Ο ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
Τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ
Δ α ν ι ή λ
«Εὐλόγηοον τὸν στέφανον τοῦ ἐνιαυτοῦ»
(Ἀπὸ τὴν Ἀκολουθία: τῆς Ἀρχῆς τῆς ’Ινδίκτου)
Ἕνας χρόνος πέρασε: Ἕνας χρόνος λιγώτερος ἀπ᾿ τὰ χρόνια τῆς ζωῆς μας. Ἕνας χρόνος, ποὺ δὲν θὰ ξαναγυρίσει πιά. «Πάει ὁ παλιός μας χρόνος». Ἕνας χρόνος, ποὺ δὲ θὰ τὸν ξαναβροῦμε παρὰ μόνο στὸ δικαστήριο τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ δώσουμε λόγο, πώς τὸν περάσαμε: Στὴ χάρη τοῦ Θεοῦ ἢ στὴν ἁμαρτία. Φίλοι τοῦ Θεοῦ ἢ ἐχθροί Του.
Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ σαρκώθηκε καὶ ἦλθε στὸν κόσμο γιὰ νὰ κηρύξει «ἐνιαυτόν Κύριον δεκτόν» (Λουκᾶ δ΄, 19). Ὁ Ἰησοῦς Χριστός δηλαδή ἦλθε νὰ ἀναγγείλει στούς ἀνθρώπους ὅτι ἀρχίζει ἡ περίοδος ποὺ ὁ Κύριος θά φέρει σωτηρία στὸ λαὸ Του. Ἡ περίοδος αὐτὴ ἐγκαταστάθηκε ἀπὸ τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ θὰ ἐκτείνεται ἕως τὴν δευτέρα Παρουσία Του ποὺ θὰ εἶναι τὸ τέλος τοῦ παρόντος αἰώνα, ἀλλὰ γιὰ τὸν κάθε ἄνθρωπο τὸ τέλος τῆς ζωῆς του κλείνει αὐτὴ τὴν περίοδο τῆς σωτηρίας μετὰ ἀρχίζει ἡ περίοδος τῆς κρίσεως. Συνεπῶς σύμφωνα μὲ αὐτὰ δεδομένα ἡ περίοδος τῆς σωτηρίας περιλαμβάνει καὶ τὸν Νέο Χρόνο.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος συμβουλεύει τοὺς πιστοὺς πῶς νὰ ἀξιοποιήσουν τὸν καιρὸ ποὺ χαρίζει ὁ Θεός συμπεριφερόμενοι εὐσχημόνως μὲ τὴν κοσμιότητα δηλαδὴ ποὺ ταιριάζει στὸν Θεὸ καὶ στὸ θέλημα Του ποὺ δηλώνεται μὲ τὶς ἐντολὲς Του (Πρός Ρωμαίους ιγ΄, 11-14)
Ἔφθασε λοιπόν ἡ Πρωτοχρονιά πού ἐνῶ εἶναι φυσικό γεγονὸς ἀποκτᾶ καὶ πνευματικὸ νόημα. Αὐτὴ εἶναι μιὰ ἡµέρα χαρᾶς καὶ ἑορτῆς, ὅτι μᾶς ἐπισκέφθηκε ὁ Κύριος γιὰ νὰ μᾶς φέρει τὴν σωτηρία. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ ἕνας εὔχεται στὸν ἄλλο τὰ χρόνια πολλά, προσφέρει δῶρα, κάνει καὶ δέχεται ἐπισκέψεις. Χαιρόμαστε κυρίως γιὰ τὴν πνευματικὴ αὐτὴ δωρεὰ τοῦ Θεοῦ.
