«᾿Αρχὴ ζωῆς ἱμάτιον καλύπτων ἀσχημοσύνην»
(Σοφία Σειράχ κθ΄, 1).
Μαζὶ μὲ τὴν τροφὴ καὶ τὴν στέγη, τὸ ἔνδυμα συμπεριλαμβάνεται στὶς πρωταρχικὲς προϋποθέσεις τῆς ἀνθρώπινης ὑπάρξεως κατὰ τό «᾿Αρχὴ ζωῆς ὕδωρ καὶ ἄρτος καὶ ἱμάτιον καὶ οἶκος καλύπτων ἀσχημοσύνην» (Σοφία Σειράχ κθ΄, 1). ῾Η εὐλογία τοῦ Θεοῦ ἐξασφαλίζει στὸν ἄνθρωπο ἄρτο καὶ ἔνδυμα ὅπως δίδαξε ὁ Μωυσῆς τοὺς ῾Εβραίους στὸ Σινᾶ.
᾿Ενῶ ἡ τιμωρία τοῦ Θεοῦ συνεπάγεται πείνα καὶ γυμνότητα, ὅπως προειδοποίησε ὁ Μωυσῆς τοὺς ῾Εβραίους τονίζοντας τὴν ὑποχρέωσί τους νὰ τηροῦν τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ ποὺ ἔλαβαν, διότι ἐὰν δὲν τὶς τηροῦν θὰ ὑποταχθοῦν στοὺς ἐχθρούς τους καὶ θὰ ζήσουν μὲ πείνα καὶ μὲ δίψα καὶ μὲ γυμνότητα καὶ θὰ στεροῦνται τὰ πάντα κατὰ τό «ἐν λιμῷ καὶ ἐν δίψει καὶ ἐν γυμνότητι καὶ ἐν ἐκλείψει πάντων» (Δευτερονομίου κη΄, 48).
Διαπιστώνουμε ὅτι ἀνάμεσα στὴν τροφὴ καὶ τὸ ἔνδυμα ὑπάρχει μία διαφορά.
῾Η τροφὴ δίδεται ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς δημιουργίας καὶ τῆς ὑπάρξεως τοῦ ἀνθρώπου. Τὸ ἔνδυμα δίδεται ἀπὸ τὸν Θεὸ μετὰ τὴν πτῶσι καὶ μάλιστα ὡς ἐπακόλουθο αὐτῆς κατὰ τό «καὶ ἐποίησε Κύριος ὁ Θεὸς τῷ ᾿Αδὰμ καὶ τῇ γυναικὶ αὐτοῦ χιτῶνας δερματίνους καὶ ἐνέδυσεν αὐτούς» (Γενέσεως γ΄, 21).
1. Τὸ σῶμα ἔνδυμα τῆς ψυχῆς
῾Η θεώρησις τοῦ σώματος κατὰ τὴν διδασκαλία τῆς ῾Αγίας Γραφῆς μᾶς βοηθεῖ νὰ ἀντιληφθοῦμε καὶ νὰ κατανοήσουμε τὸν ρόλο τοῦ ἐνδύματος. Τὸ σῶμα εἶναι ἐκεῖνο μὲ τὸ ὁποῖο ἐνέδυσε ὁ Θεὸς τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου, ὥστε ἀπὸ κοινοῦ νὰ ἀποτελέσουν τὸ ἀνθρώπινο πρόσωπο. Τὴν ἀντίληψι ὅτι τὸ σῶμα εἶναι ἡ οἰκία τῆς ψυχῆς διατύπωσε ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὸ ε´ κεφάλαιο τῆς Β´ πρὸς Κορινθίους ἐπιστολῆς του· ῾Η πτῶσις τῶν ἀνθρώπων ἀνέτρεψε τὸ θεῖο σχέδιο
῾Η πτῶσις τῶν ἀνθρώπων ἐπέφερε δύο βασικὰ θλιβερὰ ἀποτελέσματα, μὲ ἄμεσο ἀντίκτυπο στὴν ὕπαρξι τοῦ ἀνθρώπου. Τὴν γυμνότητα τοῦ σώματος, τὴν ὁποία προσπάθησαν οἱ παραβάτες πρωτόπλαστοι νὰ καλύψουν μὲ τὰ φύλλα τῆς συκῆς, ὅπως ἀναφέρεται στὴν ἐξιστόρησι τῆς πτώσεως· Τὴν γυμνότητα τῆς ψυχῆς, τὴν ὁποία προσπάθησαν ν᾿ ἀποφύγουν κρυπτόμενοι ἀπὸ τὸν Θεό·
Γιὰ ν᾿ ἀντιμετωπίσει ὁ Θεὸς αὐτὴ ἀκριβῶς τὴν κατάστασι «ἐποίησε Κύριος ὁ Θεὸς τῷ ᾿Αδὰμ καὶ τῇ γυναικὶ αὐτοῦ χιτῶνας δερματίνους καὶ ἐνέδυσεν αὐτούς»
Ὁ ᾿Απόστολος Παῦλος προτρέπει τοὺς πιστοὺς νὰ ἐνδύονται μὲ στολὴ σεμνὴ ποὺ ἁρμόζει σὲ ἀνθρώπους ποὺ φέρουν τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ Πατέρα.
