«Τὸ Πνεῦμα τὸ ἐκ τοῦ Θεοῦ»
Δημοσιεύθηκε 2.10.2025
Ἡ θεωρία, δηλαδή ἡ νοερή γνώση, εἶναι δῶρο καί ἐνέργεια τοῦ ἁγίου Πνεύματος στούς πιστούς. «τό γάρ Πνεῦμα πάντα ἐρευνᾷ, καί τά βάθη τοῦ Θεοῦ» (Κορινθίους Α΄ β΄, 10). Γι’ αὐτό λοιπόν τό ἅγιο Πνεῦμα ἀποκαλύπτει τίς μυστικές θεωρίες καί σοφίες τοῦ Θεοῦ, τόσο στούς Ἀγγέλους ὅσο καί στούς ἀνθρώπους.
Ὅπως δέν δύναται κάποιος ἄλλος νά γνωρίσει τά κρύφια τοῦ ἀνθρώπου καί ἐγκάρδια, παρά μόνο τό πνεῦμα του, δηλαδή ἡ συνείδηση του, ἔτσι καί τά τοῦ Θεοῦ κρύφια κανένας δέν γνωρίζει, παρά μόνο τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό οἱ λογικοί ἄνθρωποι ἐλάβαμε τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, γιά νά γνωρίσουμε τά πνευματικά μυστήρια, πού χαρίσθηκαν σ’ ἐμᾶς ἀπό τόν Θεό κατά τόν ἀπόστολο Παῦλο (βλ. Κορινθίους Α΄ β΄, 11).
Μέ ὅλη του τή συμπεριφορά ὁ Χριστός ἐκδηλώνει τήν ἐνέργεια τοῦ Πνεύµατος µέσα Του (Λουκᾶ 4, 14). «Ἐν Πνεύματι» ἀντιμετωπίζει τό διάβολο (Ματθαίου 4, 1) καί λυτρώνει τά θύματά του (Ματθαίου 12, 28), φέρνει στούς φτωχούς τό χαρμόσυνο ἄγγελμα καί τό Λόγο τοῦ Θεοῦ (Λουκᾶ 4, 18). «Ἐν Πνεύματι» ἐπικοινωνεῖ μέ τόν Πατέρα (Λουκᾶ 10, 21). Τά θαύματά του πού κατανικοῦν τό κακό καί τό θάνατο, ἡ δύναμη καί ἡ ἀλήθεια τοῦ λόγου του, ἡ ἄμεση οἰκειότητά του μέ τό Θεό, εἶναι ἡ ἀπόδειξη ὅτι πάνω του «ἀναπαύεται τὸ Πνεῦμα» (Ἡσαΐου 61, 1) καί ὅτι αὐτός εἶναι ταυτόχρονα ὁ Μεσσίας πού λυτρώνει, ὁ ἀναμενόμενος προφήτης καί ὁ ἀγαπημένος Δοῦλος. Κανείς ποτέ δέν κατεῖχε τό Πνεῦμα ὅσο ἐκεῖνος, «οὐκ ἐκ μέτρου» (Ἰωάννου 3, 34).
Γιά νά ἐκπληρώσει τά ἔργα τοῦ Θεοῦ ὁ ᾿Ιησοῦς δέ χρειάζεται τό Πνεῦμα. Ὄχι ὅτι θά μποροῦσε νά κάνει ποτέ δίχως αὐτό, ὅπως δέν μπορεῖ νά κάνει χωρίς τόν Πατέρα, ἀλλά, ὅπως ὁ Πατέρας «μετ᾽ αὐτοῦ ἐστιν» (Ἰωάννου 8, 29), ἔτσι καί τό Πνεῦμα δέν μπορεῖ ποτέ νά τοῦ λείψει. Ἡ ἀπουσία στόν ᾿Ιησοῦ τῶν συνηθισμένων ἀπηχήσεων τοῦ Πνεύματος εἶναι σημεῖο τῆς θεότητάς του. Δέν αἰσθάνεται τό Πνεῦμα σάν μιά δύναμη πού θά τόν κατέκλυζε ἀπό ἔξω, ἀλλά σάν κάτι δικό του. Τό Πνεῦμα τοῦ ἀνήκει, εἶναι τό δικό του τό Πνεῦμα (Ἰωάννου 16, 14 ἑξ).
