«Γένοιτό µοι κατὰ τὸ ρῆμά σου».
Ὁ Εὐαγγελισμός τῆς Παναγίας
Δημοσιεύθηκε 23.3.2023
Θά ἑορτάσουμε τόν Εὐαγγελισμό τῆς Θεοτόκου καί Παρθένου Μαρίας, τῆς μητρός τοῦ Κυρίου μας, καί θά ψάλλουμε «τῆς σωτηρίας ἡμῶν τὸ κεφάλαιον». Η ἑορτή αὐτή τῆς Ἐκκλησίας μας μᾶς ὁδηγεῖ στήν κατάθεση ὀλίγων σκέψεων περί τῆς σημαντικῆς αὐτῆς ἑορτῆς.
Ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς στέλλει ἕνα ἀπὸ τὰ ἐκλεκτότερα λειτουργικά του πνεύματα γιὰ νὰ φέρη στὴ γῆ τὸ χαρμόσυνο ἄγγελμα. Ὅ,τι ἀνέμεναν οἱ Πατριάρχαι καὶ ὅ,τι προανήγγειλαν οἱ Προφῆται ἐκπληρώνεται σήµερα.
Ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ ὁ ἴδιος ἄγγελος ποὺ χρόνια πρὶν φανερώθηκε στὸν προφήτη Δανιὴλ γιὰ νὰ τοῦ ἐξαγγείλη σ᾿ ἕνα ὅραμα τὸν «ὡς Υἱὸν ἀνθρώπου ἐρχόμενον» (ζ΄, 13), ὁ ἴδιος ἄγγελος ποὺ λίγους µῆνες πρὶν εἶχε ἐμφανισθῆ στὸν προφήτη Ζαχαρία γιὰ νὰ τοῦ πῆ ὅτι ἡ γυναίκα του θὰ ἔφερε στὸν κόσµο ἐκεῖνον, ποὺ θά ἦταν «μέγας ἐνώπιον Κυρίου» (Λουκ. α΄, 15).
Ὁ Θεὸς θέλει νὰ σώση τὸ ἀνθρώπινον γένος καὶ νὰ συμφιλιώση τὸν ἄνθρωπον μὲ τὸν Θεό. Ἀπεστάλη στήν πόλη τῆς Γαλιλαίας σὲ μιὰ φτωχικὴ καὶ µικρὴ πόλι δηλαδή, γνωστὴ µόνο στὴν περιφρόνησι τοῦ λαοῦ, γιατὶ «ἐκ Ναζαρὲτ οὐ δύναταί τι ἀγαθὸν εἶναι».
Καί ἀποστέλλεται ὁ ἄγγελος τοῦ Κυρίου σὲ μιὰ παρθένο, ποὺ ἔχει γιὰ μοναδικὸ στολίδι τὴν παρθενία της καὶ ζῆ στὴν ἀφάνεια καὶ τὴν ταπείνωσι καὶ εἶναι ἀρρεβωνιασμένη μὲ ἕνα ἄνδρα δίκαιο, ὀνομαζόμενο ᾽Ιωσήφ, ἀπὸ τὸ γένος τοῦ Δαυίδ, καὶ τὸ ὄνομα τῆς Παρθένου Μαριάμ. Ἡ Μαρία ἂν καὶ ἐμνηστευμένη καὶ μπορεῖ νὰ θεωρηθῆ σύζυγος κατὰ τὸν Ἰουδαϊκὸ νόµο, εἶναι παρθένος, ὅπως θὰ εἶναι παρθένος καὶ μετὰ ποὺ θὰ γίνη µητέρα, καθὼς ὁ Υἱός της καὶ ὡς ἄνθρωπος δὲ θὰ παύση νὰ εἶναι Θεός.
Καί ἀφοῦ εἰσῆλθε στὸ σπίτι τῆς Παρθένου ὁ ἄγγελος τῆς εἶπε :
Χαῖρε κεχαριτωμένη. Μὲ αὐτὲς τὶς λέξεις ὁ οὐράνιος ἀγγελιαφόρος χαιρετᾶ τὴν Παρθένον.
