Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ
Τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ
Δανιήλ
Κάθε καλός καὶ λογικὸς ἄνθρωπος θλίβεται, ὅταν σκέπτεται τὸν θάνατο ἑνὸς προσφιλοῦς του προσώπου καὶ πολὺ περισσότερο, ὅταν τὸ προσφιλες αὐτὸ πρόσωπο εἶναι ἡ μητέρα του. Ποιός, ὅσο σκληρόκαρδος κι ἂν εἶναι, δὲ συγκινεῖται στὴ σκέψη τοῦ ἀποχωρισμοῦ τῆς πιὸ ἀγαπημένης ὑπάρξως, τῆς μητέρας του; Ἡ ἐπέτειος τοῦ θανάτου της εἶναι γι’ αὐτὸν ἡμέρα λύπης καὶ πένθους
Κάτι ὅμως ἀντίθετο καὶ παράξενο συµβαίνει μὲ μᾶς ὅλους τοὺς Χριστιανούς, ποὺ τελοῦμε τὴν ἐπέτειο μνήμης τοῦ ἀποχωρισμοῦ τῆς πνευματικῆς µας μητέρας, τῆς ἐνδόξου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας: ᾽Ανατολὴ καὶ Δύσις πανηγυρίζουν, συνευφραίνονται, καὶ ψάλλουν ἑορταστικοὺς ὕμνους, Ὅλοι εἴμεθα χαρούμενοι κι ὅλοι ἑορτάζουμε. Δὲν εἶναι ἡ ἐπέτειος αὐτή ἐπέτειος πένθους, ἀλλὰ χαρᾶς. Δὲν εἶναι µεγάλη Παρασκευή, ἀλλὰ Πάσχα, Ἑορτή, Πανήγυρις.
Καὶ πολὺ σωστά. Ἔτσι πρέπει νὰ εἶναι, γιατὶ ἐμεῖς σήµερα ἑορτάζουμε ἕνα ζωηφόρο θάνατο, μιὰ ἔνδοξο µετάσταση, μιὰ θριαμθευτικὴ ἄνοδο στὸν οὐρανό.
- Ἑορτάζουμε ἕνα ζωηφόρο θάνατο
Ἡ Παναγία, ἡ ἀληθινὴ µητέρα τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ἀποθνήσκει, δηλαδή γίνεται ὁ χωρισμὸς τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὸ σῶμα, ἀλλὰ ἀποθνήσκει γιὰ νὰ εἰσέλθη στήν οὐράνια δόξα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
Ὁ Υἱός της, ἀπόλυτος κύριος καὶ δεσπότης, ἐξέλεξε τὸ δρόμο τοῦ θανάτου γιὰ νὰ ὁδηγήσει τοὺς πολλοὺς στὴ σωτηρία. Ἡ Παναγία, ἡ μητέρα Του, δὲν μποροῦσε νὰ ἀκολουθήσει ἄλλο δρόμο.
᾿Αποθνήσκει γιὰ νά γίνη ὑπόδειγμα δικό µας, γιὰ νὰ μᾶς διδάξει πῶς πρέπει νὰ ἀντικρύσουμε τὸ θάνατο. ᾿Αποθνήσκει γιὰ νὰ γίνει δική µας παρηγορήτρια κι ἔτσι τώρα μὲ παρρησία μποροῦμε νὰ τὴν ἐπικαλούμεθα λέγοντας: «Θεοτόκε Παρθένε, δεήσου ὑπὲρ ἡμῶν νῦν καὶ ἐν τῇ ὥρα τοῦ θανάτου ἡμῶν», γιατὶ γνώρισε καὶ πέρασε κι αὐτὴ ἀπ αὐτὴ τὴν ὥρα.
Ὁ θάνατος λοιπὸν τῆς Παναγίας δὲν εἶναι ἧττα, ταπείνωση, τιμωρία, ἀλλὰ νίκη, δόξα, ἁμοιβή.
Τέσσερα κάνουν τὸν θάνατο τρομερό: οἱ πόνοι ποὺ τὸν συνοδεύουν, ἡ ἀπώλεια τῶν προσφιλῶν προσώπων καὶ ἀντικειμένων, ἡ ἀνησυχία γιὰ τὸ παρελθὸν καὶ ὁ φόβος γιὰ τὸ μέλλον.
