Τ ό  κ ύ τ τ α ρ ο   τ ῆ ς   Ἐ κ κ λ η σ ί α ς

Τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ

Πολύ σοφά ἔχουν διαιρεθεῖ οἱ Ἐπαρχίες τῶν Μητροπόλεων καί τῶν Ἐπισκοπῶν στίς λεγόμενες Ἐνορίες περί τῆς διοικήσεως καί διαχειρίσεως τῶν ὁποίων προβλέπουν οἱ κάθε φορά ἐκδιδόμενοι ἐνοριακοί νόμοι.

Μόνο ὁ καταμερισμός κάθε ἐργασίας εἶναι δυνατόν νά δώσει ἄνεση καί εὐχέρεια ἀλλά καί πρακτικότητα στήν διεξαγωγή της. Τό ἴδιο ἰσχύει φυσικά καί γιά τήν σοβαρότατη καί ὑπευθυνότατη ἐργασία τῆς διαποιμάνσεως τῶν χριστιανῶν πού συγκροτοῦν τίς τοπικές Ἐκκλησίες ἐπί κεφαλῆς τῶν ὁποίων εἶναι οἱ Ἐπίσκοποι (Πατριάρχες, Ἀρχιεπίσκοποι, Μητροπολῖτες, κ.λπ.).

Στίς ἐνορίες οἱ Ἐπίσκοποι διαθέτουν, ὡς ἄμεσα ἐκτελεστικά ὄργανα, τούς Πρεσβυτέρους, (Ἱερεῖς), πού βοηθοῦνται ἀπό τούς Διακόνους. Οἱ Πρεσβύτεροι, ἑπομένως εἶναι οἱ ἄμεσοι πνευματικοί ἡγέτες καί Ποιμένες τῶν χριστιανῶν, πού ἀνήκουν στήν Ἐνορία τους. Καί πολύ ὀρθά. Διότι εἶναι τελείως ἀδύνατον νά ἔλθει ὁ Ἐπίσκοπος σέ ἄμεση ἐπικοινωνία μέ τίς χιλιάδες τῶν πιστῶν, πού ἀνήκουν στήν Ἐπαρχία του, καί μάλιστα μέ κάθε ἕνα ἀπό αὐτούς ἀτομικά, ὅπως ἐπιβάλλει τό πραγματικό χρέος τῆς ἀληθινῆς πνευματικῆς Ποιμαντορίας. Ὁ Ἐπίσκοπος εἶναι ὁ δίδων τίς κατευθύνσεις καί τίς ἐντολές, αὐτός πού ἀσκεῖ τήν ἐπίβλεψη καί τόν συντονισμό, αὐτός πού ἔχει τήν ἀνώτατη διοικητική καί πειθαρχική ἐξουσία στήν Ἐπαρχία του, ἀλλά καί τό ἔργο στίς λεπτομέρειες τό ἐμπιστεύεται στούς Πρεσβυτέρους πού αὐτός καθιστᾶ Ἐφημερίους τῶν Ἐνοριῶν στίς ὁποῖες διαιρεῖται ἡ Ἐπαρχία του.

Μέ κέντρο πάντοτε τόν Ναό καί τήν θεία λατρεία πού τελεῖται σ’αὐτόν ὁ Ἐφημέριος κάθε Ἐνορίας μέ τήν ἐντολή καί τήν εὐλογία τοῦ Ἐπισκόπου του, καί μέ τήν πνευματική ἐξουσία καί δύναμη πού ἔχει ἀπό τήν χειροτονία του μεριμνᾶ καί ἐργάζεται γιά τήν σωτηρία καί τήν κατά Χριστόν προαγωγή τῶν Ἐνοριτῶν του.  Δικαιοῦται στό ἔργο του αὐτό νά ἔχει βοηθούς καί συμπαραστάτες καί ὅλους τούς φωτισμένους καί καλοπροαιρέτους πιστούς πού βρίσκονται στήν Ἐνορία του διότι καί αὐτοί πρέπει νά ἐνδιαφέρονται γιά τήν πνευματική ἀνάπτυξη καί πρόοδο ὅλης τῆς Ἐνορίας.

Εἶναι φανερό ὅτι ἄν ἔχουμε μία τέτοια ἀνάπτυξη καί πρόοδο σέ κάθε Ἐνορία μιᾶς Ἐπαρχίας κατ’ ἀνάγκη θά ἔχουμε τήν ἴδια ἀνάπτυξη καί πρόοδο σέ ὁλόκληρη τήν Ἐπαρχία, πού ἀποτελεῖται ἀπό τίς Ἐνορίες. Πολλές τέτοιες Ἐπαρχίες ἀποτελοῦν τήν Ἐκκλησία ἑνός τόπου.