Γιὰ ἕνα ὅμως καλὸ χριστιανὸ ἡ ἡμέρα αὐτὴ πρέπει νὰ ἔχει ἕνα βαθύτερο νόημα. Γιὰ τὸν παλιὸ χρόνο, ποὺ φεύγει πρέπει νὰ κάνει μιὰ ἀνασκόπηση καὶ γιὰ τὸν καινούργιο, ποὺ ἔρχεται ἕνα σχέδιο. Μιὰ ἀνασκόπηση γιὰ νὰ βρεῖ τὶς ἐλλείψεις του καὶ ἕνα σχέδιο γιὰ νὰ διορθώσει τά σφάλματά του. Μιὰ ἀνασκόπηση γιὰ νὰ δεῖ τί ἔκανε καὶ ἕνα σχέδιο γιὰ νὰ ἐπανακτήσει τὰ χαμένα.
Ἕνας χρόνος πέρασε, ἕνας καινούργιος χρόνος ἀνατέλλει θὰ εἶναι τὸ θέμα τῆς μελέτης μας.
- Ὁ χρόνος ποὺ τελειώνει
α) Π ό σ ο τὸ κ α θ ε τ ὶ τ ε λ ε ι ώ ν ε ι, καὶ τελειώνει γρήγορα. Ποῦ εἶναι τὰ χρόνια τῆς ζωῆς μας; Πέρασαν σὰν ἄνεμος. Ὁ χρόνος περνᾶ καὶ δὲν ξαναγυρίζει. Εἶναι σὰν τὸ βέλος, ποὺ ὅταν φύγει ἀπὸ τὸ τόξο δὲν ξαναεπιστρέφει. Εἶναι σὰν τὸ ποτάμι, ποὺ τρέχει καὶ χάνεται στὸν ὠκεανό. Γοργόφτερο, ὠνόμασαν οἱ Νεοέλληνες ποιητὲς τὸ χρόνο. Πέρασαν λοιπόν καὶ γιὰ μᾶς τόσα χρόνια χωρὶς νά τὸ καταλάβουμε, σὰ νὰ ἦταν χθές.
Ὅπως πέρασαν τόσα χρόνια θὰ περνάει καὶ ὁ καινούργιος χρόνος ποὺ θὰ μᾶς φέρνει πιὸ κοντὰ στὴν αἰωνιότητα, ὅπου ὁ χρόνος δὲ θὰ περνᾶ καὶ δὲν θὰ ὑπάρχει χρόνος, ἀλλὰ μόνο παρόν! Αὐτὴ ἡ σκέψη τῆς αἰωνιότητος πρέπει νὰ μᾶς ἀναγκάσει νά ὑποβάλουμε στὸν ἑαυτό μας τὸ ἐρώτημα:
β) Π ῶ ς ἔ ζ η σ α τόν περασμένο χρόνο; Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα, ποὺ μᾶς ἀναγκάζει προτοῦ ἀπαντήσουμε νὰ ἐξετάσουμε καλὰ τὸν ἑαυτό μας καὶ νὰ δοῦμε ἄν ὑπηρέτησαμε πιστὰ τὸν Κύριο Ἄν φυλάξαμε τὸ νόμο Του Ἄν καταβάλαμε προσπάθεια νὰ προοδεύσουμε στὴν ἀρετή Ἄν ἀγαπήσαμε τὸν πλησίον μας Ἄν σεβαστήκαμε τοὺς ἀνωτέρους μας Ἄν ἐκτελέσαμε τὰ καθήκοντά μας Ἄν ἀντισταθήκαμε στὴ χάρη τοῦ Θεοῦ; Καὶ ἂν τέλος μολύναμε τὴ συνείδησή μας, μὲ τὴν ἁμαρτία; Σὲ ὅλα αὐτὰ τὰ ἐρωτήματα πρέπει νὰ δώσουμε μία ἀπάντηση μὲ εἰλικρίνεια καὶ γενναιότητα καὶ ἄν μὲν περάσαμε στὴν χάρη τοῦ Θεοῦ ἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ νὰ βγεῖ ἀπὸ τὴν καρδιά μας γιὰ ᾿Εκεῖνον, ποὺ μᾶς ἔδωσε τὸ δῶρο αὐτό. Ἄν πάλι μᾶς βαρύνει ἡ συνείδηση, τότε χωρὶς νὰ χάσουμε τὸ θάρρος μας ἄς ἀνακράξουμε «Ἁμάρτησα, Κύριε, συγχώρησέ με».
