«Οἱ κραταιόταται χεῖρες»
Στήν Παλαιά καί στήν Καινή Διαθήκη παρακολουθοῦμε μέ θαυμασμό τήν πορεία τῶν δύο Ἀρχαγγέλων Μιχαήλ καί Γαβριήλ. Ἀπό τά πρῶτα χρόνια τῆς Δημιουργίας αὐτοί πρωτοστατοῦν στή χαριτόβρυτη Ἐδέμ, φυλάσσοντας τίς πύλες τοῦ Παραδείσου. Ὁ Ἀρχάγγελος Μιχαήλ ἐμφανίζεται ὡς ὁ δυνατός, ὁ ἄρχων πολεμιστής καί διώκτης παντός κακοῦ, πού κατά τήν ἐπανάσταση τοῦ Ἑωσφόρου ἀναφωνεῖ πρός τά ἐννέα τάγματα τῶν Ἀγγέλων τό βροντερό: «Στῶμεν καλῶς», πού σήμαινε τήν ὑποταγή στόν Θεό μας. Ὁ ἴδιος στέλλεται στόν Ἀβραάμ, ἐντολοδόχος στή θυσία τοῦ Ἰσαάκ, καί κρατᾶ τό χέρι τοῦ πατέρα, καθώς ἑτοιμάζεται νά βυθίσει τό μαχαίρι στόν τράχηλο τοῦ ἀνήμπορου παιδιοῦ του. Σώζει τόν Λώτ καί τήν οἰκογένειά του ἀπό τό πῦρ τῶν Σοδόμων, λυτρώνει τόν πατριάρχη Ἰακώβ ἀπό τά δολοφονικά χέρια τοῦ Ἠσαῦ. Προπορεύεται ὡς ὁδηγός καί προστάτης στόν λαό τοῦ Ἰσραήλ κατά τήν ἀπελευθέρωσή του ἀπό τήν αἰχμαλωσία τῶν Αἰγυπτίων καί μέ τή στήλη τοῦ πυρός καί τῆς νεφέλης διευκολύνει τήν ὁδοιπορία του στήν ἔρημο. Στόν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, ὅταν τόν ἐρωτᾶ ποιός εἶναι, ἀπαντᾶ μέ ἀληθινή μεγαλοπρέπεια: « Ἐγώ Ἀρχιστράτηγος Κυρίου νυνί παραγέγονα». Ἐμψυχώνει τόν Γεδεών καί τόν Δανιήλ, ὅταν μπροστά σέ ὑπέρτερους ἐχθρούς στέκουν ἀδύναμοι. Ὅπως τ’ ὄνομά του συμβολίζει τήν δύναμη τοῦ Θεοῦ, ἔτσι καί ἡ παρουσία τοῦ χαρίζει νικηφόρα τρόπαια κατά τῶν ἐναντίων καί χαλυβδώνει τήν ψυχή στόν ἀγώνα κατά τοῦ κακοῦ. Εἶναι ἐκεῖνος, πού, καθώς πιστεύει ὁ λαός μας, στέκει στήν ἐπιθανάτια κλίνη τοῦ ἀνθρώπου, γιά νά ὁδηγήσει τήν ψυχή του πρός τόν κόσμο τῆς αἰωνιότητος.
Δίπλα του, ἰσότιμος στέκει ὁ πανεύμορφος Ἀρχάγγελος τῆς χαρᾶς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Ὁ θαυμαστός Γαβριήλ, πού τ’ ὄνομά του σημαίνει «ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ». Πολλές εὐεργεσίες πρόσφερε στήν ἀνθρωπότητα. Στήν Παλαιά Διαθήκη φανερώνεται στό ὅραμα τοῦ Δανιήλ κι’ ἀκόμα προλέγει στόν ἴδιο τή γέννηση τοῦ Χριστοῦ ὕστερα ἀπό τετρακόσια ἐνενήντα χρόνια (ἑβδομήκοντα ἑβδομάδας ἐτῶν). Τόν βλέπομε ἰδιαίτερα νά πρωτοστατεῖ στήν Καινή Διαθήκη, ὅταν φέρνει τό μήνυμα τῆς χαρᾶς στόν πρεσβύτη Ζαχαρία, ἀναγγέλλοντάς του τή γέννηση τοῦ Προδρόμου. Παίρνοντας μέρος στό μυστήριο τῆς ἐνσάρκου οἰκονομίας τοῦ Θεοῦ, διασχίζει τά γαλάζια πλάτη καί κατεβαίνει στή Ναζαρέτ καί προσφέρει τόν χαιρετισμό τῶν Οὐρανῶν στήν ἁγνή Μαρία, φέρνοντας καί τό μεγάλο μήνυμα τῆς σωτηρίας μέ τήν γέννηση τοῦ Κυρίου.