Κανένα ἀπὸ αὐτὰ τὰ τέσσερα δὲν τάραξε τὴν Παρθένο Μαρία.
α) ᾿Εκείνη ὑπέφερε πολύ, εἶναι ἡ βασίλισσα τῶν µαρτύρων, ἀλλὰ κανένας πόνος φυσικὸς οὔτε ἀρρώστεια δὲν τάραξαν τὸν ἤρεμο θάνατό της.
β) Αὐτὴ δὲν εἶχε τὴν καρδιά της προσκολληµένη στὰ γήϊνα, ἑπομένως ἐγκαταλείπει πρόθυμα τὸν κόσμο αὐτὸ στὸν ὁποῖο τίποτε ἄλλο, ἐκτὸς ἀπὸ τὶς ψυχές, δὲν ἀγάπησε.
γ) Δὲν ἔχει τίποτα νὰ φοθηθεῖ γιὰ τὴν περασμένη ζωή της. Οὔτε ἡ παραμικρὴ ἁμαρτία δὲν βαρύνει τὴ συνείδησή της, ἀπεναντίας πλῆθος μισθῶν στολίζει τὴν ψυχή της καὶ ἀναμένει τὴν ἀνταμοιβή, καὶ
δ) Πηγαίνει στὴν συνάντηση τοῦ θείου Υἱοῦ της, τοῦ Οὐρανίου Πατρὸς καὶ τοῦ Ἁγίου Πγεύματος, πηγαίνει γιὰ νὰ στεφανωθῆ μὲ τὸ αἰώνιο καὶ ἁμάραντο στεφάνι τῆς δόξης.
Ὁ θάνατος λοιπὸν τῆς Παναγίας δὲν ἦταν σκληρὸς καὶ ὀδυνηρός, ἀλλὰ γλυκὺς καὶ ἤρεμος. Ἡ Παναγία δὲν ἀπέθανε ἀπὸ ἀσθένεια καὶ μὲ πόνους, ἀλλὰ ἀπὸ φλογερὴ ἀγάπη, ποὺ ἔτρεφε γιὰ τὸ δοξασµένο παιδί της καὶ Θεό της. Αὐτὴ ἡ ἀγάπη τῆς ἔφερε τὸ χωρισμὸ της ψυχῆς ἀπὸ τὸ σῶμα, τὸν θάνατο. Αὐτὸ δὲν εἶναι θαῦμα, ἀλλὰ ἡ διακοπή ἑνὸς θαύματος. Θαῦμα ἦταν πῶς κατώρθωνε νὰ ζῆ στὴ γῆ χωρὶς τὸν Υἱό της. Σωστὰ λοιπὸν ὁ θάνατός της ἦταν ζωηφόρος, ἔδωσε τὴ ζωή, σκόρπισε τὴν χαρὰ καὶ τὴν αἰώνια ἀνάπαυση.
- Τιμοῦμε τὴν ἔνδοξο µετάστασί της
Τιμοῦμε τὸ γεγονὸς ὅτι παρευθὺς μετὰ τὸν θάνατο τῆς Παναγίας ἡ ψυχή της ἑνώθηκε μὲ τὸ ἔνδοξο σῶμα της γιὰ νὰ εἰσέλθει στὸν Παράδεισο, Ἐκεῖνο δηλαδή πού θὰ γίνει γιὰ τοὺς ἐκλεκτοὺς στὸ τέλος τοῦ κόσμου, στὴ γενική κρίση, ἔγινε παρευθὺς μετὰ τὸν θάνατο τῆς Παναγίας. Μεγάλο προνόμιο, ἐξαιρετικὴ τιμὴ γιὰ τὴν Παρθένο.
