«Ο ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ»
Δημοσιεύθηκε 2.3.2023
«Τῷ δὲ Θεῷ χάρις τῷ πάντοτε θριαμβεύοντι ἡμᾶς ἐν τῷ Χριστῷ καὶ τὴν ὀσμὴν τῆς γνώσεως αὐτοῦ φανεροῦντι δι' ἡμῶν ἐν παντὶ τόπῳ » (Πρός Κορινθίους Β΄ β΄ 14)
Ἄς εἶναι δοξασμένος ὁ Θεός πού μᾶς ὁδηγεῖ πάντοτε σέ θριάμβους μέ τήν δύναμη τοῦ Χριστοῦ καί κάνει μέ τό κήρυγμα μας νά διαδίδεται σάν ἄρωμα παντοῦ ἡ γνώση τοῦ Χριστοῦ.
Ἱερῶς καί εὐφροσύνως πανηγυρίζει ἡ ἁγία Ἐκκλησία σήμερα τήν ἀναστήλωση τῶν ἁγίων εἰκόνων (11 Μαρτίου 843 μ.Χ.), μέ τήν ὁποία τερματίσθηκε ἡ ὑπερεκατονταετής (727 ἕως 843 μ.Χ.) περίοδος ταραχῶν στήν ἐκκλησιαστική ζωή καί διωγμῶν τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καί πνευματικότητος, κατά τήν ὁποία ἡ Πολιτεία εἰσῆλθε βιαίως στά ἐνδότερα τῆς Ἐκκλησίας ἀποπειραθεῖσα νά ἑρμηνεύσει τήν εὐαγγελική διδασκαλία καί νά ἐπιβάλει τήν ἄποψη της στήν ἐκκλησιαστική ζωή.
Οἱ εἰκονομάχοι αὐτοκράτορες ἔχοντες αἱρετικά φρονήματα ἀπεφάσισαν ἐκκλησιαστικές μεταρρυθμίσεις πού προκάλεσαν τήν ὀξύτατη ἀντιπαράθεση μεταξύ Ἐκκλησίας καί Πολιτείας, πού εἶναι γνωστή ὡς εἰκονομαχική ἔρις. Συγκεκριμένως μέ διατάγματά τους συντομεύθηκε ἡ θεία Λειτουργία, καταργήθηκαν ἀγρυπνίες καί ἄλλες ἱερές Ἀκολουθίες, νηστεῖες καί ἑορτές, ἁπλοποιήθηκε ἡ ζωή τῶν Μοναστηριῶν, δημεύθηκε ἡ κτηματική περιουσία τους, περιορίσθηκε καί ὁρίσθηκε ὁ ἀριθμός τῶν Ἱερέων καί τῶν Μοναχῶν, ἡ ἐκλογή τῶν Ἐπισκόπων ὑποβλήθηκε στήν κύρωση τοῦ Αὐτοκρατορικοῦ Συμβουλίου. (Ἀρχιμανδρίτου Βασιλείου Κ. Στεφανίδου, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία, ἐκδοτικός οἶκος «ΑΣΤΗΡ», Ἀθῆναι 1959, σ.256-257).
Οἱ πιστοί ὑψώνουν εὐχαριστήριο αἶνο καί δοξολογία στόν Τριαδικό Θεό, πού ἐστήριξε τήν πίστη τους στήν διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου καί τήν μαρτυρία τους γιά τόν θεανδρικό πρόσωπο τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅπως διεκήρυξε ἡ 7η Οἰκουμενική Σύνοδος 786/7μ.Χ.
Κρίναμε κατάλληλο στήν ἱερή καί λαμπρή σύναξή μας νά ἐμβαθύνουμε στήν οὐσία τῆς πανηγύρεως μέ ὁδηγό μας τόν ἀποστολικό λόγο πού προτάχθηκε στήν ὁμιλία μας. Θά ἀναζητήσουμε τό νόημα τῆς πανηγύρεως, ἔχοντες ὑπόψη μας τά ἱστορικά γεγονότα, πού εἶναι καταγεγραμμένα.