Ὁ Μωϋσῆς, ὅταν πέρασε τὸν ἐκλεκτὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴν Ἐρυθρά θάλασσα σῶο καὶ ἀβλαβῆ, φώναξε στὰ πλήθη: «Ἡμεῖς οἱ ζῶντες εὐλογήσωμεν τὸν Κύριον» (Ψαλµοῦ 113, 27). Ἐμεῖς, ποὺ ἐπιζήσαμε, ἂς δοξολογήσουμε τόν Κύριο. Κι ἐμεῖς τώρα, στὸ τέλος ἑνὸς χρόνου καὶ στὴν ἀρχὴ ἑνός καινούργιου, ὀφείλουμε νὰ ποῦμε στὸν Κύριο μὲ ταπείνωση καὶ εὐγνωμοσύνη:
Ἕνα µεγάλο «εὐχαριστῶ» βγαίνει, Κύριε, ἀπὸ τὰ τρίσβαθα τῆς καρδιᾶς µας γιὰ ὅλα τὰ δῶρα, τὰ ὑλικά καὶ πνευματικά, ποὺ µᾶς ἔκανες κατὰ τὸν περασμένο χρόνο. Τὶ πρῶτο, τί δεύτερο ν᾽ ἀριθμήσουμε ἀπὸ τὰ πλούσια δῶρα Σου, ποὺ ἡ µεγάλη φιλευσπλαχνία Σου θέλησε νὰ μᾶς χαρίσει; Σ’ εὐχαριστοῦμε γιὰ τὴν ὑγεία τοῦ σώματός μας, γιὰ τοὺς ἀγαπητοὺς μας γονεῖς, γιὰ τοὺς καλοὺς μας φίλους. Σ’ εὐχαριστοῦμε, ποὺ μᾶς συγχώρεσες ὅλες τὶς ἁμαρτίες μας, ποὺ μᾶς ἔθρεψες μὲ τὸ Σῶμα Σου καὶ τὸ Αἷμα Σου καὶ ποὺ μᾶς ἔδωσες τόσες σωτήριες ἐμπνεύσεις. Σὲ πόσους ἄλλους δὲν ἔδωσες τὰ ἴδια αὐτὰ δῶρα; Τὶ κάναμε ἐμεῖς γιὰ νὰ ἀμοιφθοῦμε μὲ τόσες χάριτες; Τίποτα. Ἀπολύτως τίποτα. Μόνο ἡ μεγάλη καλωσύνη Σου Σὲ ἔκανε νὰ λυπηθεῖς τὴν ἐλεεινότητά μας. Γι’ αὐτὸ σ᾽ εὐχαριστοῦμε μὲ ὅλη τὴν καρδιά μας.
- Ὁ χρόνος ποὺ ἀρχίζει
Ὁ καινούργιος χρόνος προβάλλει μὲ μυστηριώδη προσωπίδα. Τί μᾶς ἐπιφυλάσσει δὲν ξέρουμε. Ὅ,τιδήποτε ὅμως καὶ νὰ εἶναι, ἄς τὸ δεχόμαστε ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ Δημιουργοῦ μας, γιατὶ οὔτε μιὰ τρίχα τῆς κεφαλῆς μας δὲν πέφτει χωρὶς νὰ τὸ θέλει.
