Σταθμοί στή ζωή τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ
Τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ.
Δημοσιεύθηκε 09.09.2021
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος στόν χριστολογικό ὕμνο πού ἀπηχεῖ τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας ἀπό τούς ἀποστολικούς χρόνους καί τήν μαρτυρία τῶν ἁγίων ἀποστόλων γιά τό πρόσωπο καί τό ἔργο τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ περιγράφει μέ τήν ἔμπνευση τοῦ ἁγίου Πνεύματος τούς σταθμούς τῆς ζωῆς τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ κατά τήν σάρκωση Του καί τό μυστήριο τῆς θείας οἰκονομίας γιά τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων ὡς ἑξῆς (Φιλιππησίους β΄, 6-11).
Στό κείμενο αὐτό ἀναφέρονται τρεῖς σταθμοί.
1. Πρῶτος σταθμός, ἡ Βηθλεέμ.
Σύμφωνα μέ αὐτά ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἀπό τόν κόλπο τοῦ ἐπουρανίου Πατέρα σαρκώνεται, γίνεται ἄνθρωπος καί κατέρχεται στή γῆ.
Ὁ “ὤν εἰς τόν κόλπον τοῦ πατρός ” (Ἰωάννου α΄ 18) Υἱός τοῦ Θεοῦ ταπεινώνεται καί λαμβάνει μορφήν δούλου καί γεννᾶται γνήσιος, αὐθεντικός καί ἀληθινός ἄνθρωπος στήν Βηθλεέμ, τήν πολίχνη ἀπό τήν ὁποία κατήγετο καί ὁ ἔνδοξος βασιλεύς Δαυΐδ πρόγονος κατά σάρκα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Αὐτή τήν κένωση Του περιγράφει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μέ τούς λόγους “ ὃς (δηλ. ὁ Ἰησοῦς Χριστός) ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα Θεῷ, ἀλλ' ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος ” (Πρός Φιληππησίους β΄ 6, 7).
Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης θεολογεῖ “ Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καί ὁ Λόγος ἦν πρός τόν Θεόν, καί Θεός ἦν ὁ Λόγος…Καί ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν, καί ἐθεασάμεθα τήν δόξαν αὐτοῦ, δόξαν ὡς μονογενοῦς, παρά πατρός, πλήρης χάριτος καί ἀληθείας ” (Ἰωάννου α΄ 1, 14).
*****
2. Δεύτερος σταθμός, ὁ Γολγοθᾶς.
Στήν συνέχεια ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἀπό τήν φάτνη τῆς Βηθλεέμ ἀνέρχεται στό Σταυρό καί κατέρχεται στόν Ἅδη.
Ἡ κενωτική πορεία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ συνεχίζεται ἀπό τήν Βηθλεέμ καί κορυφοῦται στόν Γολγοθᾶ.
Μέ τήν ὑπακοή Του στό θέλημα τοῦ ἐπουράνιου Πατέρα συνέτριψε τόν ἐγωϊσμό τῶν ἀνθρώπων. Στήν ἀγωνία τῆς Γεσθημανῆς συγκρούσθηκαν τά δύο θελήματα τό ἀνθρώπινο καί τό θεῖο. Τελικῶς τό ἀνθρώπινο ὑπετάγη στό θεῖο, ὅπως μᾶς παρέδωσαν οἱ Εὐαγγελιστές (Ματθαίου κστ΄ 36-44, Μάρκου ιδ΄ 32-36, Λουκᾶ κβ΄ 40. Βλ. καί Ἑβραίους ε΄ 7-8)
Μέ τήν πρόνοια Του γιά νά μήν χαθοῦν οἱ ψυχές που εὑρίσκοντο στόν Ἅδη κατέρχεται στόν Ἅδη γιά νά τίς ἐλευθερώσει ἀπό τά προαιώνια δεσμά τους “ καί τοῖς ἐν φυλακῇ πνεύμασι πορευθείς ἐκήρυξεν ” (Α΄ Πέτρου γ΄ 19).
Ὁ ἅγιος καί ἀναμάρτητος Κύριος μας μέ τήν ταπείνωσι Του ἦλθε νά μᾶς συναντήσει στόν Ἅδη πού μᾶς ἔρριψε ἡ ἁμαρτία μας γιά νά μᾶς ἀφαρπάσει ἀπ’ αὐτόν. Δέν ἐπαισχύνθη ὁ Πανάγαθος νά εὑρεθῇ ἀνάμεσα σέ πόρνους, μοιχούς, ἅρπαγες ἀφιλάδελφους, πονηρούς, πλεονέκτες, φονεῖς, λοίδωρους, ἐπίορκους, ἐπίβουλους. Ἅδης εἶναι ἡ ζωή μας ὄχι μόνο γιά Ἐκεῖνον, ἀλλά καί γιά μᾶς. Κι’ ὅμως ἦλθε ἀνάμεσα μας καί μᾶς καταδέχθηκε καί θυσιάσθηκε γιά νά μᾶς ἐξαγάγει ἀπό τόν σκοτεινό καί βαθύτατο Ἅδη μας, τῆς ἁμαρτίας καί ἀπελπισίας.
*****
3.Τρίτος σταθμός, ὁ ἔνδοξος οὐράνιος θρόνος.
Τέλος ἀπό τό μνῆμα ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἀνέρχεται δοξασμένος στόν οὐράνιο θεϊκό θρόνο.
