ΚΥΡΙΑΚΗ Ε ΜΑΤΘΑΙΟΥ
Δύο καταπληκτικά θαύματα ενήργησε ο Κύριος στη χώρα των Γεργεσηνών.
Το πρώτο ήταν θαύμα ελέους, στοργή και αγάπης. Έδιωξε τα πολυάριθμα πονηρά πνεύματα, τους κακοποιούς δαίμονες, οι οποίοι βασάνιζαν και τυραννούσαν τους δύο Γεργεσηνούς, και δι αυτών εκφόβιζαν και ταλαιπωρούσαν τους κατοίκους της περιοχής. Ο Κύριος ήρθε, για να καταλύσει την τυραννική εξουσία, την οποία ο διάβολος ασκούσε στις ψυχές και τα σώματα των ανθρώπων.
Το δεύτερο : επέτρεψε στα πονηρά πνεύματα να εισέλθουν στην αγέλη των χοίρων. «καὶ ἰδοὺ ὅρμησε πάσα ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ κρημνοῦ εἰς τὴν θάλασσαν», δύο χιλιάδες χοίροι, και πνίγηκαν «εἰς τὰ ὕδατα».
Γιατί όμως ο Κύριος επέτρεψε τον πνιγμό των χοίρων;
Είναι μια απορία, ή οποία έρχεται σε πολλούς. Μερικοί μάλιστα, λίγο ή πολύ ασεβείς, ρωτούν ασεβώς, με ποιό δικαίωμα κατέστρεψε ο Χριστός την ξένη περιουσία και ζημίωσε τόσους ανθρώπους;
1. Λησμονούν όμως αυτοί, ή δεν θέλουν να σκεφθούν ότι ο Θεός σε κάθε του πράξη κινείται από την αγάπη και τη Δικαιοσύνη του, από αγιώτατα ελατήρια για τον συνετισμό και τη σωτηρία των ανθρώπων.
Εν πρώτοις διά του θαύματος έδειξε ότι σε αυτόν ανήκουν τα πάντα. Είναι δημιουργήματα και απόλυτη ιδιοκτησία του και μπορεί να τα διαθέσει και να τα κατευθύνει όπως αυτός θέλει. «τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς». Ποιός του αμφισβητεί το δικαίωμα να στέλνει κεραυνούς και να κατακαίει δέντρα, να αγγίζει τα βουνά και να εκρήγνυνται ηφαίστεια, να ρίχνει το βλέμμα του στη γη και να την συγκλονίζουν οι σεισμοί; (Ψαλμ.ργ΄32). Και μάλιστα, όταν με αυτά και με άλλα όμοια συνταρακτικά γεγονότα φανερώνει το μεγαλείο του και εμπνέει ιερόν δέος στις καρδιές των ανθρώπων και τους κινεί να καταφεύγουν προς αυτόν με ταπείνωση και ευλάβεια;
Γιατί είναι γεγονός ότι σε τέτοιες περιστάσεις αισθάνεται ο άνθρωπος την αδυναμία του, την μηδαμινότητα του εμπρός στον παντοδύναμο Θεό.
2. Έπειτα το θαύμα αυτό είναι μια τρανότατη και ακαταμάχητη απόδειξη της υπάρξεως των πονηρών πνευμάτων. Οι Σαδδουκαίοι της εποχής εκείνης, όπως και οι Σαδδουκαίοι όλων των εποχών, οι υλιστές και οι άπιστοι, οι οποίοι αρνούνται την ύπαρξη πονηρών πνευμάτων, προσπαθούν σε άλλες αιτίες να αποδώσουν και με δικές τους επινοήσεις να εξηγήσουν την δαιμονοπληξία. Τότε έλεγαν, ότι αυτή οφείλεται όχι στα πονηρά δαιμόνια, αλλά στην επίδραση της Σελήνης και άλλων αφορμών. Σήμερα, όταν παρουσιασθεί τέτοιο γεγονός, θα πουν, και λέγουν, ότι είναι συνέπεια νευροψυχικής ανωμαλίας. Αλλά πώς να εξηγηθεί ο πνιγμός των χοίρων; Βρέθηκαν και αυτοί σε νεύρο ψυχική ανωμαλία και όρμησαν να αυτοκτονήσουν στα νερά; Μια τέτοια όμως υπόθεση είναι εντελώς παράλογη.
