«ἔσται μέγας ἐνώπιον Κυρίου»
Δημοσιεύθηκε 25 Σεπτεμβρίου 2025
Ἡ σεβάσμια ἑορτή τῆς συλλήψεως τοῦ ἁγίου ἐνδόξου Προφήτου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου (23 Σεπτεμβρίου) συγκαλεῖ τούς πιστούς τῆς Ἐκκλησίας μας νά τιμήσουν τό μέγα πρόσωπό του καί τήν μεγάλη του καί σημαντική διακονία του στό μυστήριο τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ.
Ὅταν ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ ἐπισκέφθηκε τόν Πατέρα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου, τόν Προφήτη Ζαχαρία, τόν ἱερέα γιά νά τοῦ ἀναγγείλει τήν γέννηση τοῦ υἱοῦ του, εἶπε : «Μὴ φοβᾶσαι, Ζαχαρία, γιατί ἡ προσευχή σου εἰσακούστηκε καὶ ἡ γυναίκα σου ἡ Ἐλισάβετ θὰ σοῦ γεννήσει γιό, καὶ θὰ τοῦ δώσεις τὸ ὄνομα Ἰωάννης (Λουκᾶ α΄ 13). Ἡ γέννησή του θά γίνει πρόξενος χαρᾶς καί εὐφροσύνης σέ πολλούς ἀνθρώπους, ἕνεκα τοῦ ὅτι ὅπως εἶχε προαναγγελθεῖ θά εἶναι ὁ Πρόδρομος τοῦ Μεσσία. Ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος θά ἀναδεικνύετο μέγας μπροστά στό Θεό, δηλαδή κατά τήν ἐκτίμηση τοῦ Θεοῦ. Πράγματι ὁ Κύριος μας ἐπιβεβαίωσε αὐτή τήν προφητεία λέγοντας γιά τόν Ἰωάννη τόν Πρόδρομο ὅτι «οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ » (Ματθαίου ια΄ 11). Ὁ Ἰωάννης δέν ἔπινε οἶνο καί ποτά, ἀπεῖχε ἀπό τίς ἡδονές τῆς ἁμαρτίας καί ἦταν πεπληρωμένος Πνεύματος ἁγίου, ἐνῶ ἀκόμα εὑρίσκετο στήν κοιλιά τῆς μητέρας του. Μέ τό κήρυγμά του θά ἀποκαταστήσει τίς σχέσεις τῶν Ἰουδαίων μέ τόν Θεό, διδάσκοντάς τους τήν οὐσία τῆς θρησκείας τους.
Στόν δημόσιο διάλογο πού διηξήχθη μεταξύ τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τῶν Φαρισαίων τήν ἑπομένη τῆς θριαμβευτικῆς εἰσόδου στόν Ναό τῶν Ἱεροσολύμων, τήν Κυριακή τῶν Βαΐων, οἱ Φαρισαῖοι ρώτησαν τόν Κύριό μας νά τούς δικαιολογήσει ὅσα εἶχαν συμβεῖ τήν προηγουμένη ἡμέρα. Ὁ Κύριός μας τούς ἔθεσε ὅρο γιά νά τούς ἀπαντήσει νά Τοῦ δώσουν ἀπάντηση στό ἐρώτημά Του γιά τό βάπτισμα τοῦ Ἰωάννου, ἐάν ἦταν ἐντολή τοῦ Θεοῦ ἤ ἀνθρώπινη ἐπινόηση. Τότε οἱ Φαρισαῖοι ἀποστομώθηκαν, διότι ὅπως γράφει ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος ὅποια ἀπάντηση κι’ ἄν ἔδιδαν θά ἐλέγχονταν (βλ. Ματθαίου κα΄ 23-27). Ὁ Εὐαγγελιστής Ματθαῖος ὅμως ἀποτυπώνει καί τήν ἐκτίμηση πού εἶχε ὁ Ἰουδαϊκός λαός γιά τόν ἅγιο Ἰωάννη πού τόν ἐγνώριζαν καί οἱ Φαρισαῖοι (βλ. Ματθαίου κα΄ 26). Τό κήρυγμά τοῦ ἁγίου Ἰωάννου ἱκανοποιοῦσε τόν λαό.
Οἱ Ἰουδαῖοι δόξαζαν τόν Θεό ἀκούοντας τό κήρυγμα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ πού ἱκανοποιοῦσε τόν νοῦ καί τήν καρδιά τους. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ἀπεδείκνυε ὅτι ὁ Θεός δέν τούς εἶχε ἐγκαταλείψει (βλ. Λουκᾶ ζ΄ 29). Ὁ Ἰουδαϊκός λαός ἀποδεχόταν τό κήρυγμα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου καί ἔπραττε σύμφωνα μ’ αὐτό.