῾Ο ἄνθρωπος δὲν εἶναι τὸ σῶμα, πολὺ δὲ περισσότερο δὲν εἶναι τὸ ἔνδυμα. Εἶναι συνεπῶς σφάλμα νὰ κρίνουμε τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸ ἔνδυμά του. ῞Ενα ἄψογο κοστούμι, πιθανὸν νὰ σκεπάζει ἕνα ἀκόλαστο σῶμα, νὰ κρύβει μία ἐλεεινὴ ψυχή. ῞Ενα πτωχὸ ἔνδυμα μπορεῖ νὰ σκεπάζει ἕνα ἀδούλωτο ἀπὸ τὴν ἁμαρτία σῶμα, ἀκόμη μία ἁγιασμένη ἀπὸ τὴν λύτρωσι τοῦ Χριστοῦ ψυχή. Μὴ κρίνετε λοιπὸν ἀπὸ τὸ ἔνδυμα τὸν ἄνθρωπο. Παραμερίστέ το καὶ προχωρεῖστε. Προχωρεῖστε ἀκόμη πιὸ μέσα ἀπὸ τὸ ὄμορφο ἢ δύσμορφο σῶμα. Φτάστε ἂν μπορεῖτε στὴν ψυχή. ᾿Εκεῖ εἶναι ὁ ἄνθρωπος.
῞Ολη αὐτὴ τὴν πλούσια διδασκαλία ὁ Κύριος τὴν ἐπισφράγισε μὲ τὴν ἐντολή Του· «Τῷ θέλοντί σοι κριθῆναι καὶ τὸν χιτῶνά σου λαβεῖν, ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον» (Ματθαίου ε΄, 40) , ἐννοώντας ὅτι ὀφείλουμε νὰ δίδουμε καὶ τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό μας σ᾿ αὐτὸν ποὺ τὸ ζητᾶ.
῾Η πρόνοια τοῦ Θεοῦ
῾Ο Κύριος μᾶς διαβεβαίωσε νὰ ἔχουμε ἐμπιστοσύνη στὸν Κύριο καὶ γιὰ τὴν ἐνδυμασία μας (Ματθαίου στ΄, 28-32). ῍Αν ὁ Κύριος φροντίζει νὰ ἐνδύει τὸ ἐφήμερο ἀγριολούλουδο, πόσο μᾶλλον ἐμᾶς τὰ παιδιὰ τῆς ἀγάπης Του;
῾Ο Κύριος ἐπέστησε τὴν προσοχὴ τῶν μαθητῶν Του νὰ ἀποφεύγουν τὴν πολυτέλεια καὶ τὴν ματαιοδοξία τῶν ἀκριβῶν καὶ τρυφηλῶν ἐνδυμάτων (Μάρκου ιβ΄, 38), στηλιτεύοντας τὴν πολυτέλεια καὶ τὴν χλιδὴ στὴν ἐνδυμασία.
Τὸ ἔνδυμα τῆς ψυχῆς
Δὲν εἶναι μόνο τὸ σῶμα ποὺ μετὰ τὴν πτῶσι χρειάσθηκε ἔνδυμα. Καὶ ἡ ψυχὴ ἔχει τὴν ἴδια ἀνάγκη. ᾿Εὰν τὰ φύλλα τῆς συκῆς ἔλυναν τὸ πρόβλημα, οἱ πρῶτοι παραβάτες δὲν θὰ ἐφοβοῦντο καὶ δὲν θὰ προσπαθοῦσαν μὲ τὴν φυγὴ καὶ μὲ τὸ κρύψιμο ν᾿ ἀποφύγουν ἀπὸ τὸν Θεὸ τὸ μεγάλο κακό.
Καὶ ὅμως ὁ Κύριος ἐνέδυσε τὸν γυμνὸ ἄνθρωπο μὲ τὴν στολὴ τῆς θεότητός Του σύμφωνα μέ τήν ἱερὴ διήγησι τοῦ γ´ κεφαλαίου τῆς Γενέσεως.
Οἱ Πρωτόπλαστοι παρέβησαν τὴν ἐντολὴ τοῦ Κυρίου καὶ Δημιουργοῦ τους. ῾Η πτῶσις συντελέσθηκε. ῾Ο ἄνθρωπος τὴν παραδέχθηκε χωρὶς μετάνοια. Πίστεψε πὼς μὲ μερικὰ φύλλα συκῆς θὰ λυνότανε τὸ πρόβλημα. ῾Ο Θεὸς ὅμως ἀπορρίπτει τὸν τρόπο αὐτὸ καὶ σφάζει κάποια ζῶα γιὰ νὰ κατασκευάσει ἐνδύματα μὲ τὰ δέρματά τους καὶ νὰ ἐνδύσει τοὺς δύο παραβάτες.