Φτάνοντας στή στέγη τῆς Παρθένου, εὐαγγελίζεται τό μέγα μυστήριο λέγει : «Χαῖρε κεχαριτωμένη Μαρία, ὁ Κύριος μετά σου !» Αὐτός εὐαγγελίζεται στίς Μυροφόρους τήν Ἀνάσταση τοῦ Σωτῆρος· καί στήν Ἀνάληψη καταβάς προλέγει στούς Ἀποστόλους τήν δευτέρα ἔλευση τοῦ ἀναληφθέντος Χριστοῦ.
Ὁμοίως καί ὁ θεῖος Μιχαήλ φαίνεται νά λύτρωσε τόν Ἀπόστολο Πέτρο ἀπό τήν φυλακή, καί νά ἐπάταξε τόν Ἡρώδη, καί ἔγινε σκωληκόβρωτος. Ὁ Μιχαήλ καί ὁ Γαβριήλ στάθηκαν οἱ δύο ἐξαίρετοι ὑπηρέται τῶν ἐξαιρέτων ἐνεργειῶν καί ἔργων τοῦ Θεοῦ.
Ὁ Μιχαήλ καί ὁ Γαβριήλ, εἶναι οἱ δύο φωτεινότατοι ὀφθαλμοί τοῦ παντεπόπτου Θεοῦ, μέ τούς ὁποίους βλέπει καί φωτίζει ὅλον τόν ὁρατό καί ἀόρατο κόσμο, εἶναι αἱ δύο «κραταιόταται χεῖρες» τοῦ Παντοκράτορος, μέ τίς ὁποίας διοικεῖ ὅλα τά πάντα, οὐράνια καί ἐπίγεια, εἶναι οἱ δύο ταχύτατοι καί μυριόπτεροι πόδες τοῦ πανταχοῦ παρόντος Κυρίου, μέ τούς ὁποίους περιέρχεται καί ἐμπεριπατεῖ ὄχι μόνο τήν οἰκουμένη ὅλη, ἀλλά ἕως καί τίς ἄϋλες ψυχές τῶν ἀνθρώπων. Γιά τόν λόγο αὐτό σέ μία στιγμή τούς βλέπεις νά βρίσκωνται στό ἕνα ἄκρο τοῦ κόσμου, καί στήν ἄλλη στιγμή νά βρίσκωνται στό ἄλλο ἄκρο. Μιχαήλ, ὁ Ἄγγελος τοῦ Θείου φόβου. Γαβριήλ, ὁ Ἄγγελος τῆς Θείας χαρᾶς. Μιχαήλ, ἡ παιδευτική ἀριστερά τοῦ Δικαίου. Γαβριήλ, ἡ ἐλεημονική δεξιά τοῦ Φιλανθρώπου. Μιχαήλ, ὁ ἐπί τῶν δυνάμεων· Γαβριήλ, ὁ ἐξ ἀπορρήτων. Μιχαήλ, τό βλοσυρόν βλέμμα τοῦ Κριτοῦ· Γαβριήλ, τό ἥμερο βλέμμα τοῦ Προνοητοῦ. Μιχαήλ, οἱ φοβερές φωνές, καί βροντές, καί ἀστραπές, καί σάλπιγγες, τῆς καταβάσεως τοῦ Θεοῦ στό ὄρος Σινᾶ· Γαβριήλ, οἱ ἐρχόμενες σταγόνες τῆς καταβάσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου, στήν κοιλίαν τῆς Μαριάμ. Μιχαήλ, ὁ ἔξοχος διάκονος τοῦ Παλαιοῦ Νόμου. Γαβριήλ, ὁ ἐκλεκτός ὑπηρέτης τῆς νέας Χάριτος τοῦ Εὐαγγελίου. Ὁ Μιχαήλ εἶχε λόγον τῆς εἰσαγωγικῆς πράξεως, διατί ὑπηρετεῖ στόν Νόμο, Ὁ Γαβριήλ εἶχε λόγον τῆς τελειωτικῆς θεωρίας, γιατί ὑπηρέτησε στό μυστήριο τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Μιχαήλ ἦταν ἀρχή, καί ὁ Γαβριήλ τέλος. Ὁ Μιχαήλ προπαιδευτής, καί ὁ Γαβριήλ τελειωτής. Ὁ Μιχαήλ ἄλφα, καί ὁ Γαβριήλ ὠμέγα (Πρβλ. Τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου «Λόγος ἐγκωμιαστικός εἰς τούς δύο μεγίστους Ἀρχαγγέλους Μιχαήλ καί Γαβριήλ», στό Τρεῖς Ἐγκωμιαστικοί Λόγοι, Ἐπιμέλεια ἱερομονάχου Νεκταρίου Ἱερά Μονή Σταυρονικήτα-Ἅγιον Ὄρος 1991.