Τὸ ἄχραντο σῶμα της δὲν γνώρισε τὴ φθορὰ τοῦ τάφου, γιατί ἡ φθορὰ τοῦ τάφου εἶναι συνέπεια τῆς ἁμαρτίας καὶ ἡ Παναγία ἦταν τέλειο ὑπόδειγμα σὲ ὅλο τὸ διάστηµα τῆς ἐπίγειας ζωῆς της, ἦταν πάντα ἄσπιλος καὶ ἀμόλυντος καὶ δὲ γνώρισε οὔτε τὴ σκιὰ τῆς ἁμαρτίας. «Ὅπως στὴ σύλληψί της, ἔμεινε ἄσπιλος, στὴ γέννηση παρθένος, ἔτσι καὶ στὴν κοίμησή της ἔμεινε ἄφθορος».
Τὸ σῶμα τῆς Παναγίας ἔμεινε ἄφθορο, γιατὶ ἦταν σῶμα ζωοδόχο, εἶχε γεννήσει τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, εἶχε γαλουχήσει τὸν ἐνανθρωπήσαντα λόγο. Πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ γνωρίσει τὴ φθορὰ τοῦ τάφου; Πῶς ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστός, ποὺ εἶναι Παντοδύναµος Θεὸς θὰ ἄφηνε τὴ µητέρα του νὰ γίνει βορὰ στὰ σκουλήκια; Πῶς ἦταν δυνατὸ νὰ ἀδιαφορήσει γι’ αὐτὸ τὸ σῶμα, ἐπάνω στὸ ὁποῖο τόσες φορὲς εἶχε ἀναπαυθεῖ; Κάθε παιδὶ θέλει παρευθὺς νὰ ἐκδηλώσει τὴν ἀγάπη γιὰ τὴ μητέρα του κι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ θὰ περίµενε τὴ γενική κρίση γιὰ νὰ τιµήσει καὶ δοξάσει τὸ σῶμα τῆς Μητέρας Του;
Λογικὴ καὶ σωστὴ ἡ πίστη µας στὸ ἔνδοξο προνόμιο µεταστάσεως τῆς Παναγίας. Ἄν παραδεχώµεθα ὅτι ὡρισμένοι ἄνδρες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὅπως ὁ Ἐνώχ, ὁ Ἠλίας καί ἄλλοι ἔνδοξοι ἀνελήφθησαν στοὺς οὐρανούς, γιατί νὰ μή παραδεχθοῦμε κάτι περισσότερο γιὰ τὴν Παναγία;
Ἄν ἔχουμε σώματα ἁγίων ἄθικτα καὶ µυροβόλα, γιατί γιὰ τὸ σῶμα τῆς Μητέρας τοῦ Θεοῦ νὰ μὴ παραδεχθοῦμε κάτι περισσότερο;.
Ἔχομε λείψανα τοῦ ἁγίου ᾿Ιωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ, τῶν Ἀποστόλων καὶ ἄλλων συγχρόνων τῆς Παναγίας, καὶ ἀπὸ τὴν Παναγία δὲν ἔχουμε τίποτε, ἐνῶ ξέρομε ὅτι οἱ πρῶτοι Χριστιανοὶ τιμοῦσαν μὲ ἰδιαίτερο τρόπο τὰ λείψανα τῶν Ἁγίων.
Ὅλα αὐτὰ τὰ ἐπιχειρήματα ἐπιβεβαιώνουν ὅ,τι πιστεύουµε καὶ μᾶς πείθουν γιὰ τὴν ἔνδοξη µετάσταση τῆς Παναγίας. Σωστὰ ἡ Ἐκκλησία ψάλλει: «Τάφος καὶ νέκρωσις οὐκ ἐκράτησε», «Μετέστης πρὸς οὐρανόν».
Δίκαια προξενεῖ χαρὰ καὶ ἀγαλλίαση σὲ μᾶς ὅλους τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ ἐπουράνιος Μητέρα µας βρίσκεται μὲ τὴν ψυχὴ καὶ μὲ σῶμα ἔνδοξο στὸν οὐρανό.
