“Τό πανάρρητον τῆς οἰκονομίας κειμήλιον”
Δημοσιεύθηκε 23 Νοεμβρίου 2023
Στόν κύκλο τῶν Θεομητορικῶν ἑορτῶν περιλαμβάνεται καί ἡ ἑορτή τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου στόν Ναό.
Ἡ ὑπόθεση τῆς ἑορτῆς ἀναφέρεται ἀπό τό λεγόμενο Πρωτευαγγέλιο τοῦ Ἰακώβου μέ τίς πληροφορίες τοῦ ὁποίου καταβάλλεται προσπάθεια νά καλυφθοῦν ὡρισμένα κενά τῶν κανονικῶν Εὐαγγελίων. Τήν δόξα τῆς Παρθένου Μαρίας κηρύττουν οἱ Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς καί οἱ Ἀπόστολοι τῆς Καινῆς Διαθήκης. Τό μεγαλεῖο τοῦ θεομητορικοῦ προσώπου ἐξαίρουν οἱ ἅγιοι πατέρες καί διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ λατρεία τῆς Ἐκκλησίας καθιέρωσε καί θέσπισε ἑορτές γιά τά διάφορα γεγονότα τῆς ζωῆς τῆς Μητέρας τοῦ Θεοῦ. Οἱ πιστοί σέ πάνδημες συνάξεις ἐγκωμιάζουν μέ Ἱερές Ἀκολουθίες καί ὕμνους τό θεαυγές κάλλος τῆς τιμιωτέρας καί ἐνδοξοτέρας πάσης τῆς κτίσεως.
Ἡ Ἐλισάβετ, ὅταν εἶδε τήν Παρθένο Μαρία, ὅταν τήν ἐπισκέφθηκε στόν οἶκο της, ἐξέφρασε τήν ἔκπληξή της καί τόν θαυμασμό της γι’ αὐτή τήν ἐπίσκεψη μέ τά λόγια “πόθεν μοι τοῦτο, ἵνα ἔλθη ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρός με;” (Λουκᾶ α΄ 43). Τήν ἀπεκάλεσε μητέρα τοῦ Κυρίου, ἀναγνώρισε καί ὁμολόγησε, ὅτι τό συλληφθέν ἀπ’ αὐτή δέν ἦτο “ψιλός” ἄνθρωπος, δηλαδή κοινός ἄνθρωπος, ἀλλά ὁ προαιώνιος Θεός
Ἡ μητέρα τῶν μαθητῶν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ
Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός λίγο πρίν πεθάνει πάνω στόν Σταυρό ἐξύψωσε τήν μητέρα Του καί τήν κατέστησε α) μητέρα τοῦ ἀγαπημένου μαθητοῦ Του Ἰωάννου καί β) δι’ αὐτοῦ μητέρα ὅλων τῶν μαθητῶν Του (Ἰωάννου ιθ΄, 26). Τό “ἴδε ὁ υἱός σου” πρός τήν μητέρα Του ἀφορᾶ σ’ ὅλους τούς πιστούς, τούς μαθητές τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καί τό “ἰδού ἡ μήτηρ σου” πρός τόν Ἰωάννη, ἀπευθύνεται σ’ ὅλους τούς μαθητές Του.
Ἡ Παρθένος
Βασική διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης, εἶναι ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ γεννήθηκε ἀπό παρθένο μητέρα μέ τήν ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ Θεός δηλαδή ἐνήργησε τήν θαυμαστή αὐτή σύλληψη καί τόν ὑπερφυή αὐτό τόκο. Ἡ γέννηση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἀπό παρθένο μητέρα εἶναι ἡ βασική προϋπόθεση γιά τήν ἀπολύτρωση τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ἀπό τήν ματαιότητα, τήν φθορά καί τόν θάνατο, πού εἰσήχθησαν μέ εὐθύνη τῶν προπατόρων μας πρωτοπλάστων στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων (Πρός Ρωμαίους στ΄, 6-9).
Ὁ προφήτης Ἡσαΐας (προφήτευσε 40 ἔτη 740-700 π.Χ.) προφητεύει τό θαυμαστό αὐτό γεγονός (Ἡσαΐου ζ΄ 14).
