Ὁ πνευματικὸς πλοῦτος τῆς ἁγίας Γραφῆς

 

῾Ο πιστὸς ἄνθρωπος ζεῖ στὸν κόσμο «κατὰ τὰς γραφάς»· συμπεριφέρεται δηλαδὴ ὅπως ὁρίζουν καὶ διδάσκουν οἱ ἅγιες Γραφές, ἐφαρμόζοντας «τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ τὸ ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον» (Πρός Ρωμαίους ιβ΄, 2)

Στὶς ἅγιες Γραφὲς ἢ στὴν ἁγία Γραφὴ ἀναφέρεται ἡ ἀποκάλυψη τοῦ ἀληθινοῦ καὶ ζωντανοῦ Θεοῦ. Αὐτὴ μιλάει γιὰ τὰ θαυμαστὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ καὶ κυρίως γιὰ τὸ μυστήριο τῆς σωτηρίας μας ὅτι δηλαδή,

«῾Ο Θεὸς φανερώθηκε ὡς ἄνθρωπος, τὸ Πνεῦμα ἀπέδειξε ποιός ἦταν· φανερώθηκε στοὺς ἀγγέλους, κηρύχθηκε στὰ ἔθνη, τὸν πίστεψε ὁ κόσμος, ἀναλήφθηκε μὲ δόξα» (Πρός Τιμόθεον Α΄, γ΄, 16)

            ῾Η ἁγία Γραφὴ δηλαδὴ μαρτυρεῖ γιὰ τὸν Κύριό μας ᾿Ιησοῦ Χριστό (Ἰωάννου ε΄, 39) 

῞Οσα γράφει μᾶς παραδόθηκαν ἀπὸ τοὺς ἁγίους ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ ποὺ μίλησαν ὁδηγούμενοι καὶ κινούμενοι ἀπὸ τὸ ἅγιο Πνεῦμα (Β΄ Πέτρου α΄, 21). Σὲ αὐτὴ ὑπάρχει ζωή (Ἰωάννου ε΄, 39).

Οἱ ἀλήθειές της καὶ οἱ διδασκαλίες της διατηροῦν ἀμείωτο τὸ κῦρος τους, παραμένουν σὲ ἰσχύ, ἐπειδὴ ἔχουν σφραγισθεῖ μὲ τὴν θεία αὐθεντία καὶ ὅπως εἶπε ὁ Κύριός μας «ὅ,τι εἶναι γραμμένο στὴ Γραφὴ δὲν μπορεῖ νὰ καταλυθεῖ» (Ἰωάννου ι΄, 35)

᾿Εφ᾿ ὅσον ἡ ἁγία Γραφὴ δὲν θὰ καταργηθεῖ ποτέ, δὲν θὰ χάσει τὴν ἀξία της καὶ τὴν χρησιμότητά της, ὁ πιστὸς ὀφείλει νὰ τὴν μελετᾶ γιὰ νὰ μὴν καταληφθεῖ ἀπὸ τὸ πνευματικὸ σκοτάδι, ἀλλὰ νὰ καθοδηγεῖται ἀπὸ τὴν ἀλήθειά της ἔχοντας «τὸ φῶς τῆς ζωῆς» (Ἰωάννου η΄, 12)

Γιὰ τὸν πνευματικὸ πλοῦτο τῆς ἁγίας Γραφῆς μᾶς μιλᾶνε οἱ ἅγιοι καὶ θεοφόροι πατέρες μας. ᾿Απὸ τὶς πολλὲς ἀναφορές τους ἐπιλέξαμε νὰ παραθέσουμε τρεῖς πολὺ χαρακτηριστικὲς καὶ διδακτικές.

1. Τοῦ ἁγίου ᾿Ιωάννου τοῦ Χρυσοστόμου

(351-407 μ. Χ.)

