ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ
Τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ
α΄. Ἡ προέλευσή του
Τό εὐαγγέλιο πηγάζει ἀπό τή χάρη τοῦ Θεοῦ (Πρός Ἐφεσίους β΄,18). Τό μήνυμά του εἶναι ὅτι ὁ Θεός χαρίζει αἰώνια ζωή δωρεάν σέ ἀνθρώπους ἁμαρτωλούς, πού δέν τό ἀξίζουν. Βάση τοῦ εὐαγγελίου ἀποτελεῖ ἡ θυσία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ στόν σταυρό (Πρός Κορινθίους Α΄, ιε΄, 1-4). Ὁ Κύριος μας ἐκπλήρωσε ὅλες τίς ἀπαιτήσεις τῆς θείας δικαιοσύνης, δίνοντας τήν ἠθική δυνατότητα στόν ἅγιο Θεό νά δικαιώνει κάθε ἁμαρτωλό πού πιστεύει σ’ Αὐτόν. Οἱ πιστοί τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης σώθηκαν μέ τήν δύναμη τῆς θυσίας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, μολονότι αὐτό ἦταν ἀκόµη κάτι πού θά γινόταν στό µέλλον. Πιθανόν ἐκεῖνοι δέν ἤξεραν καί πολλά πράγµατα γιά τόν Μεσσία, ἤξερε ὅµως ὁ Θεός - καί ὑπολόγισε κι αὐτούς, ὥστε να τούς συμπεριλάβει στά ἀποτελέσματα τῆς ἀπολυτρωτικῆς θυσίας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μέ κάποια ἔννοια, σώθηκαν «ἐπί πιστώσει». Κι ἐµεῖς σωζόµαστε σήµερα µέσω αὐτῆς τῆς θυσίας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀλλά στή δική µας περίπτωση ἡ λύτρωση ἔχει ἤδη συντελεστεῖ καί ἀπομένει στόν κάθε ἄνθρωπο νά τήν ἀποδεχθεῖ καί νά τήν οἰκειοποιηθεῖ.
β΄. Ἡ ἀποδοχή του
Τό εὐαγγέλιο γίνεται δεκτό στήν καρδιά μόνον διά τῆς πίστεως (Πρός Ἐφεσίους β΄, 8). Στήν Παλαιά Διαθήκη οἱ ἄνθρωποι σώζονταν πιστεύοντας ὅ, τιδήποτε τούς ἔλεγε ὁ Θεός. Στή σηµερινή ἐποχή οἱ ἄνθρωποι πιστέυουν στή διαθήκη τοῦ Θεοῦ σχετικά, µέ τόν Υἱό Του, ὅτι αὐτός εἶναι ἡ μόνη ὁδός σωτηρίας (Α΄ Ἰωάννου ε΄, 11-12). Ὁ τελικός σκοπός τοῦ εὐαγγελίου εἶναι ὁ οὐρανός. Ἔχουμε τήν ἐλπίδα ὅτι θά ζήσουμε αἰώνια στόν πνευματικό κόσμο τοῦ Θεοῦ πού στή γλώσσα τῆς Ἁγίας Γραφῆς λέγεται Βασιλεία τοῦ Θεοῦ (Πρός Κορινθίους Β΄, ε΄, 6-10), ὅπως ἀκριβῶς πίστευαν καί οἱ πιστοί τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης (Πρός Ἑβραίους ια΄, 10 καί 14-16).
++++++++++
Ἡ ἀνταπόκριση στό εὐαγγέλιο θά εἶναι μετάνοια καί Ἐπίτη (Μάρκου α΄, 15). Ὁ Θεός προσφέρει τή χάρη τῆς ἀφέσεως (Μάρκου β΄, 10 πρλ· β΄, 17 πρλ) καί τῆς ἀνανεώσεως (Μάρκου β΄, 21 ἑξ). Περιμένει ἀπό τόν ἄνθρωπο, μέ τήν ὁμολογία καί τήν ἀπάρνηση τῆς ἁμαρτίας του, νά διακυβεύσει τή ζωή του πάνω στό εὐαγγέλιο: «Ὅς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν: ὃς δ᾽ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτὴν» (Μάρκου η΄, 35). Οἱ φυσικοί ἀποδέκτες τοῦ εὐαγγελίου εἶναι οἱ «πτωχοὶ τῷ πνεύματι» (Ματθαίου ε΄,3 πρλ. Μάρκου ι΄, 17-23 πρλ), τά «νήπια» (Ματθαίου ια΄, 28. Λουκᾶ θ΄, 48· ι΄,21), ἀκόμα καί οἱ ἁμαρτωλοί (Λουκᾶ ιε΄, 1ἑξ.· ιη΄, 9-14· Ματθαίου κα΄, 31), καί μάλιστα οἱ εἰδωλολάτρες (Ματθαίου η΄, 10 ἑξ. ιε΄, 21-28 πρλ). Ἡ ἐπίγνωση τῆς ἀδυναμίας τους τούς προδιαθέτει ν᾿ ἀκούσουν καί ν᾿ ἀντιληφθοῦν τήν εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ, ἀπό τήν ὁποία πηγάζει τό εὐαγγέλιο (Ματθαίου θ΄, 36· ιδ΄,14 πρλ. Λουκᾶ ζ΄, 47-50· ιη΄, 1-10).
