«᾿Ιδοὺ ὁ ἰσχυρὸς πολύς,
καὶ οὐ γνωσόμεθα» (Ἰώβ, 36,26).
Ὁ Χριστιανὸς τιμᾶ τὸ μυστήριον τῆς Ἁγίας Τριάδος, μὲ τὸ πνεῦμα του, τὴν καρδιά του καὶ τὸ μιμεῖται στὴν καθημερινή του ζωή.
α) Μὲ τὸ πνεῦμα του. Λέγει στὴν προσευχή του: «Πιστεύω, Κύριε, ἐκεῖνο ποὺ μοῦ ἀπεκάλυψες στὸ μεγάλο αὐτὸ μυστήριο τῆς μιᾶς ὁμοουσίου καὶ ἀδιαιρέτου Τριάδος. Τὸ λογικόν μου ζητεῖ νὰ ἀντισταθῆ, ἀλλὰ ἐγὼ ἐπιμένω νὰ θυσιασθῆ γιὰ τὴ δόξα Σου. ᾿Αναγνωρίζω τὴν ἄγνοιά μου καὶ διακηρύττω ὅτι εἶσαι Θεὸς τοῦ ὁποίου τὸ μεγαλεῖον ὑπερβαίνει ἀπείρως τὴ γνῶσι καὶ ἀναφωνῶ μὲ τὸν ᾿Ιώβ: «᾿Ιδοὺ ὁ ἰσχυρὸς πολύς, καὶ οὐ γνωσόμεθα» (Ἰώβ, 36,26). Τὸ νὰ θέλω νὰ κατανοήσω τὸ μυστήριον τοῦτο εἶναι ἐκ μέρους μου θρασεῖα τόλμη. Νὰ τὸ παραδεχθῶ, ὅπως Σὺ μοῦ τὸ ἀπεκάλυψες εἶναι ἡ ἔκφρασις τῆς εὐλαβείας μου. ᾿Επιθυμῶ νὰ προσφέρω τὴ ζωή μου γιὰ τὴν ὑπεράσπισι τῆς πίστεώς μου καὶ ὅπως «τρεῖς εἰσὶν οἱ μαρτυροῦντες ἐν τῷ οὐρανῷ» ὁ Πατήρ, ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, θὰ ἤθελα ἐπὶ τῆς γῆς νὰ ἀποδείξω τὴν ὕπαρξι τῶν τριῶν θεϊκῶν Προσώπων μὲ τὴν πίστι μου, τὰ ἔργα μου καὶ τὸ αἷμα μου.
β) Μὲ τὴν καρδιά του. Αὐτὸ τὸ μυστήριον ποὺ ζητεῖ τόσες θυσίες ἀπὸ τὸ πνεῦμα γεμίζει παρηγοριὰ τὴν καρδιὰ τοῦ καλοῦ χριστιανοῦ. Ὁ καλὸς χριστιανὸς αἰσθάνεται ἀπερίγραπτη γλυκύτητα στὴ μελέτη τοῦ μυστηρίου αὐτοῦ. Βλέπει στὸ μυστήριον τῆς Ἁγίας Τριάδος ὅλες τὶς δωρεὲς ποὺ ἔλαβε : τὸ Βάπτισμα, τὴν Εὐχαριστία, τὴν Μετάνοια, τὴν δικαίωσί του, τὴν Χάρι..., τὴν ᾿Ενσάρκωσι τοῦ Λόγου, τὴν ᾿Εκκλησία, τὰ μυστήρια... Σκιρτᾶ ἀπὸ χαρὰ ἀκούοντας καθένα ἀπὸ τὰ τρία πρόσωπα νὰ τοῦ λέγη: «᾿Αγάπησιν αἰώνιον ἠγάπησά σε». Δὲν εἶναι λοιπὸν χωρὶς λόγον, ποὺ ἡ Ἐκκλησία στὴν ἑορτὴ τῆς Ἁγίας Τριάδος μᾶς ἐπαναφέρει στὴν πηγὴ ἀπὸ ὅπου πηγάζουν ὅλα τὰ πνευματικὰ ρυάκια γιὰ τὰ ὁποῖα μᾶς ὁμιλεῖ στὶς διάφορες ἑορτὲς τοῦ λειτουργικοῦ ἔτους. Μᾶς ἀποκαλύπτει τὸν ἀπέραντον ὠκεανὸν ἀπὸ τὸν ὁποῖον προέρχονται ὅλες οἱ εὐλογίες, ποὺ σκορπίζονται ἐπάνω μας. Ἄς εἴμεθα εὐγνώμονες πρὸς τὴν λατρευτὴ Τριάδα, ἡ ὁποία, ἂν καὶ «τρισευτυχὴς ἐν ἑαυτῇ» ἀσχολεῖται καὶ μὲ τὴν εὐτυχία τὴν ἰδική μας, γιατὶ ὅπως λέγει ὁ ᾿Απόστολος Παῦλος (Ἐφεσ. 1,4) «ἐξελέξατο ἡμᾶς...πρὸ καταβολῆς κόσμου» ὁ Πατὴρ γιὰ παιδιά του, ὁ Υἱὸς γιὰ ἀδελφούς του καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα γιὰ νὰ μᾶς ἀποκαλύψη τὰ πλούτη τῆς χάριτός του.
