ τὴν μελέτη μας αὐτὴ θὰ προσπαθήσαμε νὰ διδαχθοῦμε καὶ νὰ παραδειγματισθοῦμε ἀπὸ τὴν σιωπὴ τοῦ Κυρίου μας.
- Ἡ σιωπὴ τοῦ βαθειοῦ ἐλέγχου.
Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης (η΄ 1-8) ἀναφέρει τὴν περίπτωσι τῆς μοιχαλίδας γυναίκας ποὺ τὴν ὁδήγησαν στὸν Κύριό μας, γιὰ νὰ κρίνει ἐὰν ἔπρεπε νὰ λιθοβολιθεῖ, ὅπως προέβλεπε ὁ παραδοθεὶς Νόμος τοῦ Θεοῦ στὸν Μωϋσῆ: (Δευτερονομίου κβ΄ 22).
Οἱ Ἰουδαῖοι προσπάθησαν, ἀλλὰ μάταια, νὰ ἐκθέσουν τὸν Κύριο ἐνώπιον τοῦ Ἰουδαϊκοῦ λαοῦ ζητώντας Του νὰ τοποθετηθεῖ σ’ ἕνα θέμα ποὺ πίστευαν, ὅτι ὅποια θέσι καὶ ἂν ἔπερνε θὰ ἦταν εἰς βάρος Του. Ἐὰν ζητοῦσε τὸν θάνατο τῆς γυναικός, θὰ ἐφαίνετο σκληρὸς καὶ ἀπάνθρωπος, ἐάν ἀπέλυε τὴν γυναίκα, θὰ ἐκατηγορεῖτο ὡς μὴ σεβόμενος τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ ποὺ ἐδόθη μέσῳ τοῦ Μωϋσῆ.
Ὅμως στὴν ἐρώτησι τῶν Ἰουδαίων: «Σὺ οὖν τί λέγεις; ὁ δὲ Ἰησοῦς κάτω κύψας τῷ δακτύλῳ ἔγραφεν εἰς τὴν γῆν». Ὅταν ἐπέμεναν νὰ Τὸν ἐρωτοῦν: «ἀνέκυψε καὶ εἶπεν αὐτοῖς· Ὁ ἀναμάρτητος ὑμῶν πρῶτος βαλέτω λίθον ἐπ' αὐτήν. Καὶ πάλιν κάτω κύψας ἔγραφεν εἰς τὴν γῆν» (Ἰωάννου η΄ 7-8).
Ἡ ἁγία σιωπή Του μαστίγωσε καὶ ξύπνησε τὴν σὲ λήθαργο συνείδησί τους ποὺ τοὺς ὁδήγησε σὲ φυγὴ ἐγκαταλίποντες τὴν προσπάθεια παγιδεύσεώς Του.
Ἡ σιωπηλὴ παρουσία μιᾶς ἁγίας ζωῆς ἐλέγχει πιὸ πολὺ ἀπὸ τὸ κήρυγμα τοῦ ἀσυνεποῦς χριστιανοῦ.
*****
- Ἡ σιωπὴ τοῦ σεβασμοῦ τῆς ἐλευθερίας
Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος ἀναφέρει τὸν διάλογο ποὺ ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς εἶχε μὲ τοὺς μαθητές Του, ὅταν εὑρίσκετο μαζί Τους στὴν Καισάρεια τῆς Φιλίππου κατὰ τὴν τελευταία πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατὸ Του περιοδεία Του καὶ τοὺς ρώτησε: «Τίνα μὲ λέγετε εἶναι;» καὶ «᾿Αποκριθεὶς δὲ Σίμων Πέτρος εἶπε· Σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος».
Ἡ ἀλήθεια δὲν ἐπιβλήθηκε μὲ τὴν δύναμι τοῦ ἐντυπωσιασμοῦ, ἀλλὰ φανεροῦται σ’ ἐκείνους ποὺ διαθέτουν τὶς ἀπαραίτητες προϋποθέσεις γιὰ νὰ τὴν βιώσουν.
Ὁ Χριστὸς σέβεται τὴν ἀνθρώπινη ἐλευθερία, τὴν βοηθᾶ, δὲν τὴν ἐξαναγκάζει. Ἡ ἀλήθεια εἶναι βίωμα καὶ ἐμπειρία.