Μέ τήν ταπείνωσι Του στό σταυρό καί τήν θυσία τῆς ζωῆς Του ὁ Κύριος μας Ἰησοῦς Χριστός ἐδοξάσθη. Ἔδειξε καί ἐφανέρωσε στούς ἀνθρώπους πού φλέγονται καί φθείρονται ἀπό τόν πόθο τῆς δόξας ἄλλο τρόπο ἀληθοῦς δόξης. Αὐτό σημαίνεται στούς λόγους: “ διὸ καὶ ὁ Θεὸς αὐτὸν ὑπερύψωσε καὶ ἐχαρίσατο αὐτῷ ὄνομα τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα, ἵνα ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων, καὶ πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσηται ὅτι Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς εἰς δόξαν Θεοῦ πατρός ” (Φιληππησίους β΄ 9,11).
Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης καταθέτη τήν ἀποστολική μαρτυρία γιά τόν θάνατο τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ ὅτι εἶναι ἡ δόξα Του “ οὔπω γάρ ἦν πνεῦμα Ἅγιον, ὅτι Ἰησοῦς οὐδέπω ἐδοξάσθη ” (Ἰωάννου ζ΄ 39. Βλ. καί Ἰωάννου ιβ΄ 16).
Ὁ Κύριος μας Ἰησοῦς Χριστός θεωρεῖ τόν σταυρικό θάνατο Του δόξα Του καί δόξα τοῦ Θεοῦ, ὅπως δηλώνουν οἱ λόγοι Του :
“ Ὅτε οὖν ἐξῆλθε, λέγει ὁ Ἰησοῦς · νῦν ἐδοξάσθη ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου, καί ὁ Θεός ἐδοξάσθη ἐν αὐτῷ. εἰ ὁ Θεός ἐδοξάσθη ἐν αὐτῷ καί ὁ Θεός δοξάσει αὐτόν ἐν ἑαυτῷ, καί εὐθύς δοξάσει αὐτόν ” (Ἰωάννου ιγ΄ 31-32).
*****
Ἡ βασίλειος γλῶσσα τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Καισαρείας φαεινότατος φωστήρας ὁ ἅγιος Βασίλειος ὁ μέγας διδάσκει, ὅτι ἡ ἔνσαρκη οἰκονομία τοῦ Θεοῦ Λόγου καί ἡ συγκατάβαση Του ὑπερβαίνει τήν δημιουργία ὅλων τῶν ἀγγέλων, ὅλων τῶν ἀνθρώπων, ὅλων τῶν φυτῶν, τῶν ζώων, τῶν στοιχείων καί γενικῶς ὅλης τῆς ὁρατῆς καί αἰσθητῆς ἀφ’ ἑνός καί τῆς ἀοράτου καί νοητῆς ἀφ’ ἑτέρου δημιουργίας (Μ. Βασιλείου, Ἑρμηνεία εἰς τόν μδ΄ Ψαλμόν, ΒΕΠΕΣ τ.52, σελ.98.)
Ὁ θεῖος Νύσσης Γρηγόριος, ἀδελφός τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, προσθέτει καί τήν αἰτία γιά τήν ὁποία ἡ ἔνσαρκη οἰκονομία τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ὑπερβαίνει τήν δημιουργία ὅλων τῶν κτισμάτων, ἐπειδή ἐκείνη εἶναι μέν κατά φύση, αὐτή δέ ὑπέρ φύση (Γρηγορίου Νύσσης, Μέγας Κατηχητικός, ΒΕΠΕΣ τ.68, σελ. 412)
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης ὁ Παλαμᾶς ἐξηγεῖ, ὅτι ἡ συγκατάβαση αὐτή τοῦ Θεοῦ Λόγου δέν προὐξένησε σ’ Αὐτόν ὕφεση καί ἐλάττωση, ἀλλά μάλιστα προσέθεσε ἀνώτερη δόξα καί μεῖζον ὕψος · ἐπειδή ὁ Θεός εἶναι κατά τήν φύση Του ἀνώτατος καί ὕψιστος πάντων καί δέν ὑπάρχει ἀνώτερο ὕψος γιά νά ἀναβεῖ καί νά τιμηθεῖ μέ μεγαλύτερη δόξα παρά μόνον ἀπό τῶν κάτω, δηλαδή ἀπό τό νά συγκαταβεῖ καί νά συνταπεινωθεῖ μέ τά κτίσματα Του. Θεωρεῖται δόξα τοῦ Ὑψηλοῦ ἡ πρός τά ταπεινά συγκατάβαση γιά νά δείξει ὅτι ἡ ταπείνωση εἶναι ὁδός ἀρίστης ὑψώσεως, καί ἀληθοῦς δόξης, σ’ ὅσους ἐφθάρησαν ἀπό τόν πόθο τοῦ ὕψους καί τῆς δόξης. Γι’ αὐτό ἡ ἐνσάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου, τά βρεφικά Του σπάργανα, ἡ ἀνάκληση Του στή φάτνη, ἡ τεπεινότατη νίψη τῶν ποδῶν τῶν μαθητῶν Του, ὁ ἄτιμος θάνατος στό σταυρό, ὁ ἐνταφιασμός Του, ἡ κάθοδος Του στόν ἅδη καί ἁπλῶς ὅλα τά ταπεινά ἔργα καί πάθη, τά ὁποῖα ἐνήργησε καί ὑπέμεινε ἐπί τῆς γῆς, εἶναι τόσο ἔνδοξα καί τόσο ὑψηλά, ὅσο δέν εἶναι ὑψηλός καί ἔνδοξος ὁ οὐρανός καί οἱ οὐράνιες καί ὑπερκόσμιες δυνάμεις (Γρηγορίου Παλαμᾶ, Λόγος εἰς τήν Χριστοῦ γέννησιν, Ὁμιλία ΝΗ΄ (58) ΕΠΕ τ.11, σ.454 καί ἑξ. §5. )