Ἡ ἀποδοχή τοῦ εὐαγγελίου. - Ἡ καλή εἴδηση συνοδεύεται ἀπό «σημεῖα», ὅπως ὑποσχέθηκε ὁ ᾿Ιησοῦς (Μάρκου ιστ΄, 17· Πράξεων δ΄,30· ε΄,12. 16· η΄, 6 ἑξ. ιθ΄,11 ἑξ.). Διαδίδεται µέσα σέ µιά ἀτμόσφαιρα φτώχειας, ἁπλότητας, κοινοτικῆς ἀγάπης καί χαρᾶς (Πράξεων β΄, 46· ε΄, 41· η΄, 8.39). Παντοῦ τό εὐαγγέλιο συναντᾶ καρδιές πού τοῦ προσφέρονται, πού ἐπιθυμοῦν «ἀκοῦσαι τόν λόγον τοῦ Θεοῦ» (Πράξεων ιγ΄,7.12), καί εἶναι πρόθυμες νά μάθουν τί πρέπει νά κάνουν γιά νά σωθοῦν (Πράξεων ιστ΄, 29 ἑξ). Ἔχουν αὐτό τό κοινό χαρακτηριστικό ὅτι «ἀκούουν» (Πράξεων β΄, 22.37· γ΄, 22 ἑξ. κλπ), «ἀποδέχονται» (Πράξεων η΄, 14· ια΄, 1· ιζ΄,11) καί «ὑπακούουν» (Πράξεων στ΄,7). ᾿Αντίθετα, ἡ αὐτάρκεια, ἡ ὑπεροπτική ( Πράξεων ιγ΄, 41) καί φθονερή (Πράξεων ιγ΄, 45 ἑξ.), ὅπως καί ἡ ἐλαφρότητα (Πράξεων ιζ΄, 32) κλείνουν τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων ἀπέναντι στό εὐαγγέλιο.
- Ἡ ἀνταπόκριση τοῦ ἀνθρώπου στό εὐαγγέλιο. - Τό εὐαγγέλιο δέν ἀσκεῖ τή σωστική του δύναμη, παρά μόνο ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀνταποκριθεῖ σ᾽ αὐτό μέ τήν πίστη: «δύναμις γὰρ Θεοῦ ἐστιν εἰς σωτηρίαν παντὶ τῷ πιστεύοντι... δικαιοσύνη γὰρ Θεοῦ ἐν αὐτῷ ἀποκαλύπτεται ἐκ πίστεως εἰς πίστιν» (Πρός Ρωμαίους α΄, 16 ἑξ. Πρός Κορινθίους Α΄, α΄, 18.21). Τό εὐαγγέλιο εἶναι ὁ χῶρος μιᾶς ἐπιλογῆς. Ἔτσι πού ἀναπτύσσει τή σωστική του δύναμη μέσα στήν ἀδυναμία καί ἐνεργοποιεῖ τό μυστήριο τοῦ σταυροῦ (Πρός Κορινθίους α΄, 17-β΄,5), γιά μερικούς εἶναι σκάνδαλο, «μωρία» (Πρός Κορινθίους α΄, 18.21.23· Πρός Ρωμαίους θ΄, 32 ἑξ.· Πρός Γαλάτας ε΄, 11) καί παραμένει «κεκαλυμμένον»: οἱ ἄνθρωποι αὐτοί, τυφλωμένοι ἀπό τό Θεό «τοῦ αἰῶνος τούτου», δέν μποροῦν νά δοῦν «τὸν φωτισμόν τοῦ εὐαγγελίου τῆς δόξης τοῦ Χριστοῦ» (Πρός Κορινθίους δ΄,4). Δέν ὑπακούουν σ᾽ αὐτό (Πρός Θεσσαλονικεῖς α΄,8). Ἄλλοι, ἀντίθετα, δέχονται τό εὐαγγέλιο «εἰς ὑπακοὴν πίστεως» (Πρός Ρωμαίους α΄, 5· Πρός Κορινθίους Α΄, ι΄,5). Μέ τή χάρη τοῦ εὐαγγελίου, ἀνοίγουν τόν ἑαυτό τους στό «εὐαγγέλιον τῆς χάριτος» (Πράξεων κ΄, 24).