*****
- Ἡ σιωπὴ τῆς ὑποδειγματικῆς ταπεινώσεως
Στὴν Μεταμόρφωσί Του, κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ὁποίας τοὺς ἔδειξε τὸ ἄρρητο κάλλος τῆς θείας φύσεώς Του καὶ θεότητός Του, ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, ποὺ λάμπει σὰν καθαρὸ καὶ ἀνόθευτο χρυσάφι, ζήτησε ἀπὸ τοὺς μαθητές Του, ποὺ βίωσαν τὸ γεγονός, νὰ μὴν τὸ διηγηθοῦν μέχρι τὴν ἀνάστασί Του (Ματθαίου ιζ΄ 1-13).
Ὁ Ἴδιος συνέστησε στοὺς μαθητές Του νὰ σιωπήσουν «καταβαινόντων αὐτῶν ἀπὸ τοῦ ὄρους ἐνετείλατο αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς λέγων· Μηδενὶ εἴπητε τὸ ὅραμα ἕως οὗ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ» (στ. 9).
Ἄλλοι θὰ ἔβγαζαν ὄχι μόνο δελτίο τύπου, ἀλλὰ καὶ ἔκτακτο εἴτε παράρτημα ἐφημερίδος εἴτε δελτίο εἰδήσεων. Ὄχι ὅμως ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός. Αὐτὸς σκέπαζε μὲ τὴν σιωπὴ τὸ μεγαλεῖο Του.
Αὐτὴ ἡ σιωπὴ τοῦ Χριστοῦ μᾶς διδάσκει ὅτι τὸ μεγαλεῖον γίνεται λαμπρότερον ἐνδεδυμένον μὲ τὴν ταπείνωσι, δι’ αὐτὸ ἡ ταπείνωσι χαρακτηρίζεται «στολὴ θεότητος».
*****
- Ἡ σιωπὴ τῆς δοκιμασίας τῆς πίστεως
Ἡ Χαναναία ἔμεινε γνωστὴ γιὰ τὴν μεγάλη πίστι της. Ἂν καὶ ἦταν εἰδωλαλάτρισσα καὶ δὲν μετεῖχε στὶς ἐπαγγελίες τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν Ἰουδαϊκὸ λαό, ἐν τούτοις ἐπέδειξε μεγαλύτερη ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους πίστι παρὰ τὴν ἀρχικὴ σιωπὴ τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ (Ματθαίου ιε΄ 21-28).
Στὴν ἰκεσία τῆς γυναίκας «᾿Ελέησόν με, Κύριε, υἱὲ Δαυΐδ· ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται. ῾Ο δὲ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον» (στ. 22-23). Ὅταν ἐκείνη ἐπέμενε, ὁ Κύριός μας ἱκανοποίησε τὸ αἴτημά της συνοδεύοντας τὴν θεραπεία τῆς θυγατέρας της μὲ τὸν ἔπαινό Του «Ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις!» (Ματθαίου ιε΄ 28). Ὁ Κύριός μας ἐπαίνεσε τὴν ταπείνωσι καὶ πίστι τῆς γυναίκας.
Ἡ σιωπὴ τοῦ Χριστοῦ στὰ αἰτήματά μας εἶναι ὀδυνηρὴ καὶ συχνὰ ἀβάσταχτη. Ὁ Χριστὸς ὅμως σιωπᾶ, γιὰ νὰ δοκιμασθεῖ ἡ πίστι μας, ὥστε μαζὶ μὲ τὴν ἀπάντησι νὰ ἀκούσουμε και τὸ «μεγάλη ἡ πίστις σου».
Γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ συνεχίσουμε νὰ ζητᾶμε καὶ νὰ προσευχόμαστε. Ἡ σιωπή Του δὲν σημαίνει ὅτι ἀδιαφορεῖ ἢ ὅτι μᾶς ἀποδοκιμάζει.
*****
- Ἡ σιωπὴ τῆς ἀξιοπρεποῦς ἀπολογίας
Ὁ Κύριος ἀνακρίνεται στὸ Μεγάλο Συνέδριο τῶν Ἰουδαίων καὶ ἀκούοντας τὶς ψευδομαρτυρίες σιωπᾶ. Δύο ψευδομάρτυρες Τὸν κατηγοροῦν (στ. 61,62,63. Βλ. καί Ματθαίου κστ΄ 59-63).
Ὁ Κύριός μας μπροστὰ στὸν πειρασμὸ τῆς συκοφαντίας ἐσιώπησε, διότι «παρεδίδου δὲ τῷ κρίνοντι δικαίως» (A΄ Πέτρου β΄ 23).