Ἄν θέλουμε λοιπόν νά προάγεται ἡ πνευματική κατάσταση σ’ ἕνα τόπο ὅπως ἡ Ἑλλάδα γιά παράδειγμα, εἶναι ἀνάγκη νά ἐνδιαφερθοῦμε γιά τήν πνευματική προαγωγή τῶν Ἐνοριῶν πού συγκροτοῦν τίς διάφορες Ἐπαρχίες. Διότι ἡ πρόοδος τῶν Ἐνοριῶν συγκροτεῖ τήν πρόοδο τῶν Ἐπαρχιῶν. Ἀλλά αὐτό δέν ἔχει γίνει ἀκόμη τελείως ἀντιληπτό ἀπό τούς χριστιανούς, πού ἀποτελοῦν τίς διάφορες ἐπί μέρους Ἐνορίες. Καί γι΄ αὐτό καί αὐτοί ἀκόμη οἱ περισσότερο φωτισμένοι θρησκευτικῶς δέν δεικνύουν τόσο ἐνδιαφέρον γιά τήν Ἐνορία τους. Συμβαίνει μάλιστα πολλές φορές οἱ φωτισμένοι χριστιανοί καί νά ἀδιαφοροῦν τελείως γιά τήν Ἐνορία τους καί οὐσιαστικά νά τίς ἐγκαταλείπουν ἀκόμη. Ἐπαναπαύονται στό ὅτι οἱ ἴδιοι βρίσκουν τήν θρησκευτική τους ἱκανοποίηση ἀλλοῦ, χωρίς νά συναισθάνωνται τήν ὑποχρέωση πού ἔχουν νά στηρίξουν τούς ἀδελφούς τους καί νά συμβάλλουν στό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας τους, ὄχι ἁπλά ἀφηρημένα καί γενικά, ἀλλά στήν συγκεκριμένη περίπτωση τῆς ἀναπτύξεως τῆς θρησκευτικῆς ζωῆς μέσα στόν συγκεκριμένο χῶρο Ἐνορίας στήν ὁποία ἀνήκει ὁ καθένας.  

          Δέν θά σήμαινε βέβαια τοῦτο ὅτι θά ἐγκατέλειπαν τίς ἄλλες ἐπίσης σύμφωνες πρός τό πνεῦμα τῆς Ἐκκλησίας καί ὑπό τίς εὐλογίες της ὑφιστάμενες καί ἐνεργοῦσες πηγές τίς θρσκευτικῆς τους οἰκοδομῆς. Ἀλλά ἁπλούστατα τίς πνευματικές δυνάμεις τίς ὁποῖες τυχόν λαμβάνουν ἀπό τίς πηγές αὐτές ὀφείλουν νά τίς χρησιμοποιοῦν γιά τό καλό τῆς Ἐνορίας τους, τῆς ὁποίας πρέπει νά ἀποτελοῦν πνευματικά στελέχη πού θά προσφέρουν πρόθυμα τίς ὑπηρεσίες τους στόν ὑπεύθυνο πνευματικό Ποιμένα, τόν Ἐφημέριό τους. Καί τοῦτο μέ πνεῦμα υἱϊκῆς στοργῆς καί χριστιανικῆς ταπεινώσεως ὅπως ἁρμόζει στούς ἀληθινούς πιστούς τοῦ Εὐαγγελίου πού ὀφείλουν νά εἶναι ταυτοχρόνως καί ἐργάτες αὐτοῦ στό μέτρο βεβαίως τῶν δυνάμεων καί τῶν προσόντων τῶν «ταλάντων» πού τοῦ ἔχει χαρίσει ὁ Θεός.

          Ὅπου γίνεται αὐτό ἐκεῖ εἶναι ὁλοφάνερη καί ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ὅμως ἀνάγκη νά γενικευθεῖ αὐτό, ἀφοῦ βεβαίως γενικευθεῖ καί ἡ ἰδέα περί τῆς σημασίας πού ἔχει ἡ Ἐνορία, ὄχι ἁπλά ὡς διοικητική μονάδα καί διαχειριστικό τομέα, ὅπως τόν βλέπουν οἱ Ἐνοριακοί νόμοι ἀλλά ὡς ὀργανικό κύτταρο τῆς ὅλης Ἐκκλησίας ἀπό τήν κατάσταση τοῦ ὁποίου ἐξαρτᾶται καί ἡ πνευματική ὑγεία ὁλόκληρου τοῦ πληρώματος αὐτῆς.