Στὴν διήγησι αὐτὴ τὰ φύλλα δείχνουν τὴν ἐπίπλαστη εὐσέβεια, τὴν ἄγονη προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου νὰ αὐτοδικαιωθεῖ. Αὐτὸ ὁ Κύριος τὸ κατεδίκασε στὴν παραβολὴ τοῦ Τελώνου καὶ τοῦ Φαρισαίου καὶ μὲ τὴν ξηρανθεῖσα συκῆ. ῾Η θυσία καὶ τὸ αἷμα ποὺ χύνεται, ἀναφέρεται σὲ ὅλη τὴν ῾Αγία Γραφὴ στὴν ἐξιλαστήριο θυσία καὶ στὴν σωτηρία, ποὺ ἕνα ἀθῶο θῦμα προσφέρει στὸν κάθε ἁμαρτωλό. Αὐτὸ θέλησε νὰ πεῖ ὁ Θεὸς στοὺς πρωτοπλάστους στὴν ᾿Εδὲμ μὲ τὰ δερμάτινα ἐνδύματα.
῾Ο ἄνθρωπος ὅμως δὲν πρόσεξε καὶ δὲν πίστεψε στὴν θεία λύσι. Προσπάθησε μόνος του πολύ, ἄγονα, μάταια. Δοκίμασε νὰ δικαιωθεῖ ἀρχικὰ μὲ τὴ συνείδησί του ποὺ ἀπὸ μέσα του πάντοτε τὸν ἤλεγχε καὶ ἀργότερα λαμβάνοντας τὸν γραπτὸ νόμο, ὁ ὁποῖος τοῦ ἔκαμε σαφεῖς τὶς ἀπαιτήσεις τοῦ Θεοῦ. Τί πέτυχε; Πέτυχε νὰ φιάξει μία δικαιοσύνη τὴν ὁποία ὁ Θεὸς βαθμολόγησε «ὡς ρυπαρὸν ἱμάτιον». ᾿Αδύνατον νὰ τὸν ντύσει τὸ ἱμάτιο αὐτὸ τῆς δικῆς του δικαιοσύνης, ὅπως ὁ μεγάλος θεολόγος ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Ρωμαίους ἐπιστολή του κυρίως μᾶς δίδαξε στὰ κεφάλαια α´-η´.
Μὲ αὐτὴ τὴν δικαιοσύνη ντύνει ὁ Θεὸς τὴν γυμνὴ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου, κατὰ τὸν ἀπόστολο Παῦλο διὰ τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος καὶ τῆς συμμετοχῆς του στὰ ἅγια Μυστήρια τῆς ᾿Εκκλησίας·
Αὐτὸ τὸ ἔνδυμα ποὺ προσφέρει ὁ Κύριος εἶναι·
* Τὸ ἱμάτιο σωτηρίας αὐτὸ ποὺ προσφέρει ὁ Κύριος καὶ τὸ ὁποῖο ὁ ἁμαρτωλὸς ἄνθρωπος μπορεῖ ἀμέσως νὰ ἐνδυθεῖ, ἂν θελήσει νὰ ἀποβάλει τὰ ρυπαρὰ ράκη τῆς ἁμαρτωλῆς ζωῆς του.
* Τὸ ἔνδυμα τῆς δικαιοσύνης ποὺ χαρίζει στὸν ἄνθρωπο τὴν γλυκειὰ βεβαιότητα ὅτι ὁ Θεὸς τὸν θεωρεῖ δικαιωμένον σὰν ποτὲ νὰ μὴν εἶχε ἁμαρτήσει.
* Τὸ ἔνδυμα τοῦ γάμου, τὸ ἐπίσημο ἐκεῖνο ἔνδυμα μὲ τὸ ὁποῖο μία ἡμέρα ὁ πιστὸς θὰ παραστεῖ στοὺς γάμους τοῦ ᾿Αρνίου76.
* ῾Η λευκὴ στολὴ ποὺ καθαρίσθηκε καὶ πλύθηκε στὸ αἷμα τοῦ ᾿Αρνίου καὶ μὲ τὴν ὁποία ὁ ἄνθρωπος θὰ σταθεῖ δίπλα στὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ.
῞Οταν ὁ Θεὸς θὰ τυλίξει τὸν οὐρανὸ καὶ τὴν γῆ σὰν ὕφασμα ποὺ πάλιωσε γιὰ νὰ τὰ ἀντικαταστήσει μὲ καινούρια καὶ ὅταν θὰ καθίσουν οἱ πρωταγωνιστὲς τῆς κρίσεως ντυμένοι στὰ λευκά, τότε ἡ νέα ῾Ιερουσαλὴμ στολισμένη ὡς Νύμφη θὰ προχωρήσει ἐπιτέλους πρὸς τὸν Νυμφίο. «Καὶ ἡ πόλις δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ τὸν ἥλιο οὔτε ἀπὸ τὴν σελήνη, γιὰ νὰ τὴν φωτίζουν. Διότι ἡ ἀπαστράπτουσα δόξα τοῦ Θεοῦ τὴν πλημμύρισε στὸ φῶς, καὶ ἀκτινοβόλο λύχνο της ἔχει τὸ ᾿Αρνίο (Ἀποκαλύψεως κα΄, 23)