3. Αλλά ο πνιγμός των χοίρων φανερώνει και μια άλλη σπουδαία αλήθεια προς συνετισμό των ανθρώπων. Ότι δηλαδή ο δίκαιος και Πανάγαθος Θεός, για να οδηγήσει τον άνθρωπο στη μετάνοια και τη διόρθωση, να του εμπνεύσει τη συναίσθηση, ότι η αμαρτία δεν μένει ατιμώρητη, στέλνει δίκαιες, παιδαγωγικές και σωφρονιστικές τιμωρίες. Οι Γεργεσηνοί, που έτρεφαν χοίρους, παρέβαιναν τη ρητή εντολή του Θεού. Ο μωσαϊκός Νόμος είχε κατατάξει μεταξύ των ακαθάρτων ζώων τους χοίρους και απαγόρευε στους Εβραίους να τρέφουν και να τρώγουν χοίρους. Όποιος δε αγγίζει χοίρο θεωρούνταν ακάθαρτος. Και οι Γεργεσηνοί παρέβαιναν φανερά και προκλητικά το μωσαϊκό νόμο. Έπρεπε, λοιπόν, να τιμωρηθούν, για να λήξει η αφορμή του σκανδάλου, για να συναισθανθούν το σφάλμα τους και να τους δοθεί η συγκλονιστική ευκαιρία προς μετάνοια. Και ο Πανάγαθος Κύριος δεν τιμωρεί κατευθείαν αυτούς. Τους τιμωρεί εμμέσως. Επιτρέπει την καταστροφή της αμαρτωλής περιουσίας τους.
4. Αλλά το θαύμα αυτό του Κυρίου έχει, κατά τον ιερό Χρυσόστομο, και συμβολική σημασία. Οι χοίροι, στους οποίους εισήλθαν τα πονηρά πνεύματα και γρυλίζοντας τους έρειξαν στον γκρεμό στη θάλασσα, συμβολίζουν τους αμετανόητους αμαρτωλούς, οι οποίοι ρυπαίνονται και γίνονται ακάθαρτοι ψυχικώς. Οι χοίροι θεωρούνται και είναι ακάθαρτοι. Οι Εβραίοι απέφευγαν όχι μόνο να τους αγγίξουν, αλλά και το όνομα τους να αναφέρουν. Γι αυτό και τους ονόμαζαν με τη λέξη «ἄλλο πράγμα». Λοιπόν, λέγει ο ιερός Χρυσόστομος οι βυθισμένοι στο μολυσμό και το ρύπο της αμαρτίας άνθρωποι είναι «χοιρώδεις», μοιάζουν με τους ακάθαρτους χοίρους.
Ο προφήτης Δαυίδ θεωρεί φοβερό ρύπο της ψυχής την αμαρτία. Γι αυτό με δάκρυα και στεναγμούς μετανοίας παρακαλούσε θερμώς τον Θεό να τον καθαρίσει, να το πλύνει και να τον ξεπλύνει από την αμαρτία. «ἐπὶ πλειον πλῦνον μὲ ἀπὸ τῆς ἀνομίας μου, καὶ ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας μου καθαρισον μὲ». Ήταν αδύνατον να υποφέρει πλέον την αποπνικτική αποφορά της δυσώδους αμαρτίας. Ο Απόστολος Παύλος γράφει προς τους Κορινθίους και τους απευθύνει μια παραγγελία. «ἀδελφοί, λέει, καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς ἀπὸ πάντος μολυσμου σαρκὸς καὶ πνεύματος». Μολυσμό και ρύπο εννοεί ο Απόστολος Παύλος την πολύμορφο αμαρτία, ή οποία ρυπαίνει την ψυχή. Ο φθόνος, η αντιπάθεια, το μίσος, η αλαζονεία, η κατάκριση, η φιλοχρηματία, η μέθη, η λαιμαργία, η ασωτία, η διαφθορά και η φαυλότητα μολύνουν ψυχή και σώμα περισσότερο, από όσο μολύνουν τον χοίρο η λάσπη, στην οποία κυλιέται. Ο Ζυγαβηνός, τονίζει την συμβολική σημασία του πνιγμού των χοίρων, γράφει, ότι οι δαίμονες πηδούν με μανία και εισέρχονται στους χοίρους, δηλαδή λέει, στους αμαρτωλούς, οι οποίοι κινούνται στο βόρβορο των ηδονών, και τους κατακρημνίζουν στην αιώνια απώλεια.
Πολλά, πάρα πολλά διδάσκει το θαύμα αυτό του Κυρίου. Και προπαντός παραστατικά προβάλλει τη μεγάλη αλήθεια, ότι οι κυλιόμενοι στο βόρβορο της αμαρτίας γίνονται υποχείρια και ενεργούμενα του πονηρού, ο οποίος και τελικώς τους γκρεμίζει στην αιώνια απώλεια. Ας ακούσουμε, λοιπόν, με προσοχή και ας εφαρμόσουμε με προθυμία την θεόπνευστη εντολή του Αποστόλου Παύλου : «καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος, ἐπιτελοῦντες ἁγιοσύνη ἐν φόβῳ Θεοῦ».