* * * * *
Ὁ θρίαμβος
Πρῶτο ἐπιβάλλεται νά προσδιορίσουμε τά χαρακτηριστικά αὐτοῦ τοῦ θριάμβου:
α΄ Ὁ θρίαμβος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι θρίαμβος κατά τοῦ ψεύδους. Πολλοί κατά καιρούς χρησιμοποίησαν τό ψεῦδος γιά νά ἐξαπατήσουν τούς πιστούς καί νά ἀλλοιώσουν τό ὀρθόδοξο φρόνημα. Ψεύδη, πλάνες, συκοφαντίες καί ἀπάτες ἐπεχείρησαν καί ἐπιχειροῦν νά νοθεύσουν μέ ἀλλότριες ἀπόψεις καί ἑτεροδιδασκαλίες τήν παραδοθεῖσα στούς ἁγίους πίστη (Ἰούδα 2) καί νά κλονίσουν τήν ἐμπιστοσύνη τῶν ἀνθρώπων στόν ἀληθινό Θεό καί τόν αἰώνιο λόγο Του , στήν ἁγία Ἐκκλησία Του, στήν ἱερή εὐαγγελική διδασκαλία, στό ὀρθόδοξο ἦθος καί τήν «ἐν Χριστῷ» ζωή. Ὁ πόλεμος αὐτός κατά τῆς ἀληθείας τότε καί σήμερα, στό παρελθόν καί στό παρόν, διεξάγεται μέ πολλά προσχήματα. Ὁ σκοπός ὅμως εἶναι ἕνας νά συσκοτισθεῖ ἡ ἀλήθεια καί νά χαθεῖ τό κριτήριο γιά τό νόημα τῆς ζωῆς, ὥστε ὁ ἄνθρωπος, ἐπειδή δέν θά στηρίζεται σέ σταθερές ἀρχές νά ζεῖ καί νά συμπεριφέρεται «μή ἔχων ἐλπίδα» (Πρός Θεσσαλονικεῖς δ΄ 13) καί νά παρασύρεται εὔκολα ἀπό διαφόρους ἐξουσιαστές.
Τήν ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας ὅσοι καί ὅποιοι καί ἄν τήν πολεμήσουν δέν θά κατορθώσουν νά τήν ἐξαλείψουν, διότι εἶναι τό φῶς τοῦ κόσμου καί θά εὑρίσκεται πάντοτε «ἐπί τήν λυχνίαν διά νά φέγγῃ πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ» (Ματθαίου ε΄ 15).
β΄ Ὁ θρίαμβος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι θρίαμβος κατά τῆς ἁμαρτίας. Ἡ ἁμαρτία εἶναι προκλητική, ἐπειδή ὁ ἄνθρωπος παρασύρεται πλανώμενος εὔκολα γιά νά τήν διαπράξει (Πρός Ἑβραίους ιβ΄ 1). Ἡ ἁμαρτία ἐξαχρειώνει τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ὁ ἄνθρωπος (Γεν. α΄ 27), ὁ ὁποῖος ἐνῷ πρέπει νά ἀντανακλᾶ τήν δόξα τοῦ Δημιουργοῦ του, αὐτός προσκτᾶται τίς θηριώδεις ἰδιότητες τῶν ἐπιρρύτων παθῶν. Μόνο ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ πού ὁριοθετεῖ τήν ἀρετή καί τήν ἀλήθεια «ὁ τομώτερος ὑπέρ πᾶσαν ἀμφίστομον μάχαιραν» (Πρός Ἐβραίους δ΄ 12) κατακόπτει τήν ἁμαρτία καί τήν ἐκριζώνει ἀπό τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων. Ὅταν ἀκυρωθεῖ ἡ δύναμη καί ἡ αὐθεντία τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, τότε καί ἡ ἁμαρτία δέν ἐλέγχεται, δέν ἀπαγορεύεται, δέν καταδικάζεται, «διά γάρ νόμου ἐπίγνωσις ἁμαρτίας» (Πρός Ρωμαίους γ΄ 20) καί «ἁμαρτία δέ οὐκ ἐλλογεῖται μή ὄντος νόμου» (Πρός Ρωμαίους ε΄ 13). Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἁγιάζει τίς ψυχές καί προσδίδει σ’ αὐτές τήν θεοειδῆ μορφή τοῦ Χριστοῦ (Πρός Γαλάτες δ΄ 19), πού εἶναι ἡ ἄχραντη εἰκόνα τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου (Πρός Κολοσσαεῖς α΄ 15).
Μέ τόν λόγο τοῦ Θεοῦ ἀποκαθιστᾶ ἡ Ἐκκλησία τό ἀνθρώπινο πρόσωπο κατά τό ἀρχέτυπό του αἴρουσα ἀπ’ αὐτό τό κάλυμμα τῶν παθῶν.
Πολλοί ὄχι μόνο τόν λόγο τοῦ Θεοῦ δέν ἀντέχουν νά ἀκούουν, ἀλλά καί τό βλέμμα Του ἐπάνω τους εἶναι βαρύ καί ἀβάσταχτο.