Αὐτὸς κυβερνᾶ καὶ διέπει τά πάντα. Θέλουμε τὸ χρόνο, ποὺ θὰ μᾶς δώσει ὁ Κύριος, νὰ τὸν μεταχειρισθοῦμε γιὰ τὴ δόξα Του, γιατὶ ὁ χρόνος εἶναι ὠφελιμώτατο δῶρο, ἐπειδή:
α) Μὲ αὐτὸ μποροῦμε νὰ κερδίσουμε μιὰ αἰωνιότητα. Σκεφθήκαμε ποτὲ καλά, ὅτι μποροῦμε μὲ τὴν κάθε στιγμὴ νὰ ἐξαγοράσουμε τὴν αἰώνια εὐτυχία τοῦ Παραδείσου. Ἄν τὴν πολύτιμη αὐτὴ στιγµή, ποὺ μᾶς δίνει ὁ Κύριος τὴν ἐκμεταλλευθοῦμε καὶ θελήσουμε νὰ κάνουμε ἔργα σωτηρίας, αὐτὴ ἡ στιγμὴ θὰ µᾶς δώσει τὴν παντοτινὴ εὐτυχία σὲ μιὰ ἄλλη ζωή. Μιὰ στιγμὴ ἐξαγοράζει μιὰ αἰωνιότητα. Πόσο λοιπὸν πολύτιμη εἶναι αὐτὴ ἡ στιγµή ! Ἀξίζει ὅσο ἀξίζει ὁ Θεός.
Ἡ σκέψη λοιπὸν ὅτι κάθε στιγμὴ μᾶς δόθηκε ἀπὸ τὸ Θεὸ γιὰ νὰ κερδίσουμε τὴν αἰωνιότητα θὰ μᾶς κάνει νὰ εἴμαστε προσεκτικοὶ καὶ νὰ μὴν χάνουμε τὸν καιρό μας.
β) Θὰ προσπαθήσουμε μὲ τὸν καινούργιο χρόνο, ποὺ μᾶς δίνει ὁ Θεὸς νὰ ἐπαναρθώσουμε τά σφάλματά μας. Ὁ ὁδοιπόρος, ποὺ ἔχασε τὸν καιρὸ του σὲ ἀνωφελεῖς σταθμεύσεις, ὅταν βραδυάζει καὶ βλέπει, ὅτι δὲν ἔφθασε στὸν προορισμὸ του ἐπιταχύνει τὸ βῆμα του καὶ στὴν ἀνάγκη ἀρχίζει καὶ τὸ τροχάδην. Τὸ ἴδιο ἔχουμε νὰ κάνουμε κι ἐμεῖς τώρα.
Δὲν θὰ ἀναβάλουμε πιὰ γιὰ ἀργότερα. Τὸ ἀργότερα μπορεῖ νὰ μὴν μᾶς δοθεῖ.
Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Γραφὴ συμβουλεύει: «Μὴ ἀφυστερήσῃς ἀπὸ ἀγαθῆς ἡμέρας» (Σοφία Σειράχ ιδ΄ 14). Μὴν ἀφήσεις νὰ χαθεῖ μιὰ καλὴ εὐκαιρία. Ὅ, τι μπορεῖς νὰ κάνεις σήμερα μὴν ἀναβάλλεις γιὰ αὔριο. Ὁ αὐριανός σου καιρός, ἄν σοῦ δοθεῖ, θὰ ἔχει ἄλλο σκοπό.
Μὲ τὰ μαθήματα τοῦ παρελθόντος θὰ ἐνατενίσουμε τὸ μέλλον. Θὰ ἐξετάσουμε ποιὲς ἦταν γιὰ μᾶς οἱ ἀφορμές, ποὺ μᾶς ὀδήγησαν στὴν ἁμαρτία καὶ μὲ κάθε τρόπο θὰ προσπαθήσουμε νὰ τὶς ἀποφύγουμε. Τὰ σφάλματα τοῦ παρελθόντος, ποὺ ἔρχονται στὴ σκέψη μας, δὲν θὰ εἶναι γιὰ νὰ μᾶς ρίξουν στὴ μαύρη καὶ ἄγονη ἀπελπισία, ἀλλὰ γιὰ νὰ μᾶς ὑπενθυμίζουν ὅτι ἡ διαγωγή μας κατὰ τὸ Νέο Χρόνο πρέπει νὰ εἶναι διαφορετικὴ ἀπὸ ἐκείνη τοῦ περασμένου.
Εὐλογημένο ἀπὸ τὸν Θεὸ τόν Νέο Ἔτος