Ἡ Ἐκκλησία μᾶς ὑπενθυμίζει διαρκῶς τὸ μυστήριον τῆς Ἁγίας Τριάδος. Μὲ τὰ λόγια: «Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» θέλει νὰ σημειώνωνται οἱ πιστοί της. Μὲ τὴν ἐπίκλησι τῆς Ἁγίας Τριάδος ἀρχίζει τὴν Θεία Λειτουργία : «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Δοξολογώντας τὴν Ἁγία Τριάδα ἀρχίζει τὸν Ὄρθρον: «Δόξᾳ τῇ Ἁγίᾳ καί ὁμοουσίῳ καὶ ζωοποιῷ καὶ ἀδιαιρέτῳ Τριάδι». Ὁ δοξαστικὸς ὕμνος: «Δόξα τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι» ἑκατοντάδες φορὲς ἀκούεται στὶς ἀκολουθίες τοῦ Ἑσπερινοῦ, τοῦ Ὄρθρου, τῆς Λειτουργίας καὶ τῶν Ὡρῶν.
Πόσον θὰ ἔπρεπε ὁ καλὸς χριστιανὸς νὰ ἔλεγε προσεκτικὰ καὶ εὐλαβικὰ τὴν προσευχὴ αὐτή. Προσεκτικὰ μὲ τὴ σκέψι νὰ δοξάζη τὴν ὁμοούσιον καὶ ἀδιαίρετον Τριάδα. Εὐλαβικὰ κάνοντας μὲ προσοχὴ τὸ σημεῖον τοῦ Σταυροῦ. Ἕνας ἀναχωρητὴς εἶχε ὑποσχεθῆ ὅτι καθημερινῶς καὶ πολλὲς φορὲς θὰ ἔλεγε μὲ προσοχή, εὐλάβεια καὶ πίστι τὸ «Δόξα τῷ Πατρί..» Ὁ καλὸς χριστιανὸς μπορεῖ νὰ ὑποσχεθῆ ὅτι θὰ ἐξυψώνη τὴ σκέψι του καὶ τὴν καρδιά του στὴν Ἁγία Τριάδα κάνοντας καλὰ τὸ σημεῖον τοῦ Σταυροῦ κάθε φορὰ ποὺ ἀκούει ἢ ἔχει νὰ εἰπῆ τὸ «Δόξα τῷ Πατρί».
γ) Τὸ μιμεῖται στὴν καθημερινή του ζωή. Δύο πράγματα μελετοῦμε στὸ μυστήριον τῆς Ἁγίας Τριάδος : Τὴν ἑνότητα τῆς φύσεως καὶ τὴν τριάδα τῶν προσώπων. Ὁ καλὸς χριστιανὸς ποὺ ἔχει ἐσωτερικὴ ζωὴ προσπαθεῖ νὰ μιμηθῆ καὶ τὸ ἕνα καὶ τὸ ἄλλο. Τὴν ἑνότητα ἀγαπώντας εἰλικρινὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους˙ τὴν τριάδα κάνοντας σ᾽ αὐτοὺς ὅσο περισσότερο καλὸ μπορεῖ νὰ τοὺς κάνη.
Ἕνας ἀπὸ τοὺς σκοποὺς τῆς ᾿Ενσαρκώσεως τοῦ Λόγου ἦταν νὰ σχηματισθῇ στὴ γῆ ἡ εἰκόνα τῆς ἑνότητος ποὺ ὑπάρχει στὸν Θεὸν καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστὸς αὐτὸ ζήτησε ἀπὸ τὸν οὐράνιο Πατέρα τὴν παραμονὴν τοῦ πάθους του: «ἵνα ὦσιν ἕν καθὼς ἡμεῖς ἕν ἐσμὲν» (Ἰωάν. 17,22). Ἡ ἑνότης αὐτὴ ὑπάρχει στὶς ἀκατάληπτες σχέσεις τῶν τριῶν προσώπων: ὁ Πατὴρ χορηγεῖ τοὺς θησαυροὺς τῆς οὐσίας του στὸν Υἱὸν καὶ ὁ Πατὴρ καὶ ὁ Υἱὸς δίδουν στὸ Ἅγιον Πνεῦμα τὴν θεότητά των.
Ἔτσι καὶ ἡμεῖς ὀφείλομε νὰ καθιστοῦμε τὴν μεταξύ μας ἕνωσι τελειοτέρα γονιμοποιώντας την μὲ τὰ ἔργα τῆς ἀγάπης. Τὰ δῶρα ποὺ μᾶς ἔχουν χορηγηθῆ νὰ διασκορπισθοῦν καὶ στοὺς ἀδελφούς μας. Ὅσον θὰ ἐνδιαφερθοῦμε διὰ τὸν ἁγιασμόνω, τόσον καὶ ὁ Θεὸς θὰ φανῆ γενναιόδωρος μαζί μας. «Δώσατε καὶ θὰ σᾶς δοθῆ». «Νὰ εἶσθε ἐλεήμονες
καὶ ὁ οὐράνιος Πατὴρ θὰ σᾶς ἐλεήση».