Γι’ αὐτό τό σύστημα τῶν πονηρευομένων πολεμεῖ τήν Ἐκκλησία, ὥστε νά μή γεννᾶ «ἐν Χριστῷ καί διά τοῦ Εὐαγγελίου» (Πρός Κορινθίους Α΄ δ΄15) τέκνα Θεοῦ. Ἀλλά πάντοτε θά θριαμβεύει ἡ ἀλήθεια καί θά ὑψώνεται ἡ ἁγιότητα πού ἐνεργεῖ ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ καί ἡ Ἐκκλησία θά προσάγει υἱούς καί θυγατέρες διά Ἰησοῦ Χριστοῦ στόν ἐπουράνιο Θεό καί Πατέρα.
γ΄ Ὁ θρίαμβος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι θρίαμβος κατά τοῦ θανάτου.
Ὁ θάνατος ἁπλώθηκε καί ἐπικράτησε στόν κόσμο γιά νά καταπιεῖ κάθε μορφή ζωῆς, πού ὁ Θεός δίδει. Εἶναι ἑπόμενο νά θέλει νά καταπιεῖ καί νά ἐξαφανίσει τήν Ἐκκλησία, πού γεννᾶ, τήν «ἐν Χριστῷ» ζωή, γιά νά κυριαρχήσει αἰώνια.
Ὁ Κύριος μας ὅμως διαβεβαίωσε μέ τόν ἀψευδέστατο λόγο Του, ὅτι «πῦλαι Ἅδου οὐ κατισχύσουσι τῆς Ἐκκλησίας» (Ματθαίου ιστ΄ 18) δηλαδή οὔτε ὁ θάνατος μπορεῖ νά ἐξαφανίσει τήν Ἐκκλησία.
Οἱ ἅγιοι Πατέρες μας γιά νά στηρίξουν τήν «ἐν Χριστῷ» ζωή καί τήν ἐλπίδα τῶν πιστῶν ὑπέστησαν μαρτύρια, ἐξορίες, διωγμούς, ἀποκλεισμούς, φυλακίσεις, δημεύσεις, βασανισμούς, θάνατο, ἀλλά δέν ὑποτάχθηκαν στήν ἀσεβῆ ἐξουσία πού τούς δίωκε καί ἔμειναν σταθεροί ὑποστηρικτές τῆς ἀληθείας. Οἱ ἐχθροί καί διῶκτες τους χάρηκαν μία σύντομη ἐπιτυχία, ὅταν τούς δίωκαν ἤ τούς θανάτωναν, τήν φυσική ἐξόντωσή τους. Τελικῶς ὅμως ἡττήθηκαν ἀπό τήν ἡ δύναμη τῆς ἀλήθειας καί ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας. Ἡττήθηκαν ὅπως οἱ σταυρωτές τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ πού χάρηκαν μιά πρόσκαιρη καί ἀσήμαντη ἐπιτυχία, ὅταν σταύρωσαν καί θανάτωσαν τόν Κύριο τῆς δόξης Ἰησοῦ Χριστό καί τόν ἔθεσαν στόν τάφο γιά τρεῖς ἡμέρες καί ἡ νίκη τους διαλύθηκε ἀπό τήν αἰώνια δόξα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, πού ἀναστήθηκε ἀπό τούς νεκρούς, ὥστε νά μή διαιωνίζει θάνατος τοῦ γένους τῶν βροτῶν.
Ἔκτοτε ἡ Ἐκκλησία θά γεννᾶ τούς «υἱούς τῆς ἀναστάσεως» (Λουκᾶ κ΄ 36). Θά ἐρωτᾶ καί θά ἐλέγχει μέ τό στόμα τοῦ ἀποστόλου Παύλου: «Ποῦ σου θάνατε τό κέντρον; Ποῦ σου Ἅδη τό νῖκος;» (Πρός Κορινθίους Α΄ ιε΄ 55).
Ποῦ εἶναι θάνατε ἡ δύναμή σου; Ποῦ εἶναι ἡ ἐξουσία σου; Ποῦ εἶναι ἡ νίκη σου; Ὅλα ἐξαφανίσθηκαν μπροστά στόν Κύριο τῆς ζωῆς καί τῆς ἀθανασίας.
Γι’ αὐτά πανηγυρίζει σήμερα ἡ Ἐκκλησία. Γι’ αὐτό τόν θρίαμβο χαίρεται καί εὐφραίνεται.