«Εὐχάριστο βέβαια εἶναι τὸ λιβάδι καὶ ἕνας κῆπος, ἀλλὰ πολὺ πιὸ εὐχάριστο πράγμα εἶναι ἡ ἀνάγνωση τῶν θείων Γραφῶν. Γιατὶ ἐκεῖ ὑπάρχουν ἄνθη ποὺ μαραίνονται, ἐνῶ ἐδῶ νοήματα ποὺ πάντα εἶναι ἀκμαῖα· ἐκεῖ εἶναι ὁ ζέφυρος ποὺ φυσάει, ἐνῶ ἐδῶ ἡ αὔρα τοῦ Πνεύματος· ἐκεῖ τὰ ἀγκάθια ποὺ φράζουν, ἐνῶ ἐδῶ ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ ποὺ ἀσφαλίζει· ἐκεῖ τὰ τζιτζίκια τραγουδοῦν, ἐνῶ ἐδῶ οἱ προφῆτες κελαηδοῦν· ἐκεῖ ἡ εὐχαρίστηση ἀπὸ τὸ θέαμα, ἐνῶ ἐδῶ ἡ ὠφέλεια ἀπὸ τὴν ἀνάγνωση. ῾Ο κῆπος βρίσκεται σὲ ἕνα τόπο, ἐνῶ οἱ Γραφὲς σὲ ὅλα τὰ μέρη τῆς οἰκουμένης· ὁ κῆπος δουλεύει ἀνάλογα μὲ τὶς ἐποχές, ἐνῶ οἱ Γραφὲς καὶ τὸν χειμώνα καὶ τὸ θέρος ἔχουν πλούσια φύλλα καὶ εἶναι γεμᾶτες καρπούς. ῎Ας προσέχουμε λοιπὸν στὴν ἀνάγνωση τῶν Γραφῶν, γιατί, ἂν προσέχεις στὴν Γραφὴ σοῦ ἀπομακρύνει τὴν στενοχώρια, σοῦ φυτεύει τὴν εὐχαρίστηση, ἀφανίζει τὴν κακία, ριζώνει τὴν ἀρετή, δὲν ἀφήνει στὴν ἀναταραχὴ τῶν πραγμάτων νὰ παθαίνεις αὐτὰ ποὺ παθαίνουν ὅσοι ταλαιπωροῦνται ἀπὸ τρικυμία. ῾Η θάλασσα μαίνεται, ἐσὺ ὅμως πλέεις μὲ γαλήνη, γιατὶ ἔχεις κυβερνήτη τὴν ἀνάγνωση τῶν Γραφῶν καὶ αὐτὸ τὸ σχοινὶ δὲν τὸ σπάζει ὁ πειρασμὸς τῶν περιστάσεων» (Ἰ. Χρυσοστόμου, Ὅτε τῆς ἔξω εὑρεθείς Εὐτρόπιος… P.G. 52, 395-397).

2. Τοῦ ἁγίου ᾿Εφραὶμ τοῦ Σύρου

(306-378 μ. Χ.)

«᾿Απὸ τοὺς ἀγροὺς τέρψεις συγκομιδῆς καὶ ἀπὸ τὰ ἀμπέλια τρύγος ἐδεσμάτων. Καὶ ἀπὸ τὶς Γραφὲς διδαχὴ ζωοποιός. ῾Ο ἀγρὸς μία φορὰ ἔχει τὴν συγκομιδὴ καὶ τὸ ἀμπέλι μία φορὰ ἔχει τὸν τρύγο. ῾Η Γραφή, ὅμως, πάντοτε ἀναβλύζει διδαχὴ ζωοποιό. ῾Ο ἀγρός, ὅταν θερισθεῖ, μένει ἔρημος. Καὶ τὸ ἀμπέλι, ὅταν τρυγηθεῖ, ταπεινώνεται. ῾Η Γραφή, ὅμως, ἂν καὶ θερίζεται καθημερινά, τὰ στάχυα τῶν ἑρμηνειῶν τῶν λόγων της δὲν ἐκλείπουν. Καθημερινὰ τρυγᾶται καὶ τὰ σταφύλια τῆς ἐλπίδας ποὺ κρύβει δὲν δαπανῶνται. ῍Ας πλησιάσουμε λοιπὸν τὸν ἀγρὸ τοῦτο κι ἂς ἀπολαύσουμε τὰ ζωοποιά του ρεῖθρα καὶ ἂς θερίσουμε ἀπὸ αὐτὸν στάχυα ζωῆς, τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου μας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ὁ ῾Οποῖος εἶπε· βρίσκονται ἐδῶ κάποιοι, οἱ ὁποῖοι δὲν θὰ γευθοῦν θάνατο, ἕως νὰ δοῦν τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ νὰ ἔρχεται μέσα στὴν δόξα Του» (Ἐφραίμ Σύρου, Λόγος εἰς τήν Μεταμόρφωσιν τοῦ Κυρίου, Ἐκδόσεις «Τό περιβόλι τῆς Παναγιᾶς» τ. 7, σσ. 13-14 Θεσσαλονίκη 1998)

3. Τοῦ ἁγίου ᾿Ιωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ

(676-749 μ. Χ.)