- Πανηγυρίζουμε τή θριαμβευτική εἴσοδό της στὸν οὐρανὸ
Συνοδευόμενη ἡ Πανάχραντος Μητέρα τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὶς χορεῖες τῶν ᾿Ασωμάτων Δυνάμεων, ἀπὸ τοὺς ᾿Αρχαγγέλους καὶ ᾿Αγγέλους, ἀπὸ τὰ Σεραφεὶμ καὶ Χερουβείµ, ἀπὸ τὶς Κυριότητες καὶ τὶς Δυνάμεις, ἀπὸ τὶς ᾿Εξουσίες καὶ τὰ ἄλλα ἀναρίθμητα τάγματα τῶν Ἀγγέλων, εἰσέρχεται θριαμβευτικά μὲ τὸ ἔνδοξο σῶμα καὶ τὴν ψυχή της στὴ δόξα τοῦ Παντοδυνάµου γιὰ νὰ ἀπολαύσει τὸ ἄκτιστο φῶς τῆς θεότητος καὶ συνδοξασθεῖ καὶ συμβασιλεύσει μὲ τὸν Υἱό της.
Ἐκεῖ ψηλὰ πρέπει ἐμεῖς νὰ ἀναζητήσουμε τὴν Μητέρα τοῦ Θεοῦ καὶ Μητέρα µας, ἐκεῖ ψηλὰ μένει σὲ ὑπερκόσμιο φῶς καὶ ἀπολαμβάνει τὴ θεία ἀκτινοβολία, ποὺ κανεὶς δὲν μπορεῖ νά περιγράψει.
᾿Εκεῖ ὑψηλὰ ποὺ εἶναι ὁ Υἱός της, γιατὶ ὁ Ἴδιος ἐβεβαίωσε «ὅπου εἰμὶ ἐγὼ ἐκεῖ καὶ ὁ διάκονος ὁ ἐμὸς ἔσται» (Ἰωάννου ιβ΄, 26). ᾿Εκεῖ ὑψηλά, ὅπου βασιλεύει ὁ Υἱὸς καὶ ὅπου παρέστει ἡ βασίλισσα πεποικιλµένη καὶ ἐστολισμένη. Εἶναι ἢ δὲν εἶναι μεγάλα τὰ Προνόμια τῆς Παναγίας; Ζωηφόρος θάνατος, ἔνδοξη μετάσταση, θριαμβευτικὴ εἴσοδος. Δικαία ἡ χαρά µας, ὀρθῶς πανηγυρίζουµε.
᾽Αλλὰ αὐτὸ δὲ φθάνει. Ἡ ἐπιθυμία τῆς Μητέρας µας εἶναι ἄλλη. ᾿Αποβλέπει στὸ δικό µας συμφέρον. Θέλει νὰ ἐξετάζουμε λιγότερο τὴ δόξα της καὶ περισσότερο τὴν αἰτία ποὺ τῆς δόθηκε τέτοια δόξα. Κι ἂν ἐξετάσουμε σήµερα, γιατί ἡ Παναγία ἔχει τέτοια δόξα; Θὰ δοῦμε ὅτι εἶναι, γιατὶ ἀνταποκρίθηκε στὴν ἀποστολή της, γιατὶ ἔφθασε σὲ µεγάλο, σὲ ὕψιστο, βαθμὸ τελειότητος. Ὁ ἅγιος Παῦλος λέγει ὅτι «Ἀθλητὴς οὗ στεφανοῦται ἂν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ» (Πρός Τιμόθεον Β΄, β΄, 5). Κανεὶς δὲ στεφανώνεται ἂν δὲν ἀγωνισθεῖ. Κι αὐτὸ ἐφαρμόσθηκε καὶ γιὰ τὴν Παναγία. Δὲν εἶναι τὰ ἐξαιρετικά της προνόμια: ἡ παρθενία της, ἡ θεϊκή µητρότητά της καὶ τὰ ἄλλα ποὺ τῆς δίδουν τὴ σημερινὴ δόξα. Αὐτὸ θὰ ἦταν πολὺ ἀποθαρρυντικὸ γιὰ μᾶς, ἀλλά εἶναι ἡ ἀνταπόκρισή της στά θεῖα δῶρα τοῦ Θεοῦ. Σήμερα στέφεται ἡ βαθειά της ταπεινοφροσύνη, ἡ ἀνεξάντλητη ὑπομονή της, ἡ εὐσέβειά της, ἡ καλωσύνη της, κι ὅλες οἱ ἄλλες ζηλευτές ἀρετές της.