δ΄. Ἡ ἀπιστία τῶν Ἰουδαίων
Παρά ταῦτα ἐλάχιστοι ἐκ τῶν Ἰουδαίων ἐπίστευσαν σ’ Αὐτόν. Οἱ περισσότεροι δέν πίστευσαν, ὥστε ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης νά σχολιάζει:
«Τοσαῦτα δὲ αὐτοῦ σημεῖα πεποιηκότος ἔμπροσθεν αὐτῶν οὐκ ἐπίστευον εἰς αὐτόν, ἵνα ὁ λόγος ῾Ησαΐου τοῦ προφήτου πληρωθῇ ὃν εἶπε· Κύριε, τίς ἐπίστευσε τῇ ἀκοῇ ἡμῶν; καὶ ὁ βραχίων Κυρίου τίνι ἀπεκαλύφθη; διὰ τοῦτο οὐκ ἠδύναντο πιστεύειν, ὅτι πάλιν εἶπεν ῾Ησαΐας· τετύφλωκεν αὐτῶν τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ πεπώρωκεν αὐτῶν τὴν καρδίαν, ἵνα μὴ ἴδωσι τοῖς ὀφθαλμοῖς καὶ νοήσωσι τῇ καρδίᾳ καὶ ἐπιστραφῶσι, καὶ ἰάσομαι αὐτούς. ταῦτα εἶπεν ῾Ησαΐας ὅτε εἶδε τὴν δόξαν αὐτοῦ καὶ ἐλάλησε περὶ αὐτοῦ. Ὅμως μέντοι καὶ ἐκ τῶν ἀρχόντων πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν, ἀλλὰ διὰ τοὺς Φαρισαίους οὐχ ὡμολόγουν, ἵνα μὴ ἀποσυνάγωγοι γένωνται· ἠγάπησαν γὰρ τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον ἤπερ τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ» (Ἰωάννου ιβ΄, 37-43)
Δηλαδή : «Αὐτά εἶπε ὁ Ἰησοῦς, κι ἔφυγε καί κρύφτηκε μακριά τους. Καί μολονότι εἶχε κάνει τόσα θαύματα μπροστά στά μάτια τους, δέν πίστευαν σ’ αὐτόν, ἔτσι ὥστε νά ἐπαληθευτοῦν τά λόγια πού εἶχε πεῖ ὁ προφήτης Ἠσαΐας: Κύριε, ποιός πίστεψε στό μήνυμά μας: Σέ ποιόν φανέρωσε ὁ Κύριος τή δύναμή του; Ὁ Ἠσαΐας εἶχε πεῖ ἐπίσης γιά ποιό λόγο αὐτοί δέν μποροῦσαν νά πιστέψουν: Ὁ Θεός τύφλωσε τά μάτια τους καί σκότισε τό νοῦ τους, ἔτσι πού νά μή δοῦνε μέ τά μάτια τους, καί μέ τό νοῦ τους νά μήν καταλάβουν, κι ἐπιστρέψουν σ’ ἐμένα καί τούς γιατρέψω. Αὐτά τά εἶχε πεῖ ὁ Ἠσαίας γιά τόν Ἰησοῦ, κι εἶχε μιλήσει ἔτσι γι’ Αὐτόν, ὅταν εἶδε τή δόξα του. Πολλοί ὡστόσο κι ἀπό τούς ἄρχοντες πίστεψαν σ’ αὐτόν, ἀλλά δέν ὁμολογοῦσαν τήν πίστη τούς ἐξαιτίας τῶν Φαρισαίων, γιά νά μήν τούς διώξουν ἀπό τή συναγωγή. Προτίμησαν τόν ἔπαινο τῶν ἀνθρώπων παρά τόν ἔπαινο τοῦ Θεοῦ».
Τήν ἀπιστία τῶν Ἰουδαίων σχολιάζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Ἑβραίους Ἐπιστολή τονίζοντας ὅτι ἡ προσφερομένη ἀπό τό Θεό σωτηρία εἶναι ἡ τελευταία εὐκαιρία γιά τήν σωτηρία. Ἄλλη δέν θά ὑπάρξη (δ΄)
Ὅταν, στό δεύτερο αἰώνα, ἡ λέξη «εὐαγγέλιο» ἔφθασε νά σηµαίνει γραπτή ἀφήγηση τῆς ζωῆς καί τῆς διδασκαλίας τοῦ Ἰησοῦ, δέν ἔχασε γι᾿ αὐτό τήν ἀρχική της σημασία. Συνέχισε γά σημαίνει τήν καλή εἴδηση τῆς σωτηρίας καί τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ ἐν Χριστῷ. «Αὐτό τό εὐαγγέλιο, γράφει ὁ ἅγιος Εἰρηναῖος, τό κήρυξαν πρῶτα οἱ Ἀπόστολοι. Ἔπειτα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, μᾶς τό μεταβίβασαν μέ τίς Γραφές, ὥστε νά γίνει ἡ βάση καί τό στήριγμα τῆς πίστεώς μας». Τό εὐαγγέλιο πού κηρύσσεται στή διάρκεια τῆς θείας Λειτουργίας ἀναγγέλλει στόν κόσμο τήν καλή εἴδηση καί τήν ἀπελευθέρωση τοῦ κόσμου διά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μέ τήν ἀπάντησή της, ἡ ἱερή σύναξη ἐκδηλώνει τόν ἐνθουσιασμό καί τήν ἀγαλλίαση τῆς πρώτης συναντήσεως τοῦ κόσμου μέ τήν καινότητα τοῦ εὐαγγελίου.