Καὶ τώρα ὁ ἴδιος ἄγγελος σταλµένος σὲ μιὰ ἁπλῆ κόρη, μνηστευμένη, πλησιάζει, συνεσταλµένος καὶ δειλὰ θὰ λέγαμε, τὴν προσφωνεῖ μὲ τὶς λέξεις «Χαῖρε κεχαριτωµένη». Ἡ χάρις, ὑπερφυσικὸ δῶρον τοῦ Θεοῦ, ποὺ καθιστᾶ κάθε ἄνθρωπο, ποὺ εἶναι μὲ αὐτή προικισµένος, φίλο τοῦ Θεοῦ καὶ µέτοχο τῶν τελειοτήτων τοῦ Θεοῦ, αὐτὴ ἡ χάρις ποὺ κάνει τοὺς ἁγίους καὶ ποὺ ἔκανε τὰ πνεύματα ἀγγέλους φωτός, βρισκόταν ἔτσι ἄφθονα στὴν Παρθένο, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ τὴν προσφωνήση διαφορετικά παρὰ σὰν «κεχαριτωμένη» γεμάτη ἀπὸ χάρι.
Θαυμαστὸς ἔπαινος ποὺ ἁρμόζει µόνον στὴν Παρθένο Μαρία. Ἡ κατάρα ἔπληξε κάθε γυναίκα, γιατὶ ἀπὸ τὴ γυναίκα ἦλθε τὸ κακό, ἀλλὰ ἡ εὐλογία δόθηκε στὴ Μαρία, γιατὶ ἀπ᾿ Αὐτὴ μὲ τὸν Ἰησοῦ ἦλθε ἡ ἐπανόρθωσις.
Τί κάνει ἡ Παρθένος ἀκούοντας αὐτά; Ταράττεται, ὄχι γιὰ τὴ θέα τοῦ ἀγγέλου, ἀλλὰ γιὰ τὰ λόγια του, γιατὶ αὐτὴ ταπεινὴ κι ἄγνωστη κόρη ἀκούει τέτοιο παράξενο χαιρετισμό. Ἡ Μαρία ἄκουσε ὅτι εἶναι εὐλογημένη ἐν γυναιξί καί ἐταράχθη. Ἡ Παρθένος Μαρία ταράττεται ἐπειδὴ τὴν ἐπαινοῦν. Ταπεινώνεται καί σιωπᾶ.
Ὁ Ἄγγελος προλαμβάνει, συνεχίζει: «Μή φοβοῦ εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ Θεῷ». Μάλιστα ἡ Παρθένος Μαρία εὑρῆκε χάρι, εὐνοήθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ μὲ τὸ νὰ τὴν ἐκλέξη μεταξὺ ὅλων τῶν γυναικῶν καὶ νὰ τὴν προορίση σὲ τέτοια ὑψηλὴ ἀποστολὴ νὰ τὴν κάνη µητέρα του.
Καὶ γιὰ νὰ τῆς ἐξηγήση κάπως τὸ μυστήριο προσθέτει:
«Καὶ ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ καὶ τέξῃ Υἱὸν καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν, οὗτος ἔσται µέγας καὶ υἱός ὑψίστου κληθήσεται» Ἔτσι θὰ γίνη ἡ ἐνσάρκωσις τοῦ Λόγου. Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ θὰ λάβη σάρκα στὰ σπλάγχνα τῆς Μαρίας, θὰ γεννηθῆ ἀπ᾿ αὐτή, θὰ εἶναι ταυτοχρόνως καὶ υἱός της καὶ υἱὸς τοῦ Θεοῦ. Θὰ τὸν ὀνομάση Ἰησοῦν, δηλαδή Σωτήρα, γιατὶ θὰ σώση τὸν ἄνθρωπο.