Ὁ Χριστιανὸς φροντίζει ὅπως καὶ οἱ ἄλλοι τιμοῦν τὴν Ἁγίαν Τριάδα. Μὲ φρόνιμο καὶ σταθερὸν ζῆλον φροντίζει νὰ μορφώνη τοὺς ἄλλους στὴ βασικὴ αὐτὴν ἀλήθεια τῆς πίστεώς μας καὶ τοὺς ὠθεῖ στὴν εὐλάβεια πρὸς τὴν Ἁγία Τριάδα.
α) Ὁ ἅγιος Ἱερώνυμος θαυμάζει τὴν σοφὴ σειρὰ ποὺ ὁ Κύριος ἔδωσε στοὺς ἀποστόλους πρῶτα νὰ διδάξουν καὶ ἔπειτα νὰ βαπτίσουν: «Πρωτεύει ἡ τάξις, γράφει. Διέταξε τοὺς ἀποστόλους πρῶτα νὰ κηρύξουν ὅλα τὰ ἔθνη καὶ ἔπειτα νὰ χορηγήσουν τὸ μυστήριον τοῦ βαπτίσματος» (Ἑρμ. Ματθ.1, 41). Πολλοὶ διατρέχουν τὸν κίνδυνον τῆς ἀπωλείας των, γιατὶ δὲν γνωρίζουν ἀρκετὰ τὸ πρῶτο καὶ βασικὸν μυστήριον τῆς πίστεώς μας. Καθῆκον μας νὰ γνωρίζωμε καὶ νὰ μελετοῦμε συχνὰ τὸ μεγάλο μυστήριον τῆς Ἁγίας Τριάδος. ᾿Αδύνατον βέβαια νὰ δώσωμε τελεία ἐξήγησι τοῦ μυστηρίου τούτου, μποροῦμε ὅμως νὰ τὸ ἀναπτύξωμε σύμφωνα μὲ τὴ διδασκαλία τῆς ᾿Εκκλησίας. Κανένα ἄλλο μυστήριο δὲν εἶναι πιὸ ἀκατανόητο γιὰ τὸ λογικόν μας ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριον τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἀλλὰ καὶ συνάμα κανένα ἄλλο δὲν εἶναι τόσον φανερὸν στὰ ὄμματα τῆς πίστεως. Ἄς παρηγορούμεθα μὲ τὸ νὰ μὴ ἐννοοῦμε ὅ,τι ὁ Θεὸς θέλει νὰ μὴ ἐννοοῦμε. «Οἱ ᾿Αρχάγγελοι μὲ ὅλα τὰ φῶτα των δὲν δύνανται νὰ εἰσδύσουν στὰ βάθη αὐτοῦ τοῦ μυστηρίου: Τριὰς ἐν μονάδι μονὰς ἐν τριάδι. Οἱ ἄγγελοι δὲν τὸ ἐδιδάχθησαν. Οἱ πιὸ σοφοὶ τῶν αἰώνων πρὸ Χριστοῦ οὔτε κἂν τὸ ὑποπτεύθηκαν. Οἱ προφῆται δὲν εἶχαν παρὰ συγκεχυμένη γνῶσι. Οἱ ᾿Απόστολοι δὲν ἐζήτησαν τὴν ἐξήγησί του. Ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστὸς δὲν μᾶς ἔδωσε οὐδεμία ἐξήγησι. Μεῖς ἂς μὴ παραπονούμεθα γιὰ τὴν ἄγνοιά μας» (Ἅγ. ᾿Ιλαρίων).
β) Βάζοντες τὴν ἀλήθεια στὶς διάνοιες ἂς βάζωμε τὴν εὐλάβεια στὶς καρδιές. Ὁ καλὸς χριστιανὸς πρέπει νὰ ἐξηγῆ στοὺς ἄλλους ὅτι στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας τὰ πάντα χορηγοῦνται ἀπὸ αὐτήν. Στὸ ὄνομα τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τὰ βρέφη γεννῶνται στὴ ζωὴ τῆς χάριτος, στὸ βάπτισμα, καὶ ἐν συνεχείᾳ ἐνισχύονται στὸ Χρῖσμα. Στὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες μας καὶ λαμβάνομε τὴ χάρι καὶ τὶς εὐλογίες τῆς ᾿Εκκλησίας. Ὁ καλὸς χριστιανὸς ἐξηγεῖ στοὺς ἄλλους ὅτι στὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος πρέπει νὰ ἀρχίζη καὶ νὰ τελειώνη κάθε ἐπίσημη πρᾶξις του καὶ ὅλοι νὰ βλέπουν τὴν Ἁγία Τριάδα ὄχι μόνον στοὺς ναοὺς ποὺ εἶναι ἀφιερωμένοι σ᾽ Αὐτήν, ἀλλὰ παντοῦ καὶ ἐπιβάλλεται σεβασμὸς στὴν παρουσία της καὶ ἀγάπη στὸ ὄνομά της.