Ἀπό τίς ἀναφορές τῶν Εὐαγγελιστῶν συνάγεται, ὅτι ὁ Ἰουδαϊκός λαός ἐκτιμοῦσε τόν ἅγιο Ἰωάννη, ἐπειδή τόν θεωροῦσε προφήτη. Ἀκόμη οἱ σύγχρονοι του Ἰουδαῖοι τόν θεωροῦσαν ὅτι εἶναι ὁ Μεσσίας (Λουκᾶ γ΄15). Γι’ αὐτό καί ἀποδέχονταν τό κήρυγμα του καί προσήρχοντο νά βαπτιστοῦν ἐξομολογούμενοι τίς ἁμαρτίες τους (Ματθαίου γ΄5-6).
Οἱ Ἰουδαῖοι ἔδειχαν τήν ἱκανοποίησή τους δοξάζοντας τόν Θεό πού τούς ἔστειλε τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Βαπτιστή (βλ. Λουκᾶ ζ΄ 29). Οἱ πνευματικοί Ἡγέτες τῶν Ἰουδαίων δέν λάμβαναν ὑπ’ ὄψι τους ὅσα κήρυττε ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής.
Ὁ Κύριος στηλίτευσε τούς ἀρχιερεῖς (θρησκευτικοί ἡγέτες) καί τούς πρεσβυτέρους (πολιτικοί ἡγέτες) τῶν Ἰουδαίων πού δέν ἀνταποκρίθηκαν στό κήρυγμα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ νά μετανοήσουν καί νά βαπτιστοῦν. «Γιατί ἦρθε σ’ ἐσᾶς ὁ Ἰωάννης κηρύττοντας τὴν ὁδὸ τῆς σωτηρίας, καὶ δὲν τὸν πιστέψατε οἱ τελῶνες ὅμως καὶ οἱ πόρνες τὸν πίστεψαν ἐνῶ ἐσεῖς, παρ’ ὅλο πού τοὺς εἴδατε, δὲ μετανιώσατε οὔτε τότε γιὰ νὰ τὸν πιστέψετε» (Ματθαίου κα΄32)
Ὁ κυβερνήτης τῆς Γαλιλαίας καί τῆς Ὑπεριορδανίας, τῆς περιοχῆς στήν ὁποία ὑπάγονταν καί ἡ περιοχή πού ἐκήρυττε ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής ὁ Ἠρώδης ὁ Ἀντίπας ἐσέβετο τόν ἅγιο Ἰωάννη, ἄκουε εὐχάριστα τό κήρυγμά του, ἀλλά δέν ἐφήρμοζε αὐτά πού ἄκουε. Ἡ προσοχή του ἦταν ἐπιφανειακή, ρηχή, χωρίς οὐσιαστική ἀποδοχή. Γι’ αὐτό καί ὅταν κλήθηκε νά τηρήσει τήν ὑπόσχεση του πρός τήν ἀνεψιά του Σαλώμη (ἦταν θυγατέρα τοῦ ἑτεροθαλοῦς ἀδελφοῦ του Φιλίππου) δέν δίστασε νά ἀποκεφαλίσει τόν ἅγιο. «Γιατί ὁ Ἡρώδης φοβόταν τὸν Ἰωάννη, ἐπειδὴ ἤξερε ὅτι ἦταν δίκαιος κι ἅγιος ἄνθρωπος. Γι’ αὐτὸ τὸν προστάτευε, ἔκανε πολλὰ ἀπ’ αὐτὰ πού τὸν ἄκουσε νὰ λέει καὶ τὸν ἄκουγε εὐχαρίστως» (Μάρκου στ΄ 20). «Ὁ βασιλιὰς λυπήθηκε, ἐξαιτίας ὅμως τοῦ ὅρκου ποῦ εἶχε δώσει μπροστὰ στοὺς καλεσμένους δὲν ἤθελε νὰ τῆς τὰ ἀρνηθεῖ. Ἔστειλε τότε ἀμέσως ὁ βασιλιὰς ἕνα στρατιώτη τῆς φρουρᾶς μὲ τὴ διαταγὴ νὰ φέρει τὸ κεφάλι τοῦ Ἰωάννη » (Μάρκου στ΄ 26-27)