Ὁ προφήτης Ἰεζεκιήλ (προφήτευσε 22 ἔτη 595-572 π.Χ.) προφητεύει γιά τήν Παρθένο Μαρία, ὅτι θά εἶναι ἡ “κεκλεισμένη πύλη” ἀπό τήν ὁποία ὁ μόνος πού θά διέλθει, θά εἰσέλθει καί θά ἐξέλθει, εἶναι ὁ Κύριος καί Θεός: (Ἰεζεκιήλ μδ΄ 2). Ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος μαρτυρεῖ τήν ἀλήθεια (βλ. Ματθαίου α΄ 18).
“Τό πανάρρητον τῆς οἰκονομίας κειμήλιον”
Ὁ ἅγιος Ἐπιφάνιος Κύπρου (310-403 μ.Χ.) στόν ἐγκωμιαστικό λόγο του στήν ἁγία Μαρία θεωρεῖ τήν Θεοτόκο ὅτι εἶναι “τό πανάρρητον τῆς οἰκονομίας κειμήλιον” (Ἐπιφανίου Κύπρου Ἐγκώμιος εἰς τήν ἁγίαν Θεοτόκον PG 43, 489).
Ἡ ἑορτή τῶν Εἰσοδίων τῆς Παρθένου Μαρίας στόν Ναό μέ τόν χαρμόσυνο χαρακτήρα της προετοιμάζει πνευματικά τούς πιστούς γιά τήν ἑορτή τῶν Χριστουγέννων. Καλοῦνται ὁ οὐρανός, ἡ γῆ, οἱ ἄγγελοι καί οἱ ἄνθρωποι νά μετάσχουν στήν οἰκουμενική αὐτή χαρά. Ἡ ἑορτή ἔχει παγκόσμιο καί οὐράνιο χαρακτήρα, διότι μέ τήν εἴσοδο τῆς Παρθένου Μαρίας στόν Ναό ἀρχίζει ἡ πραγματοποίηση τῶν προαιωνίων βουλῶν τοῦ Θεοῦ γιά τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων.
Ἡ Ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας μας στό ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς πού ψάλλεται στίς Ἱερές Ἀκολουθίες ἀναφέρει τίς αἰτίες τῆς πνευματικῆς χαρᾶς μας, διότι ἡ ἑορτή ἀποτελεῖ προκήρυξη τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων.
Ἡ θεολογία τῆς Ἐκκλησίας μας θεωρεῖ ὅτι μέ τήν ἑορτή τῶν Εἰσοδίων τῆς Παρθένου Μαρίας προκηρύσσεται ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων πού πραγματοποιήθηκε μέ τήν σάρκωση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ.
Αὐτή ἡ σωτηρία προαναγγέλλεται μέ τήν εἴσοδο τῆς Παρθένου Μαρίας στό Ναό. Μέ τήν ἑορτή ἀρχίζει νά ἐκπληρώνεται τό σχέδιο τοῦ Κτίστου καί Δημιουργοῦ Θεοῦ. Ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἦτο μία ἀπόρρητη προαιώνια ἀπόφαση τοῦ Δημιουργοῦ Θεοῦ πού ὁ Ἴδιος φανέρωνε σταδιακά μέ τίς ἐνέργειές Του. Μέ τήν δημιουργία τοῦ κόσμου ἄρχισε ὁ Θεός νά θέτει σέ ἐφαρμογή αὐτό τό προαιώνιο σχέδιο Του πού στήν γλῶσσα τῆς θεολογίας ἀποκαλεῖται μυστήριον τῆς Θείας Οἰκονομίας καί πρόκειται γιά τήν ἐνανθρώπιση τοῦ Υἱοῦ Του, ὅπως διδάσκει ὁ ἀπόστολος Παῦλος «Ὅτι τὰ πάντα δι’ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται» (Πρός Κολοσσαεῖς α΄, 16), ὅπως ἐπίσης καί στό ἐν συνεχείᾳ ἀπόσπασμα ἀπό τήν Πρός Ἐφεσίους ἐπιστολή του:
«Μᾶς ἔκανε γνωστό τό μυστήριο τοῦ θελήματός του, πού μέ ἀγαθότητα προσχεδίασε νά πραγματοποιήσει μέ τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ στήν καθορισμένη στιγμή, δηλαδή νά ἑνώσει ὅλα, οὐράνια καί ἐπίγεια, στό πρόσωπο Χριστοῦ.,... καί νά κάνω σ’ ὅλους φανερό πῶς πραγματοποιεῖται αὐτό τό μυστήριο πού ἦταν κρυμμένο ἀπαρχῆς στό Θεό, πού δημιούργησε τά πάντα διά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ» (α΄, 9, γ΄, 9)