«Εἶναι πάρα πολὺ ὡραῖο καὶ πάρα πολὺ ὠφέλιμο γιὰ τὴν ψυχὴ νὰ μελετᾶ προσεκτικὰ τὶς θεῖες Γραφές. Διότι καθὼς ἀκριβῶς ἕνα δέντρο, ποὺ ἔχει φυτευθεῖ ἐκεῖ ὅπου τρέχουν καὶ χύνονται ἄφθονα νερά, ἔτσι καὶ ἡ ψυχή, ὅταν ποτίζεται μὲ τὴν θεία Γραφή, τρέφεται καὶ παράγει, σὰν ὥριμο καρπὸ πίστη ὀρθόδοξο καὶ ἐξωραΐζεται μὲ καταπράσινα πάντοτε φύλλα, δηλαδὴ μὲ θεάρεστες πράξεις. Διότι ἀπὸ τὶς Γραφὲς παίρνουμε κατεύθυνση καὶ πρὸς τὴν ἐνάρετη πράξη καὶ πρὸς τὴν καθαρὴ θεωρία. Διότι μέσα σὲ αὐτὲς βρίσκουμε παρόρμηση γιὰ κάθε ἀρετὴ καὶ ἀπόκρουση ὅλης τῆς κακίας... ῍Ας χτυπήσουμε λοιπὸν τὴν πόρτα τοῦ ὡραίου παραδείσου τῶν Γραφῶν, ποὺ εἶναι εὐωδιαστός, γλυκύτατος, ἀπερίγραπτα ὄμορφος, ποὺ περιβάλλει τὰ αὐτιά μας μὲ ποικιλία κελαηδημάτων νοερῶν καὶ θεοφόρων πουλιῶν, ποὺ ἀγγίζει τὴν καρδιά μας, ποὺ τὴν παρηγορεῖ ὅταν λυπᾶται, ἐνῶ τὴν ἁπαλύνει ὅταν ὀργίζεται, καὶ τὴν γεμίζει μὲ παντοτινὴ χαρά, ποὺ ἀνεβάζει τὴν διάνοιά μας στὰ χρυσαφένια καὶ ἀστραφτερὰ νῶτα τῆς θείας περιστερᾶς καὶ στὰ φωτεινά της φτερά, ποὺ μᾶς πηγαίνει πρὸς τὸν μονογενῆ Υἱὸ καὶ τὸν κληρονόμο αὐτοῦ ποὺ φύτεψε τὸ νοητὸ ἀμπέλι καὶ μᾶς παρουσιάζει διὰ μέσου αὐτοῦ στὸν Πατέρα τῶν φώτων. Δὲν πρέπει ὅμως νὰ χτυπήσουμε τὴν πόρτα ἀνόρεχτα, ἀλλὰ μὲ πολλὴ προθυμία καὶ μὲ ἐπιμονή· ἂς μὴν ἀποθαρρυνθοῦμε χτυπώντας. Γιατὶ μόνο ἔτσι θὰ ἀνοίξει γιὰ μᾶς. ῍Αν διαβάσουμε μία καὶ δυὸ φορές, χωρὶς νὰ καταλάβουμε αὐτὰ ποὺ διαβάσαμε, ἂς μὴν ἀποθαρρυνθοῦμε, ἀλλὰ νὰ ἐπιμείνουμε, νὰ τὰ ποῦμε πολλὲς φορές, νὰ ρωτήσουμε· γιατὶ λέει ἡ Γραφή· “᾿Επερώτησον τὸν πατέρα σου, καὶ ἀναγγελεῖ σοι, τοὺς πρεσβυτέρους σου, καὶ ἐροῦσί σοι”. ῾Η γνώση δὲν εἶναι ὅλων. ῍Ας ἀντλήσουμε ἀπὸ τὴν πηγὴ τοῦ παραδείσου αὐτοῦ παντοτινὰ καὶ πεντακάθαρα νάματα ποὺ ὁδηγοῦν στὴν αἰώνια ζωή, ἂς ἐντρυφήσουμε, ἂς τὰ ἀπολαύσουμε ἄπληστα· γιατὶ ἡ χάρη τους ποτὲ δὲν ξοδεύεται»(Ἰ. Δαμασκηνοῦ Ἔκδοσις Ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, Ἐκδόσεις Π.Πουρναρᾶ, Θεσσαλονίκη 1983 κεφ. Δ΄, β΄, 19 (90) σσ. 396-397 κ.ἑ.)