Ὁ Ἄγγελος συνεχίζει τὶς ἀποκαλύψεις του καὶ διαλευκαίνοντας τὸ μεγαλεῖο τοῦ µυστηρίου προσθέτει: «Καὶ δώση αὐτῷ Κύριος ὁ Θεὸς τὸν θρόνον Δαυΐδ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ βασιλεύσῃ ἐπὶ οἶκον Ἰακὼβ εἰς τοὺς αἰῶνας καὶ τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος». Αὐτὸ εἶναι τὸ μεγαλεῖο καὶ ἡ δόξα τοῦ ᾿Ιησοῦ. Χριστὸς νικᾶ, Χριστὸς βασιλεύει, Χριστὸς κυριαρχεῖ θὰ ἀπαντοῦν οἱ αἰῶνες στὴν προφητεία τοῦ ᾽Αγγέλου. Ὁ Ἰησοῦς θὰ εἶναι τὸ κέντρον τῆς ἱστορίας τῆς ἀνθρωπότητος. Θὰ νικᾶ μὲ τὴν ἀγάπη Του, θὰ βασιλεύη μὲ τὶς ἀρχές Του, θὰ κυριαρχῆ μὲ τὴ δικαιοσύνη Του.
Ἡ Παρθένος Μαρία ταράχθηκε ἀπὸ τοὺς ἐπαίνους κι ὄχι ἀπὸ τὴν ἀποκάλυψι τῶν σχεδίων τοῦ Θεοῦ. Πιστεύει στὰ λόγια τοῦ ᾿Αγγέλου, ἀφοῦ εἶναι σταλµένος ἀπὸ τὸν Θεό. ᾽Αλλὰ ὁ Ἄγγελος τονίζει ὅτι θὰ εἶναι µητέρα κι αὐτὴ ὑποσχέσθηκε στὸν Θεὸ νὰ µείνη πάντα παρθένος. Πῶς θὰ γίνη; «Πῶς ἔσται τοῦτο ἐπὶ ἄνδρα οὐ γιγνώσκω;» Δὲν ἀμφιβάλλει γιὰ τὴ δυνατότητα τοῦ γεγονότος καί θά συνεργασθῆ ἐλεύθερα καὶ συνειδητά. Μὲ αὐτὴ τὴ στάσι της ἡ Παρθένος Μαρία δεικνύει τὴν ἀγάπη της καὶ τὴν πίστι της. Ἡ Παρθένος γνωρίζει ὅτι ἡ χάρις ποὺ μᾶς ἐξαγιάζει καὶ μᾶς καθιστᾶ φίλους τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀνωτέρα ἀπό ὅλα τὰ προνόμια. Ἡ Παρθένος γιὰ νὰ µείνη παρθένος εἶναι πρόθυμος νὰ ἀρνηθῆ τὴν τιμὴ νὰ γίνη µητέρα τοῦ Χριστοῦ.
Ἡ ἀπάντησις τοῦ ᾽Αγγέλου στὸ ἐρώτημα τῆς Παρθένου: «Πῶς ἔσται τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γιγνώσκω;» ἐξηγεῖ τὸ µυστήριο
«Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ καὶ δύναµις Ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι». Καὶ ὁ Ἄγγελος συνέχισε: «διὸ καὶ τὸ γεννημένον ἅγιον κληθήσεται υἱός Θεοῦ». ᾽Απὸ τὸν Θεὸ Πατέρα θὰ ἔχη τὴ θεϊκὴ φύσι καὶ θὰ εἶναι τέλειος Θεὸς καὶ ἀπὸ σέ, Παρθένε, τὴν ἀνθρωπίνη φύσι καὶ θά εἶναι τέλειος ἄνθρωπος. Ἡ Μαρία ζητεῖ πῶς θὰ γινόταν µητέρα καὶ ὁ Ἄγγελος τῆς δίδει τὴν ἐξήγησι.
Τὸ ἄφατο μυστήριο ἔχει ἤδη ἀποκαλυφθῆ. Ἡ ἀποστολὴ τοῦ ἀγγέλου τελείωσε. ᾽Απεκάλυψε ὅ,τι εἶχε νὰ ἁποκαλύψη ὡς ἀπεσταλμένος ἀπὸ τὸν Θεό. Ἡ Παρθένος Μαρία δέχεται τὴν ἀποκάλυψι. Εἶναι ἡ γυναίκα γιὰ τὴν ὁποία ὁ Θεὸς εἶπε στὸν ὄφι τοῦ ἐπιγείου Παραδείσου: «Ἔχθραν θήσω ἀνάμεσον σοῦ καὶ ἀνὰ μέσον αὐτῆς» καὶ διὰ τὴν ὁποία ὁ Ἡσαΐας προφήτευσε: «Ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱὸν καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ».