Μολονότι εἶναι πλήρης Πνεύματος καί δέν ἐνεργεῖ παρά μόνο δι᾽ αὐτοῦ, ὁ ᾿Ιησοῦς δέ μιλάει ποτέ γι᾿ αὐτό. Τό φανερώνει σέ ὅλα του τά ἔργα, δέν μπορεῖ ὅμως νά τό παρουσιάσει ξεχωριστά ἀπό τόν ἑαυτό του, ὅσο ζεῖ ἀνάμεσά μας. Γιά νά διαχυθεῖ καί νά ἀναγνωριστεῖ τό Πνεῦμα, πρέπει νά ἀποσυρθεῖ ὁ ᾿Ιησοῦς (Ἰωάννου 7, 39· 16,7). Τότε θά ἀναγνωρίσουν οἱ ἄνθρωποι τί εἶναι τό Πνεῦμα καί ὅτι ἀποστέλλεται ἀπό αὐτόν. Γι᾿ αὐτό ὁ ᾿Ιησοῦς δέ μιλάει στούς δικούς του γιά τό Πνεῦμα παρά μόνο ὅταν χωρίζεται ὡς αἰσθητή παρουσία ἀπό αὐτούς προσωρινά (Ματθαίου 10, 20) ἤ γιά πάντα (Ἰωάννου 14, 16 ἑξ.· 16,13 ἑξ.).
Στούς Συνοπτικούς (Ματθαῖο, Μάρκο καί Λουκᾶ), τό Πνεῦμα φαίνεται ὅτι δέ θά πρέπει νά ἐκδηλώνεται παρά μόνο σέ σοβαρές περιπτώσεις, στό μέσο θριαμβευτῶν ἀντιπάλων (Μάρκου 13, 11). ᾿Αλλά οἱ ἐκμυστηρεύσεις τοῦ ᾿Ιησοῦ στό λόγο του μετά τό Μυστικό Δεῖπνο εἶναι πιό συγκεκριμένες. Ἡ ἐχθρότητα τοῦ κόσμου πρός τόν ᾿Ιησοῦ δέν εἶναι τυχαία, καί, μολονότι δέν ἐκδηλώνεται καθημερινά μέ βίαιους διωγμούς, οἱ μαθητές ὡστόσο θά αἰσθάνονται καθημερινά νά βαραίνει ἡ ἀπειλή της πάνω τους (Ἰωάννου 15, 18-21), γι᾿ αὐτό καί καθημερινά τό Πνεῦμα θά εἶναι μαζί τους (Ἰωάννου 14, 16 ἑξ.). Ὅπως ὁ ᾿Ιησοῦς ὁμολόγησε τόν Πατέρα του μέ ὅλη του τή ζωή (Ἰωάννου 3,41· 8, 50· 12, 49), ἔτσι καί οἱ μαθητές θά πρέπει νά δώσουν μαρτυρία γιά τόν Κύριο (Μάρκου 13, 9· Ἰωάννου 15, 27). Ὅσο ὁ ᾿Ιησοῦς ζοῦσε κοντά τους, δέν εἶχαν νά φοβηθοῦν τίποτα, ἦταν ὁ Παράκλητός τους, πάντα κοντά τους γιά νά τούς ὑπερασπιστεῖ καί νά τούς βγάλει ἀπό τίς δύσκολες περιστάσεις (Ἰωάννου 17, 12). Ὅταν ἐκεῖνος φύγει, τό Πνεῦμα θά πάρει τή ϑέση του γιά νά εἶναι ὁ Παράκλητός τους (Ἰωάννου 14, 16· 16, 7). Διακρίνεται ἀπό τόν ᾿Ιησοῦ, δέ θά μιλήσει ὅμως στό δικό του τό ὄνομα, ἀλλά πάντα στό ὄνομα τοῦ ᾿Ιησοῦ ἀπό τόν ὁποῖο εἶναι ἀχώριστο καί τόν ὁποῖο θά «δοξάσει» (Ἰωάννου 16, 13 ἑξ.). Τό Πνεῦμα θά ἐπαναφέρει τούς μαθητές στά ἔργα καί στά λόγια τοῦ Κυρίου καί θά τούς δώσει τήν ἱκανότητα νά τά καταλάβουν (Ἰωάννου 14, 26), θά τούς δώσει τή δύναμη νά ἀντιμετωπίσουν τόν κόσμο στό Ὄνομα τοῦ ᾿Ιησοῦ.