Ὅταν ἀκούσουμε τὴν δυσφήμιση ἢ τὸ λασπολόγημα γιὰ τὸ πρόσωπό μας καὶ ἔρχεται ὁ πειρασμός, τότε οἱ περισσότεροι μ’ ἕνα χείμαρρο δίκαιης ἐπιχειρηματολογίας προσπαθοῦμε νὰ ἀμυνθοῦμε, νὰ ἀπολογηθοῦμε, νὰ καταρρίψουμε τὴν συκοφαντία.
Ἀπὸ τὸν Κύριό μας μαθαίνουμε νὰ σιωποῦμε στὸν πειρασμὸ τοῦ «τί οὗτοί σου καταμαρτυροῦσιν;» (στ. 62).
*****
- Ἡ σιωπὴ τῆς ἀπόλυτης ἀποδοκιμασίας
Τὰ Εὐαγγέλια ἀναφέρουν, ὅτι ὁ Πιλᾶτος ἔστειλε τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστὸ νὰ δικασθεῖ ἀπὸ τὸν ῾Ηρώδη. Ἀποπειρώμενος νὰ ἀθωώσει τὸν Κύριό μας, ὅταν πληροφορήθηκε ὅτι εἶναι Γαλιλαῖος, παρέπεμψε Αὐτὸν νὰ δικασθεῖ ἀπὸ τὸν Ἡρώδη, τὸν διοικητὴ τῆς Γαλιλαίας, ποὺ παρεπιδημοῦσε κι αὐτὸς στὴν Ἱερουσαλὴμ τὶς ἡμέρες τοῦ Πάσχα (Λουκᾶ κγ΄ 6-12).
Ὁ Λουκᾶς μᾶς πληροφορεῖ, ὅτι ὁ Ἡρώδης ἐχάρηκε ἀπὸ τὴν ἐνέργεια τοῦ Πιλάτου, διότι εἶχε ἀκούσει πολλὰ γιὰ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ ἐπεδίωκε νὰ Τὸν ἀκούσει καὶ νὰ τὸν ἰδεῖ νὰ θαυματουργεῖ, «αὐτὸς δὲ οὐδὲν ἀπεκρίνατο αὐτῷ» (Λουκᾶ κγ΄ 9).
Ὁ Κύριος ἀποδοκίμασε τὸν Ἡρώδη, ἐπειδὴ οἱ ἐρωτήσεις του δὲν προήρχοντο ἀπὸ εἰλικρινῆ καρδία, ἀλλὰ ἀπὸ περιέργεια καὶ περιπεκτικὴ διάθεσι. Ὁ Κύριος ἐσιώπησε τηρώντας τὶς ἐντολὲς : «Θεὸς οὐ μυκτηρίζεται» (Γαλάτας στ΄ 7), «οὐκ ἐκπειράσεις Κύριος τὸν Θεὸν σου» (Ματθαίου δ΄ 7).
*****
- Ἡ σιωπὴ τῆς προσωπικῆς θυσίας
Ὁ Προφήτης Ἡσαΐας προαναγγέλλει, ὅτι ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς «ἄφωνος» ὑπέφερε τὸ Πάθος Του. (Ἠσαΐου νγ΄, 7).
Αὐτὴ εἶναι ἡ ἐξοχώτερη καὶ συγκλονιστικώτερη σιωπὴ τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ἡ σιωπὴ τῆς θυσίας, τὸ ἀγόγγυστο σήκωμα τοῦ Σταυροῦ, ἡ ἀδιαμαρτύρητη ἀποδοχὴ τοῦ βρώμικοῦ φορτίου τῶν ἁμαρτωλῶν.
Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης παραθέτει τὸν διάλογο τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ μὲ τοὺς στρατιῶτες, ἀπὸ ὅπου φαίνεται ἡ αὐτοπροαίρετη ἀνάληψι τῆς εὐθύνης γιὰ τὶς ἁμαρτίες τῶν ἀνθρώπων (Ἰωάννου ιη΄ 4-9).
Ἡ δική μας συμπεριφορὰ δὲν ὁμοιάζει μ’ αὐτὴ τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐμεῖς παντοῦ καὶ πάντοτε θὰ διαμαρτυρηθοῦμε διεκδικώντας πείσμονα καὶ ἀνυποχώρητα τὰ δικαιώματά μας.
Ὁ Χριστὸς ὅμως «οὐχ ἑαυτῷ ἤρεσε», καθὼς γράφει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Ρωμαίους ἐπιστολή του (στ. 1-3).
Νὰ μάθουμε νὰ σηκώνουμε τὰ φορτία μας σιωπώντας.
Ἂς μᾶς διδάξει ἡ σιωπή Του.