Τὸ μυστήριο δὲν ἐτελείωσε ἀκόμα. Χρειάζεται ἡ συγκατάθεσις τῆς Μαρίας. Ὁ Ἄγγελος σιωπᾶ, γιατὶ ἐξεπλήρωσε τὴν ἀποστολή του. Στὴν Παρθένο ἀνήκει ἡ τελευταία λέξις. Ἡ Εὔα ἐλεύθερα ἠμάρτησε καὶ ἡ Μαρία ἐλεύθερα θὰ δώση τὴν συγκατάθεσί της. Θὰ πρέπη ἐπίσης νὰ συμμερισθῆ τὸ πάθος τοῦ Υἱοῦ της. Ὁ Θεὸς καὶ ἡ οἰκουμένη ἀναμένουν τὴν ἁπάντησί της.
Ἡ Παρθένος Μαρία συγκατατίθεται καὶ μὲ τὰ λόγια ἀκόμα δηλώνει τὴν συγκατάθεσί της.
Καὶ ὅπως ἥρμοζε σὲ τέτοια ὑπέροχο στιγμὴ λέγει τὸ «ναὶ» μὲ ἀπερίγραπτο ἁπλότητα. «Καὶ εἶπε Μαριάμ. Ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου γένοιτό µοι κατὰ τὸ ρῆμά σου». Μὲ αὐτὰ τὰ λόγια ἀναγγέλλει ἡ Παρθένος στὸν οὐρανό, στὴ γῆ καὶ στὸν Ἄδη τὴν ἐπίσηµή της συγκατάθεσοι. «Γένοιτο» ἁπλῆ καὶ ταπεινὴ λέξις τῆς Παρθένου ποὺ ἔγινε πιὸ παντοδύναµη ἀπὸ τὸ γένοιτο ποὺ εἶπε ὁ Πλάστης τὴν ἡμέρα τῆς δημιουργίας. Ἐκεῖ ἔκαμε νὰ γίνη ἕνας κόσμος ποὺ δὲν ὑπῆρχε, ἐδῶ κατεβάζει στὰ σπλάγχνα τῆς Παρθένου τὸν ἴδιο τὸ Δημιουργό. «Ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο».
Ἐδῶ συντελεῖται τὸ µεγάλο μυστήριο τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Ὁ θεῖος Λόγος, γίνεται ἐκεῖνο ποὺ δὲν ἦταν, δηλαδὴ ἄνθρωπος καὶ γινόμενος ἄνθρωπος, μένει πάλι καὶ ἐκεῖνο ποὺ ἦταν δηλαδὴ Θεός. ᾽Αλλὰ καὶ ἡ Παναγία ἔγινε ἐκεῖνο ποὺ δὲν ἦταν δηλαδὴ Μητέρα, καὶ ἔμεινε καὶ ἐκεῖνο ποὺ ἦταν πρῶτα δηλαδὴ Παρθένος! Μυστήρια, ποὺ ἂν δὲν πιστεύει ὁ ἄνθρωπος στὴν ἀγάπη καὶ τὴν παντοδυναµία τοῦ Θεοῦ, ὅσο καὶ ἂν βασανίζη τὸ λογικό του δὲν πρόκειται ποτὲ νὰ τὰ κατανοήση. Μπρὸς σὲ ἕνα τέτοιο μυστήριο ἄς κλίνωµε τὸ γόνυ τῆς καρδίας καὶ τῆς διανοίας καὶ ἄς λατρεύσωμε τὸν καρπό τῆς ἐπισκιάσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ἄς εὐχαριστήσωμε τὴν Παρθένο γιὰ τὴ συµβολή της στὸ ἔργο τῆς σωτηρίας µας.
